AnasayfaBlogBiyokimya Uzmanı Nedir? Ne İş Yapar?
Meslekler

Biyokimya Uzmanı Nedir? Ne İş Yapar?

26 Nisan 2021
Laboratuvar önlüğü ve eldiven giyen bir kişi bir test tüpünü yakından tutmaktadır. Test tüpü berrak bir sıvıyla doludur ve çerçevenin ortasındadır. Kişinin yüzü görünmüyor, ancak alnında bir çift koruyucu gözlük var. Arka plan hafif bulanıktır ve bir ızgara deseni içerir. Solda bir boru görülüyor, ancak herhangi bir ayrıntı seçilemeyecek kadar bulanık.
Biyokimya Uzmanı Nedir?Biyokimya Uzmanı Ne İş Yapar?Biyokimya Uzmanlığına Giden Yol
Canlı dokuları oluşturan maddeleri ve bu maddelerin fonksiyonlarını inceleyen, vücut sıvılarını analiz edip değerlendiren hekim.Numunelerin güvenilir şekilde alınması, transferi, depolanması ve raporlanması. Laboratuvarın güvenliği ve kalite kontrolü.TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı) sonucunda biyokimya uzmanlığını seçen ve belirli niteliklere sahip olanlar biyokimya uzmanı olabilir.
Ayrıca, hastaların tedavi ve takibi sırasında karşılaşılan problemlere biyokimyasal çözümler bulan uzmandır.Hormon analizleri, metabolizma analizleri, tam kan sayımı ve idrar analizleri gibi teşhis ve tedavi süreçlerinde önemli olan testleri gerçekleştirir.Analitik düşünme, problem çözme, etkin iletişim ve zaman yönetimi gibi becerilere sahip olmalıdır.
Klinisyen hekimlerle, biyokimyagerlerle, kimyagerlerle, biyologlarla, hemşirelerle ve laboratuvar teknikerleri ile birlikte çalışan bir hekimdir.Bunun yanında, laboratuvarda kullanılan tıbbi cihazların ve kimyasalların kontrolü, laboratuvarın güvenliği ve kalite kontrol çalışmalarını da yürütür.Biyokimya uzmanı olmayı hedefleyenler, modern teknolojilere açık olmalı, yönetim ve ekip motivasyonu konularında yetenekli olmalıdır.
Hastaların tedavilerinin büyük oranda tetkik sonuçlarına bağlı olarak düzenlendiği bir alanda, bu tetkiklerin düzenlenmesi ve analiz edilmesinden sorumlu uzmandır.Birçok farklı hastalığın teşhisinde rol oynayan, genellikle hormonal bozukluklar ve metabolik rahatsızlıklar gibi durumların teşhisinde kullanılan testlerin uygulanması ve analiz edilmesini sağlar.Biyokimya uzmanı adayları, biyoloji ve kimyaya ilgi duymalı, okuduğu konuları daha geniş bir perspektiften görebilen, ayrıntılı ve düşünceye dayalı bir yaklaşımla klinik sorunları çözmeye yetenekli olmalıdır.

İnsan vücudu kusursuz bir denge içerir. Bazen bu dengedeki bozukluklar nedeniyle hastalıklar oluşur. Hastalandığımızda başvurduğumuz hekimlere yol gösteren önemli parametrelerden biri vücut sıvılarımızdaki madde dengesizlikleridir. Bu nedenle poliklinik muayenelerinde sıkça kan ve idrar gibi vücut sıvılarımızın analiz edilmesi istenir. Yapılan bilimsel araştırmalar biyokimya ve diğer analizlerin önemini ortaya koymakta. Hastalara uygulanacak tedaviler % 70 oranında tetkik sonuçlarına bağlı olarak düzenleniyor.

Sağlık alanında ve teknolojide yaşayan gelişimler sonucu test çeşitliliği gittikçe artmakta. Biyokimya tetkikleri ise hastanelerde en sık başvurulan tetkik çeşidi. Yaygın olarak görülen birçok hastalık bu tetkikler sayesinde tanılandırılıyor. Özellikle hormonal bozukluklar ve metabolik rahatsızlıklar basit kan ve idrar tahlilleriyle kolayca teşhis edilmekte. Nitekim iç hastalıkları uzmanları sıklıkla biyokimya testleri istemi yaparlar. Acil çalışmalarının vazgeçilmezi de biyokimya tetkikleridir. Biyokimya testleri, organların fonksiyonlarını yerine getirme durumu hakkında da fikir verir. (Karaciğer, böbrek vb.)

Biyokimya, aynı zamanda tıp hekimlerinin bir uzmanlık alanıdır. Geçmiş yıllarda hekimler uzmanlık tercihlerini yaygın olarak cerrahi branşlardan yana kullanırdı: Kalp ve Damar, Beyin ve Sinir Cerrahisi, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Genel Cerrahi, Çocuk Cerrahisi vb. Günümüzde ise dâhili branşlar daha popüler hale geldi. Genç hekimler tercihlerini Deri ve Zührevi Hastalıklar, Radyoloji, Göz Hastalıkları, Radyasyon Onkolojisi ve Çocuk Psikiyatrisi gibi branşlardan yana kullanıyor. Biyokimya uzmanlığı da açılan kadro azlığına rağmen yükselişte. Tercih listelerinde genelde cerrahi branşların hemen üzerinde yerini alıyor. Geniş çalışma alanı ve sunduğu saygınlığın tercihlerde rol oynadığını düşünüyorum. Rutin mesai saatleri ve klinik çalışma içermemesi de öncelik konusu olabilir. Yazımın devamında biyokimya uzmanı konusunda merak edilen başlıkları açıklamaya çalışacağım.

Biyokimya Uzmanı Nedir?

Canlı dokuları oluşturan maddeleri ve bu maddelerin fonksiyonlarını inceleyen bilim dalı biyokimyadır. İnsan vücudundaki hastalıkların teşhis, tedavi ve takibini yapmak amacıyla vücut sıvılarını analiz edip değerlendiren hekimler ise biyokimya uzmanıdır. Biyokimya uzmanları aynı zamanda laboratuvarın güvenliği, kalite çalışmaları, tıbbi cihazlar, kullanılan kimyasalların kontrolü, panik değer bildirimleri gibi birçok sorumluluk üstlenirler. Tüm klinisyen hekimlerle iş birliği içinde çalışmaları gerekir. Zaten sağlık hizmetleri multidispliner ekip çalışması gerektirir. Aynı şekilde biyokimyagerler, kimyagerler, biyologlar, hemşireler ve laboratuvar teknikerleri ile uyumlu bir ekip çalışması yürütürler. Teşhis ve tedavide en sık yapılan biyokimyasal analizler şunlardır:

  • Tam kan sayımı

  • İdrar analizleri

  • Hormon analizleri

  • Metabolizma analizleri

TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı) sonucu tercihini biyokimya uzmanlığından yana kullanacak olanlarda bazı nitelikler aranır. Aşağıda sıralayacağım bu nitelikler mesleki tatmin ve motivasyon açısından önemlidir.

  • analitik düşünme ve problem çözme becerisi

  • Güçlü gözlem yeteneği

  • Planlama ve etkin zaman yönetimi

  • Etkin iletişim becerisi

  • Disiplin, dikkat, detaycılık

  • Modern teknolojilere açık olmak

  • Yönetim ve ekibi motive etme becerisi

İlgili eğitim: Zaman Yönetimi Eğitimi

Biyokimya Uzmanı Ne İş Yapar? 

Biyokimya uzmanının asli görevi istenilen tetkiklerin güvenilir şekilde çalışılmasını ve raporlanmasını sağlamaktır. Bu çalışmanın içine numunelerin güvenli şekilde alınması, güvenli transfer yöntemleriyle laboratuvara ulaştırılması ve güvenle depolaması çalışmaları da girer. Teknolojik cihazlar biyokimya uzmanlarının işini oldukça kolaylaştırmaktadır. Dilerseniz biyokimya uzmanlarının görev tanımlarında yer alan çalışmaları birlikte sıralayalım.
Çalışılan test sonuçlarını değerlendirmek, kontrol etmek, raporlamak ve onaylamak.

  • Uyumsuz test sonuçlarının tekrar çalışılmasını sağlamak.

  • Testlerin tüm aşamalarında kalite kontrol çalışmalarını yapmak.

  • Tetkikleri isteyen hekimlerle iş birliği yapmak.

  • Laboratuvar çalışanlarının hizmet içi eğitimlerini vermek.

  • Sorumlu olduğu laboratuvarın düzen ve işleyişini sağlamak.

  • Biyokimya cihazlarının günlük ve haftalık bakım ve temizliklerinin kontrolü.

  • Mesleki gelişmeleri takip etmek. Sempozyum ve seminerlere katılmak.

  • Laboratuvar çalışanların nöbet listelerini kontrol ederek hizmetin kesintisiz yürütülmesini sağlamak. 

Tıbbi biyokimya testlerinin doğruluğunu kontrol etmek için kalite kontrol metotları kullanılır. Biyokimya uzmanları kalite kontrol yöntemlerinin uygulanmasından da sorumludur. Dilerseniz bu yöntemler hakkında kısa bir bilgilendirme yapalım:

  • Eksternal (Dış) kalite kontrol yöntemi: Hastane dışındaki bağımsız bir sistem/kurum/kuruluş tarafından genellikle içeriği ve konsantrasyonu belirlenmiş örneklerle yapılan doğrulama çalışmalarıdır.

  • İnternal (İç) kalite kontrol yöntemi: Bu kontrolde özel serumlar kullanılır.(normal-düşük-yüksek düzey) Sonucu önceden bilinen serumlar analiz edilir. Sonuç belirlenen referans aralığında ise "güvenilir" kabul edilir. 

Ayrıca bazı cihazların periyodik kalibrasyon gereklilikleri vardır. Serum yerine kalibratörler de kullanılabilir. Kalite kontrol çalışmaları testlerin güvenirliği açısından oldukça önemlidir. Aynı zamanda tedavi sürecini de doğrudan etkiler. Yeri gelmişken sık yapılan biyokimya testlerini konusunda da bilgi vermek isterim.

  • Kan tahlilleri: Hormon düzeyleri, kan şekeri, kolestrol, romatizmal tesler, hepatit değerleri vb.

  • İdrar tahlilleri: Enfeksiyon, gebelik, protein yıkımı, böbrek fonksiyonlarını değerlendiren testler vb.

  • Gaita (Dışkı): Metabolizmal hastalıklar, kalın bağırsak hastalıkları, parazit araştırmaları vb.

  • BOS (Beyin Omurilik Sıvısı): MS, menenjit, ensefalit vb.

  • Plevra sıvısı(Akciğer zarı arasından alınan sıvı): Kanser, kalp hastalığı, akciğerin fonksiyon kayıpları vb.

  • Periton sıvısı (karın boşluğundan alınan sıvı): Siroz, tüberküloz, kanser vb.

Hastanede kullanılan cihaz ve teknolojilere bağlı olarak diğer vücut sıvılarının da analizi söz konusudur: Ter, semen, tükürük vb.

Biyokimya Uzmanı Maaşları

Uzmanlık hekimini tamamlayan biyokimya uzmanları kamuda açılan kontenjanlara başvuru yaparlar. Sonrasında kura ile atamaları yapılır. Kamu hastanelerinde uzman hekimlere ödenen maaşlar farklı kriterlere göre değişiklik gösterir. Fikir vermesi açısından 1/4 kademesindeki uzman hekim maaşının 2020 yılında 8675 TL ve 2021 yılında 9314 TL olduğu bilgisini paylaşabilirim. Bu miktara döner sermaye ödemeleri, nöbet, icap ve fazla mesai ücretleri ve diğer ek ücretler dâhil değildir. Biyokimya uzmanları görev yaptıkları kuruma göre değişen oranlarda döner sermaye ödemesi alırlar.

Özel hastanelerde uzman hekimlerin ücreti mesleki tecrübe, donanım ve güvenirliklerine göre değişir. Her hekimin sözleşme şartları ve ödenecek ücretler farklı olacaktır. Özel hastanelerde uzman hekimlerin ücreti mesleki tecrübe ve güvenirliklerine göre değişir. Aldıkları ortalama ücretin 12.500 TL civarında olduğu söylenebilir. Çalıştıkları kurumun büyüklüğüne ve kurumsallığına göre farklılık gösteren bu miktar artıp azalabilmektedir. İnternet araştırmaları 8800TL - 16.300TL arasında ücretlendirme bilgisi veriyor. Büyük şehirlerde yer alan özel hastanelerde maaşların nispeten daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. 

Biyokimya Uzmanı Nasıl Olunur? 

Uzman hekim ünvanı lise döneminde temelleri atılan ciddi ve disiplinli bir çalışmanın ürünüdür. YÖK ‘ün düzenlediği TYT ve AYT sınavından alınan iddialı bir puan ve sıralama elde etmek kariyer yolculuğunun ilk basamağıdır. Lise ağırlıklı puanının da eklenmesiyle elde edilen puan tıp fakültesi kapısını aralar.

Biyokimya uzmanı olmak için 6 yıllık tıp eğitimini başarıyla tamamlamak gerekir. Sonrasında TUS’a (Tıpta Uzmanlık Sınavı) girip tercih yapabilecek yeterlilikte puan almak gerekir. Biyokimya uzmanlığı olarak işaretleme yapıldıktan sonra değerlendirme yapılır. Uzmanlık eğitimine hak kazananlar 4 yıllık uzmanlık eğitiminden geçer.

Biyokimya uzmanı olmak için tıp eğitimiyle birlikte en iyi şartlarda minimum 10 yıllık süreç gerekir. Özel hastanede görev yapan biyokimya uzmanları düzenli mesai avantajından yararlanarak mesai dışında farklı kurumlarda görev alabilirler. Kariyerleri açısından da bu durum avantaj sağlar. Tabi sözleşmelerine aykırı olmamak koşulu ile.

Canlı dokuları oluşturan maddeleri ve bu maddelerin fonksiyonlarını inceleyen, vücut sıvılarını analiz edip değerlendiren hekim, Numunelerin güvenilir şekilde alınması, transferi, depolanması ve raporlanması Laboratuvarın güvenliği ve kalite kontrolü, TUS (Tıpta Uzmanlık Sınavı) sonucunda biyokimya uzmanlığını seçen ve belirli niteliklere sahip olanlar biyokimya uzmanı olabilir, Ayrıca, hastaların tedavi ve takibi sırasında karşılaşılan problemlere biyokimyasal çözümler bulan uzmandır, Hormon analizleri, metabolizma analizleri, tam kan sayımı ve idrar analizleri gibi teşhis ve tedavi süreçlerinde önemli olan testleri gerçekleştirir, Analitik düşünme, problem çözme, etkin iletişim ve zaman yönetimi gibi becerilere sahip olmalıdır, Klinisyen hekimlerle, biyokimyagerlerle, kimyagerlerle, biyologlarla, hemşirelerle ve laboratuvar teknikerleri ile birlikte çalışan bir hekimdir, Bunun yanında, laboratuvarda kullanılan tıbbi cihazların ve kimyasalların kontrolü, laboratuvarın güvenliği ve kalite kontrol çalışmalarını da yürütür, Biyokimya uzmanı olmayı hedefleyenler, modern teknolojilere açık olmalı, yönetim ve ekip motivasyonu konularında yetenekli olmalıdır, Hastaların tedavilerinin büyük oranda tetkik sonuçlarına bağlı olarak düzenlendiği bir alanda, bu tetkiklerin düzenlenmesi ve analiz edilmesinden sorumlu uzmandır, Birçok farklı hastalığın teşhisinde rol oynayan, genellikle hormonal bozukluklar ve metabolik rahatsızlıklar gibi durumların teşhisinde kullanılan testlerin uygulanması ve analiz edilmesini sağlar, Biyokimya uzmanı adayları, biyoloji ve kimyaya ilgi duymalı, okuduğu konuları daha geniş bir perspektiften görebilen, ayrıntılı ve düşünceye dayalı bir yaklaşımla klinik sorunları çözmeye yetenekli olmalıdır
biyokimya uzmanı nedir biyokimya uzmanı ne iş yapar biyokimya uzmanı maaşları biyokimya uzmanı nasıl olunur
Saçları düzgünce arkadan bağlanmış genç bir kadın parlak mavi bir başörtüsü takıyor. Cildi sıcak, karamel renginde ve gözleri koyu kahverengi. Kameraya bakarken yüzünde nazik, gülümseyen bir ifade var. Beyaz bir üst ve mavi ve yeşil çiçek desenli, desenli, uzun bir etek giyiyor. Bir çift küpe ve altın bir kolye ile aksesuarlarını tamamlamış. Kıyafetleri, içinde bulunduğu güneşli, açık hava ortamına mükemmel bir uyum sağlıyor.
İlknur Işık
Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Biyokimya
Bölümler

Biyokimya Bölümü Nedir?

21 Eylül 2020
Bir kadın beyaz cam bir tahtanın önünde oturmuş, elinde kırmızı bir kalem tutmaktadır. Kadın dikkatle tahtaya bir şeyler yazarken, tahtanın köşesinde kırmızı bir altıgen şekil görülüyor. Kadın görevine konsantre olmuş, odak noktası değişmiyor. Düzgün, kesin harflerle yazıyor, hareketleri sabit ve akıcı. Tahta odadaki ışığı yansıtıyor ve altıgeni beyaz arka planda öne çıkarıyor. Kadın, tahtaya bilgece sözler yazarken hiçbir ayrıntıya dokunmamaya dikkat ediyor.
Meslekler

Kimyager Nedir? Ne İş Yapar?

18 Nisan 2021