AnasayfaBlogRestoratör Nedir? Ne İş Yapar? Maaşı Ne Kadar?
Meslekler

Restoratör Nedir? Ne İş Yapar? Maaşı Ne Kadar?

24 Mayıs 2021
Bir kişi ahşap bir yüzeyi dikkatle oyuyor. Kişinin eli yakın planda görülüyor ve karmaşık tasarımın ayrıntılarına net bir şekilde odaklanıyor. Kişi keskin bir aletle ahşabı aşındırarak karmaşık şekiller ve desenler yaratıyor. Ahşabın dokusu görülebiliyor, açık ve koyu kahverengi tonlar arasındaki keskin kontrastı gösteriyor. Kişi odaklanmış ve hassas bir şekilde tasarımın detaylarını tam olarak yakalamaya çalışıyor. Ahşap pürüzsüz ve oyma hassas, güzel ve eşsiz bir tasarım yaratıyor.
Restoratör TanımıRestoratör GörevleriRestoratör Eğitimi ve Kariyer Fırsatları
Tarihî eserlerin bakımı, korunması ve onarılması için gereken işlemleri yapan uzmanlardırEserin bozulmuş veya hasar görmüş alanlarını belirleyerek, orijinal özelliklerine uygun şekilde onarım işlemlerini gerçekleştirmekRestorasyon ve Konservasyon, Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım lisans bölümlerinden mezun olabilirler. Kültür ve Turizm Bakanlığı kuruluşları, mimarî, kültürel, sanatsal kurum ve kuruluşlarda çalışabilirler
Eserlerin aslına uygun, bilimsel tekniklerle restorasyonunu gerçekleştiren kişilerdirEserlerin bozulma nedenlerini belirlemek ve bu bozulmaları durdurmak için gerekli önlemleri almakÜniversitelerin Restorasyon ve Konservasyon veya Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümlerinde aldıkları eğitimlerle, tarihî binalar ve diğer mimarî eserlere uygulama yapabilirler
Tarihî ve kültürel değeri olan eserlerin, onarım ve koruma işlemleri için gerekli teknik ve bilgiye sahip uzmanlardırRestorasyon işlemlerini belirleme, eser için gerekli malzemeleri tespit etmek ve detaylıca incelemekRestoratörler, kamu ya da özel sektörde danışmanlık yapabilirler, ayrıca akademik alanlarda araştırmacı olarak da çalışabilirler
Kültürel varlıkların korunması ve gelecek nesillere aktarılması için önemli rol oynayan sanat bekçileridirOnarılması gereken eserin üzerinde restorasyon ve koruma teknikleri uygulamaRestoratörlüğe ilgi duyan kişilerin, sanat tarihi, sanat eserleri ve tarih gibi konulara ilgili olmaları gerekmektedir
Eserin orijinal malzemelerinin ve görünümünün korunarak onarım işlemlerini yapan uzmanlarıdırHasar gören eserlerin, restorasyon işlemleri konusunda mal sahibi veya yetkili kişilere bilgi vermekRestorasyon ve Konservasyon, Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım lisans bölümlerinden mezun olduktan sonra, restorasyon projelerinde yer alabilirler
Kültürel varlıkların, sanatsal ve tarihî değeri olan eserlerin koruyucularıdırEserlerin hasar görmemesi için gerekli koruma tedbirlerini almakÜniversitelerde Restorasyon ve Konservasyon, Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım lisans bölümlerinden mezun olabilirler
Tarihî ve sanatsal değeri olan eserlerin korunması, onarılması ve bakımı konusunda uzmanlaşmış kişilerdirAynı zamanda eserleri geniş çerçevede değerlendirebilmek ve gelecek nesillere bu eserlerin bilincini aktarabilmekRestoratörlük mesleğine yönelmek isteyen kişilerin sanat tarihi, sanat eserleri ve tarih gibi konulara ilgisi olmalıdır
Kültür miraslarımızın korunmasını sağlayarak, gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan uzmanlardırRestorasyon yapılacak eserlerin üzerinde gerçekleştirilen tüm işlemleri kayıt altına almaRestorasyon ve Konservasyon veya Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümlerinden mezun olduktan sonra çeşitli restorasyon projelerinde yer alarak kariyer yapabilirler
Eserleri orijinal hali ile korumaya almayı ve hasar görmesini engellemeyi amaç edinen uzmanlardırEserlerin güncel durumlarını ve hasar seviyelerini belirlemek ve gerekli tedbirleri almakÜniversitelerin restorasyon bölümlerinde eğitim alarak, Kültür ve Turizm Bakanlığı kuruluşlarında, kamuda veya özel sektörde çalışabilirler
Tarihî eserlerin orijinal hallerini muhafaza ederek onarımı ve korunmasını sağlayan kişilerdirEserlerin onarımlarını veya restorasyonlarını yapmadan önce detaylı araştırmalar yapmak ve gerekli önlemleri almakRestorasyon ve Konservasyon veya Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümünden mezun olarak restoratörlük mesleğine adım atabilirler

Restorasyon dediğimizde hepimizin bu konuyla ilgili bir fikri vardır. Peki, “Restoratör”ün içeriğinde neler olduğunu, bu meslekteki kişilerin hangi işleri yaptığını kaç kişi bilir? Eminim çok da fazla değildir. Bu yazımızda, pek önemsenmeyen ve unutulan bir meslek olan, “restoratör”leri incelemeye çalışacağız. Mesleğin içeriğine gelmeden önce, “restorasyon” kavramına bir bakalım… 

Restorasyon; tarihî bir eserdeki bozulmuş olan veya hasar gören alanlarının, orijinal özelliklerine bağlı kalarak onarılmasıdır. Eserin bir nevi, yenilenmesi demektir. Ancak buradaki temel şart, eserin orijinal malzemelerinin ve orijinal görünümünün korunmasıdır. Restoratör de işte bu hasar gören eserlerin, orijinal sanatsal özelliklerini koruyacak bir şekilde onaran uzman kişilerdir. Bu kişiler, kültürel varlıklarımızın korunması işini de yaparlar. Dolayısıyla da restoratörleri “kültürel varlıklarımızı koruyan sanat bekçileri” olarak tanımlamak yanlış olmaz. Çünkü bu uzmanlar, tarihe ve sanata dair ne kadar kültür mirasımız varsa, onları koruyarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlar. 

İşte tam da bu noktada, kıymeti tam olarak bilinmeyen, hatta görünmez bir meslek olarak görülen restoratörlüğün önemi ortaya çıkıyor. Eğer bir ülkede restorasyona önem verilmezse, o ülkenin tarihini ve sanatını oluşturan eserler yok olmaya yüz tutar. Kültürel varlıklar dediğimiz bu tarihî eserler ve sanat eserleri yok olursa da, o ülkenin geleceğine bir miras kalmaz. Gelecek nesiller de bu eserleri göremediği için, kitaplarda anlatıldığı kadarıyla, soyut olarak öğrenebileceklerdir. Bu yüzden de zamanla unutulmaya mahkûm olacaktır. Tarihle ve sanatla doğudan ilgili olan restoratörlerin hangi işleri yaptığını hep beraber öğreneceğiz. Bu mesleğin önemini anlamak için, bu yazıyı okumak yeterli olacaktır. 

Restoratörlerin üzerinde çalıştığı yapılar arasında; tarihî camiler, kiliseler, saraylar, konaklar gibi mimarî yapılar bulunuyor. Ancak restoratörler sadece mimarî yapılar üzerinde çalışmaz. Tarihî eser değeri olan her türlü kültürel varlık üzerinde çalışabilirler. Bir heykel, bir duvar resmi veya bir el yazması bile olabilir. 

Restoratör olmak isteyenlerin öncelikle sanat tarihi, sanat eserleri ve tarih gibi konulara ilgileri olmalıdır. Çünkü restorasyonda en önemli konu orijinalliği korumaktır. Bunun için bir restoratörün, sanat eserinin ruhundan anlaması ve aynı ölçüde restorasyon yapması gerekir.

Bu yazımızda, “Restoratör nedir?”, “Restoratör ne iş yapar?”, “Restoratör nasıl olunur?” ve “Restoratör maaşları” gibi konu başlıklarını bulabilirsiniz. Restoratörlük mesleğiyle ilgili merak edilen konulara gelince…

Restoratör Nedir?

“Restoratör Nedir?” sorusuna cevap vermeden önce; dilimize Fransızcadan geçmiş olduğunu söylememiz gerekir. Fransızcada kullanılan “restaurateur” sözcüğü, resim veya heykelleri onaran kişileri tanımlayan ve restorasyon uzmanı anlamında kullanılan bir kavramdır.

Restoratör; çoğunlukla tarihî eserlerin bakımı, korunması ve onarılması için gereken işlemleri yapan uzmanlardır. Bu uzmanlar, restore işlemlerini yaparken, eserlerin aslını bozmadan ve bilimsel teknikler kullanarak çalışırlar. Üniversitelerde verilen restorasyon eğitimlerinin amacı; kültürel varlıklarımız olan tarihî eserlerin aslına göre onarılması ve korunmasıyla ilgili tekniklerin öğretilmesidir. Akademik ortamlarda yapılan bilimsel ve teknik çalışmalar sayesinde, kültürel varlıklarımız korunarak gelecek nesillere sağlam bir şekilde aktarılabilecektir.

Restoratörler, Kültür ve Turizm Bakanlığı kuruluşlarında devam eden mimarî restorasyon projelerinde çalışabilirler. Kamu veya özel sektörde çalışan mimarî, kültürel, sanatsal kurum ve kuruluşlarda danışmanlık yapabilirler. Ayrıca restoratörler, akademik alanlarda araştırmacı olarak da çalışabilirler. 

Restoratörler, üniversitelerin “Restorasyon ve Konservasyon” lisans bölümü ve “Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım” lisans bölümlerinden mezun olurlar. Bu bölümlerde aldıkları derslerde öğrendikleri restorasyon tekniklerini tarihî binalara diğer mimarî eserlere uygularlar. 

Restoratör Ne İş Yapar? 

Restoratör, mimarî eserler üzerinde çalışır. Tarihten gelen eski mimarî eserlerimizin bakımını yapar, onarılması gereken alanlarını onarır. Ayrıca, gelecek nesillere daha sağlam ulaşabilmeleri için, bu eserlerin üzerinde koruma teknikleri uygular. Bir restoratörün yaptığı en önemli ve en öncelikli işler bunlardır.

Restorasyon uzmanlarının, çalıştıkları yerlerde yaptığı diğer işler şunlardır;

  • Restorasyon yapmadan önce eseri detaylıca incelemek ve fotoğraflamak,

  • Eser için yapılacak işlemleri belirlemek ve bu işlemleri kayıt altına almak,

  • İşlemler için gerekli olan malzemeleri tespit etmek ve temin edilmesini sağlamak,

  • Eserin bozulmasıyla ilgili nedenleri belirlemek ve ilgililere açıklamak,

  • Bozulmalardaki boyutu tespit ederek, durdurmak için gerekli önlemleri almak,

  • Restorasyonu yapılacak eserin onarımı ve korunması için gerekli tedbirleri almak,

  • Eser için yapılacak restorasyon işlemleri konusunda maliyetleri belirlemek,

  • Restorasyon işlemleri için gerekli olacak malzeme teminini yapmak,

  • Kültürel miraslarımızın korunması için ilgili kurumlara tavsiyelerde bulunmak,

  • Restorasyon teknikleri ve uygulamaları ile ilgili araştırmaları takip etmek. 

Bu uzmanların çalışma alanları; müzeler, laboratuvarlar, kazı alanları, kültürel mirası koruma konusunda çalışan kamu ve özel kurumlardır. 

Restoratörlerin çalışabilecekleri kurumlardan bazıları şunlardır:

  • Kültür Bakanlığına bağlı ilgili kuruluşlar,

  • Mimarlık ofisleri,

  • Mimarî restorasyon kuruluşları,

  • Mimarî danışmanlık kuruluşları,

  • Belediyelerin ilgili birimleri,

  • Üniversitelerin yaptıkları arkeolojik kazılar,

  • Kamu ve özel sektörde iş yapan müzeler.

Restoratör Maaşları

Restoratör maaşları, bağlı bulundukları kuruma ve yaptıkları işlerin niteliğine göre değişkenlik gösterebiliyor. Restoratörler kamu kurumlarında çalışabildikleri gibi, özel kurumlarda da çalışabilirler. Aynı zamanda bireysel olarak serbest çalışma da yapabiliyorlar. 

Restoratörler kamu kurumlarında çalışabilmek için KPSS'den yeterli puanı almalıdırlar. Daha sonrasında, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı kurum ve kuruluşlarda çalışabilirler. Kamu kurumlarına bağlı olarak çalışan Restoratörlerin 2021 yılı için açıklanan ortalama maaşları 3.768 TL- 4.710,58 TL aralığındadır. 

Bir restoratör; özel kurumlarda, mimarî restorasyon ve sanat eserleri alanında çalışmalar da yapabilir. Ancak özel kurumlardaki alınan maaşlar, kamu kurumlarındaki maaşlardan daha farklı olabiliyor. Kurumun bütçesine ve büyüklüğüne göre restoratör maaşları değişken olabiliyor. Bu duruma sebep olarak, serbest piyasa ekonomisi ve kurum politikaları gösterilebilir. Büyük firmaların verdikleri maaşlar kamu kurumlarında verilen maaşlardan daha yüksek olabiliyor. Ancak küçük firmalar kamudaki maaşlardan daha düşük olabiliyor. 

Restoratörlerin kamu veya özel sektör olsun, maaşlarını arttırmak için yapmaları gereken şeylerin başında akademik kariyer geliyor. Yüksek lisans yapan bir restoratör, kamuda veya özel sektörde, lisans mezunlarına göre daha yüksek maaş alabiliyor.

Ayrıca akademik kariyer yapanlar için, üniversitelerde akademisyen olmak gibi bir şansları da oluyor. Akademisyenler, üniversitede verdikleri ders saati oranında ve unvanları doğrultusunda yüksek maaşlar alabiliyorlar.

Restoratör Nasıl Olunur?

Restoratör olmak için öncelikle üniversiteye giriş sınavlarında yeterli puan almak gerekiyor. Sonrasında, “Restorasyon ve Konservasyon” ve “Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım” lisans programlarından birini kazanmak gerekiyor. Daha sonra ise bu programdan başarıyla mezun olmak şartını yerine getirmek gerekiyor. Bu bölümden mezun öğrenciler “Restoratör” unvanını hak ediyorlar. 

Üniversitelerin “Mimarî Restorasyon” ön lisans bölümünden mezun olanların da, lisans tamamlama yapmaları halinde Restoratör olabilme olanakları bulunuyor. Mimarî Restorasyon ön lisans mezunları, “Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım” veya “Restorasyon ve Konservasyon” bölümlerinden birinde lisans tamamlama yapabilirler. Böylelikle “restoratör” unvanını alarak bu mesleği edinebilirler.

Bu lisans bölümlerinden mezun olanların, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde iş bulmaları mümkündür. Restoratörler için, Belediyelerin ilgili birimlerinde ve özel sektörde de kariyer olanakları bulunuyor. Kamu kurumlarından bazıları olan, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Belediyeler gibi yerlerde çalışabilmek için KPSS şartı bulunuyor. Yeterli bir KPSS puanı alarak, bu kurumlardan birini tercih edilebilir ve kamu personeli bir restoratör olunabilir.

Tarihî eserlerin bakımı, korunması ve onarılması için gereken işlemleri yapan uzmanlardır, Eserin bozulmuş veya hasar görmüş alanlarını belirleyerek, orijinal özelliklerine uygun şekilde onarım işlemlerini gerçekleştirmek, Restorasyon ve Konservasyon, Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım lisans bölümlerinden mezun olabilirler Kültür ve Turizm Bakanlığı kuruluşları, mimarî, kültürel, sanatsal kurum ve kuruluşlarda çalışabilirler, Eserlerin aslına uygun, bilimsel tekniklerle restorasyonunu gerçekleştiren kişilerdir, Eserlerin bozulma nedenlerini belirlemek ve bu bozulmaları durdurmak için gerekli önlemleri almak, Üniversitelerin Restorasyon ve Konservasyon veya Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümlerinde aldıkları eğitimlerle, tarihî binalar ve diğer mimarî eserlere uygulama yapabilirler, Tarihî ve kültürel değeri olan eserlerin, onarım ve koruma işlemleri için gerekli teknik ve bilgiye sahip uzmanlardır, Restorasyon işlemlerini belirleme, eser için gerekli malzemeleri tespit etmek ve detaylıca incelemek, Restoratörler, kamu ya da özel sektörde danışmanlık yapabilirler, ayrıca akademik alanlarda araştırmacı olarak da çalışabilirler, Kültürel varlıkların korunması ve gelecek nesillere aktarılması için önemli rol oynayan sanat bekçileridir, Onarılması gereken eserin üzerinde restorasyon ve koruma teknikleri uygulama, Restoratörlüğe ilgi duyan kişilerin, sanat tarihi, sanat eserleri ve tarih gibi konulara ilgili olmaları gerekmektedir, Eserin orijinal malzemelerinin ve görünümünün korunarak onarım işlemlerini yapan uzmanlarıdır, Hasar gören eserlerin, restorasyon işlemleri konusunda mal sahibi veya yetkili kişilere bilgi vermek, Restorasyon ve Konservasyon, Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım lisans bölümlerinden mezun olduktan sonra, restorasyon projelerinde yer alabilirler, Kültürel varlıkların, sanatsal ve tarihî değeri olan eserlerin koruyucularıdır, Eserlerin hasar görmemesi için gerekli koruma tedbirlerini almak, Üniversitelerde Restorasyon ve Konservasyon, Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım lisans bölümlerinden mezun olabilirler, Tarihî ve sanatsal değeri olan eserlerin korunması, onarılması ve bakımı konusunda uzmanlaşmış kişilerdir, Aynı zamanda eserleri geniş çerçevede değerlendirebilmek ve gelecek nesillere bu eserlerin bilincini aktarabilmek, Restoratörlük mesleğine yönelmek isteyen kişilerin sanat tarihi, sanat eserleri ve tarih gibi konulara ilgisi olmalıdır, Kültür miraslarımızın korunmasını sağlayarak, gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan uzmanlardır, Restorasyon yapılacak eserlerin üzerinde gerçekleştirilen tüm işlemleri kayıt altına alma, Restorasyon ve Konservasyon veya Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümlerinden mezun olduktan sonra çeşitli restorasyon projelerinde yer alarak kariyer yapabilirler, Eserleri orijinal hali ile korumaya almayı ve hasar görmesini engellemeyi amaç edinen uzmanlardır, Eserlerin güncel durumlarını ve hasar seviyelerini belirlemek ve gerekli tedbirleri almak, Üniversitelerin restorasyon bölümlerinde eğitim alarak, Kültür ve Turizm Bakanlığı kuruluşlarında, kamuda veya özel sektörde çalışabilirler, Tarihî eserlerin orijinal hallerini muhafaza ederek onarımı ve korunmasını sağlayan kişilerdir, Eserlerin onarımlarını veya restorasyonlarını yapmadan önce detaylı araştırmalar yapmak ve gerekli önlemleri almak, Restorasyon ve Konservasyon veya Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümünden mezun olarak restoratörlük mesleğine adım atabilirler
Restoratör Restoratör nedir Restoratör ne iş yapar Restoratör maaşları Restoratör nasıl olunur Restorasyon
Bu, uzun siyah saçlı genç bir kadının görüntüsüdür. Üzerinde hafif bol parlak kırmızı bir gömlek var. Gözleri kapalı ve dudakları hafifçe ayrık, sanki rahatlamak için bir an ayırıyormuş gibi. Başı hafifçe eğik ve kollarını göğsünün üzerinde kavuşturmuş. Kendinden emin ve rahat bir duruşu var. Saçları omuzlarına dökülen yumuşak, doğal dalgalarla şekillendirilmiş. Yirmili yaşlarında olduğu anlaşılıyor ve yüzünde sıcak ve davetkâr bir ifade var. Bu anda dingin ve mutlu görünüyor.
Emel Keskin
Blog Yazarı

1998-1999 yılları arasında, Yalova'da bulunan bir reklam ajansının Koleksiyon adlı dergisinde; reklam koordinatörü ve köşe yazarı olarak çalıştı. 2003’te Mimar Sinan Üniversitesi, Sanat Tarihi Bölümü'nden mezun oldu. Halen İstanbul Üniversitesi, Çocuk Gelişimi Bölümü öğrencisi.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.