Finlandiya Eğitim Sisteminin Detayları

Eğitim, hayatımızın her alanını doğrudan etkileyen en önemli konuların başında gelir. Gelişen teknoloji, toplumsal farklılıklar ve daha birçok unsur eğitim anlayışını da değiştirmiştir. Pandemi ile birlikte hayatımıza giren online eğitim, teknoloji ile kapsamlı hâle gelen uzaktan eğitim ve bunların içerisindeki çeşitli anlayış modelleri, bakış açımızı değiştirmemizi sağlar. Eğitim, eğitmen, ders, müfredat ve okul gibi ilgili kavramların içeriği, farklı anlamlar kazanmaktadır. Dünya üzerindeki bütün ülkelerin kendilerine özgü eğitim modelleri bulunur. Avrupa, Asya, Amerika ya da Afrika fark etmeksizin her kıta ya da ülke, kendi kültürel değerlerine uygun anlayışlar benimsemiştir.

Finlandiya eğitim sistemi, dünya çapında sıklıkla dikkat çeken bir modele sahiptir. Bazı ülkeler tarafından örnek alınan bu anlayış, ülkemizin Köy Enstitüleri'nin eğitim modeline benzetilir. Çocukların uygulamalı olarak eğitim gördüğü bu ülke, müfredatının içeriğini çağa uygun olarak günceller. Ülkede herkes, temel eğitimi hedeflenen sürede bitirir. Bu yüzden, okullar arasındaki eğitim seviyeleri çok az fark gösterir. Finlandiya'nın uyguladığı gençlik ve eğitim politikalarının sonucu olan bu sistem, insanların her alanda kendini geliştirmesini amaçlar. Finlandiya eğitim sisteminin detaylarını aktaracağım bu içerikte, ülkenin kültürel değerlerinin eğitim anlayışı üzerindeki etkisine de değineceğim.

Coğrafya Ve Eğitim Sisteminin İlişkisi

Kuzey Avrupa'nın İskandinav Yarımadası'nda, Baltık Denizi'nin kıyısında yer alan Finlandiya, Avrupa'nın en düşük nüfuslu ülkelerinin başında gelir. Genellikle, iklimi soğuktur. Doğal güzellikleri ise orman, ova ve göllerden oluşur. Doğa yürüyüşleri ve bisiklet gibi fiziksel aktiviteleri seven Finliler, yazları göl evlerinde geçirir. 1907 yılında Rusya'dan bağımsızlığını ilân eden ülkede Fince, İsveççe ve Laponca olmak üzere 3 resmi dil kullanılır. 2. Dünya Savaşı sonrasında bir endüstri ülkesine dönüşen Finlandiya, 2011 yılında dünyanın en zengin ülkeleri arasına girmiştir.

Doğru yatırımlar ile eğitim sistemini geliştirir. Finlandiya eğitim sisteminin detayları arasında; yılda kişi başına düşen kitap sayısının yaklaşık olarak 57 olduğu yer alır. Okuma oranı oldukça yüksektir. Bu ülkenin ikliminin getirdiği yaşam koşulları, kitap okuma alışkanlığının gelişmesine neden olmuştur. Modern çağın eğitim sistemi içerisinde belirli aralıklarla güncellenir. Vatandaşlarının kaliteli bir eğitim görmesini ve aktif bireyler olmasını sağlar. Eğitim seviyesinin yüksek olduğu Finlandiya, bireylerin aile gelirinden bağımsız olarak eğitiminin büyük bir kısmını tamamlamasına yardımcı olur. Yeni eğitim felsefelerine imza atan Finliler, güvenlik ve sağlık standartlarını da geliştirmiştir. Sosyal yaşama önem verdiğini eğitim anlayışı ile kanıtlar.    

Finlandiya Eğitim Sisteminin Temeli

Finlandiya eğitim sistemi; erken, okul öncesi, temel, ikinci derece ve yüksek eğitimi içerir. Sayısız alternatif içeren bir sistemleri bulunur. Erken eğitim; çocuk yuvaları ve gündüz bakım evlerini kapsar. Haftada en az 20 saat eğitim gören çocuklar, ana dillerini geliştirip sosyal ve el becerileri de desteklenir. Eğitim belediyeler tarafından düzenlenir. Okul öncesi eğitim; çocuğun 6 yaşını doldurduğu sene başlar. Ücretsiz olan bu eğitimde günde 4 saat okulda bulunur. Harfler, Fince ya da İsveççe öğretilip oyun oynatılır. 

Temel eğitime başlama yaşının 7 olduğu bu ülkede zorunlu eğitim 9 yıldır. Genellikle, aileler evlerine yakın olan okulları tercih eder. Yasalar tarafından yönetilen temel eğitim, ulusal ve yerel öğretim progamları tarafından desteklenir. Vergiler tarafından finanse edilen bu eğitim, tamamen ücretsizdir. Yaklaşık 20 saat ile başlayan progamlar, sınıf yükseldikçe artar. Çevre, eğitimin en önemli destekleyicileri arasında yer alır. Zorunlu eğitim döneminde; ana dil, sağlık, ahlak, sosyal bilimler, matematik, fizik, kimya, biyoloji, coğrafya, tarih, beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, el sanatları, ev ekonomisi ve rehberlik dersleri yer alır. Öğenciler ilgi alanlarına göre kendi eğitim programlarını oluşturur. Sevmedikleri ya da ilgi duymadıkları dersleri öğrenmeye zorlanmazlar. Teneffüs süreleri 15 dakika olan sistem içerisinde yaşama dair pratikleri öğrenirler. Öğrencilere eğitimlerinin ilk 6 yılında not verilmediği için herhangi bir sınav ile karşılaşmazlar. 

Finlandiya eğitim sistemi, öğrencilerin bağımsız düşünme becerilerini geliştirir. Okul ve öğrenci odaklı bir anlayışı benimsedikleri için ödev süreleri diğer ülkelere göre çok daha azdır. Okulda verilen projeleri isterlerse evde tamamlayabilirler. Öğrencilerin derslerde ilerlemesini öğretmen takip eder. Çocukların spor ya da sanat gibi özel yetenekleri doğrultusunda faaliyetler düzenlenir. Ülkenin okul sistemi, çocukların kendi ayakları üzerinde durmasını öğretir.

Finlandiya'da Öğretmen Kavramı

Bir eğitim sisteminin en önemli unsurları arasında öğrenci ve öğretmenler yer alır. Finlandiya'da öğretmen olmak için 6 yıl eğitim görmek gerekir. Öğretmen adaylarının sahip olması gereken özellikler; öğrenciler ile güçlü ilişkiler kurma, çocukların seviyesine inme, dünyadaki kendi alanı ile ilgili gelişmeleri takip etme, araştırmacı bir kişiliğe sahip olma, empati kurma becerisidir. Üniversiteye başvuran adayların onda biri öğretmen olmaktadır. Üniversiteden en az iki branştan mezun olmaları gerekir. Bu durum, kişilerin disiplinlerarası ilişki kurmalarını sağlar. 

Öğretmenlerden yüksek lisans eğitimini de tamamlamaları beklenir. Öğrenciler, kendi öğrenme sürecinden sorumludur. Sınıf içinde rehber konumunda olan öğretmenler, aktif bir ortam yaratır. Öğrenciler, ihtiyaçlarına uygun ders materyalleri ile çalışır. Dersler grup ya da bireysel olarak işlenir. Öğretmenler, müfredatı öğrenci seviyelerine ve ihtiyaca göre özgür bir biçimde oluşturur. Des başlamadan önce hazırlıklarını yapan öğretmenler, öğrencilere karşı mesafeli bir duruş sergiler.       

Zorunlu Eğitimi Oluşturan Kriterler Nelerdir?

Finlandiya'da zorunlu eğitimi oluşturan bazı kurallar şöyle;

• Güvenli bir ülke olduğu için çocuklar okula kendi imkanları ile gider.

• Sınav sisteminin sorgulamayı azaltacağını düşündükleri için çocukları davranışları yönünde test ederler. 

• Ezbere değil, pratiğe dayalı bir öğrenim sistemleri bulunur.

• Eğitimden herkes eşit düzeyde yararlanır.

• Öğrenciler kendi yetenek ve ilgi alanlarına göre ders programlarını oluşturur.

İlk Adım: Okul Öncesi Eğitim

Finlandiya'da her çocuk 1 yıl okul öncesi eğitim görmek zorundadır. Çocuğun 6 yaşını doldurduğu sene başlayan eğitim, belediyeler tarafından ücretsiz olarak verilir. Okul öncesi eğitimi, meslek yüksek okulu ve üniversitesi mezunu öğretmenler verir. Ebeveynler çalışıyorsa, çocuk erken eğitime de katılır. Okulda, okuma dışında harfler, dili Fince ya da İsveççe değilse bu iki dilden biri öğretilir. Aynı zamanda, günde 4 saat olan eğitim içerisinde dışarı çıkılıp oyun oynanması da önemli bir yere sahiptir.

Sistemi Anlatan Kitap Tavsiyeleri

Finlandiya eğitim sisteminin detayları arasında kitap okumak önemli bir konudur. Ülkenin eğitim sistemi ile ilgili detaylı bilgi almak isterseniz;

• Atatürk'ün de önerdiği "Beyaz Zambaklar Ülkesi-Grigory Petrov",

• "Finlandiya Eğitim Devrimi-Pasi Sahlberg,

• "Eğitimde Finlandiya Modeli-Pasi Sahlerg" kitapları okunabilir.