Sağlık Kurumlarında Koordinasyon ve İletişim

Sağlık Kurumlarında Koordinasyon Nasıldır? Koordinasyon sağlık kurumlarının amaçlarına ulaştıracak çalışmaların birbirini takip etmesini, bütünlemesini ve tamamlamasını sağlayan çabalar olarak gösterilebilir. İşletme bilimi kaynaklarında uyumlaştırma, düzenleştirme ve eş güdüm olarak ortaya çıkarken, birbirinden farklı işletme çalışmalarında ise belirli bir uyum ve düzen kapsamında devam edilmesi olarak görülür.

Koordinasyonun gerçek işlevinin, bir işletmeninin farklı bölümlerine ait hedeflerin, birbirleriyle uyumlaştırılmasına katkı eder. Bu durumun aksine şayet işletmenin her bir bölümü kendi amaçlarını gerçekleştirmeye çalışırken, diğer birimlerin bilgisi dahilinde olmayacağından ve bölümlerin hiçbir gerçek hedefine ulaşmayacaktır.

Sağlık Hizmetlerinde Koordinasyonu Zorlaştıracak Faktörler

Sağlık ve sağlık hizmetlerinde koordinasyonu zorlaştırabilecek faktörler söz konusudur. Bunlar;

Hekim açısından

• Bazı hekimlerin koordinasyon noktasında istekli davranmaması

• Bazı üniversitelerin tıp fakültelerinde koordinasyonun üzerinde yeterince durmamaları

• Bazı hekimlerin hasta kayıt ve sevk noktalarının eksik ve düzgün tutulmamış olması, hatta medikal tavsiye konularındaki ihmalleri

Hasta açısından

• Her hasta için geçerli olmamakla beraber birden fazla doktora muayene olmak istemeleri

• Bilimsel bilgiye dayanarak tıbben bazı hastalıkların oldukça karmaşık olması

• Bazı hastaların riskli davranışlar sergilemeleri ve uyumsuz davranmaları, sunulan önerileri yanlış anlamaları gibi

Sistem açısından

Yapılan planların sık sık değişikliklere uğraması problemleri meydana getirecektir. Eğer işletmelerde koordinasyon eksikliği ortaya çıktıysa iletişim eksiklikleri, iş doyumsuzluğu, çalışanlar arasında çatışma gibi sorunlardan kaynaklanır. Sorunların bu denli yükselmesine istinaden, çalışanların uyum içinde çalışmalarını beklemek mümkün değildir. Performans farklılıkları fonksiyonel departmanlar arasında yaşanıyorsa, sorumluluk, iş bölümü, ve uyumsuzluklar zaman zaman kendini gösteriyorsa, burada koordinasyonun sağlanması oldukça zordur. Sağlık yöneticileri bu sorunları uygulamaya koyacakları etkin yöntemlerle üstesinden gelebilirler.

Sağlık hizmetlerinde koordinasyonun işlenmesini zorlaştıran önemli sebepler yukarıda gösterilirken bu aleyhe olan durumları lehe çevirebilmek için aşağıda yer alan hususlara dikkat edilmelidir.

• Tedavi altına alınacak olan hastanın kendisiyle ilgilenecek sağlık ekip üyelerini tanışmasının sağlanması

• Bürokrasinin azaltılarak kurumsal kültüre değer verilmesi

• Ortam ve hizmet standartlarının sağlanması açısından sistem desteğinin sağlanması

• Branş uzmanları ve aile hekimleri arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi

• Hasta yakınlarının süreç dışında bırakılmaması

• Hasta ulaşımını sağlama ve randevu sistemiyle ilgili çalışmalar gerçekleştirmek

• Takip çizelgesinin oluşturulması ve elektronik sağlık kayıtlarının kullanılması şeklinde gösterilebilir.

Diğer sektörlerde yapılan hizmetlerin sonuçlarını kısa sürede görülebilirken sağlık hizmetlerinde ise gerçekleşen hizmetlerin kısa sürede görmek ve değerlendirmek oldukça zordur. Yapılan hizmetlerin büyük bir çoğunluğu acil ve ertelenemeyecek düzeyde olması ve sektörün uzmanlaşma derecesi yüksek olması özellikleri arasındadır.

Yöneticilerin odaklandığı kurumsal hedefler ve profesyonel hedefler genellikle çatışmaktadır. Gerçekleşen işlemlerin belirsizlik ve yanlışlıklara karşı toleransı çok azdır. Genellikle tıbbi çalışmalara yönelik her işlem tek seferde ve genellikle doğru yapılmalıdır. Netice itibariyle sağlık kurumlarında koordinasyon eksikliğinin oluşturabileceği sorunlar işletmenin bütün fonksiyonlarını da olumsuz yönde etkileyecektir.

Sağlık Kurumlarında Örgütsel İletişim Nasıldır?

Sağlık işletmelerinin farklı bölümlerinde birbirinden haberdar olmaları, gerçekleştirilen işlerin uyumlaştırılması kuşkusuz iyi bir iletişimle sağlanabilir. Örgütler amaçlarını gerçekleştirebilmek için iletişimden faydalanır. Bu açıdan örgütsel iletişim sağlık kurumları işletmeleri ve diğer işletmeler için hayati önem taşır.

Örgütsel iletişim türü, örgüte ve bireye bilgi sağlamak, örgütsel ve bireysel gayretleri kontrol ve koordine etmek, bireyleri motive etmek gibi çalışmaları çalışmaların sorumluluğunu alarak, yönetici ve diğer çalışanlar arasında ortak bir düşüncenin meydana gelmesine yardımcı olur.

Sağlık işletmelerinin matriks örgüt yapıları nedeniyle değişime neden olabilecek her türlü kararın ilgili personellere hızlı bir şekilde aktarılması gerekir. Sağlık işletmelerin ürettikleri hizmet ve yapısından dolayı diagonal, yatay ve dikey iletişim kanallarına sahiptirler. Böyle bir yapıda maruz görülemeyecek tek şey ise iletişimdeki aksamlardır. Doktorun personele olan davranışları ve doktorun hasta ile olan iletişim sorunları gibi iletişim becerilerinde meydana gelen eksiklikler sağlık işletmelerinde iletişimi güçleştiren nedenlerdendir.

Her organizasyon yapısında iletişim beceri yeteneklerinin olması gerekir. Fakat matriks yapıda görülen ilişkileri göz önünde bulundurulması halinde proje yöneticiliği bir diplomasi uygulamasına benzer. Çünkü bir proje yöneticisi, proje ekibini etkileyerek farklı uzmanlık dallarını yöneticilerini sorunlarını çözmeye çalışır. Matriks yapının en önemli iletişim kanalı burada ikna yolu olduğu unutulmamalıdır.

İletişim en kapsamlı hali biçimsel ve biçimsel olmayan şekilde ikiye ayrılır. Diğer işletmelerde de olduğu gibi sağlık kurumlarında da bunları görmek mümkündür.

Biçimsel ve Biçimsel Olmayan İletişim Nasıldır?

Biçimsel ve biçimsel olmayan iletim, sağlanan iletişimin örgütleyicinin planlanmasına bağlı olup olmamasına göre şekillenmektedir. Eğer iletişim örgütleyicinin önermediği şekilde ilerliyorsa biçimsel olmayan iletişim, örgütleyicinin düzenlediği şekilde ilerliyorsa biçimsel iletişimden söz edilebilir.

Kurum içinde biraraya gelen çalışanlar iş yapma isteklerini de tatmin etmek isteyeceklerdir. Böyle bir isteğe bağlı olarak sosyal sistemler ortaya çıkmaya başlar ve gerçekleşen ve gelişen bir sosyal sistemin akabinde yönetici ve elemanları arasında iletişim ilişkisi doğar. Sağlık kurumlarındaki iletişim biçimsel şekilde olmakla beraber kimi zaman işi hızlandırmak açısından biçimsel iletişimin sert kurallarının dışına çıkılarak olabildiğince hızlı bir şekilde bilgi alışverişi gerçekleştirilmektedir.

Biçimsel kanallar neredeyse genellikle örgüt planlarında açık bir şekilde gösterilmektedir. Bu açıdan her örgüt çalışanı kim tarafından denetlendiğini, kime karşı sorumlu olduğunu, karşılaştığı bir olumsuzluk sonrasında çözüm için kimlere gidebileceğini önceden bilir. Bu gibi ilişikler yatay ve dikey iletişim kapsamında gerçekleşir. Tepeden tabana doğru iletişim faaliyetlerinin herhangi bir noktasında gerçekleşen elde edilen veya üretilen bilgi organizasyonun ilgili hiyerarşik yapısı içinde diğer kişileri etkilemek ve aydınlatmak adına aşağıya doğru iletilmektedir. Gerçekleşen bu iletişimle yazılı veya sözlü araçlardan yararlanılabilir.

Sağlık Hizmetlerinde Söylenti Zinciri

Biçimsel olmayan kategoride değerlendirilebilecek iletişim ise söylenti zinciri olarak da bilinmektedir. Bu söylenti zinciri dört de ayrılmaktadır. Dedikodu zincir, tek hat modeli, kümeli iletişim ve olasılık zinciridir.

Tek hat modeli: Bu model genellikle mesaj bir kişiden diğerine geçme şeklindedir. Mesafe ne kadar uzun olursa müdahil olabilecek kişi sayısı da artacaktır.

Dedikodu modeli: Bu model oldukça çok yönlüdür. Kişinin kaynaktan elde ettiği haberi veya bilgileri kendi algılamalarına göre ya da kendi maçları doğrultusunda karşılaştığı herkese anlatması, ya da saklaması, anlatılmaması gereken kişiye anlatmasıdır. Bu durumda istenmeyen sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Olasılık modeli: Kişi karşılaştığı veya duyduklarını herhangi bir ölçü koymadan önüne gelen herkese aktarmasıdır.

Kümeli model: En hızlı bilgiyi yayan model olarak da bilinir. Bu model de önceden bilinen özellikle seçilen kişiler bağlantı elemanıdır. Bilgiyi ve mesajları daha hızlı bir şekilde daha fazla kişiye kolayca ulaştırabilirler.

Biçimsel olmayan iletişim tipi işletme ortamına uygu yöntemlerle kullanılamaması halinde çok büyük zararlar verebilir. Şayet kontrollü bir şekilde kullanılması durumlarında hem kurum içine hem de kurum dışına yararları olabilir.

Sağlık Hizmetlerinde Koordinasyon Neden Önemlidir?

Koordinasyonun gerçek işlevinin, bir işletmeninin farklı bölümlerine ait hedeflerin, birbirleriyle uyumlaştırılmasına katkı eder. Bu durumun aksine şayet işletmenin her bir bölümü kendi amaçlarını gerçekleştirmeye çalışırken, diğer birimlerin bilgisi dahilinde olmayacağından ve bölümlerin hiçbir gerçek hedefine ulaşmayacaktır. Bu nedenle koordinasyon her örgütsel amaç için önemlidir.

Söylenti Zinciri Kaça Ayrılır?

Biçimsel olmayan kategoride değerlendirilebilecek iletişim olan söylenti zinciri dört başlıkta değerlendirilmektedir. Bunlar; dedikodu zincir, tek hat modeli, kümeli iletişim ve olasılık zinciridir. Bu iletişim tipinin sağlık kurumuna faydaları olduğu gibi zararları da vardır.

Matriks Yapıya Uygun iletişim Hangisidir?

Her organizasyon yapısında iletişim beceri yeteneklerinin olması gerekir. Fakat matriks yapıda görülen ilişkileri göz önünde bulundurulması halinde proje yöneticiliği bir diplomasi uygulamasına benzer. Çünkü bir proje yöneticisi, proje ekibini etkileyerek farklı uzmanlık dallarını yöneticilerini sorunlarını çözmeye çalışır. Matriks yapının en önemli iletişim kanalı burada ikna yolu olduğu unutulmamalıdır.