Yapay Zeka Mühendisliği Nedir?

Yapay zeka son dönemlerin en gözde konularından birisi. Kendi kendine hareket edebilen otonom araçlardan  hayat kurtaran ses tanıma sistemlerine,  uzaktan tedavi yöntemlerinden insanların ruh halinin tespitine varıncaya kadar her alanda gittikçe yaygınlaşan ve hayatımızın parçası haline gelen bir kavram oldu. Hedefi dünyayı olduğundan çok daha bir hale getirmek. Bu yeniliklerin bir getirisi olarak  Türkiye'de ilk defa bu yıl  Yapay Zeka Mühendisliği bölümü açıldı. Bu yazımızda açılan yeni bölümün neleri kapsadığını ve çalışma alanlarını detaylı  olarak inceleyeceğiz.

Yapay Zeka Mühendisliği Nedir? 

Yapay zekanın taklit edebilme ve kendi kendine öğrenebilme yeteneği sayesinde bu anlamdaki teknoloji uygulamaları da arttı. Savunma sanayi, sağlık, enerji ve ulaşım alanlarında sıkça rastlanılan yapay zeka uygulamalarının sektörel kullanım alanındaki çeşitliliği de gün geçtikçe artmaya devam etmektedir. 

Yapay zeka otonom ve öğrenen makinelerle programsal algoritma sistemleri aracılığıyla çeşitli analizler yapıyor. Önceden var olup toplanan bütün deneyimi adeta insan zekasını taklit ederek deneme yanılma yoluyla öğreniyor. Öğrenmiş olduğu bu bilgi sayesinde de gelecekte karşısına çıkan olaylar ve durumlar karşısında otonom kararlar verip uygulamaya geçebiliyor. 

İnsan zekası ile makinenin gücünü birleştirebilmek amacıyla mesleki ve sektörel birçok  alanda uygulama alanı bulan ve etkisi gün geçtikçe daha da fazla artış gösteren yapay zeka uygulamaları sayesinde insan hayatını kolaylaştıran çözümlere çok daha çabuk bir şekilde ulaşabiliyoruz.

Teknolojik gelişmelerin paralelinde oluşan yeni otomasyon sistemleri ile robot teknolojilerinde görülen hızlı artış nedeniyle bu alanlarda teknolojik çözümler sunabilecek nitelikte iyi yetişmiş ve bu alanda uzmanlaşmış kişilere olan ihtiyaçta bu paralellik doğrultusunda artmaktadır.

Yapay Zeka Mühendisliği, insan zekası ile makinenin gücünün bir arada kullanılmasına imkan veren derin öğrenme algoritmaları ve robotik kodlamalar aracılığıyla bağlantılı yapay zeka uygulamalarının nasıl çalıştığını araştırır ve bu alanda güncellemeler yapmayı amaçlar. Bu sayede insan hayatını kolaylaştıran anlık çözümler üretir. 

Yapay Zeka Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği ile Endüstri Mühendisliği alanını birleştiren yöntemler kullanmaktadır. Finansal piyasalar, sağlık alanında kullanılmaya başlayan robotik tedavi yöntemleri, acil durumlarda ve doğal afetlerde ilgili yetkilileri arayıp anında bilgi veren mobil cihazlar ve sosyal medya algoritmaları, akıllı şehir uygulamaları, tüketici davranışlarını yönlendiren piyasa araştırmaları ve reklamlar, nesnelerin interneti, otonom araba ve uçak geliştirme gibi çok geniş bir alanda uzman personel yetiştirmeyi amaçlar. Yapay zekaya dayalı uygulamalı bilimleri içeren bir disiplin ve mühendislik dalıdır. 

Yapay Zeka Mühendisliği Puanları ve Sıralama

 Yapay Zeka Mühendisliği programı Türkiye’de yeni açılan bir program olduğu için ilgili taban puanları ve başarı sıralaması hakkında bilgi vermeden önce hangi üniversitelerde örgün lisans programında eğitim vermeye başladığını kısaca açıklayalım;

Yapay Zeka Mühendisliği programı ile ilgili Türkiye’de yakın geçmişe kadar üniversitelerde Bilgisayar ve Yazılım Mühendisliği başta olmak üzere mühendislik fakültelerinde sadece yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim verilmekteydi. Türkiye genelinde oluşan kontenjan  alımı bu düzeye göre öğrenci kabul etmekteydi. 

2019-2020 eğitim öğretim yılında Ankara’da bulunan iki üniversite Türkiye’de ilk defa lisans düzeyinde 4 yıllık örgün eğitim veren Yapay Zeka Mühendisliği programına öncülük etti. Bu üniversiteler; Hacettepe Üniversitesi ile TOBB Ekonomi Üniversitesidir. Hacettepe Üniversitesinde Bilgisayar Mühendisliği Bölümüne bağlı bir program olarak, TOBB ETÜ’de, Mühendislik Fakültesine bağlı bir bölüm olarak açıldı. Yapay Zeka Mühendisliği  puanları ve sıralaması ise şu şekildedir; 

Yapay Zeka Mühendisliği 2019-2020 Taban Puanları ve Başarı Sıralaması 

Üniversite Adı  Bölüm  Puan Türü Kont. Taban Puan Tah. Sıralama

TOBB ETÜ  Yapay Zeka Mühendisliği (İngilizce) (Burslu) SAY 10 509,33051,4594

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ Yapay Zeka Mühendisliği (İngilizce) SAY 30 482,06784,13749

Yapay Zeka Mühendisliği Ne İş Yapar? 

Yapay Zeka Mühendisliği, Dünyada ve Ülkemizde yeni bir bölüm olmakla birlikte Bilgisayar, Endüstri ve Yazılım Mühendisliği içeriklerinin yapay zekaya odaklı kısımlarını kapsayan mühendislik dalıdır. Dolayısıyla mezunlar bu alan mezunlarının çalıştıkları sektörlerde ve mesleklerde çalışma alanı bulabilirler. Yapay Zeka Mühendisliği temel olarak Bilgisayar Mühendisliği prensiplerini içeren yapay zeka ve robotik kodlama konularıyla ilgili olduğu için Bilgisayar Mühendisliğinin alt dalı olarak düşünülebilir. 

Bölüm mezunları akademik alanda ya da özel sektöre ilişkin araştırma laboratuvarlarında çalışabilir. Yapay zeka odaklı iş zekası uygulamalarına dayalı özel sektör alanlarında iş analisti, sistem ve yazılım uzmanı, kaynak kullanımı, veri madenciliği ve algoritma uzmanı olarak çalışabilir. Uzay teknolojileri kullanan firmalarla, otonom araçlar ve giyilebilir teknolojiler üreten işletmelerde mühendis ünvanıyla çalışma imkanı bulabilirler. 

Yapay Zeka Mühendisliği mezunlarının çalışma alanı sadece yazılım şirketleriyle sınırlı olmaksızın sağlık, ulaşım, enerji ve hizmet sektörlerindeki yapay zeka kullanımına bağlı olarak yaygınlaşmakta buna göre çalışılacak iş alanı çeşitliliği de bu duruma bağlı olarak artış göstermektedir 

gelecekte bu bölümden mezun olan bireyler kullanım alanı yaygınlaşacak olan, bilgi güvenliği teknolojisi, havacılık elektroniği, tarım ticareti ve işletmeciliği, uluslararası ulaştırma sistemleri, yapay yazılım geliştirme, dijital medya ve pazarlama, hibrit ve elektrikli taşıtlar teknolojisi, üç boyutlu modelleme ve animasyon teknolojilerinde rahatlıkla çalışma alanı bulabilecekler. 

Yapay Zeka Mühendisliği Bölümü

Bu program sayısal alanda öğrenci kabul eden lisans programıdır. Yapay Zeka Mühendisliğinin amacı, ilgili sorunları algılayıp buna göre seçenekler arasından en doğru çözüm yolunu tespit etme ve buna ilişkin yorumlama, değerlendirme, üretme ve geliştirme yeteneklerini bireylere kazandırmaktır. 

Yapay zeka odaklı bilgisayar programlarına hakim olacak ve bu alanlarda uzmanlaşacak bireyler yetiştirilir. Öncelikli olarak bu bölümde temel konu, mezun olacak adayın çeşitlilik içeren kompleks konularda çok boyutlu olarak kendisini yetiştirmesini sağlayacak zemini hazırlamaktır. 

Bu bölümün hedefi yenilikçi çözümler üretilmesi  ile sınırlı olmaksızın sıfırdan yeni modellemeler ya da algoritmalar üreterek insan hayatını kolaylaştırarak, daha kısa zamanda etkisini gösteren, pratik olacak ürün ve hizmetler yaratmaktır. Bundan dolayı bölümü düşünen kişilerin analitik düşünme, yaratıcılık, fikir yürütme ve uzun süre odaklanabilme gibi yetkinliklere sahip olması beklenir. Bu bölüme ilişkin temel ortak dersler şu şekildedir :

• Bilgisayar Programlama 

• Veri Bilimine Giriş

• Kombinatörlük ve Çizge Kuramı

• Sistem Programlama 

• Yöneylem Araştırması 

• Yapay Öğrenme 

• Veri Tabanı Sistemi

• Derin Öğrenme

• Veri Madenciliği

• Robotiğe Giriş

• Yapay Zeka İlkeleri

• Bulanık Mantık

• Otonom Sistemler

• Görüntü İşleme

Yapay Zeka Mühendisliği ve Önemi

Gelecekte tek bir alan bütün alanları etkileyerek ya da geçersiz kılacak ölçüde bir atılım yaparak yapay zeka teknolojilerinin her alanda hayatımıza gireceğini şimdiden yavaş yavaş bize hissettiriyor. Değişik alanlarda birçok kişinin yapacağı işi gelişen otomasyon sistemleriyle tek bir makinenin yaptığına günümüzde şahit oluyoruz. 

Yapay Zeka Mühendisliği alanında yapılan gelişmeler doğrultusunda birçok alan revize edilecek yada tamamen geçersiz sayılarak yerine daha kolay ve pratik çözüm alternatiflerinden oluşacak alanlar gelecek. Milyonlarca anlamsız veri yığınlarını oluşturan bigdata içinde veri madenciliği, kurumsal kaynak planlama, derin öğrenme, bulanık mantık ve bunun gibi birçok iş zekası uygulamasıyla geliştirilmesi ve anlamlı bilgiye ulaşılması sağlanıyor. Otonom sistemler, öğrenen makineler ve algoritmalar sayesinde hayatımız tamamen değişmek üzere. 

Yapay Zeka Mühendisliği alanında yaşanan gelişmeler ışığında bireylerin yaşam tarzı, tüketicilerin satın alma davranışları, çalışma, eğlence ve hizmet anlayışlarında yaşanacak gelişmeler de dahil olmak üzere her alanda büyük bir değişimin başlaması gerçekleşecektir.