Risk İletişimi Nedir?

Meydana gelen sağlıkla ilgili risk hastalıkları engellemeye, çevre ve işle ilgili zehirli kimyasalların etkisi altında kalma, ürün güvenliği konusunda tüketiciyi uyarma ve koruma. Bu kapsamda yer alan risk iletişim kategorileri bulunmaktadır. Bunlardan biri bireylerin risk seviyelerini öğrenmede ve bunları anlamlandırma hatta katılımın sağlanmasına yardımcı olunmaktadır. Öğreğin birtakım işletmelerde kimyasal madde üretiminin gerçekleşmesi ve üretimin yapılmış olunan risk durumları ile ilgilidir.

Verilebilecek en iyi örnek, 2019 yılının sonuna doğru Çin'de ortaya çıkan ve bütün ülkeleri etkisi altına alan, yüzbinlerce ölümü neden olan Covid 19 pandemisi sırasında sağlık hizmeti verenler, medya ve diğer paydaşlarla etkili sağlık iletişimi sağlanmasıyla hastalığın daha çok yayılmasını engelleme, başından beri kitle haberleşme araçlarıyla etkin bir şekilde önlemler almış ve sosyal medya üzerinde bu konu kapsamında üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmektedir. Hastalığın, kontrol altına alınması ve önlenmesi bu sayede mümkündür. 

Sağlık profesyonelleri, toplumları risk düzeyleri konusunda eğitmeli ve bilgilendirmelidirler. Risk iletişiminde yapılabilecek ilkeler ağırlıklı olarak şu şekilde ifade edilebilir; bilimsel kanıtların ortaya koyulması, her riskin kendi içinde değerlendirilmesinin unutulmaması ve diğer risklerle ortaklaşa değerlendirilimesi, Hedef olan kitlenin öfke ve korkusunun dikkate alınması, risk konusunda yapılacak uygulamaların ihtiyaç duyulan izinlerin kurumlardan alınıp alınmaması, bütün paydaşların risk konusunda müdahil olması olarak açıklanabilir.

Risk iletişiminin amacı, potansiyel riskleri ve risklerin yönetimini anlayabilmek için gerekli bilgiyi sağlamak ve etkili bir şekilde paylaşmaktır. Risk iletişiminin amacı, karar alıcılar ve çevreler arasındaki iletişimi arttırmak ve ortaya çıkabilecek riskleri yönetmek için gerekli bilgiyi paylaşmak ve etkili bir şekilde üretmektir. Risk iletişimi, risklerin tanınması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve yönetilmesine yardımcı olur.

Risk iletişiminin hedef kitlesi, riski etkileyen, bilgilendirilmesi gereken ve riskleri anlamaya ve yönetmeye yardımcı olabilecek olan çeşitli paydaşlar olabilir. Bunlar arasında liderler, yöneticiler, işgörenler, çalışanlar, çalışanların yakınları, tedarikçiler, hizmet sağlayıcılar, müşteriler, üreticiler, tüketiciler, topluluk üyeleri ve diğer kaynaklar yer alabilir.

Risk iletişiminde kullanılan yöntemler arasında şu yöntemler bulunmaktadır:

1. aktif dinleme: , risk iletişiminde önemli bir rol oynar. , konuşmacıların mesajlarının anlaşılmasını ve önemsenmesini sağlar.

2. Görsel Açıklamalar: Görsel açıklamalar, risk iletişiminde önemli faydalar sağlar. Bu yöntem, riskleri anlamak ve yönetmek için önemli bilgileri kolayca anlaşılır bir şekilde sunar.

3. Tartışmalar: Tartışmalar, riskleri göz önünde bulundurmak ve çözmek için kullanılan önemli bir yöntemdir. Tartışmalar, riskleri belirlemek, önlemler almak ve riskleri azaltmak için kullanılan önemli bir araçtır.

4. Yönetim Raporları: Yönetim raporları, riskleri ölçmek ve yönetmek için önemli bir araçtır. Yönetim raporları, riskleri izlemek ve önlemler almak için kullanılan önemli bir yöntemdir.

5. Kılavuzlar: Kılavuzlar, risk iletişiminde önemli bir rol oynar. Kılavuzlar, riskleri tanımlamak ve önlemler almak için doğru bilgileri vermek için kullanılır.

Risk Kavramının Tanımı ve İletişim Örnekleri

Risk kavramı, belirsizlik içeren durumlar karşısında olası zararlar ve kayıpların değerlendirilmesini ifade etmektedir. Risk iletişimi ise, bu belirsizliklerin ve potansiyel tehditlerin toplum tarafından anlaşılabilmesi için yapılan iletişim süreçlerini kapsamaktadır. Sağlık konulu risk iletişim örneklerine bakacak olursak, biyo-terör olayı, Batı Nil virüsü, Covid-19, Şarbon gibi örnekler gösterilebilir. Bu tür olaylarda risk iletişimi, doğru bilgilendirme yaparak korku, panik ve dezinformasyonun önüne geçmeye ve insanların gerekli tedbirleri almasına yardımcı olmaktadır.

Risk İletişimi ve Paydaşlar

Risk iletişimi ağırlıklı olarak kamu sağlık kurumları ile enerji, çevre, ilaç ve gıda güvenliği gibi sektörleri ilgilendiren bir konu olmakla beraber, özel sektörün de bu konudaki sorumluluğu giderek önem kazanmaktadır. Yeni ortaya çıkan risklerin çoğu, insanların doğaya ve ekosisteme zarar veren olumsuz etkilerinden kaynaklandığını görmekteyiz.

Doğaya ve Ekolojik Dengeye Verdiğimiz Zararlar

Özellikle tarım ilaçları, yanıcı çocuk giysileri ve aşılarda cıva gibi maddelerin kullanımının doğada olumsuz etkilerinin olduğunu bilmekteyiz. Bu tür durumları önlemek için topluma doğa eğitimi verilebilir ve risk iletişimi aracıyla gereken önlemlerin alınması sağlanabilir.

Risk İletişim Programları ve Çalışma Tipleri

Risk iletişim programları, üç temel kategoriye ayrılmaktadır: sağlıkla ilgili riskler, iş ve çevre ile ilgili zehirli kimyasallara maruz kalma ve ürün güvenliği ve tüketici koruma. Bu programlar dört çeşit çalışma yapısında uygulanabilir: davranış değişikliği ve koruyucu eylem, bilgi ve eğitimin sağlanması, acil durum ve felaket uyarısı enformasyonu ve son olarak sorun çözme ve uyuşmazlığın giderilmesi.

Sonuç olarak, risk kavramı ve iletişiminin, özellikle sağlık, çevre ve ürün güvenliği gibi alanlarda toplumun bilgilendirilmesi ve sorunların çözülmesinde önemli bir rol üstlendiğini görüyoruz. Bu nedenle, kamu ve özel sektörlerin bu konudaki sorumluluklarını yerine getirerek, daha sağlıklı ve güvenli bir yaşam için etkili risk iletişimi sağlanması önem arz etmektedir.

Risk Yönetim Unsurunun Önemi

Risk yönetimi unsurları, özellikle son yıllarda sağlık konulu risk iletişimlerinde önem kazanmaktadır. Biyo-terör olayı kapsamında değerlendirilen 2001 yılındaki şarbonlu mektup olayı, kamu sağlığı uzmanlarının risk iletişiminden faydalanarak paydaşları bilgilendirmesi ve paniği en aza indirerek makul tedbirler almasıyla öne çıkan bir örnektir.

Sağlıkla İlgili Risk İletişimi Örnekleri

Risk iletişimi, kamu sağlığı tesisleri, enerji, çevre, ilaç ve gıda güvenliği, tüketiciyi koruma kuruluşları gibi sektörlerde ortak bir paydaşlık içermektedir. Batı Nil virüsü, Covid-19, şarbon, nükleer silahların test edilmesi sonucu radyasyon, asit yağmurları, tarım ilaçlarının meyve ve sebze kalıntıları, yanıcı çocuk giysileri ve çocuk aşılarındaki cıva gibi örnekler, etkili risk iletişimine ihtiyaç olduğunu göstermektedir.

İnsanın Doğaya Karşı Gösterdiği olumsuz davranışlar

Doğaya yönelik gösterilen , yeni risklerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Örneğin tarım ilaçları kullanımının doğaya verdiği zararlar nedeniyle farklı türler ortaya çıkmakta ve popülasyonlarında artması gözlemlenmektedir. Güçlü bir eğitim ve doğa eğitimi ile risk iletişimi bu tür olumsuzlukların önüne geçebilir.

Risk İletişim Programları Kategorileri

Risk iletişimi programları genellikle hastalık önleme, iş ve çevre ile ilgili zehirli kimyasallara maruz kalma, ürün güvenliği ve tüketici koruma başlıklarında değerlendirilmektedir. Etkili risk iletişiminde dört farklı çalışma gerçekleştirilebilir: davranış değişikliği ve koruyucu eylem, enformasyon ve eğitim, acil yardım ve felaket uyarısı enformasyonu, sorun çözme ve uyuşmazlığın giderilmesi.

Sonuç

Risk yönetiminin kritik unsurları, özellikle sağlıkla ilgili konularda önemli rol oynamaktadır. Doğaya karşı gösterilen olumsuz tutumların minimize edilmesine yönelik eğitimler ve doğa eğitimi ile risk iletişiminin etkin kullanılması bu alanlarda başarılı çözümler sunmaktadır. Ürün güvenliği ve tüketici koruma odaklı risk iletişimi programları, kamu ve özel sektördeki işletmelerin yükümlülüklerini giderek artırmaktadır.

Risk İletişimi Süreci Aşamaları

Risk iletişimi süreci, son yıllarda özellikle sağlık alanında ortaya çıkan biyoterör olayları ve çeşitli salgın hastalıklar nedeniyle büyük önem kazanmıştır. Bu süreç, öncelikli olarak kamu sektöründe yer alan sağlık kurumları ile enerji, çevre, ilaç ve gıda güvenliği ve tüketiciyi koruma kuruluşları gibi sektörlerde etkili olmaktadır.

Etkili Risk İletişimi için Dört Farklı Çalışma

Olabildiğince etkili risk iletişiminde dört farklı çalışma gerçekleştirilebilir: davranış değişikliği ve koruyucu eylem, enformasyon ve eğitimi, acil yardım ve felaket uyarısı enformasyon, son olarak da sorun çözme ve uyuşmazlığın giderilmesidir. Bu çalışmaların amacı, risk iletişimi kanalıyla bütün paydaşların bilgilendirilmesi, korkunun, paniğin, mezenformasyonun ve söylentilerin olabildiğince en aza düşürülmesi ve kişilerin makul tedbirler almasına yardımcı olmaktır.

Sağlık Konulu Risk İletişim Örnekleri

Risk iletişimine yönelik sağlık konulu örnekler arasında Batı Nil virüsü, Covid-19, şarbon, nükleer silahların test edilmesinde ortaya çıkan radyasyonlar, asit yağmurları, meyvelerde ve sebzelerde kullanılan tarım ilaçları kalıntıları, yanıcı çocuk giysileri ve çocuklara yapılan aşılarda cıva rastlantısı gibi durumlar bulunmaktadır. Bu örnekler, etkili risk iletişimine ihtiyaç duyulan alanları göstermektedir.

Risk İletişim Programlarının Kategorileri

Özellikle risk iletişim programları üç kategoriden birine dahil edilmektedir: hastalık önlemeye, iş ve çevre ile ilgili zehirli kimyasallara maruz kalma ve ürün güvenliği ile tüketiciyi koruma. Bu programların da aşağıda yer alan risk iletişimi kategorilerine ayrılmaktadır.

Doğayla İyi İletişim ve Risklerin Azaltılması

İnsanoğlunun ekolojik dengeye vermiş olduğu zararlardan dolayı her gün yeni bir olumsuz davranışla uyandığı düşünüldüğünde, doğa eğitimi ve risk iletişimi ile bunların önüne geçilebilir. Örneğin, ağaçkakanların öldürülmesi ile ağaçlarda gizlenen tırtıl ve ağaç kurdu gibi haşerelerin sayılarının yükselmesine ve bunun sonucunda ise ağaçların yaşam ömründe azalmalar meydana gelmesine neden olabilmektedir. Oysa bu sorunu güçlü bir doğa eğitimi kapsamında topluma verilebilir ve risk iletişimi kurularak bunların önüne geçilebilir.