Olumsuz Davranışlardan Kaçınmanın 5 Yolu
| Teknikler | Açıklama | Örnek Uygulama |
|---|---|---|
| Zarar veren davranışları tanımlama | Kendinize veya çevrenize zarar veren olumsuz davranışları belirlemek. | Aşırı kıskançlık veya sürekli tembellik gibi davranışları fark etmek ve üzerinde düşünmek. |
| Duygularla düşünceler arasındaki bağlantıyı anlama | Düşüncelerin duygusal reaksiyonları nasıl yönlendirdiğini fark etme ve anlama. | Depresif hislerin altında yatan düşünceleri analiz etmek ve bu düşünceleri tanımlamak. |
| Olumsuz davranışın etkisini geçtikten sonra başa çıkma | Olumsuz davranış veya düşünceyi çözdükten veya bunlardan kaçındıktan sonraki durumu değerlendirme. | Depresyon sonrası kendinizi iyi hissetmenize yardımcı olan davranışları fark etme ve liste yapma. |
| NLP Eğitimi | Bilinçsiz olumsuz davranışları bilinçli hale getiren NLP tekniklerini öğrenme. | Bilinçaltında yatan sebepleri bulma ve olumsuz davranışları çözümleme için NLP tekniklerini kullanma. |
| Olumsuz davranışları iyi bir hedefle değiştirme | Olumsuz davranışları yerine başarılı sonuçlarla sonuçlanacak iyi bir hedef koyma. | Sigara veya alkol bağımlılığını spor veya dansa gitmek gibi daha sağlıklı bir etkinlikle değiştirme. |
| Empati Kurma | Kendi davranışlarınızın yanı sıra başkalarının davranışlarının sebebini anlamak için empati kullanma. | Sorun çıktığında, karşı tarafın düşüncelerini ve duygularını anlamaya çalışarak empati kurma. |
| Farkındalık | Olumsuz davranışların üzerine düşünmek ve farkında olmak. | Zarar veren davranışların farkında olmanın kendinizi ve ilişkilerinizi nasıl geliştirdiğini anlamanın yanı sıra, bunları gelecekte nasıl önleyeceğinizi planlama. |
| Uzman Destek | Profesyonel yardım alarak olumsuz davranışları çözümleme ve bireysel farkındalık kazanma. | NLP eğitimine katılarak uzman bir kişiden destek alma. |
| Süreç Boyunca Sabır | Olumsuz davranışları değiştirme sürecinde sabırlı olma. | Davranış değişikliğinin hemen gerçekleşmeyeceğini kabul edip, bu süreç boyunca sabırlı olma. |
| Düşünceleri Paylaşma | Sorunları çözmek için düşüncelerinizi açıkça ifade etme. | Bir kişiyle aradaki sorunu halletmek istiyorsanız, düşüncelerinizi ve hissettiğiniz duyguları paylaşma. |
Hepimiz iyi biri olduğumuzu iddia ederiz. Çoğu kişi suçu kendinde aramaz. Ya da nadir de olsa tam tersi tüm suçu kendisine yükler. İşte tüm bu davranışların hepsi aslında size zarar verir. Sosyalleşmekten uzaklaşır ya da güvenmediğiniz kişilerle inadına iletişime geçme davranışlarında bulunabilirsiniz. Aslında bu söylediklerimi düşündüğünüzde yanlış olduğunu biliyorsunuz. Peki neden size veya çevrenize zarar veren, üzüldüğünüz ya da sinirlendiğiniz konularla gündeminizi meşgul etmeye devam ediyorsunuz? Hadi gelin buna bir çerçeve çizip olumsuz davranışlardan kaçınmanın 5 tekniğini sırasıyla inceleyelim;
Olumsuz Davranışlardan Kaçınmanın 5 Tekniği
1 - Kendinize veya çevrenize zarar verdiğini düşündüğünüz şeyleri tanımlayın
Öncelikle bu zarar veren davranışı tanımlayın. Nedir bu davranış? Mesela aşırı kıskançlık olabilir. Sürekli tembellik etmekten kendinizi alıkoyamıyor olabilirsiniz. Aslında bunların hepsini biliyoruz ama o anda öyle davranmak istediğimiz için makul sebeplerle bunları yapmaya devam ediyoruz ve kendimize kabul ettiriyoruz. Eğer bu zararın farkına varamadıysanız hayatınız boyunca mutsuz olmaya ya da sağlıksız ilişkiler kurmaya devam edeceksiniz. Kesinlikle buna dur demenin bir yolu var. Farkındalığınızı arttırın ve size ya da çevrenize zarar veren bu davranışları tanımlayın. Kendinizi tanımaktan ne kadar az kaçınırsanız o kadar olumsuz davranışlardan uzaklaşacaksınız. Bu hemen olmayacak ama sabırla süreci devam ettirirseniz daha iyi koşulları yaratabilirsiniz.
2 - Duygularınızla düşünceleriniz arasındaki bağlantıyı anlamaya çalışın
Mutsuzluk haliniz sürekli devam ediyor ya da arkadaşlık ilişkilerinizde hep huzursuzluk çıkıyor. Bunların çoğunluğunun sizden kaynaklandığını düşünüyorsunuz ya da karşınızdaki kişinin duygularına anlam veremiyorsunuz. Peki bu kişinin neden böyle davrandığını hiç düşünüyor muyuz? Mutsuz bir durumda depresif bir tavır takınıyoruz ama bizi bu hale getiren düşünceyi irdeliyor muyuz? Bence bir önceki konuda olduğu gibi öncelikle düşünceleri tanımlamalıyız. Ve ardından neden böyle davrandığımızı anlamaya çalışmalıyız ya da karşımızdakinin hangi düşünceden bu davranışa vardığını çözmeliyiz. Bu noktada empati önemli bir kavram. Herkesin kendince haklı sebepleri var, eğer bir kişiyi kazanmak istiyorsanız ve aranızdaki sorunu halletmek istiyorsanız kesinlikle ona bunu açıkça ifade etmelisiniz. Tabi ki bu durumda karşı tarafın da sizinle iyi olmayı istemesi gerekiyor. İstemiyorsa zaten bu konuda yapacak pek bir şey yok. Ama inanın bunun en iyi yöntemi empati kurmak ve sorunu çözmek için düşüncelerinizi paylaşmak. Kendimize verdiğimiz zararı ortadan kaldırmak için karşımızdakine empati kurduğumuz kadar kendimizle de aynı şekilde empati kurmalıyız. Düşünceleri ne kadar iyi anlarsak olumsuz davranışların da sebebini o kadar iyi anlarız.
3 - Olumsuz davranışların etkisi geçtikten sonra nasıl başa çıktığınızın listesini yapın
Eğer arkadaşınızla aranızı düzelttiyseniz ya da bir şekilde olumsuz düşüncelerinizden kurtulup kendinizi daha iyi hissediyorsanız bu hale nasıl geldiğini ayrıntılı bir şekilde inceleyin. Olumsuz davranışınızı veya düşüncenizi anladıktan sonra ondan nasıl kaçındığınızı ya da çözdüğünüzü bilirseniz bundan sonra karşılaştığınız durumlarla nasıl başa çıkacağınızı daha iyi anlayacaksınız. Örneğin depresyondaydım, kendimi halsiz ve mutsuz hissediyordum. Diyelim ki sonra arkadaşım geldi ve benimle dışarı çıkmak istediğini söyledi. O anda bu fikir kendimi iyi hissetmemi sağladı ve kendimi kapatıp daha fazla canımı sıkmam gerektiğini düşünmüyorum artık gibi. Belki bir daha böyle bir şey hissettiğimde dışarı çıkıp biraz hava alabilirim. Bu bana iyi gelmişti.
4 - NLP eğitimi alın
İlgili eğitim: Nlp Eğitimi
NLP'den kısaca bahsetmek gerekirse Neuro Linguistic Programming, yani beyin sinir ve sistemini kapsayan, yaşanılan davranış ve düşünceleri dil ile kodlayabilen bir sistem. Bilinçsiz yapmış olduğunuz davranışların bilinçli hale gelmesini sağlayan bir teknik. Bilinçaltımızda yatan bazı sebepler bizi olumsuz davranışları yapmaya itiyor olabilir. Kaç kişi bir davranışı yaparken sürekli düşünce halinde? Genelde etki tepki şeklinde karşılık veriyoruz. Ne yapacağımızı bilmediğimizde veya kendimizi, etrafımızı anlayamayacak durumda olduğumuzda NLP teknikleri bu farkındalığı kazanmamızı sağlıyor. Bu teknikleri öğrenmek yerine uzman bir kişiden de destek alabilirsiniz. Ancak bu teknikleri kendiniz bilirseniz olumsuz davranışlarınızı çözümlemede kesin sonuç elde edebilirsiniz. Olumsuz davranışlardan kaçınmanın en güzel yolu bireysel farkındalık ve NLP de bireysel farkındalık için harika bir teknik. Enstitü'de yer alan NLP Eğitimi'ne kesinlikle katılabilirsiniz.
5 - Olumsuz davranışlarınızı iyi bir hedefle değiştirin
Diyelim ki sigara veya alkol bağımlılığınız var. Bunun yerine spora, dansa gideceğim veya bunun için harcadığım para ile eğitim alacağım gibi bir hedefle değiştirebilirsiniz. Belirlediğiniz bu hedefin iyi bir sonucu var ve bu sonuca ulaştığınızda olumsuz davranışın artık sizi etkilemediğini göreceksiniz. Bu kararlar kolay alınmıyor ama denemeniz gerekiyor ve kararlı olmalısınız. Mesela en basit örnekle arkadaşınızı kıskanmak yerine ona destek olup, yaptıklarını anlamaya çalıştığınızda yani onunla aranızı iyi tutmayı hedeflediğinizde sonucun hiç o kadar kötü olmadığını göreceksiniz. Ne kendiniz mutsuz olacaksınız ne de arkadaşınızla olan ilişkiniz kötü olacak.
Son olarak bunu önemle belirtmek isterim ki eğer olumsuz davranışlarınız gerçekten çekilmez bir hal aldıysa ve ne yaparsanız yapın bunu düzeltemiyorsanız kesinlikle uzmandan yardım alabilirsiniz. Ancak her şeyin bizim elimizde olduğunu unutmayın. Yaşadığımız şeyler bizi bazı olumsuz davranışları yapmaya zorunda bırakmış olabilir. Ama yaptıklarımızın farkındalığını kazanarak, en azından olumsuz davranışlarımızı düzeltmek isteyerek tüm bunlarla başa çıkabiliriz. Ve yine unutmayın ki kendimizi iyi davranışlara zorunda bırakmak da kendi elimizde.
Akdeniz Üniversitesi İşletme bölümü mezunudur. Üniversiteden fakülte derecesi ile mezun olmuştur. Gerçekleştirdiği sosyal sorumluluk projesi ile çevresine katkıda bulunmuştur. Gönüllü olarak sosyal sorumluluk projesini devam ettirmektedir. İşletme ve alanları ile ilgili yazılar yazmaktadır.