AnasayfaBlogSatın Alma Gücü Paritesi Nedir?
Nedir?

Satın Alma Gücü Paritesi Nedir?

26 Şubat 2020
Görüntünün ortasında para dolu bir alışveriş arabası görülüyor. Araba bozuk para ve kağıt para karışımı gibi görünen şeylerle dolu. Ön planda bir teneke kutunun yakın çekimi, arka planda ise üzerinde mavi bir yüzey üzerinde sarı bir çizgi bulunan bir yığın tuvalet kağıdı rulosu var. El arabası düz bir yüzeye yerleştirilmiş ve zenginliklerle dolup taşıyor gibi görünüyor. Madeni ve kâğıt paralar çeşitli boyut ve renklerde olup, görsel olarak uyarıcı bir manzara oluşturmaktadır.
KonularAçıklamalarÖrnekler
Satın Alma Gücü Paritesi Nedir?Ülkeler arasında ürün ya da hizmetlerin sepette bulunan değerlerin para birim karşılığıdır.Birinci ülkede yer alan fiyat / İkinci ülkede yer alan fiyat
Satın Alma Gücü Paritesi Ne İşe Yarar?Fiyat farklılıklarını azaltmayı ya da tamamen ortadan kaldırmayı amaçlar.100 Euro ile alınabilecek ürün miktarının, döviz kuruna göre değişmesi
Satın Alma Gücü Paritesinin TarihçesiI. Dünya Savaşı sonrası İsveçli iktisatçı Gustav Cassel tarafından ortaya atılmıştır.Değerlendirme için para biriminin savaş öncesi enflasyon oranı ile çarpılması
Mutlak Satın Alma Paritesiİki farklı ülke baz alınır. Ülkelerin ürünleri TÜFE’ye göre belirlenir ve döviz kurunda eşitlenmesi sağlanır.ABD - Kanada döviz kurlarının TÜFE değerlerine göre eşitlenmesi
Nispi Satın Alma Paritesiİki ülke arasında ürünlerin yıllık bazda değişimini kapsar. Değişimde yaşanan hızları belirlenirken kurda da eşit olmaya çalışılır.Fransa - Almanya arasında ürünlerin yıllık değişim hızlarının döviz kurları ile eşitlenmesi
Paritenin DeğerlendirmesiReel ve gerçek sonuçları tam anlamıyla verememekte ve ülkeler arasındaki farkları tam olarak yakalayamamaktadır.Çin'in düşük üretim maliyetleri nedeniyle parite hesaplamalarında tam doğru sonuçları vermemesi
Satın Alma Paritesi ÖrnekleriFarklı ülkelerde aynı miktar para ile ne kadar ürün alınabileceğini gösterir.100 Euro ile Almanya'da 15 parça eşya alınabiliyorken, Türkiye'de 100 TL ile 7 parça eşya alınabilmesi
Alım Gücü Yüksek Olan ÜlkelerParitenin yüksek olduğu ülkeler daha yüksek alım gücüne sahiptir.Lüksemburg, liste sonuçlarına göre en yüksek alım gücüne sahip ülkedir.
Türkiye'deki Alım GücüTürkiye, AB ülkelerinden 36 birim geri kalarak 64 birim olmuştur.Türkiye'nin döviz karşısında 28 AB ülkesinin 100 birimlik ortalamasına göre daha düşük bir alım gücüne sahip olması
Gelecek Ekonomik Gelişmeler İçin Paritenin KullanımıGelecek ekonomik gelişmeler için yine satın alma paritesi kullanılır.Ekonomik tahminlerin yapılması ve döviz kurlarının tahmin edilmesi

Satın alma gücü paritesi, halk arasında çok kullanılmasa da bilinen bir ekonomik değerdir. Daha çok para birimi ya da satın alma olarak tabir edilir. Ancak asıl ismi ve kökeni İngilizce dilinden  gelir. ‘Purchasing Power Parity’ yani Türkçe karşılığında satın alma gücü paritesi anlamını taşır. Purchasing Power Parity kavramı oldukça eskiye dayanmaktadır. Parite, I. Dünya Savaşı sonrasına dayanmakta ve bu süreç içinde dünyada yayılmıştır. İsveçli iktisatçı Gustav Cassel, pariteyi ortaya atan ilk kişilerden oldu. İsveçli iktisatçı, para biriminin savaş öncesini enflasyon oranıyla çarpılması fikrini ortaya attı. Günümüzün satın alma gücü paritesi değerini oluşturmuştur. Peki tam anlamıyla satın alma gücü paritesi nedir? 

Satın Alma Gücü Paritesi Ne Demek?

Satın alma paritesi, ülkeler arasında ürün ya da hizmetlerin sepette bulunan değerlerin para birim karşılığıdır. Parite hesaplanırken döviz kurları dikkate alınır. Ekonomik olarak burada asıl amaç, satın alma gücünü eşitlemektir. Bu sayede fiyat farkları azalacak ya da tamamen ortadan kalkacaktır.  

İki farklı şekilde bir parite bizleri karşılar. Birincisi mutlak satın alma paritesi. Bu parite de iki farklı ülke baz alınır. Ülkelerin ürünleri TÜFE’ye göre belirlenir ve döviz kurunda eşitlenmesi sağlanır. Diğer bir parite ise nispi satın alma. Bu parite durumunda da iki ülke arasında ürünlerin yıllık bazda değişimini kapsar. Değişimde yaşanan hızları belirlenirken kurda da eşit olmaya çalışmasıdır.  

Satın Alma Gücü Paritesi Hesaplama 

Satın alma paritesi şu şekilde hesaplanır: 

Satın Alma Gücü Paritesi = Birinci ülkede yer alan fiyat / İkinci ülkede yer alan fiyat 

Paritede bu denklem ile satın alma gücü hesaplanır. Dengeler tamamen bu hesap üzerine kuruludur. Ana gayede ülkeler döviz kurlarını dengede tutabilmek için parite yöntemine de başvururlar. Gelecek ekonomik gelişmeler için yine satın alma paritesi kullanılır. Ülkeler genellikle hesaplama yaparken ABD Dolarını baz alır.  

Kimi kesime göre de parite reel ve gerçek sonuçları tam anlamıyla verememektedir. Ülkeler arasında farkları tam olarak yakalayamadığı kanısına da varıldığı bir gerçektir. Daha iyi bir sonuç bulunamadığı için satın alma paritesi kullanılır. Dünyada en çok kullanılan yöntem olarak bilinir ve kabul edilir. 

Ekonomik ve finans değerlerine baktığımızda, satın alma gücü paritesi verilen hizmet veya alınan ürünün, ülkeler arasında eşitlik teorisine dayandığını söyleyebiliriz. Küresel bazda yaklaşıldığı zaman insanların en iyi fiyat garantisi ile alışveriş yapması istenir. Sistem de bunu gerektirir.  

Satın Alma Paritesi Örnekleri 

Satın alma gücü hesaplanırken ülkemizde genellikle Türkiye, Almanya ülkesi ile kıyas edilir. Özellikle Türk vatandaşların fazla yaşamasından dolayı Almanya ülkesi baz alınır. Satın alma gücüne baktığımızda kıyaslar bir bakımı doğrudur. Döviz kuru üzerinden değilde birim fiyatı olarak baktığımızda ne gibi farkların olduğunu görebilmek mümkün. Birim üzerinden bunu örneklendirmek daha doğru olacaktır.  

Almanya’da yaşayan bir vatandaşa 100 Euro verelim. Bir de Türkiye’de yaşayan bir vatandaşa 100 Türk lirası verelim. İki ülkede yaşayan bireylerin yaptığı alışverişte ne kadar ürün aldıkları satın alma gücünü ortaya çıkarır. Almanya’da bulunan birey birim bazlı 100 Euro’ya 15 parça eşya alırken, ülkemizde 100 Türk lirasına birey sadece 7 parça eşya alabilmektedir.  

Bu örneği şu şekilde de verebiliriz. Biz Almanya’ya seyahat ettiğimizde 100 liramız ortalama 18 Euro’ya düşecektir. 18 Euro ile Alman vatandaşın almak istediklerini biz alamayacağız. Ancak 100 Euro ile Türkiye’ye gelen vatandaş, karşılığında eline 600 liradan fazla bir para geçecektir. Bizim aldığımız birçok eşyanın 6 katı parayla fazla alışveriş yapabilecektir. Bu gibi durumlarda satın alma gücü ortaya çıkacaktır.  

Diğer bir hesaplamaya baktığımızda Türkiye’de alışveriş yapan biri 200 lira para ödemesi yapmaktadır. Amerika’da ise 120 Amerikan dolarına alışverişini tamamlamaktadır. İsterseniz yukarıda verdiğimiz denklemi kullanarak hesaplayalım. 200 / 120 yaptığımızda ortaya 1,66 gibi bir rakam ortaya çıkmakta. 1 Amerikan doları Türkiye’de karşılığı 1,66 Türk lirasına eş geldiği gözükmektedir. Teori olarak baktığımızda bu fiyatta olması gerekir. Ancak reel bazlı baktığımızda olaylar hiç de öyle gerçekleşmemektedir. 

Alım Gücü Yüksek Olan Ülkeler 

Ortalama her sene alım gücü yüksek olan ülkeler listesi açıklanır. Hem Dünya genelinde hem de Avrupa içinde alım gücü verilerinin sonuçları ortaya çıkar. 2018 yılında yapılan araştırma da Avrupa bölgesi baz alınarak bir karşılaştırma yapıldı. Araştırma listesinde Türkiye de yer aldı.  

Avrupa Birliği İstatistik Ofisinin yapmış olduğu araştırmalar sonucunda birimler belli oldu. 28 Avrupa Birliği ülkenin ortalama birimi 100 olduğu söylendi. Türkiye, AB ülkelerinden 36 birim geri kalarak 64 birim oldu. Listenin en dikkat çeken tarafında ise Lüksemburg yer aldı. Listenin en üst sırasında yer alan Lüksemburg satın alma gücü paritesi değerinde 261 birim aldı. En düşük birimi ise Balkan ülkeleri aldı. Arnavutluk ve Bosna Hersek bu alan 31 birim değeri alabildi. Öte yandan Lüksemburg’u takip eden ülkeler sırasıyla İrlanda, İsviçre, Norveç ve İzlanda oldu.  

Fiili tüketim değerlerinde yine başı Lüksemburg çekti. AB ülkelerinin ortalaması 100 olurken, Türkiye bu değerlerde de 67 de kaldı. Araştırmanın sonucunu ise şu şekilde açıklayabiliriz. Fiili tüketimde AB ülkeleri 100 Euro karşılığında bir ürün ya da hizmet satın alırken, Türkiye 38 Euro karşılığında Türk lirası birimi ile satın alabilmektedir. Araştırmalar Avrupa’da bulunan 37 ülke baz alınarak yapıldığı belirtilmiştir. 

Big Mac Endeksi Nedir? 

Satın alma gücü paritesi teorisini belki de en iyi anlatan yöntemdir. Big mac endeksi, The Economist dergisinin ortaya attığı bir parite teorisidir. Tüm dünyada yaygın olması sebebiyle en çok kullanılan satın alma gücü paritesi olarak da bilinir. Ünlü fast food zincirler şirketinde yer alan bir menü sayesinde tüm dünyadaki alım gücü hesaplanmıştır. Parite ilk defa 1986 yılının Eylül ayında yapılmıştır.  

Satın alma paritesi dünya üzerinde uyarlanabilen en mantıklı teorilerden biridir. Yüzlerce ülkede yer alması sayesinde hesaplanması kolaylaşmıştır. 2012 yılında yapılan Big mac endeksi sizlerle paylaşalım. Burada esas alınan para yine Amerikan doları. 50 dolara küresel bazda ne kadar hamburger alabiliriz?  

Listenin başında herkes Amerika diyebilir ancak böyle düşündüyseniz yanıldınız. İlk sırada 30 hamburgerle Hindistan ülkesi yer alıyor. Hindistan ülkesini, 21 hamburgerle Ukrayna ve Hong Kong izliyor. Daha sonrasında 21 hamburgerle Malezya ve 20 hamburgerle; Çin, Endonezya, Tayland, Tayvan ve Güney Afrika ülkeleri geliyor. Türkiye ise listede 14 hamburger alım gücü ile yer alıyor. Amerika da 11 hamburger ile listenin sonlarında kendine yer buluyor.  

Sonuç olarak satın alma paritesi teoride bizlere bir şey verse de reel hayatta bunların karşılığını göremiyoruz. Birçok ülkenin para birimi dolar karşısında eriyip gitti. Durum böyle olunca insanların alım gücü düştü. Sizce son yıllarda doların artışıyla birlikte Türkiye’nin alım gücünde ne kadar bir düşüş yaşandı?

Satın Alma Gücü Paritesi Nedir?, Ülkeler arasında ürün ya da hizmetlerin sepette bulunan değerlerin para birim karşılığıdır, Birinci ülkede yer alan fiyat / İkinci ülkede yer alan fiyat, Satın Alma Gücü Paritesi Ne İşe Yarar?, Fiyat farklılıklarını azaltmayı ya da tamamen ortadan kaldırmayı amaçlar, 100 Euro ile alınabilecek ürün miktarının, döviz kuruna göre değişmesi, Satın Alma Gücü Paritesinin Tarihçesi, I Dünya Savaşı sonrası İsveçli iktisatçı Gustav Cassel tarafından ortaya atılmıştır, Değerlendirme için para biriminin savaş öncesi enflasyon oranı ile çarpılması, Mutlak Satın Alma Paritesi, İki farklı ülke baz alınır Ülkelerin ürünleri TÜFE’ye göre belirlenir ve döviz kurunda eşitlenmesi sağlanır, ABD - Kanada döviz kurlarının TÜFE değerlerine göre eşitlenmesi, Nispi Satın Alma Paritesi, İki ülke arasında ürünlerin yıllık bazda değişimini kapsar Değişimde yaşanan hızları belirlenirken kurda da eşit olmaya çalışılır, Fransa - Almanya arasında ürünlerin yıllık değişim hızlarının döviz kurları ile eşitlenmesi, Paritenin Değerlendirmesi, Reel ve gerçek sonuçları tam anlamıyla verememekte ve ülkeler arasındaki farkları tam olarak yakalayamamaktadır, Çin'in düşük üretim maliyetleri nedeniyle parite hesaplamalarında tam doğru sonuçları vermemesi, Satın Alma Paritesi Örnekleri, Farklı ülkelerde aynı miktar para ile ne kadar ürün alınabileceğini gösterir, 100 Euro ile Almanya'da 15 parça eşya alınabiliyorken, Türkiye'de 100 TL ile 7 parça eşya alınabilmesi, Alım Gücü Yüksek Olan Ülkeler, Paritenin yüksek olduğu ülkeler daha yüksek alım gücüne sahiptir, Lüksemburg, liste sonuçlarına göre en yüksek alım gücüne sahip ülkedir, Türkiye'deki Alım Gücü, Türkiye, AB ülkelerinden 36 birim geri kalarak 64 birim olmuştur, Türkiye'nin döviz karşısında 28 AB ülkesinin 100 birimlik ortalamasına göre daha düşük bir alım gücüne sahip olması, Gelecek Ekonomik Gelişmeler İçin Paritenin Kullanımı, Gelecek ekonomik gelişmeler için yine satın alma paritesi kullanılır, Ekonomik tahminlerin yapılması ve döviz kurlarının tahmin edilmesi
satın alma gücü paritesi satın alma gücü paritesi nedir alım gücü en yüksek ülkeler purchasing power parity satın alma paritesi big mac endeksi
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bu görüntü, cephesinde birçok tabela bulunan büyük bir binayı göstermektedir. Sol tarafta, sarı zemin üzerine siyah harflerle yazılmış bir tabelanın yakın çekimi görülüyor. Görüntünün ortasında, binanın yan tarafında siyah zemin üzerine beyaz harflerle yazılmış bir tabela görülüyor. En sağda, mavi ve beyaz desenli bir elbisenin yakın çekimi görülüyor. Daha sağda, siyah zemin üzerinde sarı bir harf görülüyor. Resmin alt kısmında, içinde birden fazla oyuncak bulunan bir raf görülüyor. Genel olarak görüntü, cephesinde ve çevresindeki alanda birçok işaret ve nesne bulunan bir binayı göstermektedir.
Satış - Pazarlama

Doğru ve Etkili Reklam Nasıl Yapılır?

01 Mayıs 2020
Bir grup el, cep telefonu, hesap makinesi, multimetre, mavi halkalı kırmızı bir alet, sarı bir baret, bir kablo ve bir kredi kartı okuyucu dahil olmak üzere çeşitli cihazları tutarken görülüyor. Ayrıca, arka planda yakın planda beyaz bir metin görülüyor. Cep telefonunu tutan el rahat bir pozdadır ve cihaz avuç içinde tutulmaktadır. Hesap makinesini tutan el hafif açılıdır ve cihaz başparmak ile işaret parmağı arasında sıkıca tutulmaktadır. Multimetreyi tutan el daha dik bir pozisyondadır ve cihaz elin üst kısmında durmaktadır. Mavi halkalı kırmızı alet işaret parmağı ve başparmak tarafından tutulurken, sarı baret avuç içinde tutulmaktadır. Kablo da aynı elde tutulmakta ve kişinin başparmağı kabloya dayanmaktadır. Son olarak, kredi kartı okuyucusu aynı elde tutulmakta ve kişinin başparmağı cihazın üst kısmına dayanmaktadır.
İşe Alım

İstihdam Nedir? Türleri Nelerdir?

05 Haziran 2021
Bir grup insan, ortasında takım elbiseli bir adamın bulunduğu bir dünya haritasının önünde durmaktadır. Harita mavi ve beyaz renklidir ve sağ üst köşesinde mavi ve beyaz bir işaret vardır. Resmin alt kısmında beyaz zemin üzerine mavi bir metin görülüyor. Arka planda bulanık bir kule ve gökyüzünde bir grup insan görülebiliyor. Resmin sol tarafında da mavi beyaz dikdörtgen bir işaret var. Tüm unsurlar bir araya gelerek dünyayı keşfeden bir grup insanın büyüleyici görüntüsünü oluşturuyor.
Kurum - Şirket Kültürü

Kurum Kültürü ve Tüketici Davranışları

09 Mart 2018
Bir kişi sağ elinde siyah deri bir cüzdan tutmaktadır. Sol elinde ise bir kredi kartı tutmaktadır. Kişi sanki inceliyormuş gibi dikkatle karta bakmaktadır. Kart dikdörtgen şeklindedir ve üzerinde kırmızı beyaz bir tasarım vardır. Kişinin yüzü ön planda, eli ise arka plandadır. El cüzdanı sıkıca tutmakta ve kart hafifçe dışarı bakmaktadır. Kişinin yüzü konsantrasyon ve kararlılık ifadesiyle aşağıya bakıyor. Arka plan bulanıktır ve odak kişinin elleri ve yüzü üzerindedir.
Müşteri İlişkileri Yönetimi

Tüketici Davranışları ve Hakları

05 Şubat 2020
Açık mavi gömlek giyen bir adam başparmağıyla onaylıyor. Yüzünde kocaman bir gülümsemeyle sevinçli bir ifade var. Gözleri kapalı ve sakalları düzgünce kesilmiş. Ağzı hafifçe açık ve beyaz dişleri görünüyor. Sağ elini kaldırmış, başparmağını ve işaret parmağını uzatarak başparmak işareti yapıyor. Sol eli yanında, rahat bir şekilde duruyor. Duruşu rahat ve kendinden emin. Arka planda beyaz bir duvarın olduğu aydınlık bir odada duruyor. Odanın ışığı yüzünden yansıyarak sıcak bir parıltı veriyor.
5
(29)

E-Ticaret Eğitimi

25 Konu15 Saat
Resimdeki adam ışıl ışıl gülümsüyor, gözleri neşe ve sevinçle kırışıyor. Dişleri tamamen düzgün ve beyaz, yanakları mutlulukla parlıyor. Açık mavi bir gömlek giymiş ve koyu renk saçları düzgünce taranmış. Ellerini önünde kavuşturmuş, yüzünde memnuniyet ve tatmin ifadesi var. Rahat bir duruşu var, rahatlık ve konfor hissi veriyor. Resmin arka planı açık gri, bu da onun parlak gülümsemesini daha da öne çıkarıyor. Görüntü mükemmel bir şekilde yakalanmış, neşe ve memnuniyet hissi yayıyor.Sedat Ateş
22771322
 Bu online kurs ile iş iletişiminizde ikna tekniklerini nasıl kullanacağınızı öğrenin.
5
(141)

İkna Teknikleri Eğitimi

14 Konu5 Saat
Dalgalı, sarı saçlı güzel bir kadın şık, gri bir takım elbise giyiyor. Yüzünde kendinden emin bir ifade var, gözleri doğrudan kameraya bakıyor. Kollarını göğsünün üzerinde kavuşturmuş ve uzun bacaklarını ayak bileklerinden kavuşturmuş. Bir çift siyah, sivri burunlu topuklu ayakkabı giyiyor. Boynunda inci bir kolye ve bir çift küçük altın küpe var. Dudakları açık pembe tonuna boyanmış. Dengeli ve zarif görünüyor.Fatoş Kanıtemiz
1110464