AnasayfaBlogGeçmişten Günümüze Mobbing
Mobbing

Geçmişten Günümüze Mobbing

28 Ocak 2019
Bir kadın elleriyle yüzünü kapatıyor, gözleri kapalı ve kederli ifadesi görünüyor. Ellerini yüzüne doğru kaldırmış, etrafındaki dünyayı görmesini engelliyor. Arkasında bir bilgisayar monitörü ve yanında beyaz bir kurdeleyle bağlanmış bir yığın kağıt görülüyor. Solunda bir adam ağzı açık bir şekilde çığlık atıyor. Sağında ise bir kişi makasla kaşlarını kesmektedir. Kadın kederinin içinde izole ve yalnız görünüyor ve yüzündeki duygular hissediliyor.
Mobbing KavramıTanımı ve Tarihsel GelişimiAşamaları
Mobbing Kökeniİngilizce 'mob' kelimesinden gelir ve halk arasında ruhsal şiddet veya yıldırma anlamına gelir.Tanımlama, saldırgan eylemler, iş yerindeki yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme
Mobbing'in İlk Kullanımı1976 yılında, Caroll Brodsky'nin 'Taciz Edilmiş Çalışan' adlı kitabında ilk defa kullanılmıştır.Tanımı ve tarihsel anlamı üzerine odaklanmıştır.
Mobbing'in Ayrıntılı İncelenmesiAlman psikolog Heinz Leymann tarafından ayrıntılı olarak ele alınmıştır ve günlük veya birkaç ay süre ile yürütülen duygusal zarar verici davranışlar olarak tanımlanmıştır.Tanımlama, saldırgan eylemler, yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme
Mobbing'in AşamalarıBrodsky ve Leymann'ın çalışmalarıyla 'mobbing' kavramı, bu eylemin tanımlanmasında ve adımlarının belirlenmesinde kilit bir rol oynamıştır.Tanımlama, saldırgan eylemler, yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme

Mobbing literatürde çok yeni bir kelime olup, ruhsal şiddet ve yıldırma eylemlerini içermektedir. Mobbing ingilizce “mob” kökünden gelmektedir. Bu sözcük, yasaya uygun olmayan kalabalık ve aşırı şiddetle ilişkili olan anlamındadır. Mobbing psikolojik şiddet, rahatsızlık anlamına gelmekte ve bu davranış biçimi insanlara huzursuzluk vermektedir. Psikolojik terör, psikolojik yıldırma ile eş anlamlıdır ve birine karşı cephe alma, duygusal hücumda bulunma anlamlarına da gelmektedir. Mobbing, işyerinde çalışanlar tarafından ya da işveren tarafınca dönem dönem meydana gelen ruhsal ataklardır ve son senelerin en önemli sorunlarından biridir. Mobbing’in psikolojik şiddet olması artık göz ardı edilemez bir hal almış ve bu mevzu daha sık literatürde yer almaya başlamıştır.

Mobbing Kavramının Tarihsel Gelişimi 

İşyerinde mobbing ifadesini İlk kez Caroll Brodsky, 1976 yılında yazdığı, “Taciz Edilmiş Çalışan” adlı kitabında kullanmıştır.

Ağır iş koşullarının incelenmiş olduğu bu kitapta iş yerinde yaşanmış olan psikolojik şiddete bir bölüm ayrılmıştır. Ancak iş yerinde psikolojik şiddeti ayrıntılı bir biçimde ilk defa Alman psikolog Heinz Leymann ele almıştır. Leymann’a göre mobbing “Her gün veya birkaç ay süre ile dizgesel olarak, birinin ya da kimi zaman birkaç bireyin bir diğerine, duygusal yönden zarar verici davranışlarda bulunmasıdır”. (İş yerinde kurbana karşı gerçekleştirilen kötü davranışların psikolojik terör olarak adlandırılabilmesi için en az 6 ay ve en fazla haftada bir kere gerçekleştirilmesi gerekmektedir)

Mobbingin Aşamaları Neler?

Tanımlama, saldırgan eylemler, psikolojik baskı, saldırgan eylemler gibi başlıca aşamalardır. 

İş yerinde baskı, ruhsal baskı, taciz, cinsel taciz, özel iş yerlerinde ve kamuda çalışanlara bunları yapanlar ister patron, ister amir, ister iş arkadaşı, isterse hizmet alanlar olsun mobbing, anlam yapı ve fiili açıdan değişmeyecektir. Bu tarz şeylerin maddi ve manevi zararları olmaktadır. Müşterilerin veya hizmet alanların yada bu hizmetlere olanak sağlayanların çalışanlara bunları yapmalarındaki en büyük pay ve sebep patronlara, amirlere ve kanunlarla çalışan haklarını adil olarak düzenlemeyen adalet ve yargı organlarınındır.

Günlük hayatın önemli bir kısmı iş yerinde geçmekte ve insanlar ailelerinden daha çok iş arkadaşlarıyla zaman geçirmektedirler. İş yaşamı kendi içerisinde rekabet, kar baskısı, iş stresi ve hırslar vb. hususları barındırmaktadır. Kamu kurumlarında ve özel sektörde çalışma ilişkilerini ve mağdurun sağlığını negatif yönde etkileyen iş yerinin ve çalışanlarının verimini düşüren ruhsal olarak rahatsız etme; tek bir nedenle açıklanamayacak kadar kapsamlı ve kompleks bir süreçtir. Bu sürecin aşamaları şu şekildedir;

Tanımlama Aşaması

Bu aşama, bireyin saygınlığına, mesleki yeterliliğine, fiziksel görünümüne veya buna benzer özelliklerine saldırı ile başlamaktadır. Fert bu aşamada yaşadıklarıyla beraber durumu tanımlamaya çalışır. 

Saldırgan Eylemler Aşaması Neler?

Saldırgan eylemler aşamasıyla beraber ruhsal terör başlamış anlama gelir. Bu davranışlar etken saldırganlık ve pasif saldırganlık olarak ikiye ayrılmaktadır. Etken saldırganlık çabuk fark edilmekte, kurbanı belirgin bir halde hedef almakta ve amacını kurbana belli etmektedir. Bundan dolayı aktif saldırganlarla başa çıkmak daha kolaydır. Ancak eylemsiz saldırganlık zamanı mobing yapan kişiler kötü davranışlarını gizlemek için nazik davrandıklarından dolayı onlarla başa çıkmak daha zor olmaktadır. Pasif saldırganlıkta amaç açıkça belli edilmez hatta saldırgan mağdura yardım ediyormuş şeklinde görünüp onun güvenini kazanmayı bile deneyebilir. Mağdurun böyle bir duruma düşmesi ve bunu geç fark etmesi sonucu mağdur kendini korumada problemler yaşayabilmektedir. Bunun yanı sıra saldırganın mağdurun yakınında olması, onun açıklarını bilmesi ve bunları ona karşı kullanması mağduru daha da kötü duruma düşürmektedir. 

Yönetimin Katılması Aşaması

Bu aşamada mağdurun psikolojisi ve çalışma biçimi bozulduğundan dolayı öteki personel mağdur ile ilgili yönetime şikâyette bulunabilmektedir. Bunun sonucunda yönetim mağdura ön yargıyla yaklaşabilir ve mağdur hakkında yapılan suçlamaları kabul edebilir. Bu aşamada yönetim, kurban ve mobbing uygulayan arasındaki vakaları yanlış yorumlayıp kabahatı kurbanda arama ve problemi başından atma eylemine gidebilir. Böylece yönetim de, ortaya çıkan bu negatif döngüde yerini almış olur. 

Psikolojik Baskı Aşaması

Ferdin sağlığını, düşünce yapısını bozmak için sürekli duygusal saldırı yapmak yeterlidir. Ataklar sayesinde mağdur düzgüsel şekilde akıl yürütemez hale gelmekte, duygusallaşmakta ve anlam ifade etmeyen şeylerde bile anlam aramaya başlamaktadır. Bu aşama da kişiler hiç kimseye güven duymamaktadırlar. 

İşine Son Verme Aşaması Nedir?

Bu aşama mobbingin son safhasıdır. Bu aşamayla beraber mağdur yönetimden beklediği desteği alamamış, sağlık problemlerı yaşamaya adım atmıştır. İşe gelme isteği tamamen gitmiş, psikolojisi bozulmuştur. Saldırganın yüzünden iş performansı düşen mağdur ya kendi becerisinden daha alt işlerde çalıştırılmakta veya işine son verilmektedir.

Mobbing ile Nasıl Başa Çıkabilirim?

Mobbing başa çıkabileceğiniz bir durumdur eğer istifa edebilme imkanınız yoksa online Mobbing Eğitimi ile üstesinden gelebilirsiniz.

Yazar: Fatih Şerefoğlu

Mobbing Kökeni, İngilizce 'mob' kelimesinden gelir ve halk arasında ruhsal şiddet veya yıldırma anlamına gelir, Tanımlama, saldırgan eylemler, iş yerindeki yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme, Mobbing'in İlk Kullanımı, 1976 yılında, Caroll Brodsky'nin 'Taciz Edilmiş Çalışan' adlı kitabında ilk defa kullanılmıştır, Tanımı ve tarihsel anlamı üzerine odaklanmıştır, Mobbing'in Ayrıntılı İncelenmesi, Alman psikolog Heinz Leymann tarafından ayrıntılı olarak ele alınmıştır ve günlük veya birkaç ay süre ile yürütülen duygusal zarar verici davranışlar olarak tanımlanmıştır, Tanımlama, saldırgan eylemler, yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme, Mobbing'in Aşamaları, Brodsky ve Leymann'ın çalışmalarıyla 'mobbing' kavramı, bu eylemin tanımlanmasında ve adımlarının belirlenmesinde kilit bir rol oynamıştır, Tanımlama, saldırgan eylemler, yönetimin katılımı, psikolojik baskı, işine son verme
Mobbing iş stresi stres yönetimi iş yerinde mobbing iienstitü
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.