İletişimde Vücut Dilini Çözmek

İnsan iletişiminde beden dili, fizyolojik ipuçlarının kullanımını içeren sözsüz iletişimdir. Bu ipuçları jestleri, yüz ifadelerini ve duruşları içerir. Sözsüz iletişim ayrıca dokunma, alan kullanımı veya ses değişiklikleri yoluyla da aktarılabilir. Sözsüz iletişimin kişiler arası iletişimde anlamın büyük bir kısmını oluşturduğu düşünülmektedir. Araştırmalar, sözlü ve sözsüz ipuçları çatıştığında, gözlemcilerin sözlü olandan ziyade sözsüz olana güvenme eğiliminde olduğunu göstermiştir.

Bunun nedeni, sözsüz ipuçlarının kolayca kontrol edilemediği veya taklit edilemediği için genellikle daha güvenilir olmasıdır. Örneğin, bir gülümseme gerçek veya sahte olabilir, ancak sadece gözlerinizi kullanarak bir gülümsemeyi taklit etmek çok daha zordur (örn. Duchenne gülümsemesi). Benzer şekilde, göz teması ilgi ve çekicilikten düşmanlık ve saldırganlığa kadar birçok farklı mesaj iletebilir.

Bu nedenle, beden dili aracılığıyla iletilebilecek çeşitli mesajların farkında olmak önemlidir. Özellikle, iş yaşamlarında iletişimi kullananların (örneğin, satış elemanları, terapistler, öğretmenler) mesajlarını iletmede beden dilinin öneminin farkında olmaları gerekir.

Beden Dili Nedir?

Beden dili, yüz ifadeleri, göz teması, jestler, duruş ve hatta ses tonunun kullanımını içerir. Sözsüz iletişimin bir şeklidir ve güçlü mesajlar gönderebilir. Yakınlık kurmak veya mesafe yaratmak için kullanılabilir; ilgi veya ilgisizlik gösterebilir; öfke, mutluluk, üzüntü veya kafa karışıklığını yansıtabilir vb. Tüm bu farklı mesajlar tek bir kelime söylemeden de iletilebilir.

Bazı araştırmacılar beden dilinin günlük iletişimimizin en büyük yüzdesini oluşturduğuna inanmaktadır. Tüm iletişimin %55 kadarının beden diline, %38'inin ses tonuna ve sadece %7'sinin söylenen kelimelere dayandığını öne sürmektedirler. Dolayısıyla, sözsüz iletişim birbirimizle nasıl iletişim kurduğumuzun bu kadar büyük bir bölümünü oluşturuyorsa, çeşitli işaret ve sinyallerin ne anlama geldiğini anlamak önemlidir. Birinin beden dilinin ne anlattığını bildiğimizde, ona göre karşılık verebiliriz - ya yakınlık kurmak için benzer bir beden dili benimseyerek ya da farklı bir mesaj göndermek için kendi beden dilimizi değiştirerek.

Beden Dili Nasıl İşimize Yarar?

Herhangi bir iletişimde bilinmesi gereken en önemli şeylerden biri, diğer kişinin ne düşündüğü ve ne hissettiğidir. Bunu sadece kelimelerle ölçmek zor olabilir, işte bu yüzden beden dili çok önemlidir. Bir kişinin kendini nasıl tuttuğunu, yüz ifadelerini ve diğer sözsüz ipuçlarını gözlemleyerek, ne düşündüğünü ve hissettiğini çok daha iyi anlayabiliriz.

Bu, özellikle bir kişinin kızgın veya mutsuz olduğu zamanlar gibi gerçek duygularını gizlemeye çalıştığı anlarda faydalıdır. Beden dilini okuyarak, açıkça söylemeseler bile, diğer kişinin ne düşündüğünü ve hissettiğini daha doğru bir şekilde anlayabiliriz.

Bu durumu anlamak düşünüldüğü kadar basit değildir. Sadece bir mimiğe ya da bir oturuşa bakarak bu gibi şeyleri bilmeye ya da anlamaya çalışmak doğru olmayabilir. “Peki, ama hareketlere bakarak kişiyi nasıl anlayacağım?” diye soru soruluyorsa vücut dilini çözmek tavsiyelerin başında gelebilir. 

Beden Dili Hangi Ögelerden Oluşur?

Beden dili, vücut duruşu, jestler ve göz hareketlerinden oluşan sözsüz bir iletişim biçimidir. İnsanlar bu tür sinyalleri neredeyse tamamen bilinçli olarak gönderir ve yorumlar. Durumun bağlamı ve insanlar arasındaki ilişki ile ilgilidir. Duruş ve jestlerini gözlemleyerek başka bir kişi hakkında çok şey öğrenilebilse de, bunların hikayenin yalnızca bir parçası olduğunu unutmamak önemlidir. Yüz ifadeleri, bakışlar ve genel beden dili de bir kişinin ne ilettiğine dair tam bir resim elde etmek için dikkate alınmalıdır.

Başka bir kişinin beden dilini yorumlarken, sinyallerin gönderildiği bağlamı göz önünde bulundurmak önemlidir. Örneğin, kıpırdanma gibi gergin bir hareket, bir iş görüşmesi sırasında gerçekleşiyorsa, sıradan bir sohbet sırasında gerçekleştiğinden tamamen farklı bir anlama gelebilir. Benzer şekilde, bir bireyin beden dilinin anlamı, ilgili kişiler arasındaki ilişkiye bağlı olarak değişebilir.

Örneğin, arkadaşlar arasındaki bir kucaklaşma tipik olarak iş arkadaşları arasındaki bir kucaklaşmadan farklı yorumlanacaktır. Tüm bu faktörleri göz önünde bulundurarak, başkalarının beden dilleri aracılığıyla ne anlatmaya çalıştıklarını daha iyi anlamaya başlayabiliriz.

Beden Dili Duygularımızı Yansıtır

Sözsüz iletişim olarak da geçen bu anlama ve anlaşılma hali, sözlü iletişimden daha etkilidir. İnsanlar çoğu zaman söylemek istediklerini söylemez, sır saklar ya da hissettiklerini göstermek istemezler. Fakat beden dili gizlenebilen bir mesaj çeşidi değildir. Olaylara, insanlara karşı oluşan duygu ve düşüncelerimizin bir yansıma hali olarak belirebilir. İnsanlar olarak yüz yüze kurulan ilişkide, sözcükler %10, ses tonu %30, beden dili %60 önem taşır.

Beden Dilini Öğrenmek İçin Tavsiyeler Nelerdir?

Farklı insanların davranışlarını/ne düşündüklerini kavramak için ilk olarak kendi bedeninizi ve hareketlerinizi anlamaya çalışın. Televizyon izlemek vücut dilini anlamlandırma açısından oldukça önem taşır. Bir programın sesini kısarak neler yaşandığını, neler konuştuklarını anlamaya çalışın. Daha sonra sesini açıp doğru anlayıp anlamadığınızı test edin. Bir süre sonra zorlanmadan sessiz izleyip neler konuştuklarını anlar hale geleceksiniz. Kalabalık ortamlara girebilirsiniz. İnsanları gözlemleyip vücut hareketlerinden neler hissettiklerini anlamaya çalışabilirsiniz.

Beden Dilinde Hareketlerin Anlamları Nelerdir?

Vücut dili öğrenmenin başında kullanılan hareketlerin anlamlarını öğrenmek yatar. Bilinen beden dili ifadelerinin anlamları şunlardır.

• Aşırı davranışlar: Kişinin gizlediği bir şeylerin olduğunu belirtir.

• Kambur Oturmak ya da durmak: Bulunulan ortamdan rahatsız olduğunu, gitmek istediğini belirten sözsüz bir belirtidir. 

• Biriyle sohbet içerisindeyken saate bakıp durmak: Kişinin o an bazı konularda sabırsızlık içerisinde olduğunu belirtir.

• Aşırı hareketlerle onaylar şekilde kafa sallamak: Dinlediği kişileri anladığı yönünde yalan söyler. Bunu da aşırı hareketlerle kafasını sallayarak belli edebilir. 

• Karşıdaki kişiyle göz teması kurmaktan kaçınmak: İletişim anında göz temasının yeri oldukça önemlidir. Çünkü beden dili göze hitap eder. Özgüven eksikliği belirtilerinin başında gelen bir durumdur. Kişi istemsizce gözlerini kaçırıp durur. 

• Güçsüz bir şekilde el sıkışmak: Güçsüz bir şekilde el sıkışan kişi göz temasından kaçınırken olduğu gibi bu durumda da özgüven eksikliğine sahiptir.

• Sık sık gülücükler saçmak ve doğru bir şekilde göz teması kurmak: Dinleyen kişi dostça yaklaşım sergilemektedir. Göz temasından kaçınmaması onun kendine olan güveninin bir işaretidir. 

Beden dili ve anlamları sadece sayılan maddelerle bitmemektedir. İnsanlar iletişim kuran ve buna mecbur olan sosyal varlıklardır. Her hareketin önemli birçok anlamı olduğu unutulmamalıdır. İnsanlar bu konuda kendilerini yeteri kadar geliştirmelidir. Yaşamakta olduğumuz dünyada bu olmazsa olmaz bir kuraldır. Vücut dilini çözmek için birçok makale, kitap okunmalı ve gerekirse bunun eğitimi bilgili kişiler tarafından alınmalıdır.

Bu konuda daha çok şey öğrenmek için online eğitimler alabilirsiniz. Ücretsiz faydalanacağınız Etkili İletişim Stratejileri ve Beden Dili eğitiminin size büyük faydası olur.

Yazar: Berfe Cansu Yılmaz