İletişim Nedir? Sözlü ve Sözsüz İletişim

İletişim, insanların hayatında önemli yere sahiptir. Kendini ifade edebilmek, karşısındaki insanı anlayabilmek için her insan iletişim kurmak zorundadır. Çünkü iletişim sayesinde anlaşabilir, kendimizi ifade edebiliriz. İletişim, iki kişi arasından olabileceği gibi ikiden fazla kişi arasında da gerçekleşebilir. İletişim, farklı kategorilerde değerlendirilir. En temel anlamda; sözlü iletişim, sözsüz iletişim, yazılı ve görsel iletişim olmak üzere üçe ayrılır. Sözlü iletişim nedir? Sözsüz iletişim neleri kapsar? İletişimin kapsamı nedir?

İletişim Nedir?

Duygu, düşünce ve bilgilerin çeşitli yollarla başkalarına aktarılması, iletişim ile mümkündür. İletişim, yaşamımızın her yerindedir. Reklam panolarından ailemize, özel yaşamımızdan iş hayatımıza kadar hayatımızın her alanındadır. İnsan ya da insan grupları arasında gerçekleşen duygu, düşünce, davranış ve bilgi alışverişine iletişim denir. Bilgileri birbirimize aktarmanın birden farklı yolu bulunmaktadır. Örneğin, bir sunum gerçekleştirirken sözlü iletişim kullanılır. Görsel olarak da desteklenir. İş başvurusu yaparken ya da e-posta iletirken yazılı iletişimi kullanabilirsiniz.

İletişim kurulabilmesi için temel bazı ögelere ihtiyaç duyulur. Bunlar;

• Gönderici: Duygu, düşünce, bilgi ve istekleri aktaran yani sözü söyleyen kişi veya kişilerdir. Her türlü iletişimde genel olarak öncelikle gönderici gerekir. Göndericiye kaynak ya da verici de denebilir. 

• İleti/Mesaj: Konuşmacının karşısındakine yani alıcıya ulaştırmak istediği duygu, düşünce ve mesajlara denir.

• Alıcı: Duygu, düşünce, bilgi ve isteklerin aktarıldığı, iletildiği kişi ya da topluluktur. İletinin yani mesajın gönderildiği kişidir.

• Kanal: Göndericinin iletiyi alıcıya gönderirken kullandığı yol, yöntem ya da araçtır. 

• Kod (Şifre): İletinin üretildiği şifreleme sistemine kod denir. Her dil, belli iletilerin aktarılmasını sağlayan, kendi içinde kuralları olan, ancak o kuralları bilenlerin anlayabildiği, iletilerini çözebildiği bir şifreleme sistemidir.

• Bağlam: Bir sözcüğün veya bir ifadenin ait olduğu metnin yapısı ve bütünlüğü içerisinde, değer ve anlam kazanmasına bağlam denir.

• Geri besleme: Gönderenin iletisini alan alıcının geri bildirimidir.

İletişim; sözlü sözsüz, yazılı ve görsel olmak üzere 4 ana kategoriye ayrılır.

Sözlü İletişim Nedir?

İnsanların birbirleri ile bağ kurabilmesi ve hayatlarını devam ettirebilmesi için iletişim gereklidir. İnsanların en temel gereksinimlerinden biri olan iletişim, günlük yaşamın da en önemli parçalarındandır.

Sözlü iletişim, günlük hayatta daima kurduğumuz iletişimdir. İnsanlarla konuşmak, dil aracılığı ile iletişim kurmak sözlü iletişime örnek verilebilir. Sözlü iletişim; insanların duygularını, düşüncelerini ve bilgilerini sözlü yollarla başkalarına aktarması olarak ifade edilebilir. İnsanlık, geçmişten günümüze daima gelişmiş ve bu gelişmeler iletişim alanında da kendini göstermiştir. İletişim, günümüzde de gelişimini sürdürmekte ve farklı formlara dönüşmektedir. İletişimin vazgeçilmez ve en önemli aracı ise elbette dildir. Özellikle sözlü iletişim için son derece önemlidir. Dil, sosyal hayatta en etkili ve gelişmiş iletişim aracıdır. Sözlü iletişim becerilerinizi geliştirmek için uygulayabileceğiniz adımlar:

İletişim eğitimleri alın. Alacağınız iletişim eğitimleri sayesinde kendinizi en iyi biçimde ifade edebilmeyi öğrenin.

Güçlü, kendinden emin bir ses tonu kullanın. Özellikle birkaç kişiye ya da bir gruba bilgi sunarken, herkesin sizi kolayca duyması için güçlü bir ses kullandığınızdan emin olun. İfade ettiğiniz şeylerin açık ve anlaşılır olması önemlidir.

Etkin dinleyin. Sözlü iletişimde önemli olan bir diğer nokta ise başkalarını dikkatlice dinlemek ve duymaktır. Bir toplantı, sunum yapılırken veya birebir bir sohbet esnasında dahi aktif dinleme becerileri önemlidir. Bunu yapmak, iletişimci olarak kendinizi geliştirmenize ve dikkatinizi toplamanıza yardımcı olur.

Sözsüz İletişim Nedir?

Sözsüz iletişim, en az sözlü iletişim kadar önemli ve geniş yere sahiptir. Sözel olmayan sözsüz iletişim, başkalarına bilgi iletmek için beden dili, jest ve yüz ifadelerinin kullanılmasıdır. Örneğin, hoşunuza gidecek bir şey duyduğunuzda veya eğlenceli bir fikir düşünürken istemeden gülümseyebilirsiniz. Sözsüz iletişim, başkalarının düşüncelerini ve duygularını anlamaya çalışırken de yardımcı olabilir.

Göğüs üzerinde bağlanmış kollar veya kenetlenmiş bacaklar iletişime kapalı olduğunuzu gösterir. Ancak hem ayaklarınız yerde serbest hem de kollarınız serbest “açık” beden dili gösteriyorlarsa, muhtemelen kendinizi olumlu ve bilgiye açık hissediyorsunuz. Beden Dili Eğitimi ile beden dilinizi nasıl yönetebileceğinizi öğrenin.

Sözsüz iletişim becerilerinizi geliştirmek için atabileceğiniz adımlar:

Duygularınızı fark edin. Gün boyunca, çeşitli duygular yaşadığınızda (enerjik, sıkılmış, mutlu ya da hüsrana uğramış herhangi bir şey), bedeninizdeki o hissi nerede hissettiğinizi belirlemeye çalışın. Örneğin, endişeli hissediyorsanız, karnınızın kasıldığını hissedebilirsiniz. Duygularınızın vücudunuzu nasıl etkilediği konusunda kişisel farkındalık geliştirmek, dış dünyada size daha fazla ustalık kazandırabilir.

Sözsüz iletişiminiz hakkında bilinçli olun. Çevreniz hakkında dikkatli, açık ve olumlu hissettiğinizde pozitif vücut dilini göstermek için çaba gösterin. Vücudun dilini, kafanız karıştığında veya bilgi konusunda endişeli hissederseniz sözlü iletişiminizi desteklemek için kullanabilirsiniz. 

Etkili bulduğunuz sözsüz iletişimi taklit edin. Bazı yüz ifadelerini veya beden dilini etkili bulursanız, kendi sözsüz iletişiminizi geliştirirken bunu kılavuz olarak kullanın. Örneğin, birinin başını salladığında onay ve olumlu geri bildirimleri etkili bir şekilde ilettiğini görürseniz, aynı duygularınız olduğunda bir sonraki toplantınızda siz de kullanın.

Beden dilinizi geliştirin. Beden dili eğitimleri ile kendinizi en iyi şekilde geliştirin. Beden dilini nasıl etkili kullanabileceğinizi, nerede nasıl kullanmanız gerektiğini öğrenmeniz sizin hakkınızda olumlu bir imaj ve algı yaratacaktır.

Yazılı İletişim Nedir?

Yazılı iletişim, bilgi iletmek için harfler ve sayılar gibi semboller yazma ya da basma eylemidir. Başvurular, önemli belgeler için bir bilgi kaydı sağladığı için yararlıdır. Yazma, kitaplar, broşürler, bloglar, mektuplar, notlar vb. Yoluyla bilgi paylaşımı için yaygın olarak kullanılır. E-postalar ve sohbetler, iş yerinde ortak bir yazılı iletişim biçimidir.

Yazılı iletişim becerilerinizi geliştirmek için atabileceğiniz bazı adımlar şu şekildedir:

Sadelik için gayret gösterin. Yazılı iletişim mümkün olduğu kadar basit ve açık olmalıdır. Örneğin, öğretim iletişimine çok fazla ayrıntı eklemek yararlı olsa da, karşınızdaki kişinin anlayabileceği kadar açık bir şekilde yazdığınızdan emin olun.

Yazım dilinize dikkat edin. Sözel ve sözel olmayan iletişim söz konusu olmadığından, yazarken belli bir tonu iletmeye çalışırken dikkatli olun. Örneğin, bir şaka, alaycılık veya heyecan iletmeye teşebbüs etmek, karşınızdaki kişide olumsuz bir algıya sebep olabilir. Bunun yerine, yazınızı olabildiğince sade ve düz tutmaya çalışın.

İş hayatında yazışma teknikleri konusunda uzmanlaşın. Yazılı iletişiminizi gözden geçirmek için zaman ayırın. E-postalarınızı, mektuplarınızı veya notlarınızı yeniden okumak için zaman ayırmak, hataları veya fırsatları farklı bir şekilde söyleyebilmenizi sağlar. İş hayatında yazışma teknikleri bu konuda önem arz ediyor.

Etkili ya da zevkli bulduğunuz bir yazma dosyasını saklayın. Özellikle yararlı veya ilginç bulduğunuz belli bir broşür, e-posta veya not alırsanız, kendi iletişiminizi yazarken referans için saklayın. Beğendiğiniz yöntemleri veya stilleri birleştirmek, zaman içinde kendinizi geliştirmenize yardımcı olabilir.

Görsel İletişim Nedir?

Görsel iletişim, bilgiyi ifade etmek için fotoğraf, resim, çizim, çizelge ve grafik kullanmayı ifade eder. Yazılı veya sözlü iletişimin yanı sıra görseller, sunumlar esnasında içeriğe yardım sağlama amacıyla sıklıkla kullanılır. İnsanların farklı öğrenme stilleri olduğu için, görsel iletişim bazılarının fikir ve bilgileri aktarma için daha yararlı olabilir.

Görsel iletişim becerilerinizi geliştirmek için atabileceğiniz bazı adımlar:

Görselleri eklemeden önce başkalarına sorun. Sunumunuzda veya e-postanızda görsel bir yardım paylaşmayı düşünüyorsanız, başkalarından geri bildirim isteyin. Görsel eklemek, bazen kavramları kafa karıştırıcı veya karışık hale getirebilir. Üçüncü taraf perspektifi almak, görselin iletişiminize değer katıp katmayacağına karar vermenize yardımcı olabilir. 

Hedef kitlenizi düşünün. Hedef kitleniz tarafından kolayca anlaşılan görseller eklediğinizden emin olun. Örneğin, bilmediğiniz verilerle bir tablo görüntülüyorsanız, gerekli olan zamanı ayırdığınızdan, görselde neler olduğunu ve söylediklerinizle nasıl bir ilişki olduğunu açıkladığınızdan emin olun. Hiçbir zaman hassas, saldırgan, şiddet içeren veya grafiksel görseller kullanmamalısınız. Yani, görsellerin anlaşılırlığını göz önünde bulundurun. İletişim becerilerinizi geliştirmek için, adım adım gerçekleştirmek istediğiniz şeyler üzerinde çalışmak üzere kişisel hedefler belirleyin. 

Kendinizi bu yönde en iyi şekilde geliştirebilmek için online eğitimler size yardımcı olacaktır. Online iletişim eğitimlerinden başarılı olmanız durumunda sertifika almaya hak kazanabilirsiniz.