IIENSTITU
AnasayfaBlogİletişimde Sağlık Sorunlarının Değerlendirilmesi
İletişim

İletişimde Sağlık Sorunlarının Değerlendirilmesi

27 Ağustos 2021
Bir doktor elinde tuttuğu tablet bilgisayarı kullanıyor. Kolları önünde uzanmış ve parmakları ekranda görülebiliyor. Diğer eli bulanık ama kravat taktığını görebiliyoruz. Arka planda hafif puslu bir etki yaratan bir ışık var ama görüntünün netliğinden bir şey götürmüyor. Yüzü görünmüyor ama elindeki işe odaklandığını söyleyebiliriz. Bu görüntü modern tıp mesleğini ve bu alandaki teknoloji kullanımını temsil etmek için kullanılabilir.
Konu BaşlığıAçıklamaÖnemi
Sağlık Sorunlarının ModelitesiSosyal faktörler, kişisel faktörler ve sağlık sistemi etkisi altında değerlendirilen bir modeldir. Sağlık konularına üçlü bir yaklaşım vardır: sosyo-çevresel model, biyolojik model ve kişisel model.Sağlık sorunları ve hastalıkların doğru anlaşılmasını ve değerlendirilmesini sağlar.
Hastalık KavramıHastalık 'esenliği yerinde olmayan, sağlığı bozulan, rahatsız, hastalanmış' olarak tanımlanır. Aynı zamanda hasta, bir hekimin muayenesi altındaki kişi olarak tanımlanır.Bireylerin sağlık durumlarını ve tedavi ihtiyaçlarını belirlemede temel bir konseptir.
Hasta Eğitimi ve BilinçlenmesiHastaların hastalıkları ve tedavi yöntemleri konusunda bilgi edinme düzeyleri artmaktadır. Kitle iletişim araçları ve internet aracılığıyla sağlık bilincini yükseltirler.Hastaların tedavi süreçlerine aktif olarak katılımını sağlar ve daha informe kararlar almasını destekler.
Müşteri Olarak HastaSağlık sistemleri hastaları zamanla daha fazla biçimde 'müşteri' olarak dikkate almaktadır. Hastaların farklı sağlık hizmeti sağlayıcıları arasında bir tercih hakkı vardır.Hasta memnuniyeti ve kaliteli sağlık hizmetinin sağlanmasında önemli bir faktördür.
İletişimde Sağlık Sorunlarının DeğerlendirilmesiHastaların bilgi edinme düzeyleri ve bilinçlerinin yükselmesi tıbbi karar süreçlerine katılımlarını etkiler. Ekonomik ve hukuk sorumluluk şartları ile sağlık sektörünün gelişmesi bu konuda önemlidir.Kaliteli sağlık hizmetlerinin sağlanmasında ve hasta-tedavi sağlayıcı etkileşiminde önem arz eder.
İletişim KavramıHasta-tedavi sağlayıcı arasındaki iletişim süreci ve bu sürecin nasıl yönetildiğidir.Bireyin sağlık hizmetlerinden en iyi şekilde yararlanmasını, ihtiyaçlarına uygun tedavi seçeneklerinin belirlenmesini ve hasta memnuniyetini sağlar.
Teknoloji ve Sağlık HizmetleriTeknolojik ilerlemeler ve internetin yaygınlaşması, sağlıkla ilgili bilgilerin kolay ve hızlı erişimini sağlamıştır.Hastaların kendi sağlıkları hakkında bilgi sahibi olmalarını ve eğitimli kararlar vermelerini sağlar.
Sağlıkta Küresel GelişmelerSağlık sektörünün gelişmesi ve tıbbi gelişmeler hakkında dünya çapında bilgi edinme olanağıEn iyi ve en yeni sağlık hizmetleri ve tedavileri alabilme olanağı sunar.
Sağlık Sistemleri ve EkonomiSağlık hizmetlerinin ve tedavilerin maliyeti, sağlık sistemi ve ekonomik koşullar.Bireyin sağlık hizmetlerine erişimini ve sağlık durumunu etkiler.
Doktor-Hasta İletişimiDoktorlar ve hastalar arasındaki iletişim hizmet kalitesini etkileyen bir faktördür. İyi iletişim, hastaların anlayışını ve tedaviye uyumunu iyileştirir.Hasta memnuniyetini ve tedavi sonuçlarını iyileştirir.

21. yüzyılın hastaları giderek hastalıkları ve tedavi yöntemleri konusunda daha çok kontrole ve bilgiye sahip olma arzusu içinde bulunmaktadırlar. Burada hasta olan kişilerin hastalıkları hakkında bilgi edinme düzeyleri ve bilinçlerinin yükselmesi de önemli bir etken olarak dikkate alınması gerekir. Hastaların yapılacak tıbbi karar süreçlerine katılımları, büyüyen ve gelişen ekonomik ayrıca hukuk sorumluluk şartları; daha iyi aydınlatılmış kişiler; sağlık sektörünün giderek gelişmesi ve kitle iletişim araçları aracılığıyla değişen tıbbi gelişmeler hakkında devamlı bilgi sahibi olmaları büyük etkiler meydana getirmektedir. Bu yazımızda Sağlık Sorunlarının Modelitesi Nasıldır? Hastalık Kavramı Nasıldır? İletişim Kavramı Nasıldır? sorularına cevap bulmaya çalıştık.

Sağlık Sorunlarının Modelitesi Nasıldır?

Ülke nüfusunun hastalık ve sağlık durumu üzerine etki eden sosyal faktörler, kişisel faktörler ve sağlık sistemi ile beraber bireylerin, grupların hastalıkları değerlendirme bakış açıları da önem taşımaktadır. Genel olarak sağlık konularına yönelik üçlü bir model yaklaşımı bulunmakta, bu model daha çok kişilerin karşılaşabilecekleri sağlık problemlerini de ifade etmeye çalışmaktadır.

Öncelikle sosyo-çevresel model sağlığı, başta teşvik tedbirleri olmak üzere toplumların ve bireylerin sağlığı için bariyerler sağlayan çevresel determinantların ve sosyal ekonominin bir parçası olarak açıklamaktadır. Aşağıda yer alan tabloda bu üç model kapsamında değerlendirilebilecek sağlık sorunları ifade edilmiştir.

Tablo 1: Üç model kapsamındaki sağlık sorunları

Üç Modele Göre Sağlık Sorunları

Davranışsal ModelSosyo- Çevresel ModelBio- tıbbi Model
Yetersiz beslenmeİşsizlikKanser
Fiziksel hareketsizlikYoksullukKalp hastalıkları
Sigara kullanımıİzolasyonFelç
Uyuşturucu madde kullanımıGüçsüzlükDiyabet
Stresle mücadele edememeStres oluşturan etkenlerObezite
Yaşam etkinliklerinden yoksun olmakÇalışma koşulları gib.Hipertansiyon

İlgili üç model sağlık konularını tanımlamalarına göre bu sağlık sorunlarına yönelik eylem ve stratejilerin tercih edilmesini de etkilemektedir. Bu sağlık modellerinin farklı sağlık türlerine göre de düzenlemesi yapılabilir.

Hastalık Kavramı Nasıldır?

Hastalık kavramı ilk olarak "esenliği yerinde olmayan, sağlığı bozulan, rahatsız, hastalanmış" olarak ifade edilmektedir.

"Bürger tarafından hasta ifadesi daha önceden, şu an ya da potansiyel olarak sağlık hizmetinden faydalanmış veya faydalanacak olan birey" olarak açıklanmaktadır. Hasta kavramı ilk defa 16. yüzyılın ilk yarısında tıbbi yazı çalışmalarında ortaya çıkmış "bir hekimin muayenesi altındaki kişi" olarak ifade edilmiştir.

Burada bahsedilen hasta anlayışı, daha çok herhangi bir şeye sabreden kişi olarak açıklanabilir ki İngilizceden “patient” ifadesi bu anlam kapsamında yani sabırlı ifadesi olarak açıklanabilmektedir. Landgraf ve diğerlerine göre hasta, "bir hekim ya da başka tedavi hizmetlerinin bir ferdi tarafından muayene edilene veya genel olarak değerlendirilen kişi" şeklinde tanımlanabilmektedir.

21. yüzyılın hastaları giderek hastalıkları ve tedavi yöntemleri konusunda daha çok kontrole ve bilgiye sahip olma arzusu içinde bulunmaktadırlar. Burada hasta olan kişilerin hastalıkları hakkında bilgi edinme düzeyleri ve bilinçlerinin yükselmesi de önemli bir etken olarak dikkate alınması gerekir. Hastaların yapılacak tıbbi karar süreçlerine katılımları, büyüyen ve gelişen ekonomik ayrıca hukuk sorumluluk şartları; daha iyi aydınlatılmış kişiler; sağlık sektörünün giderek gelişmesi ve kitle iletişim araçları aracılığıyla değişen tıbbi gelişmeler hakkında devamlı bilgi sahibi olmaları büyük etkiler meydana getirmektedir. Değişen teknoloji şartlarına göre internetin zamanla yaygınlaşması, bireylerin sağlık konusunda, daha önce bulamadıkları, edinemedikleri bilgileri almaları açısından önemli bir değer olmuştur.

Sağlık sistemleri gelişmiş olan ülkelerde hastalar zamanla daha fazla biçimde "müşteri" olarak dikkate alınmaya başlanmıştır. Herhangi bir müşterinin çok fazla ürün arasında nasıl bir seçme ve tercih etme hakkı varsa, hastalar içinde günümüzün şartlarında farklı sağlık hizmeti sağlayıcıları arasında bir seçme hakkının olabileceği yönündedir. Ülkemiz açısından değerlendirildiğinde, farklı kamu ve özel sigorta şirketlerinin artık hastalarına özel sağlık kurumlarında hizmet sağlamasıyla, ilgili sağlık tesislerinin hastalara yönelik iletişim gayretlerinin ve onların kendilerini tercih etmelerine yönelik çalışmalarının yükseldiği gözlemlenmektedir.

İletişimde Sağlık Sorunlarının Değerlendirilmesi 

21. yüzyılın hastaları giderek hastalıkları ve tedavi yöntemleri konusunda daha çok kontrole ve bilgiye sahip olma arzusu içinde bulunmaktadırlar. Burada hasta olan kişilerin hastalıkları hakkında bilgi edinme düzeyleri ve bilinçlerinin yükselmesi de önemli bir etken olarak dikkate alınması gerekir. Hastaların yapılacak tıbbi karar süreçlerine katılımları, büyüyen ve gelişen ekonomik ayrıca hukuk sorumluluk şartları; daha iyi aydınlatılmış kişiler; sağlık sektörünün giderek gelişmesi ve kitle iletişim araçları aracılığıyla değişen tıbbi gelişmeler hakkında devamlı bilgi sahibi olmaları büyük etkiler meydana getirmektedir.

İletişim Kavramı Nasıldır?

İletişimle ilgili çok sayıda tanım bulunmaktadır. İletişim konusuna müdahil olan hemen hemen herkes, bu konuda bir tanım yapabilmektedirler. Merten açısından iletişim kavramının çok çeşitli olmasının sebebi, kavramın kendisinin durağan olmanın ötesinde, dinamik bir büyüklük ve sistem, bir süreç olmasından kaynaklandığını açıklamaktadır.

İletişim kelimesinin Latince karşılığı "communication" olup bir şeyi birleştirmek, beraber yapmak, duyurmak, paylaşmak, katılımını sağlamak, görüşmek ve danışmanlığını almak anlamlarına gelmektedir. İletişimin en temel yapısı da karşılıklı bilgi alıp verme söz konusudur. Aristo tarafından üç farklı unsur belirlemiştir. Bunlar, konuşma, konuşmacı ve dinleyiciler şeklindedir.

İletişim bilimleri tarafından farklı tanımlamalar farklı iletişim modellerine ve teorilerine dayanmaktadır. Bunların arasında tanımlama unsurları ve kriterleri şöyle ifade edilebilir.

  • Sosyal bilimler bakış açısından iletişim bir toplam fenomen, özel insani bir faaliyet ya da antropolojik bir karakteristik, bir özellik olarak görülmekte ve sosyal iletişimi teknik nakil ve başka doğal süreçlerinden ayırmak için daha detaylı bir tanımlamaya gerek duymaktadır.

  • İletişim en az hayali birlikler veya iki gerçek arasında yapılır.

  • İletişim genel olarak bir süreç olarak göz önünde bulundurulmakta olup bununla beraber başarılmış iletişim olarak değerlendirilmektedir.

Bu sebeple iletişim bilimlerine uygun olabilecek bir iletişim tanımlaması minimum seviyede üç soruyu cevaplamaktadır.

  • Tam olarak neyin süreç haline getirildiği

  • Hangi aktör ve unsurun bu sürece dahil edildiği

  • Bu sürecin hangi açılardan meydan geldiği şeklindeki sorulara cevap bulmaktadır.

Birçok dilbilimci, psikolog ve filozof, iletişim kavramının bilgilerinin alıp verilmesinde çok daha fazlalığın yer aldığı bilgisinde ortak fikirlidirler. İletişim süreci olabildiğince karışık ve ruhsal bir süreç olmaktadır. Bu süreç içerisinde algılama, tutumlar, duygular, akseptans ve öğrenme yeteneği, güç dağılımı benzeri hususlar önem kazanmaktadır.

Aristonun iletişim modelinde mesajı yollayan gönderici ve onun karşısında mesajın alıcısı bulunmaktadır. Gönderici konumunda yer alan kişi mesajını kodlayarak yollamaktadır. Karşıdaki mesajı alacak olan kişide kodu açarak mesajı alabilmektedir. Son olarak alıcının mesajı şekillendirerek geri göndermesi ile bir iletişim meydana gelmektedir.

En basit anlatımıyla yazılı veya sözlü olarak,  iletişim bir gönderinin kodlanarak gönderildiği mesajın bir alıcıya yollanması ve ondan da yanıt alarak iletişimin sağlanması olarak değerlendirilebilir. Bu iletişim tipini araçlı diyebileceğimiz iletişime de uyarlamak mümkündür. Sağlık hizmetlerinde iletişim hem yazılı hem de sözlü olarak etkin bir şekilde gerçekleşmesi beklenmektedir.

Özellikle sağlık profesyonelleri arasındaki iletişim ise son derece önemlidir. Etkileşimin en fazla olduğu yerlerin başında gelmektedir. Nihai olarak sağlık söz konusu olmakla beraber iyi bir iletişim koordinasyonunun sağlanmaması durumunda sonuçları tahmin edilemeyecek kadar kötü olabilmektedir.

Bu metin, hastaların hastalıkları ve tedavi yöntemleri hakkındaki bilgi ve anlayışlarındaki değişimlere odaklanmaktadır. Günümüz hastalarının, hastalıkları ve tedavi süreçleri üzerinde daha fazla kontrol ve anlayış istedikleri belirtilmiştir. Ayrıca, bu durumun hukuki ve ekonomik yükümlülükler, daha bilinçli olmaları ve sağlık sektörünün gelişmesine bağlı olduğu da belirtilmiştir. Metinde genel olarak sağlık durumlarını ele alan üçlü model yaklaşımından, hastalık kavramının tarihçesi ve tanımından ve hastaların tıbbi karar süreçlerine katılımlarından söz edilmiştir. 21. yüzyılın hastalarının istek ve ihtiyaçlarına yönelik olarak sağlık sektöründeki iletişimin önemi vurgulanmıştır. İletişim kavramının genel tanımı da metinde açıklanmıştır. Kısacası, metin hastaların tıbbi süreçler hakkında bilinçlenme düzeyini ve bunun sağlık sektörü üzerindeki etkilerini araştırmaktadır, ancak diksiyon dersi ile ilgili bir bölüm bu metinde bulunmamaktadır.

Sağlık Sorunlarının Modelitesi, Sosyal faktörler, kişisel faktörler ve sağlık sistemi etkisi altında değerlendirilen bir modeldir Sağlık konularına üçlü bir yaklaşım vardır: sosyo-çevresel model, biyolojik model ve kişisel model, Sağlık sorunları ve hastalıkların doğru anlaşılmasını ve değerlendirilmesini sağlar, Hastalık Kavramı, Hastalık 'esenliği yerinde olmayan, sağlığı bozulan, rahatsız, hastalanmış' olarak tanımlanır Aynı zamanda hasta, bir hekimin muayenesi altındaki kişi olarak tanımlanır, Bireylerin sağlık durumlarını ve tedavi ihtiyaçlarını belirlemede temel bir konseptir, Hasta Eğitimi ve Bilinçlenmesi, Hastaların hastalıkları ve tedavi yöntemleri konusunda bilgi edinme düzeyleri artmaktadır Kitle iletişim araçları ve internet aracılığıyla sağlık bilincini yükseltirler, Hastaların tedavi süreçlerine aktif olarak katılımını sağlar ve daha informe kararlar almasını destekler, Müşteri Olarak Hasta, Sağlık sistemleri hastaları zamanla daha fazla biçimde 'müşteri' olarak dikkate almaktadır Hastaların farklı sağlık hizmeti sağlayıcıları arasında bir tercih hakkı vardır, Hasta memnuniyeti ve kaliteli sağlık hizmetinin sağlanmasında önemli bir faktördür, İletişimde Sağlık Sorunlarının Değerlendirilmesi, Hastaların bilgi edinme düzeyleri ve bilinçlerinin yükselmesi tıbbi karar süreçlerine katılımlarını etkiler Ekonomik ve hukuk sorumluluk şartları ile sağlık sektörünün gelişmesi bu konuda önemlidir, Kaliteli sağlık hizmetlerinin sağlanmasında ve hasta-tedavi sağlayıcı etkileşiminde önem arz eder, İletişim Kavramı, Hasta-tedavi sağlayıcı arasındaki iletişim süreci ve bu sürecin nasıl yönetildiğidir, Bireyin sağlık hizmetlerinden en iyi şekilde yararlanmasını, ihtiyaçlarına uygun tedavi seçeneklerinin belirlenmesini ve hasta memnuniyetini sağlar, Teknoloji ve Sağlık Hizmetleri, Teknolojik ilerlemeler ve internetin yaygınlaşması, sağlıkla ilgili bilgilerin kolay ve hızlı erişimini sağlamıştır, Hastaların kendi sağlıkları hakkında bilgi sahibi olmalarını ve eğitimli kararlar vermelerini sağlar, Sağlıkta Küresel Gelişmeler, Sağlık sektörünün gelişmesi ve tıbbi gelişmeler hakkında dünya çapında bilgi edinme olanağı, En iyi ve en yeni sağlık hizmetleri ve tedavileri alabilme olanağı sunar, Sağlık Sistemleri ve Ekonomi, Sağlık hizmetlerinin ve tedavilerin maliyeti, sağlık sistemi ve ekonomik koşullar, Bireyin sağlık hizmetlerine erişimini ve sağlık durumunu etkiler, Doktor-Hasta İletişimi, Doktorlar ve hastalar arasındaki iletişim hizmet kalitesini etkileyen bir faktördür İyi iletişim, hastaların anlayışını ve tedaviye uyumunu iyileştirir, Hasta memnuniyetini ve tedavi sonuçlarını iyileştirir
iletişim hastalık kavramı sağlık sorunlarının modelitesi iletişim kavramı
Özel dikim siyah takım elbiseli yakışıklı bir adam gri bir arka planın önünde kendinden emin bir şekilde duruyor. Kısa, koyu renk saçları ve hafif bir sakalı var ve gözleri uzaklara bakıyor. Duruşu rahat, elleri rahatça ceplerinde ve dudaklarında hafif bir gülümseme var. Zarif ve sofistike görünüyor ve hayatın sunacağı her şeyi üstlenmeye hazır. Beyaz gömleği ve siyah kravatıyla kıyafetini tamamlıyor ve görünümüne sofistike bir hava katıyor.
Nevzat Yüksel
Blog Yazarı

Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Kavanoz içindeki bir adam elinde büyük, beyaz bir megafon tutmaktadır. Beyaz bir gömlek giymiştir ve yüzünde ciddi bir ifade vardır. Kavanozun içi beyaz ışıkla doludur ve adamla megafonun üzerinde bir gölge oluşturur. Adamın gözleri kapalı, sanki bir şeye konsantre olmuş gibi. Kavanozun üst kısmında küçük bir açıklığı olan altın bir kapağı vardır. Megafon ağzının önüne yerleştirilmiş ve sesini yükseltiyor. Mesajını dünyaya yaymaya hazır, kararlı ve odaklanmış görünüyor.
Problem Çözme

İletişimsizlik Sorununu Nasıl Aşarız?

28 Mayıs 2019
Parlak kızıl saçları ve dudakları olan bir kadının yakın plan görüntüsü, gözleri odaklanmış bir ifadeyle kapalı. Ellerini düzgünce önüne koymuş, onay işareti olarak iki başparmağını yukarı kaldırıyor. Kadının boynu ve çenesi çekimde öne çıkarken, dudaklarının yakın çekimi rujunun koyu kırmızı rengini ortaya çıkarıyor. Sol kulağındaki küpenin yanı sıra elindeki ince ayrıntılar da görülebiliyor. Görüntü kare en boy oranında çerçevelenerek öznenin net bir şekilde görülmesi sağlanmış.
İletişim

Beden Dili İletişimimizi Nasıl Etkiler?

14 Eylül 2021
Bu çizimde iki kişi gösterilmektedir. İlk kişi soldadır ve sarı bir çizgi ile baş ve omuzlar olarak tasvir edilmiştir. Sağdaki kişi ise belden yukarısı gösterilmiştir. Her iki figürün de gözleri, burunları ve ağızları vardır ve kıyafet giymektedirler. İlk figürün kısa, koyu renk saçları vardır ve beyaz bir gömlek ile kırmızı bir pantolon giymektedir. İkinci figür daha uzun ve açık renk saçlara sahip olup siyah bir gömlek ve mavi bir pantolon giymektedir. İki figür birbirleriyle etkileşim halindeymiş gibi görünmektedir; başları birbirlerine doğru eğilmiş ve elleriyle dostane bir şekilde işaret etmektedirler. Resmin arka planı açık mavi renktedir. Sahne sıcaklık ve dostluk dolu; iki kişi gülümsüyor ve birbirlerinin arkadaşlığından keyif alıyor.
İletişim

İletişimi Etkileyen Unsurlar

25 Ağustos 2021
Çevresinde bir grup insan bulunan ayrıntılı bir dünya haritası gösterilir. İnsanlar yaş, cinsiyet, ırk ve kültür bakımından çeşitlilik göstermektedir ve bir ağ içinde birbirlerine bağlıdırlar. Harita farklı renklerle ve ülkeleri ve sınırlarını net bir şekilde gösteren etiketlerle doldurulmuştur. Okyanuslar koyu mavi renktedir ve kara kütleleri çeşitli yeşiller, kahverengiler ve mavilerle temsil edilmektedir. Bir grup insan haritayı tartışıyor ve dünyanın güzelliğine hayranlık duyuyor gibi görünüyor. Bir grup insan bir araya gelip dünyanın harikalarını takdir ederken bir barış ve birlik imajı çiziliyor.
İletişim

Sosyal ve Kamusal İletişim

26 Temmuz 2021