Kimse işten çıkarılmanın başına gelmesini istemez. Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda hangi haklara sahip olduğunuzu biliyor musunuz? İşten çıkarıldığında ihbar ya da kıdem tazminatı alınır mı? Ödenmemiş alacaklarınızı alma hakkınız var mı? Ya da işe iade davası açmalı mısınız? Gibi birçok soru akıllara gelir. Çalışanların işten çıkarılma sürecinde istisna durumlar bulunmaz ve haklı fesih nedenleri kanunda üç başlık altında verilir. Bunlar, “sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri, zorlayıcı sebepler” olarak sıralanır. Kamuda çalışanlardan gaziler ve engelliler kanunda belirtilen haller dışında işten çıkarılamaz. Özel sektörde gazi çalıştırma zorunluluğu yok ancak, engelli çalıştırma mecburiyeti vardır. Çalışanların ve işverenin haklarını savunması için de iş mahkemelerine yetki verilmiştir. Yazımızda, işten atılırsanız ne yapmalısınız? Sorusu için kapsamlı bir araştırma yaptık. Birlikte inceleyelim.
Çalışanla hizmet akdinin feshedilmesi sürecinde bazı sorumluluklar yerine getirilmelidir. İşverenin öncelikle çalışana yazılı bir bildirimde bulunması gerekir. Yapılan bildirimde sözleşmenin fesih sebebi açık ve kesin bir ifade ile açıklanmalıdır. Çalışanın yeterliliği ve davranışlarından dolayı yapılan fesihlerde de çalışanın savunmasının alınması şarttır. Bunların yanında işveren;
İş Kanunu çerçevesinde çalışan bir işçinin iş sözleşmesi üç halde sonlandırılabilir.
Bunlar içinde üçüncü yani çalışanın işten çıkarılması, genelde çalışan için zorlu bir sürecin başlangıcı olarak bilinir. Bu süreçte işten çıkarılan çalışanlar aşağıdaki önemli noktalara dikkat etmelidir.
İhtarname çekin; elbette kimse istemediği bir durum ama diyelim ki işten çıkarıldınız ve işvereniniz sizin kendi isteğinizle işten çıktığınızı iddia etti. Bu durumun bir takım sonuçları ortaya çıkabilir. Örnek olarak, işveren işten ayrılmak isteyen kişinin siz olduğunuzu ispat ederse, ihbar tazminatı alamayacağınız gibi bu tazminatı işvereninize ödemek zorunda da bırakılabilirsiniz. İşten çıkarıldığınızda böyle bir şüpheye düşüyorsanız, noterden bir ihtarname çekebilirsiniz. Bu ihtarnamede de işten çıkarıldığınızı, bu süreçte sizin bir kusurunuzun bulunmadığını ifade etmeniz gerekir. Bunun yanında ödenmemiş haklarınızı talep edebilirsiniz.
Evrak toplamanız gerekir; iş mahkemelerinde tanık dinleme ve tanık ifadelerine göre karar verme oldukça yaygın bir davranıştır. Yine de her zaman yazılı delil olarak evraklar önceliklidir. Bu nedenle lehinize olacağını düşündüğünüz her çeşit yazılı evrağı iş yerinizden almaya çalışmalısınız. Bunlar; ücret bordrosu, puantaj cetveli, mesai çizelgesi, tutanak ve benzer evraklar olabilir.
Tanık hazırlayın; iş mahkemelerinde tanık dinlenmesi önemlidir. Bu sebeple sizi destekleyecek, maruz kaldığınız haksızlıklara şahit olan, halen çalışmaya devam eden ya da işten ayrılmış kişilerle görüşerek tanıklarınızı hazır hale getirebilirsiniz.
Çalışan sayısını ve kıdemi öğrenin; işe iade davasının açılması için ilk şart, çıkarıldığınız iş yerinde çalışan sayısının en az 30 kişi olmasıdır. Bir diğer şart ise sizin o iş yerinde en az altı ay çalışmanız gerektiğidir. Eğer böyle bir düşünceniz olacaksa bu kriterlere özen göstermeniz gerekir. Bu davayı açtığınız andan itibaren karşı tarafın yani işvereninizin sizi işten çıkarmasının geçerli bir sebebini mahkemeye sunması beklenir. Sebep sunamaz ya da sebebi mahkemece geçerli görülmez ise işe iadenize karar verilir. Bu durumda işveren sizin işe başlamanızı sağlamazsa 8 aya kadar ve çalışamadığınız süreler için 4 aya kadar olmak üzere toplam 12 aya kadar maaşınız tutarında tazminat almaya hak kazanabilirsiniz.
Ödenmemiş alacaklarınızı isteyin; işten çıkarılmanızda haksız sebep düşünüyorsanız kıdem ve ihbar tazminatınızı talep etmeyi unutmamalısınız! Bunlar dışında ödenmemiş genel tatil ücreti, fazla çalıma, yıllık izin ücreti gibi haklarınızın olduğunu biliyorsanız, bunları da dava dilekçesine konun edebilirsiniz.
İşten çıkarılma durumunda yapmanız gerekenler hakkında bilgi sahibi olmanız daha bilinçli hareket etmeniz için oldukça önemlidir. Bu konuda daha detaylı bilgi sahibi olmak için Enstitü tarafından sunulan Sosyal Güvenlik Eğitimi aradığınız tüm sorulara cevap veriyor.
Bir iş alanından kaynaklanan ya da sosyal riski tehlike altında girebilme ihtimali olan kişilerin korunması için sosyal güvenlik devreye girer. Kişilerin geliri ve kazancı azalması halinde sosyal güvenlik kapsamında kişiler korunur. Sosyal güvenlik eğitimi herkes tarafından alınması gereken, faydalı bir eğitimdir. Bu kurallar ve işleyiş hakkında fikir sahibi olmak isteyen herkes bu eğitime katılabilir. Peki, eğitim boyunca neler öğrenilir?
İşletme Eğitimimi tamamladıktan sonra uzun yıllar eğitim sektöründe hizmet verdim. Eğitim alanında çalışmalara devam ederek, her alanda içerik üreterek, kendimi geliştirmeye devam ediyorum.
Devamı
