AnasayfaBlogTürkiye'de ve Dünyada Sağlık Turizmi Uygulamaları
İşletme

Türkiye'de ve Dünyada Sağlık Turizmi Uygulamaları

03 Şubat 2021
Görüntüde bir grup kaya ve yanan mumlar görülüyor. Kayalar üst üste yığılmış ve bir kayanın yakın çekimi ön planda görülebiliyor. Arka planda da siyah bir nesne görülüyor. Mumlar kayaların arasına yerleştirilmiş, sol alt köşede bir yakın çekim mum ve sağ üst köşede bir başka yakın çekim mum görülüyor. Mumlar yanmakta olup sıcak ve davetkâr bir atmosfer sağlamaktadır. Resmin sağ alt köşesinde de bir kaya yığını ve mumlar var. Huzur ve dinginlik hissi veren bu görüntü, herhangi bir görüntü başlığı veri kümesine harika bir katkı sağlayacaktır.
ÜlkeSağlık Turizmi AlanıDetaylar
TürkiyeTermal TurizmCoğrafi konumu ve doğal kaynakları sebebiyle öne çıkar. 78 tesis 2006'da, 116 tesis 2011'de bulunmaktadır.
SingapurGenel Sağlık HizmetleriToplamda 3 hastane JCI akreditasyonuna sahiptir. Fiyatlar, Amerika'ya göre düşük.
Çek CumhuriyetiSpa TurizmiKarışım içecekler ve geleneksel banyo terapileri popülerdir.
PolonyaDiş SağlığıDiş hizmetleri düşük maliyetli ve yüksek kaliteli olduğu için tercih edilir.
TaylandGenel Sağlık HizmetleriHindistan'a göre daha iyi alt yapıya sahip olan Tayland, rekabetçi bir ülkedir.
HindistanGenel Sağlık HizmetleriDüşük maliyetli ve yüksek kalite sağlık hizmetleri sunar. Otel ücretleri genellikle dahil değildir.
MeksikaDiş Sağlığı ve Birinci Basamak Sağlık HizmetleriDiş sağlığı konusunda oldukça iyi durumdadır.
BrezilyaPlastik CerrahiPlastik cerrahi hizmetleri alanında başarılıdır.
ÜrdünGenel Sağlık Hizmetleriİnanç özgürlüğü, yaşam kalitesi, kozmopolit toplum yapısı sebebiyle tercih edilir. 1000 kişi başına 2.5 doktor düşer.
Avusturya ve AlmanyaSpa TurizmiHer yıl binlerce turisti ağırlar.

Bir ülkede sağlık hizmetleri ve sağlık turizminin etkinliğinin sürdürülebilmesi için o ülkede doğru politikaların alınmasına ve kurumların entegreli bir şekilde çalışmasına bağlıdır. Türkiye’de turistlere yönelik verilen sağlık hizmetleri ve sağlık turizmleri çalışmaları Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı tarafından koordineli bir şekilde yürütülür. 2013-2017 yıllarına ait Sağlık Bakanlığı stratejik planında sağlık turizminin önemine değinmiş, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal kalkınmanın temel yapı taşlarından biri olarak görmüş ve güçlendirilmesine yönelik tavsiye kararlarına yer vermiştir. İlgili tavsiye kararları şöyledir;

  • Sağlık turizminin global dünyada tanıtımını gerçekleştirmek ve cazibe merkezi haline getirmek,

  • Sağlık turizmi faaliyeti kapsamında yer alan çalışmaların kapsamının genişletmek,

  • Sağlık turizmlerinin kalitesini artırmaya yönelik faaliyetler gerçekleştirmek,

  • Yukarıda yer alan çalışmaları gerçekleştirmek için yönetimin daha iyileştirilmesi gibi bir takım hedefler gösterilmiştir.

Türkiye’de sağlık turizmi kapsamında sağlık işletmelerine başvuran uluslararası hastalar;

  • Medikal turistler

  • Uluslararası hastalar

  • Sağlık kapsamında ülkeler arasında gerçekleşen ikili anlaşmalar şeklinde gelen hastalar

  • Sosyal güvenlik kapsamına dahil olarak gelen hastalar şeklindedir.

Türkiye’nin mevcut konumu ve coğrafi yapısı itibariyle sağlık turizmi kapsamında yer alan termal turizm oldukça elverişli bir ülke konumundadır. Ülkede her ne kadar sayıca termal tesis olsa da termal turizm açısından yeterli gelişim gösterdiğini söylemek mümkün değildir. Kültür ve Turizm Bakanlığı onayını almış tesis sayısı 2006 yılında 78 iken 2011 yılında 38 tesis daha eklenerek 116 sayısına ulaşmıştır.

Tablo 1. Termal Tesis Sayısı ve Ülkedeki Yatak Kapasitesi

Termal Turizm Tesisleri

Termal Turizm Tesisleri2006 Tesis Sayısı2006 Yatak Sayısı2011 Tesis Sayısı2011 Yatak Sayısı
Turizm İşletme Belgeli379.7366319.212
Turizm Yatırım Belgeli82.438188.454
Belediye Belgeli335.593356.174
--- Genel Toplam7817.76711633.840

Dünyada Sağlık Turizmi

Dünyadaki sağlık turizmi faaliyetleri devlet politikalarıyla desteklendiği tarih 1989-1993 yılları arasında gerçekleşmiştir. Bu tarihte gerçekleşmesinin en önemli sebeplerinden biri dünyada gerçekleşen ekonomik krizin etkilerinden kurtulmak için devletlerin gelir elde etme yoluna gitme istekleri gösterilebilir. Yurtdışından hastaların devlet politikalarıyla desteklenerek getirildiği bir politikanın öncülüğünü Küba devleti yapmıştır. Sağlık turizmini bir ekonomik çıkış parametresi olarak gören Küba gibi diğer ülkelerde takip etmiştir.

  • Singapur

Gelişmiş ve modern diyebileceğimiz toplamda 3 hastane JCI ( Joint Commission International) kurumu tarafından onaylanmıştır. JCI kar amacı olmayan sağlık hizmetlerinin kalite ve güvenliğini artırmaya yönelik çalışmalar yürüten bağımsız bir uluslararası akreditasyon kurumudur. İngilizce dili kullanılmakta ve fiyatları Amerika’ya göre düşük fakat Hindistan, Tayland’dan oldukça fazladır.

  • Avrupa

Çek cumhuriyeti spa turizminde ilgi gören ülkeler arasında iken karışım içecekler ve geleneksel banyo terapileri oldukça dikkat çekmiştir. Bir diğer Avrupa birliği ülkeleri arasında yer alan Diş tedavileri kapsamında medikal turistlerin ilgisini görmektedir. Polonya ise diş hizmetlerindeki düşük maliyetlerinin olması ve yüksek kalitenin sunmasına istinaden tercih edilmiştir.

  • Tayland

Hindistan’ın sürekli artan nüfus yoğunluğu nedeniyle ortaya çıkan alt yapı sorunlarına göre daha iyi alt yapı olanaklarına sahip olan Tayland, sağlık turizminin rekabetçi ülkeleri arasında yer almayı başarmıştır.

  • Hindistan

İngilizce yayın bir dil olarak kullanılırken seyahat üzeri oldukça uzun bir ülkedir. Maliyetlerin düşük olması ve hastanelerin JCI kurumu tarafından akredite edilmesi, çalışan sağlık personellerinin eğitim seviyelerinin yüksek olması nedeniyle tercih edilebilecek ülkeler arasında görülebilir. Genellikle konaklama ücretleri alınabilecek medikal veya sağlık hizmeti paketine dahil değildir.

  • Orta ve Güney Amerika Ülkeleri

Meksika’nın diş hizmetleri ve birinci basamak sağlık hizmetleri kapsamında çok iyi durumda olduğunu söyleyebiliriz. Brezilya plastik cerrahi hizmetleri alanında başarılı olurken Kolombiya ise kozmetik cerrahi sağlık hizmetinde öncü destinasyon ülkeler arasında yer alır.

  • Ürdün

Bölgedeki diğer ülkelere göre inanç özgürlüğü, yaşam kalitesinin iyi olması, kozmopolitik toplum yapısı, iyi eğitim hizmetlerinin sunulması, ekonomik ve liberal sosyal çevreye sahip oluşu sebebiyle Dünya Bankası tarafından konumu oldukça iyi bir yer olan üst-orta gelirli ülkeler seviyesinde göstermiştir. Her 1000 kişiye düşen 2.5 hekim sayısını dikkate alınması gereken önemli bir değer olup sağlık turizm açısından önemli ülkeler arasında gösterilir. Avrupa Birliği ülkeleri arasında yer alan Avusturya ve Almanya’dan spa turizmi kapsamında her yıl turist gelir.

Sağlık turizmini gerçekleştirirken maddi olanakları, alınacak sağlık hizmetinin maliyetleri ve mutlak anlamda teknoloji durumu göz önünde bulundurulması gerekir. Medikal tur şirketleri aracılığıyla sağlık hizmetlerinden faydalanmak isteyen sağlık turistleri şirketlerin anlaşmalı olduğu otelleri ve özel hastaneleri tercihi şeklinde kullanmaya çalışırlar. Sağlık turistleri tarafından tercih edilen sağlık işletmeleri uluslararası sağlık hizmetlerinin akredite eden kurum tarafından onaylanması gerekir. JCI tarafından 2016 yılında akredite edilmiş hastane sayısının ilk on ülkeye göre dağılımını aşağıda yer alan tablo 3 de yer verilmiştir.

Tablo 2 . JCI kurumu tarafından akredite edilen ilk 10 ülkeye göre hastane dağılımı.

Ülke

Akredite Edilmiş Hastane Sayısı

ÜlkeAkredite Edilmiş Hastane Sayısı
Türkiye42
Sudi Arabistan39
Birleşik Arap Emirlikleri38
Brezilya21
İrlanda17
Tayland17
Hindistan16
İtalya15
Singapur14
Çin14

Genelde medikal turizm şirketleri tarafından JCI kurumu akredite kapsamına giremeyen sağlık kuruluşlarıyla daha önce yapmış oldukları anlaşmalarını iptal etmektedirler. İyi tasarlanmış ve şeffaf çalışmalar çerçevesinde ölçülebilir bir sağlık hizmeti için önemli bir kriter olan akredite, sadece sağlık işletmeleri için değil medikal turizm şirketleri içinde ayrı bir akreditasyon kriteri getirilmesi amaçlanmaktadır.

Sağlık Turizminin Ekonomiye Katkıları Nelerdir?

  • Hindistan gelişen medikal altyapı olanakları ve artan doktor kalitesine istinaden 2002 yılında medikal turizmi başta olmak üzere 166.000 hasta tedavi amacıyla başvuruda bulunmuştur.

  • Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri göz önüne alındığında gelişmiş ülkelerden daha az gelişmiş ülkelere 2003 yılında 350.000 hasta sağlık hizmetlerinden faydalanmak için gitmiştir.

  • Kuzey Amerika, Asya ve Avrupa’dan 2004 yılında 1.1 milyon hasta Tayland’a sağlık hizmetlerinden faydalanmak için giderken aynı yıllarda dünya genelinde 1.18 milyon hasta tedavi amacıyla Hindistan’a gitmiştir. Rakamlardan da anlaşılacağı gibi gün geçtikçe medikal turist faaliyetleri giderek artmaya devam etmiştir. Sayının bu denli artış göstermesine istinaden medikal turizmin ekonomik açıdan ülkelere çok büyük katkısı olmuş ve olması düşünülmektedir.

  • Sağlık turizmin 2006 yılındaki verileri ışında pazarın 60 milyar dolar seviyesine çıktığını görebiliriz.

  • Dünya Sağlık Örgütü tarafından Tayland’ın 2008 yılında tıbbi hizmetlere bağlı turizm etkinliklerinde 12-13 milyar baht ( 1 $= 30 baht) gelir sağladığını bildirmiştir.

  • Toplamda sağlık turizmi etkinliklerinde tahmini 58-65 milyar baht kazanç elde edildiği bu ekonomik kazanımın ise gayri safi yurtiçi hasılada ekonomik büyümeye olumlu katkısı olmuştur.

Türkiye'de Sağlık Turizmi ve Ekonomiye Katkıları

Türkiye’de Sağlık Bakanlığı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yabancı hastaların koordinasyon yürütülmektedir. Resmi gazetede yayınlanan ikili anlaşmalar kapsamında tedavi faturaları yazısına göre sevki yapılan, tedavisi planlanan ve taburcu edilen hastaların faturalandırma işlemleri Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) fiyatlarına göre yapılır. Sağlık turizmi faaliyetlerinde bulunan özel hastaneler ise bir takım paket programlar belirlenerek hizmet vermeye çalışır. İlgili paket içeriğinin kapsamı muayeneler, ön tetkikler, cerrahi işlemler hastaların ilaçlarının karşılanması, havaalanından karşılama hatta hastane içinde yabancı dil bilen personelin refakatçi olması gibi hizmetler yer alır. 

  • Türkiye’de 2011 yılında özel hastanelerde 53.986, kamu hastanelerinde ise 5.487, genel toplamda ise 59.973 sağlık turisti sağlık hizmetlerinden doğrudan faydalanmıştır.

  • Aynı yıl illere göre Antalya ( 6.579 hasta), Ankara ( 7.708 hasta), Kocaeli ( 10.947 hasta) İstanbul ise ( 25.073 hasta) sağlık turisti kabul edilmiştir.

  • 2011 yılında ağırlıklı olarak onkoloji, göz, ortopedi, kardiyoloji, plastik cerrahi ve diş hizmetleri alanlarında ağırlıklı olarak tedavi olduklarını Sağlık Bakanlığının 2012 yılında faaliyet raporunda açıkça görülür.

  • Yine 2011 yılına ait bir başka değerlendirme ise 1 milyar $ dolar elde edildiği 2017 yılında ise bu rakamın 8 milyar $ dolar şeklinde olduğu 2023 yılında ise toplam 2. milyon sağlık turistin 20 milyar $ dolar bırakması öngörülmektedir.

Türkiye, Termal Turizm, Coğrafi konumu ve doğal kaynakları sebebiyle öne çıkar 78 tesis 2006'da, 116 tesis 2011'de bulunmaktadır, Singapur, Genel Sağlık Hizmetleri, Toplamda 3 hastane JCI akreditasyonuna sahiptir Fiyatlar, Amerika'ya göre düşük, Çek Cumhuriyeti, Spa Turizmi, Karışım içecekler ve geleneksel banyo terapileri popülerdir, Polonya, Diş Sağlığı, Diş hizmetleri düşük maliyetli ve yüksek kaliteli olduğu için tercih edilir, Tayland, Genel Sağlık Hizmetleri, Hindistan'a göre daha iyi alt yapıya sahip olan Tayland, rekabetçi bir ülkedir, Hindistan, Genel Sağlık Hizmetleri, Düşük maliyetli ve yüksek kalite sağlık hizmetleri sunar Otel ücretleri genellikle dahil değildir, Meksika, Diş Sağlığı ve Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri, Diş sağlığı konusunda oldukça iyi durumdadır, Brezilya, Plastik Cerrahi, Plastik cerrahi hizmetleri alanında başarılıdır, Ürdün, Genel Sağlık Hizmetleri, İnanç özgürlüğü, yaşam kalitesi, kozmopolit toplum yapısı sebebiyle tercih edilir 1000 kişi başına 25 doktor düşer, Avusturya ve Almanya, Spa Turizmi, Her yıl binlerce turisti ağırlar
dünyada sağlık turizmi sağlık turizminin ekonomiye katkıları sağlık turizminin Türkiye ekonomisine katkıları Türkiye'de Sağlık Turizmi Sağlık turizmi Sağlık Turizminin Türkiye'deki durumu
Özel dikim siyah takım elbiseli yakışıklı bir adam gri bir arka planın önünde kendinden emin bir şekilde duruyor. Kısa, koyu renk saçları ve hafif bir sakalı var ve gözleri uzaklara bakıyor. Duruşu rahat, elleri rahatça ceplerinde ve dudaklarında hafif bir gülümseme var. Zarif ve sofistike görünüyor ve hayatın sunacağı her şeyi üstlenmeye hazır. Beyaz gömleği ve siyah kravatıyla kıyafetini tamamlıyor ve görünümüne sofistike bir hava katıyor.
Nevzat Yüksel
Blog Yazarı

Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.