Geomatik Mühendisi Nedir? Ne İş Yapar?

Yeryüzünde bulunan hatta galaksileri de içine alan konular ile ilgili; ölçme, analiz süreci ve bu süreçleri yönetme görevleri üstlenen bilim dalına "geomatik mühendislik" denir. Genel tanımlamalara bakıldığında mühendislik dalı; birilerinin yapacağı işlemlerin süreçlerini belirlemek ve ardından tüm kontrolünü yapıp sınamalarını gerçekleştirmektir.

Bazı meslekler ilk söylendiğinde aklınızda bir şey canlanmıyor olabilir. Geomatik mühendisliği de bu meslek gruplarından biridir. Geomatik mühendisi en anlaşılır tanımı ile arazi parçalarında bulunan biçim, konum, engebe gibi durumlarını yerden ve havadan çekilen fotoğraflarla belirler ve elde edilen verileri harita da çizgiler halinde göstermekle görevli kişidir.

Yazımızda Geomatik mühendisi kimdir? Geomatik mühendisinin görev ve sorumlulukları nelerdir? Geomatik mühendisi olmak için hangi şartlar aranır? Gibi soruları sizler için araştırdık.

Geomatik Mühendisi Nedir?

Geomatik mühendisliği ülkemizde ilk olarak 2009 yılında eğitim vermeye başlamış bir bölümdür. Bu nedenle bu bölümü tanımak ve anlamaya çalışmak biraz uzun sürmüş olabilir. Diğer yandan bölüm hakkında söylenebilecek en belirgin özellik ise bu bölümün tanımının Jeodezi ve fotogrametri mühendisliği ile çok fazla benzerlik gösterdiğidir. Bunun yanında harita mühendisliği ile de oldukça benzer özelliklere ve görevlere sahip bir bölümdür. Ancak geomatik mühendisliği bu bölümlerden evrilmiş daha kapsamlı bir bölüm olarak karşımıza çıkıyor.

Bu mühendislik dalını tercih etmeyi planlayan aday öğrenciler, bilmelidir ki geomatik mühendisleri kamu kurumlarında oldukça fazla kadro bulabilen mühendislik dalları arasında gelir. 2009 yılında ilk olarak İTÜ çatısı altında eğitime başlamış olsa da son yıllarda pek çok üniversitede bu bölümün eğitimini bulmak mümkündür.

Geomatik mühendisi, hem doğal olan hem de insan yapımı olan arazi bilgilerini ölçen kişilere verilen addır. Bu bilgileri haritalandırır ve yorumlar. Yeniden yapılandırılması planlanan arazileri değerlendirir. Havaalanı, çöp sahası, maden ocağı, taş ocağı, boru hattı ve dağıtım sistemleri gibi çeşitli alanın arazi etüdünü yapmakla görevlidir. Geomatik mühendisliği eğitimi veren üniversiteler aşağıdaki gibidir.

• Hacettepe Üniversitesi

• İstanbul Teknik Üniversitesi

• Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi

Geomatik Mühendisi Ne İş Yapar?

Özellikle inşaat ve maden arama endüstrileri için hayati yere sahip geomatik mühendisinin, çalıştığı iş alanına bağlı olarak görev ve sorumlulukları değişiklik göstermektedir. Harita mühendisinin çelıştığı kurumlardaki mesleki sorumlulukları aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Arazinin şekli, çevresi, yeri ve ölçüleri dahil olmak üzere tüm veriyi oluşturur ve kaydeder.

• Tapu bilgilerini baz alarak mülkler için hukuki sınırlar oluşturur.

• Temel hatlar, yükseltiler ve diğer jeodezik ölçümleri belirlemek için tasarlanmış zemin etütlerini uygular.

• Petrol ya da diğer mineral ürünlerinin arama çalışmaları için seçilen yerleri işaretler.

• Jeodezik ve mühendislik araçlarını seçerek harita yapımında kullanmak üzere sabit noktalar oluşturur.

• Hava fotoğrafçılığı, uydu araştırma çalışmaları ve lazer ışın ölçüm sistemi gibi birçok kaynaktan yararlanır.

• Verileri yorumlar ve bilgi sunmak için bilgisayar destekli tasarım programlar (CAD) kullanır. Bunun yanında diğer bilişim teknolojileri (BT) yazılımlarını da kullanır.

• Araziden elde edilen bilgileri mühendis, mimari personel, müşteri ve projeyle ilgilenen diğer kişilerle birlikte koordine eder.

Geomatik Mühendisi Maaşları

Geomatik mühendisi bir diğer bir adı ile harita mühendisi mesleki olarak geniş görev ve sorumluluklara sahiptir. Özellikle kamusal alanda yapılacak; havaalanı, ulaşım sistemleri ve çöp sahası gibi alan çalışmalarında geomatik mühendisleri önemli rollere sahiptir. Özel sektörde ise çok sayıda bulunan harita şirketinde iş bulma imkanları vardır. Ayrıca geomatik mühendisleri kendi ofislerini açabilir ve bu alanda yüksek kazanç elde edebilir. Arazilerin uygulama için elverişli olup olmadığını değerlendiren geomatik mühendisleri, çalışmaları ile arazi etüdlerini de doğru teknolojiler kullanarak ölçümlemeyi üstlenir.

Her zaman doğru bilgi vermesi beklenen geomatik mühendisi çalışmalarını açık hava ve engebeli arazilerde gerçekleştirir. Aynı zamanda geomatik mühendislerini arazi ölçüm belgelerini de hukuki dayanaklara göre tutmaları gerekir. Bu sebeple de bu çalışmalar büyük bir hassasiyet ve doğrulukla yapılmalıdır. Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda görevlerindeki çeşitlilik çoğu zaman maaşlarına da yansır. Geomatik mühendislerinin maaşları; sektör, firma, alan, tecrübe gibi unsurlar ön planda tutularak belirlenir. 2020 yılında bir geomatik mühendisinin kazancı aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

• Özel sektörde görev alan bir geomatik mühendisi en az 2.500 TL maaş kazanmaktadır.

• Zamanla kendini geliştiren, tecrübe kazanan bir özel sektör çalışanı olan geomatik mühendisi 5.000 TL’ye kadar maaş elde edebilir.

• Özel sektörde geomatik mühendislerinin ortalama maaşları 3.700 TL’dir.

• Kamu alanında çalışan bir geomatik mühendisi yeni mezun ise 3.500 TL maaş ile işe başladı.

• 5 yıllık deneyim sahibi olan ve kamu alanında alışan bir geomatik mühendisi ise 5.750 – 5.850 TL maaş geliri elde eder.

Geomatik Mühendisi Nasıl Olunur?

Geomatik mühendisi olmak isteyen aday öğrencilerin üniversitelerin 4 yıllık geomatik mühendisliği ve harita mühendisliği lisans bölümünden mezun olması şartı aranır. Lisans eğitimini başarılıyla tamamlayan öğrenciler geomatik mühendisliği diploması almaya hak kazanırlar. Mezun olmaları ile birlikte geomatik mühendisi unvanına da sahip olurlar ve bu alanda çalışmalara başlayabilirler.

Bunun yanında 2 yıllık harita ve kadastro ön lisans bölümünde okumuş olan öğrenciler de Dikey Geçiş Sınavı’na katılarak geomatik mühendisliği bölümüne geçiş hakkı elde edebilirler. 2 yıl daha eğitim aldıktan sonra geomatik mühendisi olmaya hak kazanırlar. Bir geomatik mühendisinin edindiği teknik bilgilerin yanı sıra bazı önemli niteliklere de sahip olması beklenir. Bu nitelikler şöyledir;

• Pratik planlama ve geliştirme çözümleri oluşturacak yaratıcılık örnekleri göstermeleri beklenir.

• Arazi ölçüm belgelerinin hukuki özelliklerini göz önünde bulundurarak, hassasiyet ve doğrulukla çalışabilmelidir.

• Açık hava ve engebeli arazide çalışamaları gerekeceği için fiziki yeterlilik göstermeliler.

• Arazi etüdü verilerini ölçmek üzere kullanılacak teknolojik sistemlerin bilgisine hakim olmalılar.

• Ekip çalışması ve yönetimini başarıyla gerçekleştirmeliler.

• Zaman yönetimi konusunda iyi hareket etmeliler.

• Avukat, mimar ve hükümet yetkililerine bulunan verileri aktarabilecek seviyede iletişim becerisine sahip olmalılar.

• Görselleştirme kabiliyeti göstermeleri gerekir.

Geomatik Mühendisi Kimdir?

Geomatik mühendisi hem doğal yapımhem de insan yapımı arazilerin sahip olduğu bilgileri ölçen kişidir. Bu bilgileri haritalandırır, yorumlar ve yeniden yapılandırılması planlanan arazileri değerlendirme işlemleri ile ilgilenir. Bu bölüm ilk olarak İstanbul Teknik Üniversitesi’nde eğitim vermeye başlamıştır.

Geomatik Mühendisinin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

Geomatik mühendisi arazinin şekli, çevresi, yeri ve ölçülerini içeren tüm verileri oluşturur ve kaydeder. Tapu bilgilerini dikkate alarak mülkler için hukuki sınırlar oluşturur ve petrol veya diğer mineral ürünleri arama çalışmaları için seçilen yerleri işaretlemekten sorumludur. Temel hatlar, yükseltiler ve tüm jeodezik ölçümlerini ortaya çıkarmak için tasarlanmış zemin etütlerini uygulamakla ilgilenir.

Geomatik Mühendisi Olma Şartları Nelerdir?

Geomatik mühendisi olacak kişilerin üniversitelerde yer alan 4 yıllık geomatik mühendisliği ve harita mühendisliği lisans bölümünden mezun olması gerekir. Ayrıca 2 yıllık harita ve kadastro ön lisans bölümünde okumuş olan öğrencilerde bu alanda mühendis olmak için eğitimine devam edebilir. Bunun için de Dikey Geçiş Sınavı’na girerek bu mühendislik bölümüne geçiş hakkı elde etmeleri gerekir.