Mühendis Nedir? Ne İş Yapar?

Meslek seçimlerine bakıldığı zaman mühendislik önceden beri prestijli meslekler arasında yer alır. Sayısal alanda özellikle tıp ve diş hekimliğinde sonra en çok tercih edilen meslek koludur. Mühendislik çok köklü bir meslek olduğu için bu kadar ilgi görmesi aslında normaldir. Çalışma alanları çok fazladır. Yurt dışı denklikleri bulunur. Bu da onu cazip kılmaya yeter. Önceleri mühendislik birkaç alanla sınırlı olup yalnızca erkeklerin tercih ettiği bir meslektir. Ancak günümüzde böyle bir ayrım yoktur. Maaşları bakımından birçok kişiye cazip gelir. Fakat donanım ve ilgi gerektirdiği için herkesin yapabileceği bir meslek değildir.

Bugün elimizi attığımız her şeyde az da olsa mühendislik mesleği ve mühendisler vardır. Bu kadar önemli bir mesleğin de merak edilmesi normal karşılanabilir. Mühendis nedir, ne iş yapar, hangi alanlara ayrılır, sorumlulukları nelerdir, mühendis olmak için neler gerekir? İşte mesleğin tüm detayları…

Mühendis Nedir?

İnsanların ihtiyaçlarına yönelik aletlerin üretilmesinde teknik bilgi ve matematiği kullanarak hesaplamalar yapan, özel programlarla sistem geliştiren kişiye mühendis denir. Mühendislerin çalışma ortamı iş alanına göre değişir. Gürültülü, pis, tehlikeli alanlarda bulunabilirler. Saha işlerini gezerek hallederler. Bu nedenle yorucudur. Proje işleri de bilgisayar üzerinden halledildiği için netcat ve autocad başta olmak üzere birçok bilgisayar programına hakim olmaları gerekir.

Mühendislerin kullandıkları araç gereçler alanlarına göre değişir. Ancak baret, gözlük, önlük, eldiven, cetvel, metre, elektronik ölüm cihazları ve bilgisayarlar başlıca kullandıkları şeylerdir. Meslek teknik olmasına rağmen birçok alanda başkaları ile beraber çalışır. Bu nedenle sabırlı olmaları gerekir. Ekip çalışmasına uygun olmalıdır. İletişimi kuvvetli olmalıdır. Teknik bilgilerini aldıkları çeşitli eğitimlerle birleştirebilirler. Bu eğitimlerin başında etkili iletişim stratejileri ve beden dili ile yabancı dil bilgisi gelir. Mühendislerin sahip olması gereken özellikler şunlardır:

• Mühendislerin sayısal yönünün güçlü olması gerekir.

• Matematik ve fizik gibi alanlara ilgi duymalıdır.

• Sorunlar karşısında pratik özümler üretebilmelidir.

• Analitik düşünme becerilerine sahip olmalıdır.

• Yaratıcılığı gelişmiş olmalıdır.

• Alanıyla ilgili gelişmeleri takip etmelidir.

• Okumayı ve araştırma yapmayı sevmelidir.

• Disiplinli olmalıdır.

• Yoğun çalışmaya ayak uydurabilmelidir.

• Yeniliklere açık olmalıdır.

• Kişisel gelişimine önem vermelidir.

Mühendis Ne İş Yapar?

Mühendisin çalışma alanları çok geniştir. Kamu kurumlarında çalışabilir. Özel sektörde çalışabilir. Kendine ait ofis açabilir. Başka ofislerle proje bazında iş yapabilir. İnşaat, yazılım, gıda, tekstil, ar-ge, üretim, pazarlama gibi alanlarda görev alabilir. Yaptığı işler de çalışma alanına bağlı olarak değişir. Temelde görev ve sorumlulukları şöyle sıralanabilir:

• Maliyet hesaplaması yapar.

• Maliyet düşürmenin yollarını bulur.

• Müşterilerine projeler hakkında danışmanlık yapar.

• Yeni projeler geliştirir.

• Araştırmalarını raporlaştırır.

• Müşterilerin istek ve ihtiyaçlarına göre proje hazırlar.

• Alanındaki yenilikleri takip eder.

• Projenin ilk anından son anına kadar kontrollerini gerçekleştirir.

• İşlerin sorunsuz bir şekilde yürümesini sağlar.

• Yapılacak projenin bilgisayar üzerinde modellemesini çıkarır.

• Var olan problemlere çözüm geliştirir.

• Yeni bir ürün ortaya çıkarır ve bu ürünü geliştirir.

• İş ve eylem planı hazırlar.

• Çalışan ve işveren arasında köprü görevi görür.

• Farklı departmanlarla koordineli bir biçimde çalışır.

• Yapılan işlerin denetimini sağlar.

Mühendislerin görevleri alanlarına göre özelleşir ve farklılaşır. Mühendisliğin makine mühendisliği, kimya mühendisliği, inşaat mühendisliği ve elektrik mühendisliği olmak üzere 4 ana dala ayrıldığı ve bu dallardan da birçok alt dal oluştuğu düşünülür. Günümüzde 40 civarında mühendislik dalı bulunur. Bu dalların da görevleri birbirinden farklıdır. Çevremizde en çok karşılaştığımız 10 mühendislik alanının görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

Kimya Mühendisi: Kimya sanayisinde çalışır. Ham madde üretimi yapar. Kimyasal ürünlerin üretilebilmesi için gerekli izinleri ve tedbirleri alır.

Elektrik Mühendisi: Elektriğin olduğu her yerde vardır. Elektronik cihazların sistemlerini ve tasarımlarını yapar. Kontrollerini sağlar. Elektrik projeleri çizer.

Makine Mühendisi: Makinelerin üretimi, tanıtımı, bakımı ve denetiminden sorumludur. Özellikle üretim yapabilmek için gereken makinelerin üretimini yapar. Bu makinelerin sağlığa ve çevreye zararlı olmamasını sağlar.

İnşaat Mühendisi: Yolların, binaların ve köprülerin yapımıyla ilgilenir. Projelerini çizer, onaylar. İnşaatların denetimini yapar ve yönetmeliklere uygun olmasını sağlar.

Ziraat Mühendisi: Tarım faaliyetlerini iyileştirmek ve geliştirmek için çalışır. Kaynakların verimli kullanılmasını sağlar. Tarım alanlarının korunmasına yardımcı olur. Zirai ilaçların kullanımını denetler.

Gıda Mühendisi: Gıdaların hazırlanırken hijyen koşullarına uyulmasını sağlar. Gıda üreten ve satan kuruluşların denetimini yapar. Gıdaların depolanmasına yardımcı olur. Son kullanma tarihi geçmiş ürünlerin piyasadan toplatılmasına yardımcı olur.

Çevre Mühendisi: Çevre kirliliği ile mücadele eder. Fabrika ve sanayi kuruluşlarının denetimini yapar. Çevresel atıklara ve kirliliğe karşı çözüm planları hazırlar. Hazırladığı çözümlerin uygulanmasını sağlar.

Endüstri Mühendisi: Makinelerin, enerjinin ve paranın belirli süreçlerden geçirilerek hizmete dönüştürülmesini sağlar. Sistemlerin iyileştirilmesine ve geliştirilmesine yardımcı olur.

Yazılım Mühendisi: Kullanılacak olan yazılımların temelini ilgi ve ihtiyaçlara göre çeşitli programlama dillerini kullanarak oluşturur. Gerektiğinde bu yazılımlar üzerinde değiştirme ve geliştirme yapar.

Harita Mühendisi: Çeşitli cihazlar yardımıyla ölçümler yaparak bulunan sonuçların haritalaştırılmasını sağlar. Harita mühendisinin imzası olmadan parsel bölme, kamulaştırma, yol ve bina yapımı gibi işler yapılamaz.

Mühendis Maaşları

Mühendislerin aldıkları maaşlar tecrübelerine, mezun oldukları okula, çalıştıkları kuruma ve evli ya da çocuk sahibi olmalarına göre farklılık gösterir. Mühendisin alanı da maaş konusunda belirleyicidir. Az mezun veren ya da çok fazla ihtiyaç duyulan mühendislerin maaşları doğal olarak ortalamanın üzerinde olur. Yeni mezun olmuş bir mühendis özel sektörde asgari ücretin biraz üzerinde bir maaş ile başlar. Aşağı yukarı 3000 lira aldığı söylenebilir. Özel sektörde ortalama olarak ne kadar maaş aldığı belirlenemez. Ancak en yüksek maaşın pozisyon ve kuruma göre değişmekle beraber 30000 lira ve daha fazlası olduğu bilinir.

Kamuda çalışan ve işe yeni başlayan bir mühendisin maaşı 6500 lira civarındadır. Kamunun tecrübeli mühendislerinde ise kıdem arttıkça maaş artar. 25 yıl ve üzerinde meslek hayatına sahip olan bir mühendis 7400 lira civarında maaş alır. Kendi ofisini açan bir mühendisin kazancı da ne kadar çevre oluşturduğuyla ve ne kadar iş aldığıyla doğru orantılıdır.

Mühendis Nasıl Olunur?

Mühendis olabilmek için mezun okunan lisenin bir önemi yoktur. AYT sınavına girerek sayısal alandan gereken puanı almak yeterlidir. Bu puan ile üniversitelerin mühendislik fakülteleri tercih edilir. Mühendislik üniversite eğitimi almadan herhangi bir kursa giderek yapılabilecek bir meslek değildir. Mühendislik bölümleri genellikle 4 yıl olmakla beraber bazı üniversite ya da bölümlerde bu süre 5 yıla çıkabilir. Okurken fizik, matematik, mühendislik İngilizcesi, proje gibi temel mühendislik dersleri alınır. Son sınıfta zorunlu staj uygulaması ve proje görevi vardır. Staj yapmayan ya da proje hazırlayıp teslim etmeyenler mezun olamaz. Mezun olanlar mühendis unvanını alır.

Özel sektörde çalışmak isteyenler mezun olduktan sonra CV hazırlayıp başvuru yapabilir. Ancak kamuya atanmak isteyenler kamu personeli seçme sınavına girerek yeterli puanı alıp tercih yapabilir. Kamuya atananlar devlet memuru statüsünde görev yaparak memurların sahip olduğu tüm haklara sahip olurlar. Üniversite bittikten sonra yüksek lisans ve doktora eğitimi tamamlanarak akademisyenlik de yapılabilir.