AnasayfaBlogYönetim Kavramı ve Tarihsel Gelişimi
Nedir?

Yönetim Kavramı ve Tarihsel Gelişimi

27 Şubat 2021
Takım elbiseli bir adam, çeşitli renkli simgeler içeren sanal bir ekran tutuyor. Altıgen şeklindeki ekran bir insan başı logosu, kesilmiş insanlar ve birkaç beyaz sembolle doludur. Üzerinde bir pano ve kalem bulunan mavi bir altıgen, bir kalp ve kalp atışı sembolü, beyaz haplar ve kapsüller ve beyaz grafikler ve beyaz bir daire var. Adam ekrana ve simgelere odaklanmış gibi görünmekte ve sanal teknolojinin potansiyelini göstermektedir.
Yönetim KavramıÖnemli Bilim İnsanları ve DüşünceleriFayol'un Yönetim Prensipleri
Yönetim, bir bilim olarak kabul edilir ve bu değişim ve çeşitlilik, uzman emek gücünün önemini vurgular.Taylor W.F., bürokratik yapı üzerine duran Weber M. ve liyakat ve hakkaniyete dayalı yönetim konusunda öncülük eden diğer bilim insanlarıİş bölümü, yetki kullanımı, disiplin ve emir komuta birliği dahil 14 prensip
Yönetim, insanlık tarihi kadar eski bir kavramdır ve sürekli gelişen organizasyonlara adapte olmuştur.Gilbert, Gannt ve Emerson, işletmelerin maksimum verimini sağlama teorileri üzerinde çalışmıştır.Bir hizmet veya üretim konusunda temel bilgi sahibi olanların, ihtiyaç unsurlarının tek bir alanında uzmanlaşması gerektiği 'İş Bölümü'
Yönetim, tüm kaynakların ve insanlık faaliyetlerinin ortak hedefi olan organizasyonlar şeklinde bir araya gelir.Weber M., yönetimin kişisel arzu, ego ve ihtisasların dışına çıkması gereken bir alan olduğunu vurgulamıştır. 'Yetki Kullanımı' prensibi, yöneticinin davranışları ve sözünün tutarlı olması gerektiğini bildirir.
Bilgi üretimi merkezci yönetimleri önemli kabul eden modern yönetim anlayışıTaylor W.F, psikolojik, sosyolojik ve yönetsel sorunları fark ederek çözümler üretmiştir.'Disiplin', her çalışanın itaat edilmesi gereken önceden belirlenmiş kuralların ve yönetim tavrının sağlandığı bir prensiptir.
Ahilik kavramı, yönetim bilimi öncesi kurumsal oluşumların başlangıcını simgeler.Weber M., bürokratik yapı ve organizasyonların başındakilerin liyakate göre seçilmesinin önemini savunmuştur.'Emir Komuta Birliği', her çalışanın görev tanımının belli olması ve hiyerarşik yapının net olmasını açıklar.
İnsanlık, sanayi devriminin sonucunda büyük işletmelerin etkin yönetim ihtiyaçlarını gidermeye başlamıştır.1911 yılında Taylor W.F.'in çıkardığı 'İşletmelerin Bilimsel Yönetimi' adlı kitabı, yönetim bilimi alanında önemli bir kaynaktır.Fayol'un 14 yönetim prensibinin geneli, organizasyon içi yapı ve çalışanların rollerini düzenlemeyi sağlayan kurallar üzerine kuruludur.

Yönetimin Tarihsel Gelişimi Nasıldır? Yönetimin genel hatlarıyla bir bilim olduğunu söyleyebiliriz. Yalnız yetenekli ve kabiliyetli insanların yönetici olabileceğini düşünmek, mühendislik eğitimi almadan doğuştan mühendis olunabileceğinin düşünmek kadar yanlıştır.

18. yüzyıldan itibaren başlayan ve 20. yüzyıl sonralarında halen devam eden endüstrileşme, köleliğin sona ermesiyle beraber ortaya çıkan makineleşmenin meydana gelmesi, ihtiyaç çeşitliliği daha fazla ortaya çıkması beraberinde ürün çeşitliliğini doğurmuştur. Buradan uzman emek gücünün ne kadar önemli olduğu anlaşılmış ve bu değişimlere paralel olarak yönetim bilimini ve süreçlerini ortaya çıkarmıştır.

Daha da eski dönemlere gidilecek olursa insanlık yalnız avlanma ile yaşayan ilkel toplumlardan, tarım yolu aracılığı ile değiş tokuş gerçekleştirerek tarımsal topluma, insan kas gücünden sıyrılıp makine yapımını tamamlayarak sanayi toplumu süreci geçmiştir. Çağımızda bilginin esas ve değerli olduğunu kabul eden insanoğlu bilgi üretimi merkezci yönetimleri önem göstererek bilgi üretimi toplumuna dönüşmeye başlamıştır. Sanayi devrimini sonucu oluşan aile işletmeleri sonrasında etkin yönetim ihtiyaçlarına gerek duyulan büyük işletmelere bırakmıştır. Kuşkusuz yönetim insanlık tarihi kadar eskidir. Örneğin benzer çalışmaları gerçekleştiren sanatkarlar ve esnaflar birlikte oluşturmuş oldukları yönetimsel teşkilatlar, yönetim bilimi acısından birer örnek olarak gösterilebilir.

12. yüzyıldan itibaren ülkemizde ortaya çıkan ekonomik, sosyal ve kültürel bir yönetim sürecine uzanan ahilik kavramı, yönetim bilimi öncesi örnek verilebilecek kurumsal oluşumlardır. Yerleşim yerini geçen ve topluluk halinde yaşayan insanoğlu meydana getirmiş olduğu yönetim şekillerinin değişen ve sürekli gelişen organizasyonları yönetemeyeceğini anlamıştır. Tüm kaynakların ve insanlık faaliyetlerinin ortak hedefi, ilkeleri belirgin olan organizasyonlar şeklinde bir araya gelmektir. Bu çalışmaların doğru ve uygulamaya dönük ilkleri olan yönetim faaliyetleri sonucu oluşturulabileceğini cağımızda kabul edilmiştir.

Yönetim Hakkındaki Düşünceler Nelerdir?

Taylor W.F. küçük dükkanlarda ve evlerde el emeği sonucundaki üretimlerden kitle üretimlere geçişte psikolojik sosyolojik ve yönetsel sorunları fark ederek bir takım çözümler üretmeye çalışmıştır. Hatta bu konuyla ilgili 1911 yılında çıkarmış olduğu işletmelerin bilimsel adlı kitabında doktorinlerini ve görüşlerine yer vermiştir. Daha sonraki yıllar ise Gilbert, Gannt ve Emerson takip etmiştir.

Bu bilim insanlarının ortak özelliklerinden biri yapmış oldukları çalışmalarda işletmelerin maksimum verimini hedef olan teoriler ortaya koymaları olmuştur. Weber M. yöneticinin kişisel arzusu, egosu ve ihtisaslarının oluşmamasına dikkat edilerek liyakat, taraf tutmayan ve hakkaniyete uygun seçimler göstermediği sürece yönetim biliminin etkinliğinin olmayacağı üzerinde durmuştur.

Yönetimde bürokratik bir yapının olması gerektiği üzerinde durmuş, bu yapının bozulması halinde ise yönetim sorunlarının içinden çıkılamaz hale geleceğini söylemiştir. Ayrıca Weber bürokrasinin, örgüt içinde uzmanlaşmadan faydalanan düzenli bir hiyerarşi olduğunu bildirmiştir. Organizasyonların başında yer alanlar liyakat ve hakkaniyete göre seçilebilirler . Kısaca objektif yeteneklere göre seçilebileceklerdir.

Toplumun bir bütün olduğunu kabul etmemiz halinde üreten, ürettiğini yöneten ve üretimden yararlanan olarak bir bütünün parçası olarak değerlendirilebilir. Bunları göz önünde bulundurmadan örgütsel hedeflerin etkili ve verimli bir şekilde sağlanamayacağı yönetimin en temel felsefi olarak dikkate alınmalıdır.

Fayol’un Yönetim Teorileri Nelerdir?

Yönetimin bilim haline gelmesinde Fransız bilim insanı olan Henry Fayol’un önemli katkıları olmuştur. Bir işletmenin yönetimi, emek gücü ve temel prensipleri konulu kitabı yöneticilerin kütüphanelerinde olması gereken bir kitaptır. İstanbul doğumlu Fransız bilimci Henry Fayol’un yönetim teorileri ve temel prensipleri 14’e ayrılmıştır. Bunlar sırasıyla;

  • İş Bölümü

Bir hizmet veya üretim konusunda temel bilgi sahibi olmamakla, o hizmetin ya da malın üretimi konusunda ihtiyaç unsurlarının tek bir alanında uzmanlaşmış olmayı gerektirir.

  • Yetki Kullanımı

Bu konuda Fayol yöneticinin davranışları ve sözünün tutarlı olması gerektiği üzerinde durmuştur. Taraf tutmaksızın kendisi de dahil olmak üzere hataları görmesi halinde aynı ve eşit denilebilecek tutarlı davranışları göstermelidir. Çünkü bu konularda tavrının olması yönetimin yetkisinin olacağı anlamına gelir.

  • Disiplin

Disiplinin zorla sağlanması mümkün olmayacaktır fakat yönetici dahil her çalışana önceden kulları belirlenmiş ve değişmeyen eşit bir yönetim tavrı sağlanabilir. İşletme veya organizasyonlarda her çalışan itaat etmesi zorunluluk halidir. İtaatin sağlayacak olan kişiler hakkaniyetli ve adil olan yöneticiler verebilir.

  •  Emir Komuta Birliği

Yönetim organizasyonlarında her çalışanın görev tanımı belli olmalıdır. Astı ve üstü hiyerarşik yapı tam olarak belirlenmeli ve organizasyonun ruhu aykırı, kişisel davranışlardan uzak durulmalıdır. Kurumların içinde bulundukları şartlardan öteye gelecek koşullara göre hazırlanmalıdır.

  • Yönlendirme Birliği

Yapılması planlanan bir üretim ve bu üretimin temel hedeflerinin ortaya koyulması, bu hedefler doğrultusunda ekiplerin kurulması gereklidir. Ekibin yönlendirilmesi çıktının yalnızca ekonomik kazancın değeriyle değil aynı zamanda nitelikli ürün sağlama koşullarının da olması gerekir.

  • Genel Bilgilerin Akabinde Bireysel Bilgilerin Gelmesi

Ekip içinde yer alan çalışanların bireysel ilgi alanları örgütün dahilinde olan ve örgütün üretim sınırlarıyla ilgili olmalıdır. İlgili kurumun üretim türü neyse onun dışına çıkmamalıdır.

  • Karşılığını Alma

İşletmede çalışan kişiler, emeklerinin karşılığını hemen, tam ve eksiksiz belirtilen zamanda alabileceğini bilmelidir.

  • Merkeziyetçilik

Kurumların yararlarına göre kararların tek bir merkezden ortaya çıkması uygun olacaktır. Fakat uygulanan işin niteliğine göre bazı kararlarda merkezi yönetim, yerel yönetimlere yetki devri sağlayabilir. Burada önemli olan husus ise üretim fonksiyonu gerçekleştirirken mevcut ve olabilecek durumlara göre merkezden alınan kararların daha alt kademedeki yerlerle işbirliğinin gerçekleşmesidir.

  • Alt-Üst Zinciri

Burada emir verme şekli olarak düşünülmemelidir. Tam tersine astlar ve üstler arasında iletişimin, yukarıdan aşağıya yönlü bir iletişim zincirinin kurulma şeklinde olması olarak dikkate alınmalıdır. Meydana gelen sorunların üstler ve astlar arasında sıklıkla yazışmalar oluşturuyor ve süreçlerine zarar vermeleri halinde (örneğin yönetim gecikmelerine zarar vermeleri) ilgili tarafların onayı alınması halinde makam atlama imkanı olabilir.

  • Düzen

Organizasyonun uyumu ve devamlılığı açısından oldukça önemlidir. Önceden plan dahilinde üretilecek üretim kapsamında kullanılacak araç ve gereçlerin tamamının hazır tutulmasıdır.

  •  Hakkaniyet

Yöneticiler bulunmuş oldukları konuma hakkaniyet ve liyakata dayalı olarak gelmedir. Bu dedenle her işçi kendisinde ustabaşı olmasının kuruma bağlılığını oluşturmak adına hakkaniyet esasları kapsamında olabileceğini bilmelidir.

  • Personelin Kuruma Bağlılığı ve Devamlılığı

Sık sık yapılacak personel değişikli sebebiyle verimi düşürebilir. Devamlılığı sağlayıcı çalışmalar mutlaka yapılmalıdır. Çalışanların örgütle aidiyet bağlarının oluşturulması ve kuvvetlendirilmesi halinde verimliliği yükselteceği unutulmamalıdır.

  • İnsiyatif Kullanma

Her çalışan örgütün üyesi olarak kabul edilmekte ve bu çalışanlara plan geliştirme ve yürütme, fikirlerine ve yaratıcılıklarına önem verme imkanları verilmelidir.

  • Ekip Ruhu

Her örgütün ortak akıl ve ruhu vardır. Yöneticilik görevini yerine getiren kişi bu ruhtan kurum adına yararlanmalıdır. İnsana saygı duyulmaması halinde ekibin ruhundan bahsedilmez ve ekip olmayan insanlar bir arada çalıştırılamazlar. Ekip ruhuna zarar verecek davranışlar sadece ekibin üyeleri sorumlu göstermemektedir. En başta ekibin yöneticileri de bu durumdan sorumludur.

Yönetim, bir bilim olarak kabul edilir ve bu değişim ve çeşitlilik, uzman emek gücünün önemini vurgular, Taylor WF, bürokratik yapı üzerine duran Weber M ve liyakat ve hakkaniyete dayalı yönetim konusunda öncülük eden diğer bilim insanları, İş bölümü, yetki kullanımı, disiplin ve emir komuta birliği dahil 14 prensip , Yönetim, insanlık tarihi kadar eski bir kavramdır ve sürekli gelişen organizasyonlara adapte olmuştur, Gilbert, Gannt ve Emerson, işletmelerin maksimum verimini sağlama teorileri üzerinde çalışmıştır, Bir hizmet veya üretim konusunda temel bilgi sahibi olanların, ihtiyaç unsurlarının tek bir alanında uzmanlaşması gerektiği 'İş Bölümü' , Yönetim, tüm kaynakların ve insanlık faaliyetlerinin ortak hedefi olan organizasyonlar şeklinde bir araya gelir, Weber M, yönetimin kişisel arzu, ego ve ihtisasların dışına çıkması gereken bir alan olduğunu vurgulamıştır,  'Yetki Kullanımı' prensibi, yöneticinin davranışları ve sözünün tutarlı olması gerektiğini bildirir, Bilgi üretimi merkezci yönetimleri önemli kabul eden modern yönetim anlayışı, Taylor WF, psikolojik, sosyolojik ve yönetsel sorunları fark ederek çözümler üretmiştir, 'Disiplin', her çalışanın itaat edilmesi gereken önceden belirlenmiş kuralların ve yönetim tavrının sağlandığı bir prensiptir, Ahilik kavramı, yönetim bilimi öncesi kurumsal oluşumların başlangıcını simgeler, Weber M, bürokratik yapı ve organizasyonların başındakilerin liyakate göre seçilmesinin önemini savunmuştur, 'Emir Komuta Birliği', her çalışanın görev tanımının belli olması ve hiyerarşik yapının net olmasını açıklar, İnsanlık, sanayi devriminin sonucunda büyük işletmelerin etkin yönetim ihtiyaçlarını gidermeye başlamıştır, 1911 yılında Taylor WF'in çıkardığı 'İşletmelerin Bilimsel Yönetimi' adlı kitabı, yönetim bilimi alanında önemli bir kaynaktır, Fayol'un 14 yönetim prensibinin geneli, organizasyon içi yapı ve çalışanların rollerini düzenlemeyi sağlayan kurallar üzerine kuruludur
Yönetim Kavramı ve Tarihsel Gelişimi Fayol’un Yönetim Teorileri Yönetim Hakkındaki Düşünceler Yönetimin Tarihsel Gelişimi yönetim Yönetim Bilimi Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır Yönetim Bilimi
Özel dikim siyah takım elbiseli yakışıklı bir adam gri bir arka planın önünde kendinden emin bir şekilde duruyor. Kısa, koyu renk saçları ve hafif bir sakalı var ve gözleri uzaklara bakıyor. Duruşu rahat, elleri rahatça ceplerinde ve dudaklarında hafif bir gülümseme var. Zarif ve sofistike görünüyor ve hayatın sunacağı her şeyi üstlenmeye hazır. Beyaz gömleği ve siyah kravatıyla kıyafetini tamamlıyor ve görünümüne sofistike bir hava katıyor.
Nevzat Yüksel
Blog Yazarı

Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bu görüntüde profesyonel bir ortam ya da resmi bir etkinlik olabilecek takım elbiseli bir adam görülüyor. Siyah metinli beyaz dikdörtgen bir tabelanın önünde duruyor; bu bir ilan ya da reklam olabilir. Adam ciddi ve odaklanmış görünüyor, bu da durumu ciddiye aldığını gösteriyor. Kıyafeti ve duruşu iyi hazırlanmış ve kendinden emin olduğunu gösteriyor. Görüntüden, önemli bir bilgi edinme ya da önemli bir karar verme sürecinde olduğu anlaşılıyor. Genel olarak, bu görüntü ciddiyet ve profesyonellik hissi uyandırıyor.
Yakışıklı, iyi giyimli bir adam profesyonel bir pozda duruyor. İki parçalı siyah bir takım elbise ve bembeyaz bir gömlek giymiş, desenli koyu renk bir kravatla tamamlamış. Siyah ayakkabıları mükemmel bir şekilde parlatılmış ve saçları düzgünce şekillendirilmiş. Duruşu kendinden emin ve doğrudan kameraya bakıyor. Yirmili yaşlarının sonunda ya da otuzlu yaşlarının başında görünüyor.Serhat Can
808464
Bu görüntüde, muhtemelen bir finansal yönetim kursuna katılan pembe takım elbiseli bir adam görülüyor. Gülümsüyor ve kendinden emin görünüyor, bu da öğrenmeye hevesli olduğunu gösteriyor. Arka planda finansal kavramları anlamanın önemine işaret eden bir pasta grafik görülüyor. Bu görsel, kişinin finansal geleceğinin sorumluluğunu üstlenmesi ve bunu yapmak için gerekli bilgi ve becerileri öğrenmenin önemi hakkında harika bir mesaj veriyor.
5
(362)

Finansal Yönetim Eğitimi

5 Konu4 Saat
Özel dikim siyah takım elbise giyen ve kravat takan yakışıklı, iyi giyimli bir adam uzun boylu ve kendinden emin bir şekilde duruyor. Takım elbisesinin altında açık renkli düğmeli bir gömlek vardır ve güçlü çene hattı özenle bakımlı yüz saçlarıyla vurgulanmıştır. Duruşu rahattır ve elleri cebinde durur, bu da ona kendine güvenen bir hava verir. Koyu renk saçları taranarak şekillendirilmiş ve gözleri kararlı bir bakışla doğrudan ileriye bakıyor.Dr. Mustafa Kalafat
1175464
Bu görsel, Stratejik Yönetim üzerine çevrimiçi bir kursa aittir. Resimde takım elbise giymiş, masa başında oturan bir adam görülüyor. İzleyici ön planda metal bir kutunun, bir saatin, bir kişinin gözlerinin, düğmeli bir gömleğin ve bir adamın yüzünün yakın çekimini görebilmektedir. Arka planda da beyaz bir metnin yakın çekimi bulunmaktadır. Stratejik Yönetim dersi, öğrencilere etkili iş stratejileri planlamak ve uygulamak için gerekli bilgi ve araçları sağlayacaktır. Bu ders sayesinde öğrenciler potansiyel iş fırsatlarının nasıl değerlendirileceğini, stratejik planların nasıl geliştirileceğini ve risk ve belirsizliklerin nasıl yönetileceğini öğreneceklerdir. Ayrıca, rekabet ortamını nasıl değerlendireceklerini, şirketlerinin rekabet avantajlarını nasıl belirleyeceklerini ve bir rekabet stratejisi nasıl geliştireceklerini anlayacaklardır. Buna ek olarak, öğrenciler stratejik yönetim ile finans, pazarlama ve operasyonlar gibi diğer işletme fonksiyonları arasındaki ilişkiyi keşfedeceklerdir. Nihayetinde, bu ders öğrencileri başarılı stratejik yöneticiler olmak için gerekli becerilerle donatacaktır.
4.4
(13)

Stratejik Yönetim Eğitimi

9 Konu2 Saat