Pazarlama denilince çok geniş yelpaze karşımıza çıkıyor. Karıştırma kabı konuluyor önümüze ve içine pek çok şey ekleniyor. Yaratıcılık, içerik yazarlığı, sosyal medya, bilim, matbaa gibi aklımıza gelen birçok şey var. Zaman yönetimi bile pazarlama iletişimi kavramının içinde yer alabiliyor. Bu sebeple enstitünün online dersleri içinde en çok alt dallara bölünen de pazarlamadır. Pazarlama iletişimi, dijital pazarlama, pazarlama teknikleri gibi pek çok eğitim dalı var. Pazarlama İletişimi, halkla ilişkiler ve kurumsal iletişimin ile karıştırılıyor.
İlgili eğitim: Etkili Zaman Yönetimi Eğitimi
Pazarlama İletişimi Nedir?
Pazarlama İletişimi halkla ilişkiler ve kurumsal İletişimden ayrıdır. Pazarlama iletişimi, marka ya da ürün için halkla oluşturulan bir köprüdür. Halkla ilişkiler ve kurumsal iletişimden farklı olarak daha çok tanıtım yapmak üzerine oluşturulmuş çözümler bütünüdür. Pazarlama iletişiminin en öz tanıma, halkla olan bilgi akışını sağlamak, toplumun ihtiyaçlarına yönelik hizmetler ve çözümler sumak diyebiliriz.
Kurumsal iletişim kurumla alakalı olan ilişkilerden ibarettir. İnsan kaynaklarının sağ koludur. Halkla ilişkiler basına yürütülen faaliyetlerdir. Pazarlama çatısı altında departmanların hepsi şirkette bölünür. Hepsinin yaptığı işler farklıdır.
Pazarlama İletişimi Uzmanının Bir Günü Nasıl Geçer?
Pazarlama iletişimi uzmanının yoğunluğu aya göre değil de lansman dönemlerine göre değişiyor. Şirketin bütün birief sürecinin yanı sıra parti iletişimini hem çevrimiçi hem çevrimdışı bütün ilişkileri yürüten departmandır. Bütçe belirlendikten sonra ilk yapılan şey medya satın alma faaliyetlerimiz oluyor. Bunu da İki başlıkta değerlendiriyoruz. Dijital reklamlar ve geleneksel reklamlar. Sosyal medyadaki hesaplarımız instagram facebook gibi neler paylaşılmış? Sözlüklerde hakkımızda neler yazılmış? Youtube reklamlarımız ne kadar izlenmiş? Hepsi iş kalemimiz. Televizyon reklamları, billboard reklamları, gazete reklamları, dergi röportajları gibi bütün alanların verimliliğin kontrol ediyoruz. Raporlamaların yapıyoruz. Satış departmanları sağ kolumuz. Yaptığımız reklamların satışa ne kadar etki ettiğinin takibini yapmakla yükümlüyüz. Satışla doğru orantılı yıllık faaliyetler de hedeflerimiz var. Onların takibini yapıyoruz.
Satış bölümüyle omuz omuza satışa katkı sağlamak görevimiz. Medya sektöründe dizimizin ne kadar izlenildiğidir. Gıda gibi sektörlerde ise ürünün ne kadar sattığı iş alanı oluyor. Bunların takibinin, lansmanın yapılması birieflerinin ajanslara doğru verilmesi ve takiplerinin yapılası en büyük sorumluluğumuz. Bütçeyi de doğru kullanmamız gerekiyor.
Sabah işe başladığımızda bilgisayar üzerinden e-mail yoluyla bütün işlerimizi koordine edebiliyoruz. Dışardan rahat görünmemizin sebebi ofiste çalışıyor olmamız. Markanın bütün imajı pazarlama iletişimcilerinin üzerinde. Öğrencilerime söylediğim temelde yapmanız gereken markanın bilinirliğini sağlamak.
Bir Doküman İşi De Var Değil Mi?
Evet, raporlama işi oldukça fazla. Özellikle yılsonuna doğru çıkardığımız dokümanlar ve faturalar oluyor. Bütçenin kontrolü tamamen bize kalıyor. Finans bölümüyle de yakın çalışıyoruz. İletişim kısmı toplumun ihtiyaçlarıyla doğru orantılı reklamlar yapıldığı için devreye giriyor. Bizim asıl amacımız; doğru hedef kitleye ulaşabilmek. Her ürünün hedef kitlesi aynı olmuyor.
Toplumun 7’den77’sine ulaşmak istiyorsanız reklamlar basın bültenleri de onlara göre yazılmalı. Ajanlarla çalışıyor iseniz de doğru biriefler hedef kitleye göre verilmelidir. Bazı reklamlarda hedef kitlelerin saptığını görebiliyoruz. İletişim kurabilmenin halka markanızı tanıtabilmenin en doğru yolu hedef kitlenizi doğru şekilde belirlemektir.
Stresli, İçine Kapanık Kişiler Bu İşi Yapabilir Mi?
Yapamaz. Çok proaktif bir insan olmanız gerekiyor iletişimci olmanız için. İki gözünüz iki kulağınız değil dört gözünüzü dört kulağınız olmak zorunda. Çünkü medya ile yakın ilişkiler kuruyorsunuz. Hem dijital dünya hem de dışardaki dünyada ne olup bittiğini çok iyi gözlemlemek gerekiyor. Çok araştırmacı olmanız gerekiyor. Somurtkan olmamanız gerekiyor.
Sürekli bir iletişim hali var finans bölümüyle, CEO ile halk ile. Gündemi takip edebilmek önemli. Pazarlama iletişimin içine sosyal medya yönetimi de giriyor. Real-time dediğimiz şey gündemi takip edip ona özel içerikler üretmek. İnsanlar sosyal medyada aynı şeyleri görmekten sıkıldılar. Gündemi takip etmek önemli, bu işte bahaneler çok sökmüyor. Enerjinin yüksek olması, araştırmacılık ve pozitif olma sektörde ayrı önem kazanıyor.
Sosyal Medya Fenomenlerine Verilen Reklamlarla Pazarlama Departmanı Mı İlgileniyor?
Şirketlerde pazarlamanın içerisine giren bütçe kalemlerinden bir tanesi. Geleneksel medya ölmek üzere. Her şey dijitale döndü. Gazete okumak için kimse gidip gazete almıyor. Dolayısıyla orada reklam vermek benim için bir dezavantajdır. Bütçemden harcamaktır. Reklam için artık sosyal medyayı tercih ediyorum. Bunun görünürlüğü de getirisi de daha yüksek.
İnfluencer Marketing, kitlelere etki eden kitleler hakkında söz sahibi olan internet otoriteleri diyebiliriz. Fenomenlerin ulaştığı kitleler bizim ulaşacağımız kitlelerden daha yoğun. Kozmetikte çalışan bir arkadaşım 2021 bütçelerinin %70’ini influencerlara ayırdığını söyledi. Çünkü onlarla yapılan işbirliğinde özellikle tekstil ve kozmetik markalarının daha çok kazandığını söyleyebiliriz. Bizim sektörümüzde de geçerli. Diğer reklam türleriyle influencerların ulaştığı kitleye ulaşamıyorsunuz. Bu sebeple gelecek 5 yıl içerisinde daha fazla bütçe ayıracağımızı söyleyebilirim.
Youtube Kanalı Reklamı İçin Şartlarınız Nedir? Takipçi Kitlesinin Olması Mı Önemli?
Takipçi kitlesinin olması önemli ama tek şart bu değil. Sadece kitlesine bakarak anlaşma yapılmıyor. Marka ile uyumluluk çok önemli. Temsil ettiğim marka ile uyumlu ise mikro ve makro diye ayırdığımız influencerlara yöneliyoruz. Az takipçili ama öz takipçili olanlar mikroya giriyorlar. Bütçesi biraz daha düşük. Enes Batur, Berkcan Güven ya da oyun kanalı sahibi youtuberlar, araba inceleyen kanallar var. Bir araba üreticisi olsam 3-4 milyon takipçili youtuber tarafından incelenmesini isterim. Bu artık bir iş dalı.
Markalar bütçelerinin birçoğunu influencerlara ayırıyorlar. Kendi sektörümden örnek verecek olursam; yeni çıkacak dizimizin reklamını sadece dizi inceleyen Youtuberları, bloggerları, instagram sayfalarını lansmanıma davet eder, iş birliği yapabilirim. Çünkü onların önerdiklerinden takipçileri rahatlıkla etkileniyor. Dolayısıyla marka uyumluluğu varsa kullanırız. Bütçeler değişiyor. Post için video için farklı bütçe alıyorlar. Sizin de kafanızda düşündüğünüz rakam oluyor pazarlıkla anlaşılıyor.
Fenomenlerle Reklam Süreci Nasıl İlerliyor?
Süreç iki türlü yürüyor. Bazen biz fenomenlere ulaşıyoruz bazen onlar bize. İnfluencer pazarlaması yapan ajanslar var. Sektörü domine eden birkaç ajans var. Nasıl televizyon reklamı çeken çok iyi ajans varsa aynı şekilde influencerları temsi eden ajanslar da var. Ciddi bu işe kafa patlatan ajanlar var. Ürünün ne zaman çıkacağını onlar bilmediği için genellikle markalar ulaşıyor.
Tatille ilgili hava yolları ile alakalı işbirlikleri vardı. İki markanın şirketler arası iletişim olduğu için en önemli reklam kaynağı influecer oluyor. En doğru kanal seyahat programı yapan ünlü olur ya da YouTubeda gezdiklerini paylaşan youtuberlar, instagramda blogger olabilir. Sizin yapmak istediğiniz proje detayları aktarılıyor, kabul edere bütçesini size sunuyor. Siz karşı teklif sunuyorsunuz. Sonra demo isteniyor. İçerik mi paylaşacak? Post mu atacak? Bize link mi verecek? Oradaki kısım influencerin yeteneğine kalıyor. Etkileyebilirse çalışıyorsunuz.
Ne Kadar Kazanıyorlar Fenomenler?
Instagram ile Youtube dünyası çok fark ediyor. Youtubedaki kazanç instagrama göre daha fazla. Youtubeda tıklama oranın göre maliyet kazandıkları için hem influecere hem markaya yarayan bir süreç. Tıklanma 1 milyonun üzerinde ise ve bunun garantisini veriyorsa influecer çift haneleri gözden çıkarmanız gerekiyor. 100-200 arası çalışabiliyorlar. Intagramda post stor gibi paylaşımlarda daha düşük maliyetlere çalışabiliyorsunuz. Projeye göre değişiyor.
Sizin İşin En Eğlenceli Kısmı Burası, Doğru Mu?
Lansmanlar, etkinlikler, influencer çalışmaları işin en tatlı boyutları. İşin çalışılabilir olması sürekliliğinin olması güzel yanlarından biri. Orada da bütçeyi koordine etmek, üslup gibi şeyler önemli. Sinirlerin gerilmesi olabiliyor. Birazcık hassasiyet gerektiren durumlar oluyor. Yaptığınız iş tutamayabilir de, riski de var.
Pazarlama İletişiminde Çalışanlar Kişiler Hangi Yeteneklere Sahip Olmalıdır?
Pazarlama iletişimi marka yönetimi yapmak isteyen arkadaşlarımız için en önemlisi iyi bir hayal gücüne sahip olmak ve iyi bir araştırmacı olmak. Mesela biz kırmızı bir ayakkabı çıkaracağız, size markanın kendisinden gelen birief bu şekilde buluyor. Bu ayakkabı kime hitap edebilir? Ben bunun reklamını nasıl yapmalıyım?
Oturup detaylıca düşünebiliyor olmak, ayakkabılarla ilgili önceki yapılan ve çok tutan reklamları araştırabiliyor olmak, ajansı bu konuda biriefleyecekseniz iyi bir yazı diline sahip olmak çok önemli. Siz doğru anlarsanız doğru anlatabilirsiniz. Doğru iş ortaya çıkartabilirsiniz. Bu yüzden hafızamızda silinmeyen reklamlar var. Bunar üzerine düşünülmüş şeyler. Araştırmacı olmak, iyi okuyucu olmak bu yüzden çok önemli. Kendilerini geliştirmek için sosyal medya eğitimini almalılar? E-ticaretin geleceği ne? Pandemide fiziksel mağazacılığın azaldığın gördük.
Hala pazarlamacıya iş var. Bu işi yapmak isteyen arkadaşlarımız araştırmaya, hayal gücüne, iyi bir yazı diline ve iyi bir gözlemci olmaya dikkat etsinler. Dersimde de web siteleri, kitaplar, yazılar veriyorum. Öğrenciler de faydası olduğunu söylüyorlar.
Derste Hangi Konuları İşliyorsunuz?
Pazarlama iletişimin ne olduğuyla başlıyorum. Kurumsal iletişim ve halkla ilişkilerle çok karıştırılan bir dal. Pazarlama iletişimin “four p” dediğimiz “pazarlamanın dört p”sinden bahsediyoruz. Ürünün kendisi, vade aşamaları, fiyatlandırma stratejiler, ürüne nasıl basacağımızdan bahsediyoruz. Reklam alanlarından, mecra kullanımlarından bahsediyoruz. Dijital dünyayı özellikle anlatıyorum. Hedef kitlemizi nasıl belirleyeceğimizi öğretiyorum. Bolca görsel örnekler veriyorum. Son dersim tamamen görsel örnek üzerine. Pazarlamanın en önemli kavramlarını öğretiyorum.
Çizgi altı çizgi üstü reklamcılık, neye giriyor? Hangisinde hangi iletişim yöntemleri tercih ediliyor? Genellikle interaktif şekilde dersi işliyoruz. Özellikle yaratıcılık gerektiren bir iş olduğunda bir tane doğru yoktur. Pazarlama birçok fikir üzerinden güzel fikir çıkarmak ve hedef kitleye öyle ulaşmak önemli. Bizde herkesin söylediği fikirler üzerinden proje çıkarmaya çalışıyoruz. Derste de bunu yapmaya çalışıyorum ve derslerimiz keyifli geçiyor diyebilirim.
Pazarlama İletişimi Alanında Uzmanlaşmak İsteyenler Enstitüde Hangi Eğitimleri Alabilirler?
Pazarlama iletişimi çok kapsamlı bir disiplindir. Günümüzde bütçeleme yaparken de online ve offline olarak ayırıyoruz. Tavsiye edeceğim derslerin en temelinde, dijital pazarlama, E-Ticaret ve Sosyal medya eğitimi geliyor. Bununla birlikte disiplinlerin alt metinlerini çözebilmek ve daha farklı bakış açılarıyla videolar, metinler, görseller oluşturabilmek için de sevgili Onur hocanın verdiği nöro pazarlama eğitiminin çok doğru olabileceğini düşünüyorum. Ben de nöro parazlama eğitimini aldım.
pazarlama disiplinlerinden bir tanesi de müşteriye oynamak temelde yaptığımız şey ihtiyacınız olmayan bir ürünü ihtiyacınız varmış gibi gösterebilmek. bu ihtiyaç duygusunu yaratabilmek için de müşteriyi elde tutmak önemli oluyor. dolayısıyla müşteriyle alakalı metinlere de bakabilirler. yazı tarafından editöryel taraftan baktığımızda, yaratıcı yazarlık eğitimini tavsiye ediyorum. Ben de derse devam ediyorum. Doğru reklam metinleri yazabilmek ve doru birief verebilmek için kaleminizin iyi olması gerekiyor.
Zeynep Kayrak Kimdir?
1991 İstanbul doğumluyum. Üniversiteyi Kocaeli’nde okudum. İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümü mezunuyum. Reklamla iş hayatına başladım. Pazarlama iletişimine yöneldim. Ulusal kanallardan birinde müdür olarak görevime devam ediyorum. Yurt içindeki dizilerin yurt dışına pazarlamasından sorumluyum.
