İletişim Uzmanı / Eğitmen Fatoş Kanıtemiz ile çatışmayı tersten değerlendirdik. Çatışma yollarını öğrenerek çatışmaları nasıl yönetebileceğimizi konuştuk.
Fatoş Kanıtemiz Kimdir? Kendinizden ve eğitiminizden bahseder misiniz?
İletişim uzmanıyım. Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler mezunuyum. 1977 Manisa doğumluyum. Eğitim ve yayıncılık sektörüyle ilgili çeşitli girişimlerim oldu. Bu girişimler çatışmaları da beraberinde getirdi. Çatışma Yönetimi eğitiminin şöyle bir durum var; Çatışan taraf hiç biz değiliz, karşı taraf. Ben çatışıyorsam bunları nasıl törpülerim diye kimse gelmedi. Çatışma negatif algılanıyor ve hayatın içinde var. Bir iletişim eğitimi. Her çatışma yönetimi eğitiminde bir çocuğun rahat nefes alabilmesini sağlamak, bir kadının tebessümünün sağlamak önemli benim için. Eğitimin anlamı bu.
Neden, Nasıl çatışıyoruz?
Öncelikle sakın ola ki empati kurmayın. Çatışmak istiyorsunuz bırakın karşı taraf empati kursun. İnanılmaz derecede rahat bir çatışma çıkar. Bir de yaşadığınız olaylarda bir sorumlu bulun. Sorumluluğu ona yıktığınızda çatışma çıkıyor. İnsanları dinlemeyin ve anlamayın, böylece bir iletişim çatışması çıkar. İyi şeyler yaptığınızda ben yaptım deyin. Kötü şeyler yaptığınızda ise sen deyin.
Neden çatışıyoruz? Başka insanların kusurları nedeniyle çatışıyoruz. Bizim payımız yoktur. İki bardak çarpışsa da biri kırılsa da diğeri çatlar. Siz ne kadar haklı olursanız olun, çatışmaya girip zararı göze aldığınızda çatışmanın parçası oluyorsunuz. Savaşlarda uygulanana stratejilerin tamamı çatışma yönetiminde kullanıldığında fayda sağlıyor. Siz komutan olacaksanız stratejileri uygulayan siz olacaksınız.
İletişim çatışmaları bizim konumuz. İletişim çatışmalarında en iyi çözüm yöntemi, en iyi çözüm sağlıklı iletişim. Çatışma yönetimi bir iletişim kazasıdır. Çatışma iki tarafın belirli kaynakları paylaşamama durumu. Kıtlığın olduğu her yerde çatışma olur. Paylaşımın olduğu her yerde çatışma vardır. Para, mal paylaşımı gibi. Sevgi ve bilginin paylaşıldığı yerde çatışma olmaz. Bilginin ve sevginin olmadığı her yerde çatışma olur. Kontrol edilemeyen ego en büyük çatışma nedenidir.
Çatışmayı ön görebilir miyiz?
Çatışma her zaman ben geliyorum der. Kadın erkek ilişkilerinden örnek verelim; ilişkiye başlarken karşı tarafta en çok neyi seversek, sonrasında en büyük problem o oluyor. Eğer esneyebilecekse, uyum gösterebilecekse farklılıkları göze almalı. Farklılıkların zenginlik mi olgunluk mu getireceği kişinin özelliklerine bağlı. Çatışmanın en büyük nedeni de iletişim engelleri.
İletişimi engelleyen durumlara neleri örnek verebiliriz?
i̇letişim engelli bir toplumuz. bizim geleneklerimiz engellerle dolu. dünyanın her yeriyle rahat iletişim kuruyoruz, toplantılar ve online eğitim yapıyoruz. pandemi ile iletişimin geldiği duruma bakın. beden dilinin kullanılamaması bir engel. beden dili hareketleri her kültürde farklı özellik göstermekte.
Çatışma yönetimi dersinize kimler katılmalı, neden katılmalı, neler öğrenecekler?
Çatışmayı ve kendilerini tanımış olacaklar. Dolayısıyla iş başvurusundan sosyal yaşamdaki arkadaş ilişkilerine kadar sağlıklı bir iletişim kuracaklar. Bütün duyguları tanımak ve kontrol altına almak kısmıyla ilgili taktikler veriyoruz. Eğitime; kazanan olmak istiyorum, taviz vermek istemeyenler, etrafında neler olup bittiğini almak isteyen ve duygularını kontrol altına almak isteyenler katılmalı. Eğitimde etkin dinleme diye bir bölümümüz de var. Dinlemiyoruz, dinlemediğimiz için karşı tarafı anlamıyoruz, anlamadığımız için de çatışıyor. Neden sorusunu yasaklıyoruz çatışma yönetiminde; yerine ne olursa sorusunu koyuyoruz. Mazeret üretmesini istiyorsanız neden sorusunu sorun. Anne babalar almalı, şirket yönetiminde liderler almalı. Kadınlar ve erkekler almalı. Öğrencilerin de katılmasını öneriyorum. Herkesin alması gereken bir eğitim.
Yeni açtığınız iki eğitim daha var; Şikayet yönetimi ve online (uzaktan) sunum teknikleri eğitimi. Bu eğitimlerden de bahseder misiniz?
İlgili eğitim: Etkili Sunum Teknikleri Eğitimi
sunum teknikleri talep alan bir eğitim. uzaktan sunum sıkıntı olmaya başladı. günümüzde artık farklı coğrafyalar bir anda birleşip toplantı yapıyorlar, sunum yapıyorlar. ekran karşısında kişinin kendini dinletebilmesi için iyi iletişim olması gerekiyor. eğitimlerle ilgili güzel geribildirimler aldık. uzaktan sunumun uzmanı aslında i̇stanbul i̇şletme enstitüsü. eğitimin de bu platformda olması gerektiğini düşündüm. mesleğiniz ne olursa olsun, uzaktan sunum yapacaksınız. i̇ş görüşmeleri bile uzaktan. öğrenci arkadaşlarıma da öneriyorum. canlı derse katılan öğrencilerimizle de sunum yapacağız.
Şikayet yönetimi biraz negatif başlık olsa da bugüne kadar şikayet almamış marka yok. İnsanlar yasadıkları problemlerde çözüm kavuşup kavuşmadığını önemsemiyor. Sağlıklı iletişimle kapanmışlar. İnsanlar çözümden çok ilgilenilmesini bekliyorlar. İletişim eğitimi ve şirketler için geribildirim. Müşteriye temas eden herkesin katılması gerekir diye düşünüyorum.
Kızgınlığımız ne zaman artar? Bir adım ilerisinde olan öfke, ne zaman tırmanır ve nasıl kontrol edilir?
Sözümüz kesildiğinde çok kızıyoruz. Anlaşılmadığımızda, bekletildiğimizde ve belirsizlik yaşadığımızda. Emir verildiğinde kızgınlığımız artar. Neyse sözcüğü çok tehlikelidir. Belki, bakarız, galiba; belirsizlik ifadeleri de kişiyi çatışmaya götürür. Karşı tarafa suçlama sözcükleri kızgınlık artırır. Kullandığımız kelimelere dikkat etmemiz gerekiyor.
Bizi bu noktaya getiren zor insanlar kimlerdir?
Zor insan diye bir şey yoktur. Bizim çözemediğimiz anlayamadığımız insan vardır. Zor insanlara zor insan dersek; neye göre kime göre zor. Türkiye’de yüzde 2 diliminde psikopat dediğimiz kişiler. Bunun dışındaki herkes kolaydır, ego sahibidir. O biricik egosunu beslediğinizde aslında, sıcak noktasını ele geçirdiğinizde ne kadar kolay olduğunu görürsünüz. Çatışma yönetimi ve iletişim üzerine çalıştığımızda zor insanın olmadığını göreceğiz. Zor insanı elde ettiğinizde diğerleri tarafından takdirle karşılaşırsınız.
Çatışma çözüm yolları nelerdir?
Çatışma çözüm yollarından bir tanesi buzdolabı tekniği. Bir çatışma yaşarsınız. Siz o esnada baktınız ki çatışmayı kaybediyorsunuz; kaybedeceğini hisseden taraf kaybedeceği cepheyi bırakıp yeni bir cephe açar. Asıl konunun dışına çıkmaktır bu. İyi komutan yeni cepheyi kapatmaktır. Asıl cepheye dönmek için tam olarak konumuz neydi deyip konuya dönmek gerekiyor. İlk konulara hep sahip çıkın diğer konuları buzdolabına kaldırın. Buzdolabı tekniği de bu.
Çatışma çözmenin en iyi yolu; ulaşılabilir olmaktır. Ulaşamadığında en çok öfkeleniyor. Kolay ulaşılır olmanız gerekiyor. Başkalarını asla suçlamıyoruz. Mazeret üretmek yerine iş üretmek gerekiyor. Kusursuz iletişim ve ikna becerilerine sahip olmanız gerekiyor. Karşı tarafın ne istediğini anlamak gerekiyor. Sorumluluk da almak gerekiyor. Çünkü değiştirebileceğimiz tek şey kendi davranışlarımız ve bakış açımız. Kendinizden beklentilerinizi yükseltin, başkalarından beklentileri de düşürün.
