İşaret dili, işitme engelli bireylerle rahatça iletişime geçebilmek için geliştirilmiştir. Ellerin, jest ve mimiklerin ön plana çıktığı bu iletişim şekli, yabancı bir dil gibi düşünülmelidir. İngilizce bilmeyen biriyle İngilizce konuşup anlaşmak nasıl mümkün değil ise işaret dilini bilmeyen biriyle de bu dili kullanıp anlaşmak mümkün değildir. Aynı dilin farklı yörelerde farklı aksanlarla kullanılması gibi, bu dil de farklı bölgelerde bazı değişikliklere uğramaktadır. Bu yüzden de evrensel bir işaret dilinden söz edilemez. Benzerlikler olsa bile farklılıklar da daima olacaktır.
İşaret Dilinin Kısa Tarihi
Yapılan araştırmalar sonucunda işaret dilinin yaklaşık 600 yıllık bir geçmişe dayandığı bulunmuştur. Peki, işaret dili ilk nasıl ortaya çıktı? Osmanlı Döneminde II. Abdülhamid'in teşvikiyle işitme engelliler için kurulan ilk okul Yıldız Sağırlar Okulu olmuştur. Duyamayan kişilerin dudak okuma eğitimi almasından dolayı 1880 yılında yapılan Milano konferansında bu dil genel olarak tüm ülkelerde yasaklanmıştır. Uzun yıllar boyunca da bu yasağın olumsuz etkileri sürmüştür. Bu durumdan nasiplenen ülkemizde ise 1992 yılında çalışmalara tekrar başlanmıştır. Bu çalışmaların sonucunda da Türk İşaret Dili (TİD) 2005 yılında Türk Dil Kurumu'nun içine dâhil olarak özgürlüğüne kavuşmuştur.
Günümüzde bu dili öğrenmek için uygun şartlar fazlasıyla yaratılmış ve öğrenip öğrenmemek bireylerin kendi inisiyatiflerine bırakılmıştır. Teknolojinin de gelişmesiyle bu alanda verilen kurslara (özellikle uzaktan eğitim kurslarına) ilgi artmış olsa da bu ilginin yeterli olduğu söylenemez. Bizi duyamayan ama bizimle iletişime geçebilmek için büyük bir çaba sarf eden insanlar için bizim de biraz olsun çabalamak ve birbirimizi bu dili öğrenmek için teşvik etmemiz gerekmektedir.
İşaret Dili Nasıl Öğrenilir Ve İletişimde Ne Gibi Avantajlar Sağlar?
Estonya'da Keşfedilecek Doğal Güzellikler Ve Yerel Dil İpuçları
İşitme Engellilerin Karşılaştıkları Sorunlar Neler?
Konuşamayan bir birey rahatsızlanıp hastaneye gittiğinde herkes gibi doktora derdini anlatmaya çalışacaktır. Fakat doktor işaret diline hâkim değilse hastanın sorununu tam olarak anlayamayacak ve doğru bir teşhis koyamayacaktır. Hâliyle bu engelli bireyin sağlık sorunu da çözüme kavuşamayacaktır. Bu durum da takdir edersiniz ki çok büyük bir problemdir ve örnekler farklı konularda da fazlasıyla çoğaltılabilir.
Buna benzer durumlar söz konusu olduğunda zaten işaret dilinin önemi daha kolay anlaşılacaktır. İşitme engelli bireylerin zaten zor bir hayatları vardır. Dünyada işitme engellilerin oranı %10 civarındadır. Türkiye'de ise bu oran %12 dolaylarındadır (İkiz, 2012). Konuşabilen insanlar çok rahat bir şekilde iletişime geçebilirken konuşamayan insanlar için iletişim kurmak bazen çok zor olabilmektedir. Onların bu zor hayatlarını daha da zorlaştırmak yerine işaret dilini öğrenip hayatlarına güzel bir dokunuş yapmak sizlerin elinde.
Eğitim Bilgileri ve İş Olanakları
İşaret dili eğitimi alan kişilerin sayısı azdır ve işte işaret dili kurslarının önemi burada ortaya çıkıyor. Günümüzde işaret dili eğitimlerine ulaşabilmek oldukça kolaylaşmıştır. Yaşadığınız bölgelerdeki kurslara kayıt olup öğreniminizi gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıca bu eğitimi veren birçok siteden de uzaktan eğitim yoluyla faydalanabilirsiniz. Üstelik bu eğitimler bazı sitelerde ücretsiz olarak da verilmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığı onaylı bir sertifikaya sahip olduğunuzda karşınıza bazı iş olanakları da çıkacaktır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın yaptığı sınavlarda başarılı olursanız çeşitli kurum ve kuruluşlarda İşaret Dili Tercümanı olarak işe başlayabilirsiniz.
İşitme engeli olan yeni arkadaşlar edinip onlarla kaliteli bir iletişim kurabilmeniz için daha fazla beklemenize gerek yok. İstanbul İşletme Enstitüsü'nde verilmekte olan İşaret Dili kursuna kayıt olup bu dili öğrenmeye hemen başlayabilirsiniz. Üstelik herhangi bir ücret ödemenize ya da herhangi bir yere gitmenize gerek yok.
İşaret dili eğitimini en iyi nereden alabilirim?
İstanbul İşletme Enstitüsü, ücretsiz ve uzun dönem kaliteli işaret dili eğitimi programını online olarak ayağınıza getiriyor. Eğer isterseniz bu bir haftalık ücretsiz eğitimden sonra 3 haftalık sertifikalı eğitim olan eğitimi de çok uygun bir fiyata alabilirsiniz.
İşaret dilini öğrenmek, sadece işitme engelli bireylerle iletişim kurmanın değil, aynı zamanda onların dünyasını daha iyi anlayabilmenin de bir yoludur. Empati kurabilmek, farklılıklara saygı duymak ve toplumsal farkındalığı artırmak adına hepimizin üzerine düşen görevler var. İşaret dili öğrenmek de bunlardan biri.
Unutmayın, engel sadece bedende değil, zihinlerdedir. Zihinlerimizdeki engelleri kaldırdığımız an, daha güzel bir dünya için ilk adımı atmış oluruz. İşaret dilini öğrenerek siz de bu adımı atabilir, hem kendinizi geliştirebilir hem de işitme engelli bireylerin hayatına dokunabilirsiniz. Şimdi harekete geçme zamanı!
İşaret Dili Eğitiminin Faydaları
1- İşitme engelli bireylerle sağlıklı iletişim kurabilme
2- Empati yeteneğini geliştirme
3- Farklı bir dil öğrenmenin getirdiği zihinsel gelişim
4- Toplumsal farkındalığı artırma
5- İş olanaklarını genişletme
İşaret dili öğrenmek, sadece işitme engellilerle iletişim kurmanın ötesinde, kişisel gelişiminize de katkı sağlayacaktır. Beyninizin farklı bölgelerini aktif hale getirerek bilişsel fonksiyonlarınızı geliştirecek, hafızanızı güçlendirecektir (Emmorey, 2002). Ayrıca, işaret dili tercümanlığı gibi alanlarda da iş bulma şansınızı artıracaktır.
İşaret Dili Kursları Nerelerde Var?
İşaret dili kursları, ülkemizin birçok ilinde ve ilçesinde bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:
Halk Eğitim Merkezleri
Üniversitelerin Sürekli Eğitim Merkezleri
Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri
Belediyeler
Sivil Toplum Kuruluşları
Yaşadığınız bölgede bu kurumları araştırarak size en uygun işaret dili kursunu bulabilirsiniz. Ayrıca, özellikle pandemi döneminde yaygınlaşan online eğitimler sayesinde, bulunduğunuz yerden bağımsız olarak da bu eğitimlere katılabilirsiniz.
Sonuç
İşaret dili, sadece duyamayan insanlar için değil, duyan insanlar için de öğrenilmesi gereken bir dildir. Bu dili öğrenerek, toplumun önemli bir kesimini oluşturan işitme engelli bireylerle daha sağlıklı iletişim kurabilir, onların yaşadığı zorlukları daha iyi anlayabilirsiniz. Aynı zamanda, kendinizi farklı bir alanda geliştirebilir, iş olanaklarınızı genişletebilirsiniz.
İşaret dili eğitimi almak artık çok kolay. Gerek yüz yüze, gerekse online olarak birçok kurstan faydalanabilirsiniz. Siz de hemen harekete geçin, işaret dilini öğrenerek hem kendiniz, hem de işitme engelli bireyler için fark yaratın. Unutmayın, engelleri aşmanın en güzel yolu, empati ve iletişimden geçer.
Kaynakça
İkiz, F. (2012). İşitme Engelliler ve Eğitimleri. Ankara: Pegem Akademi.
Emmorey, K. (2002). Language, Cognition, and the Brain: Insights from Sign Language Research. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
