Nedir?

İnsan Kaynakları Planlaması Nedir?

Emine Büşra Kanat
Güncellendi:
9 dk okuma
Bir grup insan ahşap bir masanın etrafında toplanmış, çeşitli belgelere bakmaktadır. Masanın üzeri bir dizüstü bilgisayar, birkaç kâğıt ve küçük bir bitki gibi çeşitli eşyalarla dolu. Masanın solunda, siyah bir sandalyede oturan bir adam, niyetli bir ifadeyle dizüstü bilgisayara bakmaktadır. Uzun saçlı ve beyaz gömlekli bir kadın masanın sağında ayakta durmakta ve elinde bazı kağıtlar tutmaktadır. En sağda, içinde pipet olan beyaz bir fincan var. Gruptaki insanların hepsi önlerindeki kâğıtlara odaklanmış, dikkatle bir şeyler tartışıyor gibi görünüyorlar.
İnsan Kaynakları Planlama AşamalarıAçıklamaÖnemi
Analiz Aşamasıİş pozisyonları, yetkinlik tespiti, çalışanların performans analizleri ve kurumun genel insan kaynakları yönetimi hakkında analiz yapılır.Kurumun tam anlamıyla nasıl bir iş gücüne ihtiyaç duyduğunu ve mevcut durumun ne olduğunu belirler.
İhtiyaç ve Durum TespitiKurumun eksikliklerinin tespit edilmesi ve tamamlaması gereken iş süreçleri belirlenir.Kurumun ihtiyaçlarını belirler ve bu ihtiyaçları karşılamak için gerekli stratejileri oluşturmayı sağlar.
Strateji Geliştirmeİhtiyaçları karşılamak için hangi yetkinliklere ve becerilere ihtiyaç duyulacağının belirlenmesi ve bunları nasıl edinebileceğinin planlanması. İhtiyaçların karşılanması ve işletmenin hedeflerine ulaşması için gerekli stratejilerin belirlenmesini sağlar.
Eylem Planı OluşturmaBelirlenen stratejilere göre hangi adımların ne zaman ve nasıl atılacağının planlanması.İşletmenin hedeflere ulaşması için gerekli olan işlemleri ve adımları belirler ve bu adımların zaman içinde nasıl atılacağını planlar.
UygulamaHazırlanan eylem planının uygulanması.Belirlenen stratejilerin ve adımların işletme tarafından atılmasını ve planlanan hedeflere ulaşılmasını sağlar.
Denetim ve DeğerlendirmeUygulama aşamasının etkinliğinin ve verimliliğinin denetlenmesi ve değerlendirilmesi.İşletmenin hedeflerine ulaşıp ulaşmadığının belirlenmesi, hedeflere ulaşılamıyor ise nelerin yanlış olduğunun tespit edilmesi ve düzeltilmesi için kullanılır.
Düzeltme ve İyileştirmeDenetim ve değerlendirme sonucunda belirlenen hataların ve eksiklerin düzeltilmesi ve iyileştirilmesi.İşletmenin hedeflerine daha etkin ve verimli bir şekilde ulaşabilmesi için gerekli düzeltmelerin ve iyileştirmelerin yapılmasını sağlar.
Kariyer Planlamaİşletmenin çalışanlarının kariyer gelişimlerinin planlanmasıÇalışanların motivasyonunu artırır ve işletmenin uzun vadede hedeflerine ulaşmasını sağlar.
İK Stratejisi Oluşturmaİşletmenin insan kaynakları hedeflerinin ve stratejilerinin belirlenmesiBelirlenen hedef ve stratejilere göre doğru insan kaynakları uygulamalarının planlanmasını ve uygulanmasını sağlar.
Ödüllendirme Sistemi TasarımıÇalışanların performanslarına göre ödüllendirileceği bir sistem oluşturmaÇalışanların motivasyonunu artırır ve işletmenin hedeflerine ulaşmasını sağlar.
10 satır ve 3 sütunlu tablo
Tüm sütunları görmek için yatay kaydırın →

İşletmenin bugününü ve en önemlisi geleceğini belirleyen önemli bir insan kaynakları kavramı var: İK planlaması. İnsan kaynakları planlaması, işletmenin kuruluşundan geleceğine kadar uzanan personel ve ik süreçleri hakkında neler yapılabilir sorusunu cevaplar. İnsan kaynaklarında planlama ve uygulama işin yarısından çoğunu temsil eder. Tüm ik süreçlerinde bir plan aşaması vardır ve buna uygun olarak da işin uygulamaya alınması yer alır. Peki ik'nın planlanması için ilk aşama nedir ve tüm süreçlerin en başını temsil eden ik planlaması ne işe yarar? Gelin bu önemli kurum içi sorusuna birlikte yanıt arayalım. 

İnsan Kaynakları Planlaması Nasıl Yapılır?

İşletme kurma aşaması, başlı başına zorlu bir süreci temsil eder. Mutlak başarı hedefi, hemen hemen her işletmenin isteğidir. Sorulması gerekilen soru ise bu isteğe yönelik hangi planlar uygulamaya konuluyor? İşte bu soruya ciddi bir akılla cevap veremeyen işletmeler, bir süre sonra hizmet verdikleri alandan ayrılıyor. Halbuki hizmete devam etmenin basit ama oldukça önem arz eden aşamaları var. Bunlardan ilki çalışacak iş gücü ve iş gücünün planlamasına önayak olan insan kaynakları planlamasıdır. İk planlaması; personel ihtiyacının tespiti, iş gücü nitelikleri, stratejisi ve kurum içi departmanların varlığını planlamayı içerir. Kısacası ik planlaması, bir işletmenin kurum içi departmanlarını belirlemesi ve gerekli personel açığını kapatması için zorunlu bir iş sürecidir. 

İk planlamasının işlenebilir olması için süreci yönetebilecek bir yetkin bir ik departmanına ve profesyonel bir bakışa sahip yöneticilere ihtiyaç vardır. Aşama aşama yürütülen insan kaynakları planlaması, analiz ve stratejik adımlarla ilerler. Başarılı bir ik planlaması için de işletmenin mevcut hedeflerini ve çalışma düzenini iyi tespit edilmesi gerekir. Ayrıca yalnızca işletmenin kendisine değil, çevresine de göz atması lazımdır. Son gelişmeler neler, işletmenin dış çevresinde hangi yasalar etkili ve piyasadaki son düzenlemeler neler? Tüm bu soruların cevapları ışığında, ik planlamasının altyapısı da hazır hâle gelir. 



İk planlama aşamasında özellikle iç yani kurum ve dış çevre analizi çok önemlidir. Kurumsal altyapı oluşturmak için kaynakları araştırmak, süzgeçten geçirmek ve gerekli uygulamaları başlatmak, ik planlamasının kısa bir özetidir. Peki ik planlaması aşamaları nasıl etkinleştirilir ve başarılı bir planlama süreci için neler yapılabilir?

İnsan Kaynakları Planlaması Aşamaları Nelerdir?

Birçok proje ve işin ön kısmında analiz yer alır. Hangi iş alanında çalışırsanız çalışın, nitelikli bir araştırma olmaksızın yol katetmeniz oldukça zor ve zahmetlidir. Peki insan kaynakları planlaması aşamaları söz konusu olduğunda analiz ne şekilde kendini gösterir?

İk planlamasında, veri analizi ve durum tespiti aşamaları büyük bir yer tutar. İk planlamasındaki aşamalar; analiz, tespit, strateji, eylem planı ve uygulama yer alır. İk yönetimi ve planlamasında, tahminlere ve olasılıklara göre uygulama geçinmez. Stratejik bir ik yönetiminde değerlendirmeye ve analize bağlı uygulamalar esastır. Neyin, nasıl ve neden yapılacağı belirli bir şemaya göre uygulanır ve her bir uygulamada denetime tabiidir. insan kaynakları planlamasında nasıl bir yol izlenir ve uygulanır? İk planlaması aşamalarında etkili olan adımları şu şekilde tanımlayabiliriz:



  • Analiz Aşaması

 Mevcut işletmenin iş gücü ve kurumsal altyapısı için organizasyon tablosu ortaya çıkarılır. İş pozisyonları, istenen yetkinlik tespiti, mevcut çalışanların verimlilik-ücret- performans analizleri ve kurumun genel insan kaynakları yönetimi hakkında analiz etkinleştirilir. Ayrıca dijital ik yönetimine bağlı olarak veri analizi yöntemiyle de toplanan personel bilgi ve veriler, analiz aşaması için kaynak oluşturur. İk planlamasında analiz; iç ve dış çevreyi analiz etmeye yöneliktir. Kurumun kendi iç dinamikleri dışında, hizmet verdiği çevredeki dinamikleri de hesaba katması gerekir. Kısacası kurum içindeki personel son durumu, iş tanımları, gerekli pozisyon ihtiyaçları, kariyer planlamaları ve ödüllendirme gibi iş ve durumlar için ciddi bir analiz şarttır. 

  • İhtiyaç ve Durum Tespiti

İk planlamasının en önemli aşamalarından biri, ihtiyacı hissetmek ve belirtmektir. Aynı zamanda bunu belirtmeye yönelik durum tespite de etkinleştirilir. İhtiyacı belirlemek, talep yaratmak ve talebin çeşitli süreçlerde ihtiyacı karşılaması için gereklidir. İk planlaması açısından ihtiyaç, personel alımı ve iş süreçlerindeki gerekli adımlardır. İşletmenin hedefleri ve iş süreçleri doğrultusunda bir ihtiyaç doğar ve ihtiyacı karşılamak için de personel bulunur ya da bir iş süreci yaratılır. İhtiyaç belirleme aşamasında, kurumun eksiklikleri ve tamamlaması gereken iş süreçleri önemli bir kaynak oluşturur.

Ayrıca ihtiyaç belirleme aşamasında bazı sorular da ihtiyaca kaynak bulmak açısından önemlidir. Örneğin; kurumun ihtiyaç duyduğu iş tanımı ne, hangi yetkinlikler ve beceriler hangi çalışan grubundan karşılanabilir? Bu ve benzeri sorular yanıtlanarak daha somut ve başarılı bir ihtiyaç belirleme adımları izlenebilir. 

  • Arz ve Talep 

İhtiyacı belirleme aşamasından sonra ihtiyacı karşılayacak personel ve işlerin nerelerden karşılanabileceği hesaba katılır. Örneğin, iş tanımı ve ihtiyaç belirlendikten sonra arzı karşılayacak personelin hangi departmanda hangi görevlere sahip olarak iş yapabileceği ortaya çıkarılır. Yine arzı karşılayacak iş süreci ya da personel, kurumdan mı yoksa dış çevreden mi karşılanacak, bu durumu da ayrıca tartışmaya açmak gerekir. Bu aşamada arzı karşılaması beklenen personel için doğru bir işe alım ve mülakat süreci de devreye girer. 

  • Uygulama Planı

Hayata geçirilmesi düşünülen ve çeşitli aşamalarla kontrol edilen uygulamalar, bir eylem planı neticesinde uygulanabilir hâle gelir. Stratejik insan kaynakları yönetimi için önemli olan ik süreçlerinin bir eyleme dönüşmesi için planlama yapılır. eylem planında; analizlerden, ihtiyaçlardan, taleplerden ve hedeflerden hareketle ik uygulamaları hayata geçirilir. i̇şe alım, kariyer planı, ödüllendirme sistemi, örgütsel yapı, performans değerlendirme  ve dış çevre kaynaklı gelişmeler, bir eylem planı içinde ele alınır. Başarılı bir eylem planı için yalnızca ik departmanı değil, birimlerin ilgili yöneticileri ve ekip liderleri de süreçte yer alırlar. Netice olarak insan kaynakları planlaması işletme kuruluşundan devamına kadar zorunlu tutulması gereken bir iş sürecidir. İşinde ve hizmetinde başarılı bir işletme, balığın baştan kokmadığı bir kurumsal yapıyla verimli ve üretken hâle gelebilir. 

Sıkça Sorulan Sorular

İnsan Kaynakları Planlamasının Amacı Nedir?

İnsan Kaynakları Planlamasının amacı, işletme için uygun çalışanların sağlanmasını, çalışanların yeteneklerinin geliştirilmesini ve çalışanların davranışlarının değiştirilmesini sağlayarak işletmenin üstün performans göstermesini sağlamaktır. Planlamanın amacı aynı zamanda çalışanların yüksek motivasyon ve verimliliğe sahip olmalarını ve şirketin çalışanlarını çalışma ortamlarında tutmak için gerekli stratejileri geliştirmektir.

İK Planlamasının Faydaları Nelerdir?

1. İK Planlaması, işletmenin yaşama ve başarısının anahtarı olan çalışanların sayısını, kalitesini ve verimliliğini artırarak işletme performansını iyileştirmeyi hedefler.

2. İK Planlaması, stratejik hedefleri destekleyen çalışanların sayısını, kalitesini ve verimliliğini sağlamayı amaçlar.

3. İK Planlaması, çalışanların işe alımından başlayarak performanslarını ölçmeye ve geliştirmeye yardımcı olur.

4. İK Planlaması, işletme kültürünün oluşturulmasına yardımcı olur ve çalışanların işe bağlılıklarını arttırır.

5. İK Planlaması, çalışanlar arasında adaletli bir ortam yaratır ve çoğu zaman çalışan verimliliğini arttırır.

6. İK Planlaması, işletmeyi daha rekabetçi kılar ve çalışanların işe verdikleri emeği maksimum seviyeye çıkarmayı sağlar.

İK Planlamasının Uygulanması İçin Gerekli Olan Kaynaklar Nelerdir?

1. İK planlamasının başarılı bir şekilde uygulanması için gerekli olan kaynaklar; stratejik hedefler, iş gücü analizi, iş piyasası koşulları değerlendirmesi, iş potansiyeli değerlendirmesi, çalışanların motivasyonu ve ödül sistemi, eğitim politikaları ve programları, çalışanlar arası iletişim ve etkinlikleri, ücret ve özlük hakları politikaları, çalışan performansının ölçümü ve değerlendirilmesi, çalışan sağlığı ve güvenliği, çalışanların kariyer gelişimi ve çalışanların çıkış anlaşmaları gibi kaynaklar oluşturur.

İnsan kaynakları planlamasında hangi faktörler dikkate alınmalıdır?

İnsan Kaynakları Planlamasında Dikkate Alınması Gereken Faktörler

İnsan kaynakları planlaması, işletmelerin başarısı ve sürekliliği için önem arz eden bir konudur. İşletme kurma aşamasından geleceğe kadar uzanan personel ve insan kaynakları süreçleri hakkında etkin kararlar almak bu planlamada dikkate alınması gereken faktörlerle doğrudan ilişkilidir. İşte insan kaynakları planlamasında dikkate alınması gereken temel faktörler şunlardır:

Personel İhtiyacının Tespiti: İnsan kaynakları planlamasında kullanılacak personel sayısı ve niteliklerinin belirlenmesi esastır. İşletme hedefleri ve iş gücü ihtiyacı dikkate alınarak doğru personel ihtiyacı tespit edilmelidir.

İş Gücü Nitelikleri: İşletmelerin sürdürülebilir başarı ve büyüme hedeflerine ulaşması için, iş gücünün niteliklerinin doğru belirlenmesi ve buna göre planlama yapılması gereklidir. Kurumsal nitelikler, eğitim düzeyi ve tecrübe unsurları bu süreçte değerlendirilmelidir.

Strateji Belirleme: İnsan kaynakları planlamasında işletme stratejisi ve kurum içi departmanlarının varlığı önemlidir. İşletmenin kısa ve uzun vadeli hedefleri ile uyumlu stratejilerin oluşturulması ve buna göre personel açığını kapatma planlarının hazırlanması gereklidir.

Mevcut Hedefler ve Çalışma Düzeni: Başarılı bir insan kaynakları planlaması için işletmenin mevcut hedeflerinin ve çalışma düzeninin iyi tespit edilmesi gerekir. İş süreçlerinin analiz edilerek insan kaynaklarının gereksinimlerinin belirlenmesi ve bu doğrultuda planlama yapılması önem arz eder.

dış çevre faktörleri: İşletmeler insan kaynakları planlamasında yalnızca kendi iç süreçlerine değil, ne de göz atmalıdır. İşletmenin dış çevresinde hangi yasalar etkili ve piyasada son düzenlemeler nelerdir? Bu faktörlerin analiz edilerek planlamanın buna göre şekillendirilmesi önemlidir.

Kurumsal Altyapı: İnsan kaynakları planlamasındaki en önemli aşamalardan biri, kurumsal altyapının sağlamlaştırılmasıdır. İşletmeye yönelik kaynaklar araştırılmalı ve gerekli uygulamalar başlatılmalıdır.

Sonuç olarak, işletmelerin başarısı ve rekabette üstün gelmesi için insan kaynakları planlaması büyük önem taşır. Bu süreçte dikkate alınması gereken temel faktörlerin titizlikle analiz edilip, buna göre stratejik adımların atılması, işletmelerin sürdürülebilir başarıya ulaşmasına ve sektörde güçlenmesine katkı sağlar.

İK planlamasında başarılı bir organizasyon yapısı nasıl oluşturulur?

Başarılı bir İK planlaması için gerekli olan organizasyon yapısının oluşturulması üzerinde, başta analitik yeteneklerin kullanılması gereklilikleri üzerinde yoğunlaşılmaktadır. İK planlamasının başarılı bir şekilde uygulanabilmesi, doğru analiz ve stratejik hedef belirlemeleri ile sağlanabilir. İlk aşama olarak, işletme içindeki mevcut durumun kapsamlı bir değerlendirmesi yapılmalıdır. Bu durum tespiti, işletmenin neye ihtiyaç duyduğunu ve nereye gitmek istediğini belirlemenin ilk adımıdır.

Daha sonra, İK planlamasında belirlenen hedeflere ulaşmak için neler gerektiği değerlendirmesi yapılmalıdır. Bu aşamada, işletmenin kaynakları ve iş gücü ihtiyaçları açık bir şekilde belirlenmelidir. Diğer yandan, stratejik planlama içerisinde işletmenin çevresel koşullarını da dikkate almak önemlidir. İşletmenin dış çevresinde yapılacak bir SWOT analizi ile işletmenin içindeki güçlü ve zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler belirlenir.

Son olarak, organizasyon yapısını oluşturmak için, planlanan eylemler uygulamaya konulmalı ve daha sonra bu eylemlerin etkinliği değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme süreci, işletmenin sürekli gelişim ve iyileşme için gerekli olan geri bildirim mekanizmasını oluşturur. Tüm bu adımların dikkatli bir şekilde izlenmesi ve uygulanması, işletmenin İK planlamasında başarılı bir organizasyon yapısına ulaşmasını sağlar. İK planlamasından elde edilen verimlilik ve etkinliğin sürdürülebilir olabilmesi için bu sürecin düzenli olarak gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi gerekmektedir.

İnsan kaynakları süreçleri ve stratejileri arasındaki denge nasıl sağlanır?

İnsan kaynakları (İK) süreçleri ve stratejileri arasındaki denge, etkili İK planlaması ile sağlanır. İnsan kaynakları planlaması, bir işletmenin kuruluşundan geleceğine benzeyen tüm personel ve İK süreçlerine yönelik stratejilerin belirlenmesini içerir. İnsan kaynakları yönetimi, bu süreçlere ilişkin hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli faaliyetlerin planlanması anlamına gelir.

İK stratejisi, bir işletmenin genel stratejisiyle uyumlu olmalıdır. İş gücü ihtiyaçlarının belirlenmesi, iş gücünün nitelikleri, stratejisi ve kurum içi departmanların varlığı, İK planlamasının temel bileşenlerindendir. İK planlaması aşamaları, analiz ve stratejik adımlarla belirlenir.

Başarılı bir IK planlaması için, işletmenin mevcut hedeflerini ve çalışma düzenini iyi tespit etmek gerekir. IK planlama sürecinde analiz aşaması büyük önem taşır. Veri analizi ve durum tespiti, İK planlamasındaki görevleri belirler. Gelişmelerin yakından takibi ve piyasadaki yasal düzenlemelerin farkında olmak, planlama sürecinin sağlıklı ilerlemesi için önemlidir.

Sonuç olarak, insan kaynakları süreçleri ve stratejileri arasındaki denge, etkin bir İK planlaması ve stratejik düşünme ile sağlanır. İK süreçleri ve stratejileri arasındaki bu denge, işletmenin geleceğini belirleyecek en önemli faktördür.

İnsan Kaynakları Planlaması Ne İşe Yarar?

İşletmenin gerekli iş gücünü ve iş gücünü kapsayan kurum içi iş süreçlerini planlaması ve yönetebilmesi için ik departmanına ve ik planlamasına ihtiyaç duyulur. İk planlaması, gerekli iş süreçlerini ve çalışacak personeli tespit etmek adına önemlidir. Ayrıca başarılı bir ik yönetimi için öncelikle ciddi bir plana ve planların uygulanabilirliğine ihtiyaç vardır.

İK Planlaması Aşamaları Nelerdir?

İnsan kaynakları planlaması, aşama aşama analiz, strateji ve uygulama esaslı bir şekilde ilerler. Genel olarak bir ik planlaması aşamalarında bu iş süreçlerinin uygulanması önerilir; analiz-tespit, ihtiyacı belirlemek, arz ve talebi yönetmek ve eylem planına hazır bir uygulama düşünme. Özellikle analiz ve ihtiyacı belirleme aşaması, eylem planının gerçeklemesi için ciddi veri ve bilgiler sunar.

İk Planlaması Nasıl Uygulanır?

İk planlamasında, yalnızca ik departmanı görevli değildir. Verimli ve başarılı bir çalışmanın ortaya çıkması için her bir departmanın yöneticileri ve esas kurum yöneticileri ekip çalışmasıyla ik planlamasında görev alır. İk planlamasının uygulanmasında ik departmanı görev sahibi olarak ik planlama aşamalarını ve stratejik ik yönetimini etkinleştirir.

İnsan Kaynakları Planlaması Nedir? | IIENSTITU