Süt ve süt ürünleri, ülkemiz insanlarının olmazsa olmazlarından birisi olarak kabul ediliyor. Eski çağlardan beri tarım toplumu olarak yaşamış olan bizlerin hayatında, tarımla birlikte hayvancılık da önemlidir. Sadece ülkemizde değil, dünya çapında süt ve süt ürünleri çok üretilen ve çok da tüketilen ürünlerdir. Özellikle son zamanlarda, yoğurt ve kefir gibi mayalı süt ürünlerinin öneminin giderek artmakta olduğunu görüyoruz. Bunun nedeni de, sütün mayalanmamış haline göre, yoğurt veya kefir olarak besin değerinin artmasındandır. Bağışıklık sistemimiz ve genel vücut sağlığımız için bu ürünler günlük olarak gereklidir.
Beslenme konusu, bilimsel araştırmaların bizlere yansımasıyla birlikte daha da önem kazanan bir alan haline gelmiştir. Süt ürünleri, günlük yaşamımızda çok önemli bir besin grubu olduğu için, kalitesi de önemlidir. Her gün tüketmemiz gereken besinlerin, kalite standartlarına uygun üretilmiş olması ve sağlıklı olması şarttır. Eğer bu özellikleri taşımıyorsa, sağlığımıza zararı bile olabiliyor. Bu nedenle, süt ve süt ürünlerini doğru yerlerden almalı; doğru tekniklerle üretilen ürünleri tüketmeliyiz.
Bu noktada, akademik eğitimde açılmış olan Süt ve Ürünleri Teknolojisi ön lisans programı yardımımıza koşar. Süt üretimiyle ilgili bilimsel ve doğru tekniklerin kullanılması, bu programın eğitimiyle mümkündür. Şimdi gelin, birlikte bu bölümü yakından tanıyalım.
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Bölümü Nedir?
Süt ve Ürünleri Teknolojisi bölümü, süt üretimi ve teknolojisi alanında eğitim veren bir ön lisans programıdır. Bu bölüm için, 2020 itibarıyla birçok üniversitede kontenjan açılmıştır. Meslek Yüksekokulu bünyelerinde bulunan bu bölüme, merkezî sınav sisteminin TYT puanıyla öğrenci kabul ediliyor.
Bölümün eğitim hedefi; süt üretimi ve süt teknolojisi konusunda uzmanlaşmış teknikerler yetiştirmektir. Bu hedef doğrultusunda düzenlenen derslerde, sütün yapısının ve üretim tekniklerinin detaylı eğitimi verilmekte. Bu detaylı eğitimlerde; sütün mikrobiyolojisinden süt analizlerine, süt ürünlerinin üretim tekniklerinden ilgili makinelere kadar uzanıyor. Böylelikle öğrenciler; bir laborant veya bir gıda mühendisi titizliğinde eğitilmekte.
Bölüm mezunlarının DGS (Dikey Geçiş Sınavı) ile bazı lisans bölümlerine geçme olanakları bulunuyor. Uzmanlık isteyen mezunlar, lisans tamamlama işlemi sayesinde bu alanda biraz daha donanım elde edebilirler.
Dikey Geçiş Sınavı ile geçilebilecek lisans bölümleri:
Üniversitenin olanaklarına göre, Erasmus öğrenci değişim programı da değerlendirilmesi gereken bir uygulamadır. Bu programla öğrencilerin, süt teknolojisi alanında uluslararası teknikleri yakından incelemeleri ve öğrenmeleri mümkündür.
Süt ve Ürünleri Teknolojisi İş İmkânları Nelerdir?
Süt ve Ürünleri Teknolojisi bölümü mezunlarının iş imkânları, hem kamuda hem de özel sektörde mevcuttur. Bölüm mezunlarının kamusal alanda çalışabilecekleri yerler genellikle, Tarım Bakanlığına bağlı olan kurumlardır. Kamu kuruluşlarında çalışmak isteyen mezunlar için, KPSS ile atanma şartı bulunuyor.
Bölüm mezunları, kamu veya özel sektör kurumlarında çalışabilecek donanımdadırlar. Ayrıca mezunların, kendi işyerlerini açabilecek bilgi ve yetkinliğe sahip olduklarını da eklememiz gerekir.
Bölüm mezunlarının çalışabilecekleri işyerleri şunlardır:
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili kuruluşları
İlçe Tarım Müdürlüklerine bağlı kuruluş ve işletmeler
Gıda laboratuvarları ve kalite kontrol laboratuvarları
Süt ürünleri üzerine faaliyet gösteren üretim tesisleri
Peynir ve tereyağı üretimi yapan fabrikalar
Yoğurt ve Ayran üretimi yapan fabrikalar
Dondurma üretimi yapan fabrikalar
Sütlü tatlı üzerine üretim yapan tesisler
Mandıralar ve organik çiftlikler
Girişimci mezunların şahsî olarak kurduğu üretim tesisleri
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Mezunları Ne İş Yapar?
Süt ve Ürünleri Teknolojisi bölümü mezunları, süt teknolojisi ve süt üretimi konularındaki işlerin bütün aşamalarını yapabilirler. Mezunlar, çalışacakları kuruluşlarda “tekniker” unvanıyla çalışabilmekteler.
Mezunların çalıştıkları ortamlarda yaptıkları işler şunlardır:
Süt üretim tesislerindeki ilgili teknolojik işlemleri yapmak,
Süt ürünlerinin hijyen ve sanitasyon standartlarına uygun üretilmesini sağlamak,
Üretim ve tekniklerin ilgili mevzuata uygun olarak yapılmasını sağlamak,
Süt ürünleri kalite kontrol laboratuvarlarında bulunan cihazlarla, gerekli işlemleri yapmak,
Süt üretiminin ve teknolojik aletlerin kalite standartlarına uygun olmasını sağlamak,
Süt ve süt ürünleri teknolojisiyle ilgili yenilikleri takip ederek, alandaki bilgilerini güncellemek.
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Dersleri Nelerdir?
Süt ve Ürünleri Teknolojisi bölümündeki dersler, büyük bir çoğunlukla zorunlu derslerdir. Seçmeli dersler de ders plânına eklenmiştir, ancak seçmeli dersler zorunlu derslere oranla daha azdır. Zorunlu derslerin sayısındaki yoğunluk sayesinde, öğrencilerin iyi bir donanımla mezun olmaları amaçlanıyor.
Bölümde; mikrobiyolojiden laboratuvar tekniklerine, ürün analizlerinden ürünlerin üretim teknolojilerine kadar uzanan dersler bulunuyor. Bölündeki uygulamalı dersler genellikle laboratuvar ortamında veriliyor. Ayrıca zorunlu işyeri stajıyla, öğrencilerin mezun olmadan kariyer hayatını görmeleri mümkün oluyor.
Süt ve Ürünleri Teknolojisi bölümünde verilen zorunlu dersler şunlardır:
Hijyen ve Sanitasyon
Laboratuvar Teknikleri
Mesleki Matematik
Mikrobiyoloji
Süt İşletmelerinde Temel İşlemler
Bilgi ve İletişim Teknolojisi
Çiğ Süt Analizleri
Süt Mikrobiyolojisi
Fermente Süt Ürünleri Teknolojisi
İçme Sütü ve Konsantre Süt Ürünleri Teknolojisi
Araştırma Yöntem ve Teknikleri
Süt Ürünleri Analizleri
Gıda Endüstrisi Makineleri
Peynir Teknolojisi
Ambalajlama
Tereyağı Teknolojisi
Dondurma Teknolojisi
Süt Tesisleri Kuruluş ve Organizasyonu
Özel Süt Ürünleri
Süt Yan Ürünleri
Yöresel Peynir Teknolojisi
Gıda Katkı Maddeleri
Staj
Bölümün ders plânındaki seçmeli dersler, genellikle bu alanın işletmecilik boyutundaki eğitimiyle ilgilidir. Bu bölümde verilen seçmeli dersler şunlardır:
Çevre Koruma
Beslenme
İşletme Yönetimi
Kalite Güvencesi ve Standartlar (Üretim)
Kalite Yönetim Sistemleri (Hizmet)
İlkyardım
İletişim
İş Sağlığı ve Güvenliği
Süt Hayvanları Yetiştiriciliği
Hayvan Besleme ve Süt
Meslek Etiği
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Taban Puanları ve Sıralama
Süt ve Ürünleri Teknolojisi alanında, hem örgün öğretim hem de ikinci öğretim olarak birçok üniversitede kontenjan açılmıştır. Bu yıl açılan 20 ve 50 kişi aralığındaki kontenjanlar, 6 seçenek dışında dolmamıştır. Dolayısıyla da bu seçeneklerin taban puanları oluşmamıştır. Kontenjanları dolan seçenekler şu üniversitelerde bulunuyor:
Bingöl Üniversitesi
Ege Üniversitesi
Bursa Uludağ Üniversitesi (Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu)
Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Dicle Üniversitesi
Bursa Uludağ Üniversitesi (Karacabey Meslek Yüksekokulu)
2020 yılındaki en yüksek taban puan, Bingöl Üniversitesinin 20 kontenjanlı seçeneğine aittir. Bu seçeneğin taban puanı 225,45072 ve başarı sıralaması da 1202067 olarak açıklanmıştır.
Bu yılki en düşük taban puan Bursa Uludağ Üniversitesinin Karacabey Meslek Yüksekokulunda açılan seçeneğe aittir. Kontenjanı 30 olan bu seçeneğin taban puanı 176,52533 ve başarı sıralaması da 1753202 olarak açıklanmıştır.
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Bölümü Nedir?
Süt ve Ürünleri Teknolojisi, süt üretimi ve süt teknolojisi alanında eğitim verilen iki yıllık bir akademik disiplindir. Ülkemizde 2020 yılı itibarıyla birçok üniversitede bulunan bu bölüm, merkezî sınav sisteminin TYT puanıyla alıyor. Bölümün amacı, süt üreticiliği alanında donanımlı teknikerler yetiştirmektir.
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Mezunları Ne İş Yapar?
Süt ve Ürünleri Teknolojisi mezunları; kamu ve özel sektördeki süt üretimi yapan tesislerde çalışabiliyor. Mezunlar çalıştıkları yerlerde; süt ürünlerinin kalite standartlarına uygun şekilde üretilmesini sağlarlar. Süt analiz ve kalite kontrol laboratuvarlarında ilgili kontrolleri ve analizleri yaparlar. Süt ve süt ürünlerinin üretim aşamalarını yürütürler.
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Taban Puanları ve Sıralamaları Nasıldır?
Süt ve Ürünleri Teknolojisi bölümü için, 2020 yılında birçok üniversitede kontenjan açılmıştır. Bölümün en yüksek taban puanı 225,45072 ve başarı sıralaması da 1202067’dir (Bingöl Üniversitesi). Bu bölümün en düşük taban puanı ise 176,52533 ve başarı sıralaması da 1753202’dir (Bursa Uludağ Üniversitesi).
Sıkça Sorulan Sorular
Süt Teknolojisi eğitimi süresince hangi bilimsel konulara odaklanır?
süt teknolojisi Eğitiminin bilimsel konuları
Süt Kimyası ve Fiziksel Özellikleri:
süt teknolojisi eğitimi sırasında öğrenciler, sütün bileşenleri ve mikrobiyal yapısı hakkında bilgi sahibi olurlar. Bu bağlamda, süt bileşenleri olan protein, yağ, laktoz ve minerallerin analiz yöntemleri öğretilir.
Mikrobiyolojik Analizler:
Bu alanda, süt ve süt ürünlerinde bulunan mikroorganizmaların tanımlanması, tayini, gelişme ve kontrol yöntemleri öğrenilir. Bu sayede, süt ve süt ürünlerinin halk sağlığı açısından önem taşıyan hijyenik kalitesinin tesbiti için gerekli bilgiler edinilir.
ve İşleme:
eğitimi kapsamında, sütün ve süt ürünlerinin kullanım alanları, üretim süreçleri ve ekipmanları üzerinde durulur. Ayrıca, süt ürünleri teknolojisi çerçevesinde yoğurt, peynir, dondurma ve diğer ürünlerin üretimine yönelik bilgi ve beceriler geliştirilir.
Ürün Geliştirme ve kalite kontrol:
Öğrenciler, süt ve süt ürünlerinin fizikokimyasal ve duyusal analizleri ile yeni ürün geliştirme, ve gıda mevzuatı konularında bilgi sahibi olurlar. Bu süre zarfında, süt teknolojisi alanındaki mevcut gıda standardizasyonu, etiketleme ve sertifikalandırma yönergelerine göre işletmelerin uygunluğunu değerlendirebilme yetisi kazanılır.
İyi Üretim ve Hijyen Uygulamaları:
Süt teknolojisi alanında çalışanlar, süt ve süt ürünlerinin üretim süreçlerinde iyi üretim ve hijyen uygulamaları konusunda bilinçli olmalıdır. Bu bağlamda, eğitim sürecinde gıda güvenliği sistemi olan HACCP uygulamaları ve sanitasyon yöntemlerine dair bilgi verilir.
Sonuç olarak, süt teknolojisi eğitimi süresince öğrenciler, süt ve süt ürünlerinin üretimi, işleme, analiz ve kontrol noktalarında ilgilendiren geniş bir bilimsel yelpazeye dalmaktadırlar. Bu sayede, sektörde kaliteli ve hijyenik süt ürünleri üreten, sürdürülebilir ve başarılı işletmeler kurma ve yönetme amacıyla temel bilgi ve beceriler geliştirilmektedir.
Sanayi ve akademik kariyer için Süt Teknolojisi alanında hangi beceriler ve yetkinlikler öğrencilere kazandırılır?
Süt Teknolojisi Alanında Kazandırılan Beceriler
Süt teknolojisi, oldukça geniş ve süreklilik arz eden bir disiplindir. Öğrenciler, bu alandaki eğitim süreçleri boyunca pek çok yetkinlik ve beceri kazanırlar.
Bilimsel Araştırma Becerileri
Öncelikle, süt teknolojisi alanında eğitim gören öğrenciler, bilimsel araştırma becerileri geliştirir. Bu beceriler, süreç analizi ve ürün geliştirme için önemli rol oynar.
Teknolojik Uygulama Yeteneği
Ayrıca, öğrenciler bu alanda modern süreçler ve teknolojiler hakkında bilgi sahibi olur. Süt ürünleri üretiminde kullanılan teknolojiler ve ekipmanlar ile ilgili pratik bilgi ve deneyim edinirler.
Hijyen ve Kalite Kontrol Kuralları
Süt teknolojisi alanındaki öğrenciler, hijyen ve kalite kontrol kurallarını öğrenir. Bu sayede, endüstride iş güvenliği ve çevre sağlığına yönelik uygulamaları düzenleyebilir ve denetleyebilirler.
Ürün Geliştirme ve İnovasyon
Eğitim alırken öğrencilere, ürün geliştirme süreçleri ve inovasyon anlayışı kazandırılır. Bu beceriler, yeni ürünler geliştirmekte, mevcut ürünleri iyileştirmede ve sanayiye değer katabilmekte işlerine yarar.
Yönetim ve İletişim Becerileri
Süt teknolojisi sektöründe başarılı bir kariyer için, yönetim ve iletişim becerileri gereklilidir. Öğrenciler, ekip çalışmasına dayalı projeler ve sunumlar sayesinde, sektörde gerekli olan liderlik ve iletişim yeteneklerine sahip olur.
İşe Yaraması ve İstihdama Katkı
Tüm bu beceri ve yetkinlikler sayesinde, süt teknolojisi eğitimi almış öğrenciler sanayi ve akademik kariyerlerinde başarılı olacak temel zeminleri oluşturur. İnovasyon ve teknolojik gelişmelere öncülük etme potansiyelleri, istihdama ve sektörde verimliliğe önemli katkılar sağlar.
Süt ve Süt Ürünleri Teknikeri mesleğinin gelecekteki gelişimi ve beklentileri nelerdir?
Gelecekteki Gelişimler ve Teknolojik İyileştirmeler
Süt ve Süt Ürünleri Teknikeri mesleğinin gelecekteki gelişimi, sürdürülebilir üretim teknikleri, yenilikçi ürünler ve gelişen teknolojiler ile paralel olarak büyümeye devam etmesi beklenmektedir. Bu doğrultuda, süt ve süt ürünleri teknikerleri daha etkin ve verimli üretim süreçleri geliştirmekte; enerji, su ve diğer kaynakların kullanımını azaltmaya yönelik stratejiler geliştirmektedir.
Üretim Süreçlerinde Yenilikler
Üretim süreçlerinde gerçekleşecek yenilikler sayesinde, süt ve süt ürünleri teknikerleri, süt endüstrisi için güvenli ve kaliteli ürünler sunarken maliyetleri düşürmeye ve işlem sürelerini kısaltmaya yardımcı olacaktır. Bu, süt tekniği konusundaki bilgi ve becerilerin sürekli güncellenmesi ve mesleki eğitimin önemini vurgulayarak, hızla gelişen sektörde rekabet avantajı sağlayacaktır.
Sürdürülebilir Üretim Yöntemleri
Süt ve süt ürünleri teknikerlerinin geliştirilmesi gereken alanlardan biri de sürdürülebilir üretim yöntemleridir. Hayvansal kaynakların daha verimli ve etkin şekilde kullanılması, atık yönetimi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve doğal kaynakların korunması, gelecekte bu sektörün liderleri için öncelikli olacaktır.
Beslenme Trendleri ve Tüketici Talepleri
İşlenmiş süt ürünlerinin tüketimi arttıkça, süt ve süt ürünleri teknikerleri günümüze uyum sağlayarak, tüketicilerin beslenme trendleri ve taleplerine göre yeni ürünler geliştirmek zorunda kalacaktır. Yüksek proteinli, düşük yağlı, laktozsuz, vejetaryen veya vegan alternatifler gibi çeşitli ürünlerin sunumu, sektörün gelecekteki gelişimine ve uzman teknikerlerin oluşturulmasına katkıda bulunacaktır.
Sonuç olarak, süt ve süt ürünleri teknikerleri mesleği, tüketicilerin beklentilerini karşılamaya devam etmek için yenilikçi ürünler sunmak, sürdürülebilir üretim yöntemlerini desteklemek ve üretim süreçlerinde teknolojik gelişmeleri takip etmek zorunda olacaktır. Bu nedenle, bu alanda çalışanların nitelikli ve yetkin olmalarını sağlamak adına sürekli eğitim ve gelişime önem verilmelidir.