İşletme Yönetimi

Süreç Yönetimi Nedir? Sürecin Temel Unsuru Nedir?

Dr. Serdar Samur
Güncellendi:
9 dk okuma
Bir grup insan bir masanın etrafında toplanmış, dikkatle bir plana bakmaktadır. Masanın başında beyaz gömlekli ve kravatlı bir adam oturuyor, elinde bir kalem var ve önündeki kâğıdı inceliyor. Sağında at kuyruklu bir kadın oturuyor, gözleri belgeye odaklanmış. Yan tarafta, beyaz gömlekli ve kravatlı bir başka adam, kravatın yakın çekimiyle yüzü kısmen gizlenmiştir. Grup, gözleri kâğıt ve birbirleri arasında gidip gelerek planın içeriğini tartışmaya devam ediyor. Konuşmaya dalmışlar, karar vermek için belgenin sağladığı bilgileri kullanıyorlar.
Süreç Yönetiminin UnsurlarıAçıklamaÖrnek
GirdiSürecin başlangıç noktası ve süreci oluşturan ilk unsurdur.Ham madde, bilgi, enerji
ÇıktıSürecin sonunda ortaya çıkan değer katma ürün veya hizmet.Üretilen ürün, hizmet
Süreç DönüşümüGirdinin, süreç içindeki eylemler sonucu çıktıya dönüştürülme süreci.Üretim süreci
Ana SüreçlerÖrgütün en üst seviyesinde iş süreçlerini oluşturur ve birbiriyle etkileşim halindedir.Stratejik Planlama
SüreçlerAna süreçleri oluşturan ve biribirleriyle etkileşim halinde olan süreçlerdir.Ürün geliştirme süreci
Alt Süreçlerİki veya daha fazla fonksiyonu kapsayan ve önemli çıktılara sahip süreçlerdir.Üretim süreci, kalite kontrol
Süreç AktiviteleriAynı fonksiyon içinde bir veya bir kaç kişi tarafından gerçekleştirilen zorunlu iş aktiviteleridir.Makine operatörünün makineyi çalıştırması
Vizyonİşletmenin uzun vadede nereye ulaşmayı hedeflediğini belirleyen öğe.Pazar lideri olmak.
Performans ÖlçütleriSürecin etkinliğini değerlendirmek için kullanılan ve müşteri ihtiyaçlarına ve beklentilerine odaklı ölçülerdir.Müşteri memnuniyeti, ürün kalitesi
Sürekli İyileştirmeSüreçlerin sürekli olarak takip edilmesi, ölçülmesi ve analiz edilerek var olan durumu daha iyi bir konuma getirme faaliyetleridir.Kalite iyileştirme çalışmaları, süreç iyileştirme projeleri
10 satır ve 3 sütunlu tablo
Tüm sütunları görmek için yatay kaydırın →

Günümüzde İşletmeler ayakta kalarak gelişmelerini sürdürebilmeleri değişime süratle ayak uydurmalarına bağlıdır. Teknolojinin hızla geliştiği ve sektörlerin her alanı etkilediği günümüzde, bu değişimi kontrol edilebilir bir seviyede tutmak maksadıyla, yönetim anlayışında da değişime uyumlanmayı sağlayacak benzer yaklaşımları kullanabilmeyi zorunlu hale getirmektedir.

Bu gün bu değişimin farkında olan işletmeler gelecekte de var olabilmek için, müşterilerinin beklentilerini yakından takip eden, performans değerlendirme ve artırma, kalite yöntemleriyle maliyetlerini düşürerek, sürdürebilir bir rekabet avantajı yaratmaya yönelik stratejik yönetim yaklaşımı ile süreç yönetimine geçişi tercih etmeye başlamalarıdır.

Yönetim sistemlerinde sonuç odaklı olmak yerine süreçlerin sürekli kontrolü ile iyileştirmesini esas alan süreç yönetimi yaklaşımının kullanılması bize emek, zaman ve para gibi üretim faktörlerinin kullanılmasında tasarruf sağlar. Her türlü işletmede, süreci sürekli kontrol etmek ve iyileştirmek ve bunu sürekli kılmak için uzun vadeli ve kararlılık gerektiren bakış açılarına ihtiyaç vardır. İçinde bulunduğumuz dönemde değişimin gerekliliğini yaratan sebepler kuruluş içi ve dışı olarak, özetle ikiye ayrılmaktadır. (Okay,1998)

Kuruluş Dışı Nedenler:

  • Küreselleşme ve Sert rekabet ortamının varlığı,

  • Bilgi teknoloji gelişiminin baş döndürücü bir hızla ilerlemesi,

  • Müşteri beklentilerinde görülen farklılıklar ve artışlar,

  • Üretim/hizmet gerçekleştirme ve sunma teknolojilerindeki değişim,

  • Yönetim yaklaşımlarındaki değişim ve gelişmeler,

Kuruluş İçi Nedenler

  • Gelecekteki değişimlere hazırlıklı olmak için hedef ve politika değişiklikleri,

  • Müşteri beklentilerinin karşılanmaması,

  • Müşteri şikayetlerindeki artış,

  • Finansal ve performans göstergelerde bozulmalar,

  • Ürün hayat süresinin kısa olması,

  • Ürün/hizmet kalitesindeki düşüş,

  • Geleneksel fonksiyonel ve hiyerarşik bölümlere dayalı hantal, yavaş işleyen bürokratik süreçli organizasyon yapısı,

  • Kalite maliyetlerindeki artış,

  • Çalışanların artan istek ve beklentileri,

  • Moral ve motivasyon düşüklüğünün varlığıdır.

İşletmelerdeki bütün faaliyetleri yakından takip etmeyi sağlayan süreç tanımını şu şekilde tanımlayabiliriz. Süreç, bir girdi ile başlayan ve buna katma değer yaratarak müşterilerin beklentilerine en uygun çıktı üreten birbiri ile ilişkili işlemler serisidir.

Süreç, işletmelerde belli mal ve hizmetleri üretebilmek için yapılması gereken bir dizi iş ve faaliyetler topluluğudur. Bu iş ve faaliyetler topluluğu, birbiri ardına ve birbirine bağımlı bir şekilde bir araya getirilerek müşterilerin tatminini yükseltecek mal ve hizmetler üretilir. (Ülgen ve Mirze,2007)

Sürecin en temel unsuru girdi ve çıktıdır. Girdiyi sağlayan tedarikçi, çıktıyı kullanan müşteri, sürecin etkinliğinin değerlendirildiği performans ölçütleri ise müşteri ihtiyaç ve beklentileridir.

Süreç girdilerini daha değerli çıktılara dönüştüren süreç içerisindeki faaliyetlere süreç dönüşümü denir. Söz konusu dönüşümü yaratabilmek için süreçlerin kademeli olarak yapılandırılması gerekir ve bu süreç hiyerarşisi içinde mümkün hale gelir. Bu hiyerarşi süreçlerin dikey ilişkilerinin derinliklerinin tanımlanmasını sağlar. Süreç hiyerarşisi; ana süreçler, süreçler, alt süreçler ve süreç aktiviteleri olarak kademelendirilir. (Doğan, 2013)

  1. Ana süreçler: Örgütün en üst seviyesinde iş süreçlerini oluşturur ve birbiriyle etkileşim halindedir.

  2. Süreçler: Ana süreçleri oluşturan ve biribiriyle etkileşim halinde olan süreçlerdir.

  3. Alt süreçler: İki veya daha fazla fonksiyonu kapsayan ve önemli çıktılara sahip süreçlerdir.

  4. Süreç Aktiviteleri: Aynı fonksiyon içinde bir veya bir kaç kişi tarafından gerçekleştirilen, zorunlu iş aktiviteleridir.

Süreç hiyerarşisi içinde süreç yönetimine işletmenin vizyon ve hedeflerinin belirlenmesi ile başlanır. Vizyon, işletmenin uzun dönemde kendisini nerede görmek istediğini anlatır. Daha sonra gerekli kaynakların sağlanması ve iyileştirilmesi faaliyetlerini yürütecek ekip oluşturulmalıdır. Seçilen ekip süreçleri belirler ve dokümante eder. Tespit edilen süreçlerin sahipleri ve kritik başarı faktörleri ile kritik süreçler belirlenir. Tamamlanan süreçler izlenir, ölçülür, analiz edilir ve sürekli geliştirilir.

Sonuç olarak, sürecin yönetim adımlarına bakıldığında stratejik yönetim modeli aşamaları ile çok yakından ilişkili olduğu düşünülmekte ve süreçte ortaya çıkabilecek olası hataların önceden belirlenmesinde ve çözümlemesine yardımcı olacak, süreci kolaylaştıran, ihtiyaç duyulan sistematik bilgileri veren ve verilerin değerlendirmesine katkı sağlayacak süreç iyileştirme teknikleri olan beyin fırtınası, neden sonuç diyagramı, histogram, akış diyagramı gibi vb. tekniklerden yararlanılmaktadır.

Benzer konulardaki eğitimlere ücretsiz olarak katılmak için İstanbul İşletme Enstitüsü Online Eğitimler sayfasını ziyaret edin.

İşletmeler Gelecekte Var Olabilmek İçin Ne Yapmalı?

İşletmeler gelecekte de var olabilmek için, müşterilerinin beklentilerini yakından takip eden, performans değerlendirme ve artırma, kalite yöntemleriyle maliyetlerini düşürerek, sürdürebilir bir rekabet avantajı yaratmaya yönelik stratejik yönetim yaklaşımı ile süreç yönetimine geçişi tercih etmeye başlamalarıdır.

Süreç Nedir?

Süreç, bir girdi ile başlayan ve buna katma değer yaratarak müşterilerin beklentilerine en uygun çıktı üreten birbiri ile ilişkili işlemler serisidir. Süreç, işletmelerde belli mal ve hizmetleri üretebilmek için yapılması gereken bir dizi iş ve faaliyetler topluluğudur.

Sürecin Temel Unsuru Nedir?

Sürecin en temel unsuru girdi ve çıktıdır. Girdiyi sağlayan tedarikçi, çıktıyı kullanan müşteri, sürecin etkinliğinin değerlendirildiği performans ölçütleri ise müşteri ihtiyaç ve beklentileridir.

Kaynak

Okay, I.,1998, ‘’İşletmelerde Süreç Yönetimine Geçiş ve uygulama sonuçları’’, İstanbul, 7'nci Ulusal Kalite Kongresi

Ülgen H ve Mirze S. K. 2004, ‘İşletmelerde Stratejik Yönetim’ Literatür Yayınları, İstanbul

Doğan, Ö.,2013,‘’Bilgi Çağında Yönetim, Süreç tasarımı ve süreçlerle Yönetim, Akademi, 

Sıkça Sorulan Sorular

Süreç yönetimi sisteminin başarılı bir şekilde uygulanması için hangi aşamaları takip etmek gerekmektedir?

Başarılı süreç yönetimi Aşamaları

Günümüzde hızla değişen işletme koşullarında sistemi önemli bir unsurdur. Bu sistem başarılı bir şekilde uygulanmak için dikkate alınması gereken birkaç aşama vardır.

Süreç Hiyerarşisi Oluşturma

İlk olarak, ana süreçler, süreçler, alt süreçler ve süreç aktiviteleri olarak kademelendirilmiş bir süreç hiyerarşisi oluşturmak önemlidir (Doğan, 2013). Bu hiyerarşi için temel yapı taşını sağlar ve süreçlerin dikey ilişkilerini tanımlanmasını kolaylaştırır.

Vizyon ve Hedeflerin Belirlenmesi

ne işletmenin vizyon ve hedeflerinin belirlenmesi ile başlamak gerekir. Vizyon, işletmenin uzun dönemde nerede olmak istediğini ifade eder ve hedefler ise bu vizyona ulaşmak için nelerin yapılması gerektiğini açıklar.

Ekip Oluşturma ve Kaynak Sağlama

Başarılı için gerekli kaynakların sağlanması ve bu süreçlerin iyileştirilmesini sağlayacak bir ekip oluşturmak önemlidir. Ekip süreçlerin belirlenmesi ve dokümantasyonunun sağlanmasından sorumlu olacaktır.

Süreçlerin Belirlenmesi ve Kritik Başarı Faktörlerinin Tespiti

Ekip tarafından belirlenen süreçlerin sahipleri ve kritik başarı faktörleri ile kritik süreçlerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu, n etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine katkı sağlamaktadır.

Süreçlerin İzlenmesi, Ölçülmesi, Analiz Edilmesi ve İyileştirilmesi

Son olarak, tamamlanan süreçlerin izlenmesi, ölçülmesi, analiz edilmesi ve sürekli geliştirilmesi gerekmektedir. Bu sürekli iyileştirme yaklaşımı, süreç yönetim sisteminin etkinliğini artırarak işletmenin hedeflerine ulaşmasına destek olur.

Özet olarak, sisteminin başarılı bir şekilde uygulanması için takip edilmesi gereken aşamalar; süreç hiyerarşisi oluşturma, vizyon ve hedeflerin belirlenmesi, ekip oluşturma ve kaynak sağlama, süreçlerin belirlenmesi ve kritik başarı faktörlerinin tespiti, süreçlerin izlenmesi, ölçülmesi, analiz edilmesi ve iyileştirilmesidir. İyi planlanmış ve uygulanan sistemleri, işletmelerin değişen dünya koşullarına uyum sağlamasını, müşterilerinin beklentilerini karşılamasını ve rekabet avantajı elde etmesini sağlar.

Süreç yönetimi ve stratejik yönetim arasındaki temel farklar ve benzerlikler nelerdir?

Süreç ve stratejik yönetim Kavramları

Süreç yönetimi ve , günümüz işletmelerinin yaşaması ve gelişmesi için büyük önem taşıyan iki önemli yönetim yaklaşımıdır. Her iki yönetim türü de değişimi kontrol altında tutma amacını güderek işletmelerin sağlıklı bir şekilde büyümesine, rekabet avantajı sağlamasına ve sürekli olarak müşteri beklentilerini karşılamasına katkıda bulunmaktadır.

Temel Farklar

Süreç yönetimi, işletmelerin faaliyetlerinin sürekli kontrolü ve iyileştirilmesine odaklanırken; , şirketin uzun vadeli hedeflerinin ve genel başarının üzerinde durmaktadır. Süreç yönetiminde, girdilere katma değer sağlayarak müşteri beklentilerine uygun çıktılar üreten süreçlerin; de ise şirketin genel amaçları ve hedeflerinin merkeze alındığını söyleyebiliriz.

Benzer Noktalar

Süreç yönetimi ve arasındaki benzerlikler de göz ardı edilmemelidir. Her iki yönetim yaklaşımı da işletmelerin değişim ve gelişim süreçlerinin yönetilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, süreç ve arasındaki diğer bir benzerlik ise; her iki alanın da işletme performansının ölçülmesi ve sürekli iyileştirilmesi üzerinde durmasıdır.

Etkin Süreç ve İçin Adımlar

Süreç yönetimini ve i etkin bir şekilde kullanabilen işletmeler, değişime ayak uydurabilme ve müşteri beklentilerini karşılamada başarılı olma şansını artırır. İşletmelerin süreç ve adımlarını başarıyla uygulamaları için;

1. İşletmenin vizyon ve hedeflerini belirlemesi gerekmektedir.
2. Gerekli kaynakların sağlanması ve sürekli olarak güncellenmesi önemlidir.
3. Süreçlerin belirlenmesi, dokümante edilmesi ve sahiplerinin atanması gerekmektedir.
4. Kritik başarı faktörleri ve süreçlerin belirlenmesi şarttır.
5. Süreçlerin sürekli izlenmesi, ölçülmesi, analiz edilmesi ve iyileştirilmesi gerekmektedir.

Sonuç

Süreç yönetimi ve arasındaki temel farklar ve benzerlikler; her iki yönetim yaklaşımının, işletmelerin değişen dünya koşullarında ayakta kalabilmeleri ve başarıya ulaşabilmeleri için değerli araçlar olduğunu ispatlamaktadır. İşletmelerin hem süreç yönetimi hem de anlayışını benimseyerek, daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir büyüme elde etmeleri mümkün olacaktır.

Sürekli süreç iyileştirme tekniklerinden başlıcaları ve bu tekniklerin süreç yönetimi ile nasıl uyum sağladığı konusunda neler söylenebilir?

Sürekli Süreç İyileştirme Tekniklerinin Süreç Yönetimi ile Uyumu

Sürekli süreç iyileştirme tekniklerinin temel amacı, işletmelerin değişime hızla uyum sağlayarak rekabet avantajı elde etmelerine yardımcı olmaktır. Bu teknikler sayesinde, işletmeler müşteri beklentilerini yakından takip edebilir ve maliyetlerini düşürerek sürdürülebilir bir başarı yakalayabilir. Sürekli süreç iyileştirme teknikleri ve süreç yönetimi arasındaki uyumu açıklamak için öncelikle süreç yönetiminin temelinde süreçlerin sürekli kontrolü ve iyileştirilmesi gerektiğini belirtmek önemlidir.

Süreçlerin Sürekli Kontrolü ve İyileştirilmesi

Süreç yönetimi, işletmelerde belli mal ve hizmetleri üretebilmek için yapılması gereken bir dizi iş ve faaliyetlerin topluluğunu ifade eder. Sürekli süreç iyileştirme teknikleri, bu süreçlerin kademeli olarak yapılandırılması ve performanslarının ölçülerek değerlendirilmesini sağlar. Süreç yönetimi ile sürekli süreç iyileştirme arasında sağlanan uyum sayesinde, işletmeler zaman, emek ve para gibi üretim faktörlerinden tasarruf eder ve sürdürebilir bir başarı ortaya çıkarır.

Süreç Tanımı ve Hiyerarşisi

Süreç yönetiminde sürekli süreç iyileştirme tekniklerinin uygulanabilmesi için, süreçlerin doğru tanımlanması ve hiyerarşi içinde incelenmesi önemlidir. Süreç tanımında, girdilerin katma değer yaratarak çıktıya dönüştüğü ve müşteri beklentilerine uyumlu hale getirildiği ilişkili işlemler serisi ifade edilir. Süreç hiyerarşisi, ana süreçler, süreçler, alt süreçler ve süreç aktiviteleri olarak kademelendirilir.

Süreç Yönetiminde Sürekli İyileştirme Adımları

Sürekli süreç iyileştirme teknikleri ile süreç yönetimi arasındaki uyumu sağlamak için belirli adımların takip edilmesi gerekir. Öncelikle, işletmenin vizyon ve hedeflerinin belirlenmesi ile başlanır. İyileştirilmesi planlanan süreçler ve kritik başarı faktörleri belirlenirken, süreçlerin sahipleri de tespit edilir. Daha sonra süreçler izlenir, ölçülür, analiz edilir ve sürekli iyileştirilir.

Genel değerlendirmede, sürekli süreç iyileştirme teknikleri ve süreç yönetimi uyumu, işletmelerin değişime hızla uyum sağlaması ve sürdürülebilir rekabet avantajı yaratmalarında büyük rol oynamaktadır. Bu uyumu sağlamak adına işletmelerin süreç kökenli düşünmeleri, doğru süreç tanımı ve hiyerarşisi ile sürekli iyileştirme adımlarını uygulamaları önem arz etmektedir.