Teknolojinin gelişmesi, yeni meslek alanlarını da beraberinde getirmiştir. Bu iş kollarından biri, hemen hemen her sektörde ihtiyaç duyulan iş zekası uzmanlığıdır. Şirket stratejilerini belirleyen veriler, bazı süreçlerden geçerek projelere olumlu katkı sağlar. Ham verilerin işlenerek anlam kazandırılması sürecine 'İş Zekası' adı verilir. Raporlama, analiz, sonuç ve veri madenciliği gibi birçok bileşenden oluşan bu süreç, uygulamaların öncelikli ihtiyaçlarını belirler. Yeni meslek kollarından biri olan iş zekası uzmanlığı, farklı sektörler içerisinde istihdam edilir. Rekabeti sürdürerek işletmenin devamlılığını sağlar.
Küreselleşme, işletmelerin dinamik isteklerini karşılamak amacıyla iş zekası uzmanlığı alanını meydana getirmiştir. Profesyoneller sayesinde anlık kararlar verildiği için operasyonel etkinlikler artar. Uzmanlar, şirketlerin kendi verilerini kolaylıkla okumasını ve geleceğe dair doğru adımlar atmasını sağlar. Müşterilerin davranışlarına uygun hareket ederek satışların artmasına yardımcı olur. Akılcı yöntemler ile iş zekası uygulamaları kullanılır. Yeni fırsatların ortaya çıkmasını sağlayan İş Zekası Uzmanları, stratejik planlama yapar. Süreçlerin gelişip uygulanmasına destek olan kişiler, iş performansı yönetim ve kıyaslama uygulamaları ile mantıksal çözümler sunar. Kurumların gelecek kararlarını almalarını ve ayakta kalabilmelerini sağlar.
İş Zekası Uzmanı Nedir?
İş Zekası Uzmanı; şirketin genel kâr durumunu artıran uygulama ve sistemler geliştiren çalışanlara denir. Gerekli düzeni sağlayan profesyoneller, çalıştıkları kurumların karar alma süreçlerinde belirleyici rol oynar. Şirket içerisinde bulunan birçok departman ile iş birliği hâlinde çalışır. Elde ettiği verileri karar verme yetkisine sahip kişilerin anlayacağı biçimde düzenler. Finansal veri analizini gerçekleştirerek yöneticilere raporlar. Verileri kontrol edip değerlendirerek kullanım alanlarını belirler. İş Zekası düzeninin devamlılığını sağlayarak kalıcı bir ortam yaratır.
Pazar arayışı, risk analizi, müşteri portföyüne göre satış etkinliklerini artırma ve maliyetleri düşürme gibi sorumlulukları bulunmaktadır. İş ile ilgili ayrıntıları yakalamak ve kullanmak için belirli bir çerçeve çizen uzmanlar, şirketlerin en önemli yardımcıları arasında yer alır. Danışman rolü ile şirketlerin müşteri alışkanlıklarına, performans dengesine ve uygulamalarına olumlu yönde katkıda bulunur. Çalışanlar için eğitim düzenleyen uzmanlar, bilgi toplama ve kaliteli kullanım hakkında öneriler verir. Şirketlerin kadrosunda çalışabildiği gibi dışarıdan danışmanlık hizmeti de sunarlar.
İş Zekası Uzmanı Ne İş Yapar?
İş zekası uzmanları, bağlı oldukları kurumların stratejilerini belirler. Müşteri istek ve beklentilerine uygun satış ve pazarlama etkinliklerini saptayarak düşük maliyetli adımlar atar. Her aşamayı somut verilere dayandırır. Bilgi ve deneyimi ile bilişim teknolojilerini birleştirip tüm süreci yönetir. Şirketin vizyon ve misyonuna uygun hareket eder. Çalıştığı kurumun bağlı olduğu sektöre göre sorumlulukları farklılık gösterir. Bir iş zekası uzmanının görevleri şöyledir;
Verileri etkin bir şekilde kullanarak İş zekasını inşa ederler. Çalışan ve yöneticilerin verimli bir zaman yönetimi yapabilmeleri için yeni sistemler kurarlar.
Verileri, kullanıcıların ihtiyaçları çerçevesinde anlaşılabilir hâle getirirler.
İş zekası sisteminin kalitesini artırırlar.
Finansal veri analizi ile stratejik karar sürecini destekler.
Şirketin veri gizliliğini korur.
Seminer ve eğitimler ile mesleki gelişimini sürdürür.
Verilerin toplanıp analiz edilmesi ile ilgili prosedürleri düzenler. Yeni veri analiz süreçlerini de yönetir.
Verileri toplayıp kullanarak veri ambarını denetler.
Yıllık bütçeleme raporları için gelir tahminlerinde bulunur.
İş zekası verilerini toplayıp şirket önceliklerini belirler. Sonrasında, departmanlarla koordineli bir şekilde çalışarak firma beklentilerini karşılar.
İş zekası analizlerine yönelik periyodik raporlar oluşturur.
Çeşitli yazılımlar ile verileri anlamlı bilgilere dönüştüren yönetim sürecini yürütür.
Personellerin performansını inceleyerek rapor düzenler.
İş Zekası Uzmanı Maaşları
İş zekası uzmanları, bilgisayar teknolojilerini işine entegre eder. Kolay ve doğru sonuçlar elde edilmesini sağlar. Profesyoneller, belli yazılım ve uygulamalar ile verilere ulaşıp onları anlaşılır bir dile çevirir. Bir mühendislik birimi olan iş zekası, stratejik karar alma sürecini firmanın gereksinimleri doğrultusunda yönetir. Günümüzün yükselen iş kolları arasında yer alır. Uzmanların çalıştıkları sektöre, bilgi ve deneyimine, eğitimine ve sorumluluklarına göre kazançları farklılık gösterir.
Bir İş Zekası Uzmanının maaş aralığı şöyledir;
En düşük 5.160 TL,
En yüksek 12.650 TL olup ortalama 8.130 TL'ye denk gelir.
Kişinin bilgi ve deneyimi arttıkça pozisyonu da değişir. Kıdemli İş Zekası Uzmanının maaşları ise;
En düşük 8.570 TL,
En yüksek 14.220 TL olup ortalama 10.690 TL belirlenmiştir.
İş Zekası Uzmanı Nasıl Olunur?
İş Zekası Uzmanı olmak için; üniversitelerin İstatistik, Endüstri Mühendisliği, Matematik ve Bilgisayar Mühendisliği gibi lisans programlarından mezun olunması gerekir. Ayrıca, üniversitelerin ve çeşitli eğitim kurumlarının İş Zekası ve Raporlama sertifika programlarına katılarak mesleki gelişiminize katkıda bulunabilirsiniz. Uzmanlar, SQL Server ile İş Zekası, Veri Raporlama, Microsoft Power BI ile Veri Analizi, İş Zekası Uzmanı Gelişim Programı, Uygulamalı İş Zekası ve Veri Analitiği, Veri Tabanı ve Raporlama, Veri Madenciliği, Python ile Veri Analizi, Veri Yönetimi ve İş Zekası Raporlama gibi alan ile ilgili pek çok sertifika eğitimine katılır. Bir İş Zekası Uzmanının yoğun olarak çalıştığı sektörler;
Otomotiv,
Lojistik ve Dış Ticaret,
İlaç Sanayi,
Tekstil,
Bilişim,
Finans Kuruluşları ve Bankalar
Profesyoneller, İş Zekası Uygulamaları ile sistematik bir düzen oluşturur. Bunlar, uzmanlar tarafından işletme içerisindeki adaptasyonu sağlar. Uzmanın bilmesi gereken uygulamalar şunlardır;
OTLP ve OLAP; OTLP, verileri toplarken; OLAP ise, toplanan verileri analiz eder.
Gösterge Ekranları; sistem verisini özel bir çıktı şeklinde verir.
Veri Marketi; işletmelerin departmanlarına özel verilerin depolandığı birimdir.
Veri Ambarı; aranılan veriye hızlı ve kolay bir şekilde ulaşıp analizinin gerçekleştirilmesini sağlayan ilişkisel veri tabanlarıdır.
Bir İş Zekası Uzmanı mesleki becerileri ile kişisel özelliklerini birleştirerek çalışır. Sahip olması gereken bazı yetenekler bulunmaktadır. İş Zekası Uzmanında olması gereken özellikler şöyle;
QlikView, Qlik Sense, Power Bl gibi raporlama programları üzerinde deneyim sahibi,
SQL ve Oracle gibi veri tabanı uygulamalarını kullanmak,
Cognos, Microstrategy ve SAP gibi İş Zekası platformları ile projeler üretmek,
Microsoft Office programlarını ileri seviyede kullanmak,
Sektörü hakkında bilgi sahibi,
İleri seviyede teknik İngilizce bilgisine sahip olmak,
güçlü analitik düşünme becerisi,
İş ve zaman yönetimi yeteneği,
Takım çalışmasına uyum göstermek,
Raporlama ve sunum becerisi,
Yazılı ve sözlü iletişim yeteneği,
Sabırlı, dikkatli ve detaycı bir yapı,
Araştırmayı ve kendini geliştirmeyi sevmek,
Yoğun iş temposuna uyum sağlamak.
