İnsanların amaçlarına ulaşmak için tek başına gerçekleştiremeyecekleri işleri, başkalarına gördürmesi, başkaları aracılığı ile başarıya ulaşmaları şeklinde yönetimi tanımlayabiliriz. Her ne kadar kulağa hoş gelmese de bu şekilde bir tanım yönetim için uygun olabilir. Yönetim bir ekip oyunu olmakla beraber soyut bir kavramdır. Yönetme ve idare etme eylemi olarak tanımlayabileceğimiz yönetim, toplumsal gereksinimleri karşılamak üzere kurulan bir örgütte, örgütün varlık nedeni olan amaçlarını gerçekleştirecek işleri yapmak için bir araya gelmiş insan gücünü ve diğer kaynakları eyleme geçirme süresidir.
Yönetim Ne Demek?
Yönetimin birçok anlamı bulunsa da, kelime olarak farklı şekillerde anlatsalar da her biri aynı şeyden bahsetmektedir ve tabiri caize aynı kapıya çıkmaktadır. Yönetme eyleminin tam karşılığıdır. İnsan, örgüt ya da bütçe olarak düşünebilirsiniz. Yönetim kavramı ilk bilimsel olarak ilk kez Sanayi Devrimi’nden sonra ele alınmıştır. Örgütlerin oluşmasıyla birlikte insan yönetme ihtiyacı doğmuştur. 1900’lü yıllarla beraber ise yönetim yaklaşımları ortaya çıkmaya başlamıştır.
Klasik (Geleneksel) Yaklaşım: 1880 – 1930 yılları arasında
Neo Klasik (Davranışsal) Yaklaşım: 1930 – 1950 yılları arasında
Modern Yaklaşım: 1950 – 1970 yılları arasında
Post Modern Yaklaşım: 1970 ve sonrasında benimsenmiştir.
Yönetim farklı bilim dallarında farklı biçimlerde tanımlanır. Ekonomistlere göre; toprak, sermaye ve işgücü ile birlikte üretim fonksiyonlarından biridir. Siyasal bilimcilere göre; bir otorite sistemi olarak kabul edilir. Toplum bilimcilerine göre, bir sınıf ve saygınlık sistemidir.
Yönetimin Temel Özellikleri
Yönetime bir süreç olarak yaklaşmak ve bu şekilde idare etmek gerekir. Tüm çalışanları aynı ortak amaca inandırarak hareket edilirse mutlaka başarıya ulaşılır. Yönetimin başarıya ulaşması için 9 özelliği taşıması gerekmektedir.
İnsansal (Beşeri) Özellik: Yönetmenin odak noktası insandır ve insanın insanla olan ilişkisinde yönetimden bahsedilebilir.
Amaç Özelliği: Tanımında da geçtiği üzere belli bir amaca yönelik olarak yönetim gerçekleşir. Genel ve özel olarak ikiye ayırabiliriz.
Grup Özelliği: Yönetim tek kişi olmaz. Yönetim yapılabilmesi mutlaka bir yönetici ve altında çalışan kendisine bağlı çalışanlar olmalıdır.
İşbirliği Özelliği: Amaca ulaşabilmek için belirlenen görevler iş birliği içerisinde yapılmalı, beraber çalışılmalı ve yardımlaşılmalıdır.
İşbölümü ve Uzmanlaşma Özelliği: Kadrolama yapılan çalışanların belirlenen görevlerde çalışarak uzmanlaşmaları ve amaca yönelik hareket etmeleridir. Uzmanların başarıları, örgütün başarısını getirir.
Koordinasyon Özelliği: Aynı zamanda yönetimin bir fonksiyonu olan koordinasyon, çatışma olmadan uyum içerisinde çalışmaktır. Uyumun bozulduğu yerlerde yönetici devreye girerek koordinasyonu tekrar sağlar.
Yetki Özelliği: Yöneticilerin karar alma yetkilerinin bulunmasıdır. Yönetimin düzgün ve sorunsuz olarak gerçekleşebilmesi için mutlaka belirli yetkilere sahip olmaları gerekir.
Evrensel Özellik: Yönetimin tüm organizasyonlarda olması evrensel özelliğini ifade eder. Kamu kuruluşu, özel kuruluş ya da vakıf ve aile olması farketmez.
Hiyerarşik Özellik: Emir komuta zincirinin oluşturulmasıdır. Kimin kime bağlı çalışacağı, emir alacağı belirlenir ki düzensizlik sorunları yaşanmasın. Şeffaf bir şekilde herkes ile paylaşılır.
Yönetici ve Lider Arasındaki Farklar
Yönetimden anlatırken yöneticiden de bahsetmek gerekiyor. En basit hali ile yönetim işini gerçekleştiren kişiye denir. Çok tartışmalı olarak kişilerin lider mi yoksa yönetici mi oldukları her dönemde süregelen bir konudur. Sosyal medyayı çok aktif kullanan insanların karşılarına yönetici ve lider görselleri sürekli olarak çıkmaktadır. Bu görseller çoğunlukla yöneticinin herkesin arkasında olduğu, bağırarak iş yaptırmaya çalıştığı ve liderin en başa geçerek gruba öncülük ettiği şeklinde tasvir edilir.
Evet, yöneticilik ve liderlik farklı kavramlardır. Yönetici, hedefe ulaşmak için elindeki kaynakları en verimli ve uyumlu şekilde kullanan kişidir. Lider ise hedeflere ulaşmak için birey ve grupların davranışlarını etkileyerek önderlik eden kişidir. Her lider yöneticilik yapabilir hatta zaman zaman farkında olmadan yönetmeye başlar. Ancak her yöneticinin liderlik vasfı taşıdığını söylemek zor olur.
Lider yenilikçidir, yeniliklerin peşine düşer, yöneticiler ise idarecidir, rutini sever.
Liderler insanlara odaklanır, yöneticiler sisteme odaklanır.
Lider yönlendiricidir, yönetici kurallara uygun hareket eder.
Lider olanı geliştirmeye çalışır, yöneticiler mevcut durumu koruma eğilimindedir.
Liderler ilham vericidir, yöneticiler düzenleyicidir.
Liderler uzun vadeli hedefleri hesaplar, yöneticiler daha kısa vadeli hedeflere odaklanır.
Liderler herkes için doğru olanın yapılmasını ister, yöneticiler fikirlerinin doğru olarak kabul edilmesini ve uygulanmasını ister.
Lider kişilere güvenir, yönetici düzene ve denetime güvenir.
Lider ne ve ne için sorularını sorar, yönetici nasıl ve ne zaman sorularını sorar.
Lider “biz” derken, yönetici “ben” demektedir.
Lider etrafına heves ve güven verir, yönetici korku ve dargınlık yaratır.
Lider saygı ortamı oluşturur, yönetici kendisine saygı duyulmasını ister.
Lider mücadele ruhu ile hareket edilmesini sağlar, yönetici ödül ve ceza yöntemini benimsetir.
Birçok kez duyduğumuz klasik bir söz “Lider olunmaz, lider doğulur.” diyor ama çevremizde oldukça başarılı liderlik eğitimleri düzenleniyor. Enstitü’nün Liderlik Eğitimi de bunlardan biri. Liderlik becerilerinizi geliştirmek istiyorsanız katılabilirsiniz.
Yönetimin Temel Fonksiyonları Nelerdir?
Yönetim fonksiyonlarına, yönetim aşamaları gözüyle de bakılabilir. Yönetim ister kar amacı güden bir kurumda gerçekleşsin ister kar amacı gütmeyen bir kurum olsun, her ikisinde de amaç yönetimin verimli hale gelmesidir. Arzu edilen başarıya ulaşılabilmesi için 5 aşamalı olarak yönetim fonksiyonları kullanılmalıdır.
Planlama: Örgütün amacının belirlenmesidir. Amaca ulaşmak için yol haritası çizilir. Planlama unsuru yönetimin en önemli basamağıdır. Doğru bir kurgulama olması için bol veri toplanmalı ve planlama buna uygun yapılmalıdır. Sizi amaca ulaştıracak yollar belirlenir.
Örgütleme: Kadroların belirlemesidir. Örgütler oluşturularak yapılan planların uygulanması sağlanır. Kimin hangi görevleri yürüteceği belirlenir, mutlaka dinamik bir yapısı olmalıdır. Planda yapılacak olan değişikliklere uyum sağlayabilmelidir.
Yöneltme (Yürütme): Planlar yapıldı ve örgütler oluşturuldu. O halde aynı amaca ulaşmak konusunda çalışanlara motivasyon sağlanmalıdır. Emir komuta zinciri oluşturulmalı, çalışanlar güdülenmeli ve etkin bir disiplin ve etkili liderlik ile yöneltme fonksiyonu yerine getirilmelidir.
Koordinasyon (Eşgüdümleme): İşletme içi ve işletme dışı koordinasyonun sağlanmasıdır. Çalışanların birbiri ile ne şekilde çalışacaklarının koordine edilmesidir diyebiliriz.
Kontrol (Denetim): Örgüt içerisinde kadrolar çalışmaya başladıktan sonra, yönetim sürecinin kusursuzluğu sağlamak amacıyla yapılan denetimleri ifade eder. Plandan sapmaları engeller, amaca ulaşmada hangi noktada olduğunuzu gözlemenizi sağlar.
Organizasyon kurup yönetmek için tecrübenizin olması gerekmektedir. Tüm fonksiyonları bir araya getirerek amacınıza kısa sürede ulaşabilirsiniz. Tecrübeniz olmasa bile kişisel çabalarınız size bu konuda destek olur. Enstitü’nün Yönetim ve Organizasyon Eğitimi size eksik olduğunuz kısımları göstererek, iyi bir yönetim stratejisi ve organizasyon kültürü oluşturmanıza yardımcı olur.
