Sözlük anlamı ile düşünce, duygu veya bilginin her türlü yol ile başkalarına aktarılmasına iletişim denir. Bu aktarımlar sözlü, jest, mimik, yazılı, işitsel ya da görsel şekilde, gönderici ve alıcı arasında gerçekleşir. İlk çağlardan günümüze kadar iletişim, çeşitli aşamalardan geçmiştir. İnsanlar anlamsız seslerden, anlamlı sesler oluşturmaya çalışmışlar, mağara duvarlarına yaptıkları resimler ile anlaşmaya devam etmişlerdir ve günümüze kadar ulaşmayı başarmışlardır. Yazının icadı ile iletişim türleri de artmıştır. Ateş, dans, duman, güvercin geçmişte iletişim araçları arasında yer almıştır.
Zamanın ilerlemesiyle birlikte teknikleri değişse de iletişim insanoğlu ile birlikte doğmuş ve onunla birlikte gelişmiştir. İnsanlar geçmişten günümüze kadar kitleler halinde yaşamışlar ve hala yaşamaya devam etmekteler. Kişiler, sosyal çevrelerinde huzurlu bir yaşam sürebilmek için iletişime ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda bedensel ve ruhsal ihtiyaçlarını gidermeleri için sürekli iletişim halinde olmaları gerekmektedir. İletişimi, insanı yakın ve uzak çevresine bağlayan bir halka olarak düşünebiliriz.
İletişimin Öğeleri Neler?
Sağlıklı bir iletişimin gerçekleşmesi için 6 temel öğeye ihtiyaç vardır. Bu öğeler:
Gönderici (Kaynak): İletiyi oluşturan ve herhangi bir iletişim kanalı ile alıcıya gönderen kişidir. İletişimi başlatan, duygu ve düşüncelerini karşı tarafa aktaran kişi kaynaktır. Burada her zaman kişi olarak düşünmemek gerekiyor. Kitap, gazete, dergi, şuan okuduğunuz blog yazıları ya da hayvanlar da gönderici olabilir.
Alıcı (Hedef): İletinin ulaştırılmak istendiği kişi ya da varlıktır. Sözlü iletişim kullanılacaksa alıcı dinleyen kişi, yazılı iletişim kullanılacaksa alıcı okuyucu olacaktır.
Örnek üzerinden gidecek olursak, Tuğçe: “Yarın sınav var mı Emre?” dediğinde gönderici (kaynak) Tuğçe, alıcı (hedef) Emre olmaktadır.
İleti (Mesaj): Göndericinin hedefine yani alıcıya iletmek istediği duygu, düşünce ve istekler mesajdır. İletiyi aktarmanın birçok yolu vardır. Bu yüzden sadece sözlü ya da yazılı şekilde düşünmek yanlış olur. Yapılan jest ve mimikler veya sesinizin tonu da mesaj niteliği taşımaktadır.
Kanal (Araç): iletişimin gönderilme biçimine denilmektedir. Ses, görsellik, kitle iletişim araçları, ışık kanal olabilecek ögelerdendir.
Dönüt (Geri bildirim): Alıcının iletiye verdiği her türlü yanıt dönütü oluşturur. Ve geri bildirimin olması sağlıklı bir iletişim gerçekleştiğine, alıcının mesajı anladığına işarettir.
Bağlam (Ortam): İletişimin gerçekleştiği ortamdır.
Tüm bunların yanı sıra şifre dediğimiz kodlar da iletişim öğeleri arasına girmektedir. Örneğin iki insanın aynı dli konuşması ya da trafik işaretlerinin anlamlarını biliyor olmamız kodu oluşturan faktörler arasında yer alır. Sağlıklı bir iletişim kurulabilmesi için tüm öğelerin var olması gerekir. Öğelerden biri eksik kaldığında iletişim tam olarak gerçekleşmez ve yanlış anlaşılmalar olabilir. Peki hayatımızı bu kadar etkileyen ve diğer insanlarla ya da varlıklarla anlaşabilmemizi sağlayan iletişimi nasıl kurabilirsiniz?
İletişim Türleri Nedir?
Sözlü İletişim
Konuşabilmektir. Karşınızda bulunan kişiye duygu ve düşüncelerinizi sesli olarak aktarmaktır. Yüz yüze görüşmeler, telefon görüşmeleri, hitap şekilleri, eğitimler sözlü iletişime dahildirler. Sözlü iletişimi doğru yapabilmek için konuşma, dinleme, geri bildirim ve soru sorma konularında kendinizi yetiştirmelisiniz. Özellikle son yıllarda güzel ve etkili konuşma insanlarda aranılan yetkinliklerden olmuştur. Kişi, nerede ve kiminle nasıl konuşacağını biliyorsa, mesajı alıcıya iletmede yetenekli ise başarılı olmuş demektir.
Sözsüz İletişim
İnsanlar zaman zaman ne söylediğinizden çok nasıl söylediğinizde ilgilenirler. Bunu sözlü iletişiminizin tamamlayıcısı gibi düşünebilirsiniz. Ağzınızdan çıkan her sözü el ve kol hareketlerinizle, başınızla, gözünüzle, jest ve mimiklerinizle destekleyebilirsiniz. Bu yüzden beden dili diye bir kavram ortaya çıkmıştır ve sözsüz iletişimin koşullarından sayılmaktadır.
Yazılı İletişim
Kişiler arası iletişim dil ile sağlanır. Ancak burada bahsedilen, dilin sembollere dönüşmüş halidir. Semboller nesnelere çizilerek iletişim kurulur. Mektuplar, makaleler, tutanak ve basın bildirileri aynı zamanda internet ortamındaki yazılı dokümanları yazılı iletişime örnek verebiliriz.
İletişimde Yapılan Hatalar Nelerdir?
İnsanlarla iletişim kurmanın birçok yolu varken, bazen öyle şeyler yaparız ki önünü kapatır ve mesajın karşı tarafa geçmesine fırsat vermeyiz. Bu tür durumlarla karşılaşmamak için olabildiğince aşağıdaki hatalardan uzak durmalısınız.
Emir vererek konuşmayınız. Gerek iş ortamında gerek aile ortamında emir kipinden uzak durunuz.
Tehdit ederek ya da uyararak yapılan konuşmalar, karşınızdaki insanla aranızda problem oluşturabilir.
Konuyu saptırmak, en önemlisi olabilir. İyi bir dinleyici olursanız, konuyu doğru anlayarak geri dönüş yapabilirsiniz.
Kişiyi daha iletişimin başında yargılamayın, suçlayarak konuşmayın ya da eleştirmeyin.
Alıcıya her zaman ismi ile hitap edin, isim takmayın ya da iletişim esnasında alay edici konuşmalardan uzak durun. Böylece hem iyi bir dinleyici hem de karşı tarafa mesajlarını tam olarak ileten iyi bir gönderici olursunuz.
Etkili İletişim Nedir?
İleti sahibi olan kaynağın, sözel ve bedensel becerilerinin, alıcının beklentileri ve hazır oluşuyla birlikte, doğru ortamda buluşmalarına etkili iletişim diyebiliriz. Günümüzün en büyük sosyal probleminin anlaşılamamak olduğunu düşünürsek bunu ancak güzel ve etkili bir konuşma ile aşabileceğinizi unutmamanız gerekiyor. Kişiler arası diyalog kurarken, konuşmayı başlatmak ne kadar önemliyse, devam ettirebilmenin de bir o kadar önemli olduğunu unutmayın. Etkili iletişim kurabilmek için yukarıdaki yöntemlerin dışında beden dili ve diksiyon kursu ile kendinizi geliştirerek sağlıklı iletişimler kurabilirsiniz. Enstitü kişisel becerileri artırma ile ilgili ücretsiz online eğitimler vermektedir. Siz de bu eğitimlere katılabilirsiniz.
Etkili İletişim Yöntemleri Nelerdir?
Dinlemek: iyi bir dinleyici her zaman kazanır. Gönderici mesajlarını size iletirken, sadece onun anlattıklarına odaklanmalısınız. Kendi vereceğiniz cevapları düşünmek sizi konudan saptıracaktır. Aynı zamanda yapılan araştırmalar dinlemeden önce konunun sonunu tahmin etmeye çalışan kişilerin, birçok sorunla boğuştuklarını ortaya koymuştur. Karşımızdaki kişinin sözünü kesmeden, sıranın bize gelmesini beklemeliyiz.
Devamlılık: İletişim devam etmesi önemli koşullardan biridir. Bu yüzden kendinizi ruhsal ve bedensel olarak hazırlayın. Aranızdaki diyalogun devam etmesi için kapalı uçlu sorular sormaktan kaçının. Evet ya da Hayır ile geçiştirilebilecek sorular yerine, karşınızdaki kişinin fikirlerini almaya yönelik sorular sorun.
Beden Dili: kesinlikle çok iyi kullanmalısınız. Anlattığınız şeyleri etkili şekilde alıcıya iletmenin yolu beden diliniz, jest ve mimiklerinizden geçer ve birbiri ile uyumlu olmalıdır. Örneğin, sizin için çok önemli olan bir konuyu oldukça düz bir şekilde, mimik kullanmadan ifade etmeniz, anlattığınız kişi de aynı duyguları uyandırmayacaktır.
Geri Bildirim: Göndericiyi anladığınızı göstermeniz gerekiyor. Ancak bunu yaparken, nazik ve hoşgörülü olmalısınız. Yapıcı eleştiriler ile mesajlarınızı vermelisiniz.
