İçinde bulunduğumuz yüzyılın pazarlama açısından en önemli parçalarından biri dijitalleşmedir. Dijitalleşmenin amacı sürekli yeniyi ve teknolojiye dayalı yaşam oluşturmaktır.
Dijitalleşme Nedir?
Dijitalleşme günlük hayatta sosyal yaşamda, çalışma alanlarında insan ilişkilerini, tüketici davranışlarını, işletmelerin pazarlama kanallarını geliştiren ve düzenleyen bir güç haline gelmiştir. Bu durum dijital devrin gerçek yaşamdaki eylemlerin ve fonksiyonların bu ortama taşınmasıyla başladı.
Fijital Doğuyor
Dijitalleşme zamanla yerini ‘fijital (phygital)’ kavrama bırakmaya başladı. İlk kez 2007 yılında Amerikan Reklam Ajansları Birliği Başkanı tarafından yıllık toplantıda kullanılan bu kavram zamanla popüler kavramlar arasına girdi. ‘Fiziksel’ ve ‘dijital’ kavramların bir araya gelerek oluşturduğu fijital tüketiciye en doğru yoldan ve ölçümlenebilir şekilde ulaşmayı sağlayan yeni nesil pazarlama yöntemidir.
Fijital Pazarlama Nedir?
Geleneksel pazarlama karması elemanlarının dijital dünyaya adapte edilmesi anlamına gelir. Yani fiziksel deneyimler ile dijital deneyimlerin birleşmesidir. Çevrimiçi ve çevrimdışı dünya arasındaki farka bakıldığında pazarlamanın küreselleşmesi ve dijitale artan önem giderek artmaktadır. Tam burada fijital pazarlama konsepti, geleneksel satış promosyonu unsurları ile dijital bir marka entegrasyonuna karşı konulmaz bir çözüm sunmaktadır.
Kuşaklar açısından bakıldığında fijital kavramı Y ve Z jenerasyonuna yabancı gelmiyor.1990’lar ve sonrasında doğanlar için çevrimiçi ve çevrimdışı ayrımı bulunmuyor. Fijital pazarlama kavramını bir davranış biçimi gibi yaşayan Y ve Z jenerasyonu, fijital deneyimin ortaya koyduğu değerleri olağan bir durum olarak karşılanıyor.
Devamlılığı Sağlamak
Markaların stratejilerini belirlerken bu kuşaklara ayak uydurması ve pazarlama açısından onların istek ve ihtiyaçlarını karşılayabilecek teknikler kullanması da oldukça güçleşiyor. Devamlılık sağlamak, marka sadakati oluşturmak, bilinirliği artırma açısından fijital pazarlama günümüzde en sık karşılaşılan pazarlama yöntemi olarak kullanılmaya başlandı.
İşletmelerin marka adına ürün veya hizmet oluştururken bu portföyün yeni yaşam tarzına uyum sağlayacak şekilde yapılandırılması pazarlama iletişimi açısından değişim göstermektedir. Pazarlama iletişimi işletmelerin ve markaların sesidir çünkü markanın tüketicilere etkinlikler, deneyimler ve duygularla bağlantı kurmasını sağlar.
Bu yeni nesil pazarlama etkileri de sadece tüketicilerin tercihleri üzerine değil, aynı zamanda modern pazarlama iletişimi, kişisel yorumlama, marka değerinin ve ürünlerin algılanması açısından psikolojik etkilerle ilişkilidir.
Dijital Çağda Pazarlama
Dijital pazarlama internet, sosyal medya, mobil platformlar gibi dijital kanalları kullanan bir pazarlama yöntemidir. Geleneksel pazarlamanın üretim ve hizmet anlayışını geride bırakan yeni bir anlayış yaratmıştır. Günümüzde dijital pazarlama yalnızca bir pazarlama trendi olmaktan çok tüketici davranışında benzersiz yaklaşımlar sunmaktadır.
Marka ve Markalaşma
Etimolojik olarak ‘marka’ kelimesi Almanca’da Marc yani sınır çizgisi Fransızca’da Marque yani ürün işareti Anglo-Sakson dillerinde ise Brand- Branding yani işaretleme anlamında kullanılır. Markanın bir terim olarak Türkçeye geçmesi İtalyanca Marca dan olmuştur. İtalyanca’ya ise İngilizce Mark yani işaret kelimesinden geçmiştir.
Marka Nedir?
Marka, satıcıların mal veya hizmetlerini farklılaşmayı amaçlayarak isim, terim, işaret, sembol, tasarım, logo gibi ayırt edici özellikleri ile rakiplerinden farklı olarak sunmasıdır. Avrupa Yöneticilik Merkezi tarafından pazarlamanın stratejik uygulaması konusunda dünyanın en önde uzmanı olarak bilinen Dr. Philip Kotler ve Armstrong’a göre ise marka bir grup üreticinin ya da satıcının ürün ve hizmetlerini tanıtmaya ve rakiplerinden ayırıp farklılaştırmaya yarayan, isim, terim, simge(sembol), tasarım(dizayn), işaret, şekil, renk ya da bunların çeşitli bileşimleridir.
Markalar Açısından Fijital Pazarlama Örnekleri
Markaların son zamanlar da tüketiciyi çekme adına uyguladığı stratejilere bakıldığında dijital ve bundan doğan fijital kavramlara yöneldiği görülmektedir. Bu örneklere baktığımızda Coca-Cola bu pazarlama yaklaşımını ilk kez 2009 yılında yaptı. Tüketiciye istediği içeceği yapabilme imkanı tanıdı ve bunu dokunmatik bir ekran ile sundu. Tüketici bu içeceğini adlandırarak sosyal medyada paylaştı. Ayrıca bir zamanların popüler oyunu Pokemon GO başarılı bir fijital uygulaması olarak akıllarda kaldı.
Diğer bir örnek C&A mağazalarındaki ürünleri dijital askılarla astı ve askıların içerisine yerleştirdiği dokunmatik sensörler ile gün içinde kaç kişinin bu ürünleri incelediğini hesaplayabildi. Ve marka bu verileri Facebook’ta paylaşarak tüketicilerine yeni bir alışveriş deneyimi sundu.
Türkiye’de ki trendlere bakacak olursak buna en iyi örnek Getir ve BiTaksi uygulamalarıdır. Taksiyi dijital olarak çağırabiliyoruz ve fiziksel olarak kullanabiliyoruz. Market alışverişlerimizi telefonlarımızdaki uygulamayla yapabiliyor ve ihtiyaçlarımızı fiziksel olarak da kullanabiliyoruz.
Yazar: Zeynep Gül
