Doku ve hücre biyolojisi kültürü, genetik, biyokimya, mikrobiyoloji, moleküller biyoloji ve son olarak fizyoloji gibi doğa bilimlerinin yanısıra makine mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, elektrik-elektronik mühendiliği gibi mühendislik dallarından yararlanarak DNA teknolojiler ile mikroorganizmaları hayvanları ve bitkileri geliştirmek, doğal olarak elde edilme imkanı olmayan ve ihtiyacımız olanı kadar üretilemeyen, çok az miktarda bulunan maddeleri elde etmek için ilgili teknolojileri kullanan kişilere biyoteknoloji uzmanı denmektedir.
Biyoteknoloji Uzmanı Nedir?
Diğer bilimlerle yakın ilişki içinde olan biyoteknoloji bilimi, temel biyolojik bilimlerinden ortaya çıkan yeni gelişmeleri, ortaya çıkan ihtiyaçlar kapsamında pekçok ülkede örgün eğitim veren kurumların yapmış oldukları planlar kapsamında ders içerikleri oluşturularak uygulamaya yönelik çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Kendi talebini oluşturmak için biyoteknoloji temel bilim buluşlarını kısa zaman zarfında kullanarak ticari çalışmalara veya ürünlere dönüştürebilir. Bu açıdan diğer teknoloji bilimlerinden ayıran en önemli neden olarak gösterilebilir. Örneğin sıcak su kaynaklarında yaşamını sürdüren bakterilerinden sağlanan yüksek sıcaklığa dayanıklı bir enzimin, temel bilim ve uygulama çalışmalarının ayrılmaz durumunda olan PCR’nin mühim girdisi gösterilebilir. Biyoteknoloji çalışmaları; moleküller biyoloji, miktobiyoloji, biyokimya, immünoloji, biyoproses, hücre biyolojisi, protein mühendisliği ve emzimoloji gibi farklı alanları içinde bulundurur. Bu nedenle birçok bilimle yakın ilişki içinde olduğunu belirtebiliriz.
Biyoteknoloji Uzmanı Ne İş Yapar?
Biyoteknoloji uzmanlarının pekçok görevleri vardır. Ağırlıklı olarak uygulama ve araştırma alanlarında çalışanların görevleri aşağıdaki gibidir;
Biyolojik canlılar, hücreler ve sıvılarda bulunan veya ilişkili olan gen, genom, protein, metabolom ve proteom analizlerini yapar. Gıda, çevre tıp, tarım, ziraat, ticaret üretim alanlarında biyoteknoloji merkezci ve birbirinden faydalanan çözümler üretmek gibi görevleri vardır.
Her çeşit biyolojik üründe, yapısında şeker olan çikolata ve bunun gibi ürünlerde ve birçok tohum analizlerinde ilgili gen yerlerini ve DNA bölgelerini belirlemek, bilimsel ve pratik alanda kullanılması planlanan bilgilerin üretimini yapmak, deneysel ve bilimsel düzenekleri işletmek.
Genetiği değiştirilmiş organizmaların analizlerini yapmak.
Görevli olduğu kurumun politikalarına dikkat ederek bilimsel bilgileri paylaşmak ve diğer paydaşlara bu bilgiler ışında hizmet sunmak.
Temel tıp ve klinik bilimlerindeki alanlar başta olmak üzere defekt ve normal diyebileceğimiz fenotipleri oluşturan, farklı tür hastalıklar veya doğrudan ya da dolaylı ilişkili, gen, genom, protein ve proteom analizlerini gerçekleştirmek, bilgi üretimini yaparak ilgili alanlarda olan araştırmacı veya ihtiyaç sahipleriyle birlikte ortak çalışmalar yapmak.
Ekspresyon ve sekansı, gen klonlanması analizlerini yaparak, bu alanlarda bilimsel veriler ışında destek hizmeti sunmak.
Yeni nesil olarak görülen genom sekanslama teknolojilerindeki konularında bilgi transferini gerçekleştirmek, konu ile ilgili sistemleri kullanarak işletilmesini ve araştırmalarını yapmak.
İnsan sağlığı ve hastalıkları çerçevesinde protein ve gen merkezli yeni bilgilerin üretilmesini sağlamak. Bunun için farmaogenomik, genomik , proteomik, biyoinformatik ve moleküller genetik alanlarının sağlamış olduğu imkanlardan yararlanılarak görev yapılan bölgede olmayan deneysel çalışmaları hazırlmak
Her tür çalı varlıktan veya biyolojik materyalden plasmid, DNA, RNA izolasyonlarını yapmak, gen transfer seçeneklerini optimize yaparak standart seviyeye indirgemek ve yeni yaklaşımlarda bulunmak.
Kişilerin akrabalık ve soy ağaçlarının ortaya çıkarılmasında DNA dizilimine dayalı faaliyetlerde bulunmak ve buna yönelik çalışmalar gerçekleştirmek.
DNA barkod analizlerini yaparak her çeşit canlının tür seviyesinde tanımlamasını yapmak, birtakım kıymetli mantarlar dahil olmak şartıyla her çeşit ürünün ya da canlının, gen skansına dayalı veya multiplex PCR yaklaşımları kapsamında tanımlamasını gerçekleştirmek gibi görevleri bulunmaktadır.
Biyoteknoloji Uzmanı Nasıl Olunur?
Biyoteknoloji uzmanı olabilmek için iyi bir eğitim geçmişine sahip olması beklenmektedir. Bu eğitim temelde liseden itibaren başlamaktadır. Liselerin sayısal bölümlerinden mezun olduktan sonra Yükseköğretim (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına ve sonrasında ise aynı yıl yapılan Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavlarına girerek üniversitelerin biyoteknoloji bölümü tercih edilmelidir. Bu eğitim toplamda 4 yıl boyunca devam etmektedir. Lisans eğitim sonrasında ise yüksek lisans eğitimi alınmalıdır. Bunun için ALES sınavına ve YDS sınavlarına girerek iyi birer puan elde edilmelidir. Kabul için en düşük puan alımları ALES için 70, YDS sınavı için ise 50 ve üzeri bir puan elde edilmelidir.
Üniversitelerin açmış oldukları yüksek lisans kontenjanlarına başvuruda bulunarak bilimsel yeterliliğe ve sonrasında ise mülakata girerek yüksek lisansa başlanılabilir. Yüksek lisans eğitimi toplamda 2 yıl devam etmekte olup bu eğitimin sonrasında ise biyoteknoloji uzmanı mesleği elde edilmiş olunur. Kamu araştırma merkezlerinde çalışabilmek için KPSS/lisans düzeyinde ilgili puan türünden sınava girilmelidir. Özel araştırma merkezlerinde ve sağlık tesislerinde görev alabilmek için ise herhangi bir sınav bulunmamaktadır.
