Dünyamız hızla değişiyor, gelişiyor. Teknolojik gelişmelere her gün bir yenisi ekleniyor. Peki ya biz? Aynı yetkinliklerle mi kalacağız? Yoksa bu gelişime ayak mı uyduracağız? Geliştirebileceğimiz yetkinliklerimiz var mı?
Gelişen, değişen ve hızlanan bu dünyada hepimiz belli beceri ve yetkinliğe sahibiz. Fakat bu gelişim karşısında sahip olduğumuz yetkinliklerimiz ve becerilerimiz yetersiz kalıyor. Hızla gelişen dünya düzenine hazır olmak istiyorsak bizim de kendimizde yenilikler yapmamız gerekiyor. 21. yüzyıl yetkinlikleri ise gelişen ve değişen bu dünya düzenine hazırlanmamıza yardımcı olur.
Yetkinlik Nedir?
Yetkinlik kelimesini "bir konuda yetkin olma durumu yani ileri ve donanımlı olma hali" ifadeleriyle tanımlayabiliriz. Bu kavram sahip olduğumuz bilgiler ve becerilerle de ilişkilidir. Yetkinlik, özellikle iş hayatında sıkça karşılaşılan bir kelimedir. Ancak sadece işle sınırlı değil. Yetkinlikler diğer bir ifadeyle beceriler hem kariyer hayatımızda hem de normal yaşantımızda yardımcılarımızdır.
Sahip Olmanız Gereken 21. Yüzyıl Yetkinlikleri
Hayatımızın her alanında yardımcımız olacak 21. yüzyıl yetkinliklerini yakından tanımaya geldi sıra. Yaratıcılıkla başlayıp, adım adım ilerleyelim.
Yaratıcılık
Yaratıcılık yeni bir fikir ya da düşünce üretmek; ortaya koymaktır. Tabi ki bunun için önce sorgulamak gerekir. Sorguladıkça ortaya çıkanlar ile bağlantı kurabilmeniz de önemlidir. Bu bağlantılarınızı ise farklı alanlardaki konularla birleştirebilmeniz gerekiyor. Böylece farklı alanlarınız arasında ağlar kurmuş oluyorsunuz. Tüm bunları yapabilmek için yaratıcılığımızın yüksek olması gerekiyor.
Her şey aslında bir konu hakkında "Peki böyle olursa nasıl olur?" sorusu ile başlıyor. Yani sorgulamakla başlıyor. Ancak yaratıcılık oranları çok az. Amerika’da yapılan araştırmalarda yaratıcılık oranı en düşük yetişkinlerden biridir. Yaratıcılık oranının en yüksek olduğu yaş düzeyi ise anaokulu dönemi. Bu sebeple de okumaktan, uygulamaktan, problemleri çözmekten ve hayal kurmaktan asla kaçınmamalısınız, kaçınmamalıyız.
İnovasyon
İnovasyon kelimesini yenilikçilik ile uyumlandırabiliriz. İnovasyon bir düşüncenin gerçek hale getirilmesidir. Yani teorinin artık uygulanabilir hale geldiği durum da diyebiliriz. Amaç en baştaki fikri bir ürün ya da hizmet haline dönüştürmektir. Örnek olarak kullandığımız alışveriş sitelerini verebiliriz. Bu siteler bir düşünce sonucu ortaya çıkıyor. Ardından algoritma ve diğer süreçleri ile de hizmet edebilecek duruma kadar gelebiliyor.
Yaratıcılık ve inovasyon iç içedir. Çünkü yaratıcılığın içinde sorgulama ve merak; inovasyonun içinde de süreç ve hizmet var. Bu yüzden her ikisi de birbiriyle örtüşen yetkinlikler. İkisi de birbirine ihtiyaç duyuyor. Bu iki yetkinlik de çok önemli. Zira; hem şirketlerin hem de insanların gelişen dünyaya ayak uydurması bu yetkinliklere bağlı. Gelişimi kaçırmamak için mutlaka bu iki yetkinliğinizi de güçlendirmelisiniz.
Eleştirel Düşünme
Eleştirel düşünme bir problem belirlemeyle başlıyor. Sonra da bu konu ile ilgili veriler topluyorsunuz. Topladığınız verileri eleştirel bakış açısı ile değerlendiriyorsunuz. Ardından analiz ve sentez yapıyorsunuz. En son aşamada ise ortaya bir sonuç çıkartıyorsunuz. Bu sonuç ile de harekete geçiyorsunuz. Eleştirel düşüncenizin gelişebilmesi için karşılaştığınız durumlarda sürekli sorgulamalısınız ve merak etmelisiniz.
Problem Çözme
Günlük hayatta pek çok problemle karşılaşırız. Örneğin ürünün fiyatı yüksektir ve satılmaz. Fiyatı azaltabilmenin yolunu bulmaya çalışacaksınız. Ama ilk önce problemin ne olduğunu tanımlamanız gerekiyor. Problemin ait olduğu koşulları ve çevresini de bu durumda araştırmalısınız. Ve probleme uygun çözümler oluşturmalısınız. Süreç sonunda çözümlerden birini seçmelisiniz. Bütün süreç için ise analiz, iletişim, sentez ve araştırma becerilerinizin yüksek olması gerekiyor. Karşılaşacağınız birçok problem için problem çözme yetkinliğinizin muhakkak gelişmesi gerekiyor.
Takım Çalışması
Aslında bu yetkinlik eski dönemlerden beri vardı ve önemliydi. Günümüzdeki koşullar takım çalışmasını daha da önemli hale getirdi. Yukarıda bahsettiğim gibi karşılaşacağınız birçok problem olacak. Sorunları çözerken takım çalışmasına ihtiyaç duyacaksınız. Bu yetkinliğin en iyi olduğu dönem yaratıcılık da olduğu gibi anaokulu dönemi. Çünkü ilerleyen yaşlarda kişiler arasında yarış hali artıyor. Herkes bir şekilde bireysel hale dönmeye başlıyor. Karşılaştığınız problemleri daha kolay ve kısa sürede çözmek istiyorsanız takım halinde çalışmayı öğrenmeniz gerekiyor.
İletişim Becerileri
İletişim becerileri en çok aranan yetkinliklerden biridir. Hem sözlü hem yazılı iletişim becerileriniz fazlasıyla önemli. Okuduğunuzu anlamanız, dinlemeniz ve bunu karşı tarafa anlatabilmeniz gerekiyor. Basit gibi görülse de pek çok kişi uygulama kısmında zorlanıyor. Her şeyi karşı tarafa doğru, etkili ve hızlı bir şekilde aktarabilmek istiyorsanız bu becerinizin de iyi olması gerekiyor.
Bilgi Okuryazarlığı
Bilgi her zaman önemlidir. Kitaplardan, gazetelerden veya veri tabanlarından ulaşılabilir. Bilgi okuryazarlığı öncelikli olarak hangi bilgiye ihtiyacınız olduğunu tespit etmenizi sağlatıyor. Sonrasında ise onu geliştirip kullanabilmenizi öğretiyor. Kendi kendine öğrenemeyenler ve unuttuklarını hatırlatamayanların geleceğin bilgisizleri arasında yer alması kaçınılmaz olacaktır.
Medya Okuryazarlığı
Medya okuryazarlığı her dönem önemliydi. Fakat sosyal medya ile önemi kat kat artmaya başladı. Günümüzde bir şekilde herkes içerik üretebiliyor. Bu yüzden de pek çok bilgiyi farklı yerlerden bakıp karşılaştırmanız gerekiyor. Böylece doğru bilgiyi bulmaya çalışıyorsunuz. İlk olarak o bilginin ana kaynağını bulmanız gerekiyor. Ardından da o bilgiyi doğru bir şekilde zihninize aktarabilmeniz gerekiyor.
Bilişim ve İletişim Teknolojileri Okuryazarlığı
Bilişim ve iletişim teknolojileri de her dönem konuşuluyor. Sürekli olarak değişiyor ve gelişiyor. Bu sebeple de her çağda mutlaka bilişim ve iletişim teknolojilerini aktif olarak kullanabilmeliyiz. Teknoloji geliştikçe siz de kendinizi onları kullanabilecek şekilde geliştirmelisiniz. Bu sosyal medyayı etkili ve aktif kullanabilmek değildir. Bunun yanında Google, Gmail ve Linkedln gibi yerleri de etkili olarak kullanabilmelisiniz. İletişim teknolojileri için ayrıca kodlama da öğrenmeniz gelişiminizi arttıracaktır.
Evrilebilme, Esneklik, Uyum Sağlayabilme
Evirilebilmeyi esneklik ve uyum sağlayabilme ile de örtüştürebiliriz. Çok önemli yetkinlikler arasındadır. Sürekli gelişen ve değişen dünyada yeniliklere açık olmanız gerekiyor. Bunun yanı sıra kısa süre içinde de uyum sağlayabilmeniz gerekiyor. Bu yetkinliğinizin gelişebilmesi için ise konfor alanınızın dışına çıkmanız gerekiyor.
İnsiyatif Alma ve Öz Yönlendirme
Geçmiş yıllarda sadece çalışandınız, size söylenenleri yapmanız yeterliydi. Yani işvereniniz çalışma alanınızı tek başına yönetebilecek güçteydi. Günümüzde işverenler de bunun yeterli olmadığını fark etti ve çalışanların da inisiyatif alması bekler oldu. Çünkü farklı ürünler oluşturmak ve geliştirmek için farklı düşüncelere ihtiyaçları var.
Öz yönlendirme de ise sürekli öğrenme içinde olmanız ve bilgilerinizi de aktif bir şekilde uygulamanız gerekiyor. Bunun için de kendi kendinizi yönetebilmelisiniz. Sadece öğretilen bilgi ile artık gelişebilmeniz çok zor. O yüzden bu iki yetkinlik de fark yaratmanıza yardımcı olacaktır.
Sosyal ve Kültürlerarası Etkileşim
Takım çalışması ve disiplinlerarası çalışma için bu yetkinliğe sahip olmanız gerekiyor. Geliştirebilmek için ise farklı gruplar arasında olabilme fırsatları yaratmalısınız. Böylece gruplarla çalışarak bu yetkinliğinizi geliştirebilirsiniz. Başardıkça da yetkinliğinizin ne kadar geliştiğini fark edeceksiniz.
Üretkenlik ve Hesap Verilebilirlik
Üretkenlik girdilerin azaltılması ve çıktıların arttırılmasıdır. Örneğin bir iş yerinin daha karlı olabilmesi için bu faktörü geliştirmesi önemlidir. Katkı sağladığınız işte bunu nasıl yapacağınızı öğrenmeniz ve öğrendiklerinizi aktarabilmeniz gerekiyor. Bu yetkinlik kariyerinizde ve yaşamınızda başarılı olabilmek için önemli.
Liderlik
İlgili eğitim: Liderlik Kursu
İyi liderin dürüst, ileri görüşlü ve ilham veren olması beklenir. Ayrıca iyi bir lider takımı ile araştırmalar yapıp sonuçları ortaya koyabilmelidir. Liderlik çok konuşmak yerine iyi bir dinleyici olmaktır. Önden gitmek yerine takımının yanında yer almalıdır. İyi bir lider hem iyi yönetici hem de takım oyuncusu olabilmeli.
Sonuç olarak; sıraladığım yetkinlikleri yaşantınıza ve kariyerinize uyarlamalısınız. Bu yetkinlikler kariyerinizde ve yaşantınızda anahtarlarınız olmalıdır. Eğer 21. yüzyıl yetkinliklerinizin gelişmesini istiyorsanız takım çalışmalarına, öğrenci kulüplerine veya stajlara mutlaka katılmalısınız. Ayrıca karşılaştığınız birçok durumda araştırmayı, sorgulamayı analiz ve sentez yapmayı da ihmal etmemelisiniz.
YAZAR: BÜŞRA KUŞKU
