Johari Penceresi testi, insanların kendilerini tanımaları için yapılan bir testtir. Kişinin hedeflerine ulaşmak için kendi hakkında bir durum değerlendirmesi yapmasıdır. Adeta bir şirketin kendi hedeflerini gerçekleştirmek için stratejik planlama ve kalite yönetimi süreçlerinde kullandığı swot analizi gibi bir araçtır. Swot analizinde zayıf ve güçlü yönler, fırsatlar ve tehditler belirlenir. zayıf yönler güçlendirilir, fırsatlar değerlendirilir, tehditlerle baş edilmeye çalışılır. swot analizi sadece şirketlerin hedefleri için kullanılan bir araç değildir. Bireysel swot analizi de yapılabilir. Kişinin kendini gerçekleştirmek için kendini tanıması gerekir. Kendini doğru bir biçimde hem kendi hem de başkalarının gözünden tanımak istiyorsan Johari Penceresi testini çözerek bunu yapabilirsin. Testi çözdükten sonra belli bir usule göre puanları hesaplamak gerekiyor. Çıkan sonuca göre Johari Pencerendeki sınırları çizerek alanların büyüklüğünü belirlemelisin. Çıkan sonucu nasıl okuman gerektiğini yazımızın devamında anlatacağız.
Bu tablo, Johari Penceresi testinin ne olduğunu ve ne olmadığını açıklamaktadır. Johari Penceresi, kişisel farkındalık ve iletişim aracıdır ve insanların kendileri ve başkaları hakkındaki bilgi ve algılarına odaklanır. Bu model, insanların ilişkilerini ve kişisel gelişimlerini anlamalarına ve geliştirmelerine yardımcı olur. Johari Penceresi, psikolojik veya kişilik testi değildir ve kesin sonuçlar veya sabit kategoriler sunmaz.
Johari Penceresi Testi Hangi Amaçla Yapılır?
Johari Penceresi kelimesini ilk duyduğumda Japon bir bilim adamının icat ettiği bir pencere zannetmiştim. Ama öyle değilmiş. Johari Penceresi, 1955 yılında Amerikalı psikologlar Harry Ingram ve Joe Luft tarafından geliştirilen ilişkiler ve iletişim becerilerini inceleyen bir modeldir. Johari Penceresi testi adını bu modelden alır. Yani bu testi çözdüğünüzde kendinizi ve başkalarıyla olan iletişim becerilerinizi ölçmüş olursunuz. Johari Penceresi testi şu amaçlarla yapılır:
Kişiler arası ilişkiler
Ekip kurma
İletişimin güçlendirilmesi
Gruplar arası ilişkiler
Grup dinamiği kurma
Johari Penceresi modelinin diğer adları ‘’ Benlik Penceresi’’ ve ‘’Kendilik Algısı’’. Johari Penceresinin yapısı 2 farklı açıdan bakacak şekilde oluşturulmuştur:
Sizin kendinizle ilgili bildikleriniz/ bilmedikleriniz
Başkalarının sizinle ilgili bildikleri/bilmedikleri
Johari penceresi testi kişisel gelişim için kullanıldığında çok önemli sonuçlar alınır. Bu sonuçlar bireylerin gelişimine destek olur. Johari Penceresi testinin sonuçlarını doğru okuyup doğru değerlendirmek gerekir. Çünkü bu modeli okulda, evde, iş hayatında ve sosyal hayatta iletişim adına çok yararlı olacaktır. İnsan her yaşta değişebilir. Çünkü kişi sosyal hayatındaki rollerinden dolayı (baba, eş, öğrenci, çalışan) her gün bir şeyler öğrenir. Bu nedenle Johari Penceresi testini sadece bir defaya mahsus değil, belli periyotlarla yapmak gereklidir. Örneğin 3 yılda bir tekrar yapılabilir. Her defasında aldığınız sonuçlar değişecektir. Johari Penceresi içindeki alanlarınızın bazısı genişleyecek, bazısı daralacaktır. Bunlar hangi alanlar diye sorabilirsiniz. Gelin şimdi Johari Penceresi alanlarını ve bunların nasıl okunması gerektiğini inceleyelim.
Johari Penceresi Testi Sonuçları Nasıl Okunur?
Johari Penceresi 4 alandan oluşur. Her alanın büyüklüğü kişiye göre değişir.
Açık Alan: Johari Penceresinin sol üst köşesinde yer alır. Benliğin açık halidir. Yani kişinin başkalarından saklamadığı ve kendinin de farkında olduğu bilgilerdir. Cinsiyet, yaş, kilo gibi fiziksel bilgileriniz hem başkalarının hem de kendimizin farkında olduğu korkular ve kaygılarımız, davranışlarımız, özelliklerimizdir. Johari Penceresi testi sonuçlarına göre açık alanı geniş olan insanların özellikleri:
İyi bir iletişimci
Liderlik vasfı yüksek
Özgüveni yüksek
Başkalarını etkileme gücü yüksek
Kendiyle barışık
Kendini başkalarına açabilen
İşbirliği yapabilen
Karmaşa, güvensizlik, çatışma oluşturmayan kişiliklerdir.
İlgili eğitim: Liderlik Eğitimi Sertifikası
Bu nedenle açık alanı diğer 3 alana doğru genişletmek gerekir ki diğer alanlar daralsın. Ama şunu da belirtmekte fayda var. Açık alanı genişleteceğim diye de herkese her şeyinizi anlatmanız gerekmiyor. Çünkü bu sizi geveze yapar.
Gizli Alan: Sol alt köşede yer alır. Benliğin gizli halidir. Yani kişinin başkalarından gizlediği sırlar, korkular, çıkarcı niyetler, açık etmek istemediği her şeydir. Gizli alanın geniş olması, kişinin kendini insanlara açmadığını, kendi hakkında çevresine bilgi vermediğini gösterir. Genellikle ketum ve soğuk insanlar oldukları tespit edilmiştir. Bu insanların reddedilmekten ya da dalga geçilmekten korktukları için yalıtılmış, kendi dünyalarında bir yaşam sürdürdükleri gözlenmiştir. İlginç bir durum var. Gizli alandaki bilgiler paylaşılmadıkça zamanla bilinmeyen alana doğru kaydığı görülmüş. Aynı zamanda gizli alandaki bilgiler kişinin kontrolü dışında ortaya çıkınca çevresindeki insanların güvenini kaybettiği gözlemlenmiş. Gizli alanı geniş olan insanların özellikleri:
Özgüveni düşük
Soğuk ve çekinik
Haklarını savunamayan
Kendinden bahsetmeyen
Gizli alanı daraltmak için kendimizi açmak, kendimizi doğru ifade etmek gerekir. Duygularımızı, fikirlerimizi, beklentilerimizi doğru zamanda, doğru yerde ve doğru bir üslupla paylaşmalıyız.
Kör Alan: Sağ üst köşededir. Benliğin kör halidir. Yani başkalarının bizim hakkımızda bildikleri ama bizim kendimizde fark etmediğimiz özelliklerimiz, davranışlarımızdır. Toplumdaki imajımız bu alanla anlaşılır. Johari Penceresi test sonuçlarına göre kör alanı geniş olan insanların özellikleri:
Benmerkezci
Savunmacı
Otoriter
Eleştiriye kapalı
Aşırı kuralcı
Şüpheci
Kör alanınız genişse kendinizle ilgili az bilgiye sahipsiniz demektir. Kendini inkâr ve kendini kandırma bu alanın özelliklerindendir. Kör alanı ve gizli alanı geniş olan insanlar iletişim konusunda sıkıntı yaşayan insanlardır. Ayrıca kör alanınızın geniş olması diğer insanların sizin hakkınızdaki görüşlerini sizin bilmediğinizi gösterir. Kör alan ve gizli alanın genişliği ortama ve zamana göre değişir. Kişi, kendini her insana aynı ölçüde açamaz/açmaz. Örneğin okul değiştiren bir çocuğun yeni gittiği okulunda açık alanı dardır. Onu genişletmesi için sosyalleşmesi gerekir. Bu alan soru sorup geri bildirim alarak daraltılabilir. Diğer insanların görüşlerine başvurup kendimiz hakkında geri bildirim almak korkutucu gelebilir. Eleştirilmek, yargılamaya maruz kalmak insanı incitebilir. Ama benliğimizin kör alanını daraltmak için başkalarına kendimiz hakkında sormamız ve geri bildirim almamız gerekir. Benliğimizin gizli alanını daraltmak içinse kendimizle ilgili gerekli bilgileri çevremizle paylaşmak faydalı olacaktır. Yani kendimizi açmaya ve geri bildirim almaya başlarsak daha özgüvenli biri oluruz. Sorarak ve söyleyerek açık alanımız genişler.
Bilinmeyen Alan Johari Penceresinin sağ alt köşesindedir. Benliğin bilinmeyen halidir. Bilinçaltı, rüyalar, bastırılan duygular burada yer alır. Bilinmeyen alanın geniş olması, kendini bir yerlerde kaybetmek gibidir. Ya da günümüzün tabiriyle ‘’Boşluk hissetmek ‘’ demektir. Boşluk hissi olan kişilerin yaptığı işten, yediği yemekten ve yaptığı alışverişten tat almadığı gözlemlenmiş. Bunun arkasındaysa geçmişte yaşanan travmatik olayların, deneyimlerin olduğu düşünülüyor. Bilinmeyen alanı daraltmak içinse psikolojik danışmanlık almak tavsiye ediliyor.
Johari Penceresi Testi Nasıl Yapılır?
Johari Penceresi testi, 48 sorudan oluşuyor. Her bir soruyu (A) Her zaman, (B) Çoğunlukla, (C) Ara sıra, (D) Hiçbir zaman diyerek cevaplayacaksınız. Değerlendirme formundaki cevaplarınıza ✓ koyarak işaretleyin. İlgili sütundaki ✓ işaretlerini toplayıp sütunun sonundaki değerle çarpın. G ve A puanlarını bulun. Değerlendirme grafiğine G puanı alt ve üst satırları, A puanı sağ ve sol sütunları kapsayacak şekilde işaretleyin. 4 kanatlı Johari Penceresindeki en büyük alan sizin alanınızdır. Bu testi birkaç yılda bir yaparak kendimizi kendimizle karşılaştırabiliriz. Aynı Jordan Peterson’un 12 Rules For Life kitabında dediği gibi:
Kendini dünkü halinle karşılaştır. Bir başkasının bugünkü haliyle değil.
