IIENSTITU
AnasayfaBlogEtkili İletişimde Karşılaşılan Engeller Nelerdir?
Etkili İletişim

Etkili İletişimde Karşılaşılan Engeller Nelerdir?

28 Mayıs 2019
İki el sarı ve siyah bir bandı gergin bir pozisyonda tutmaktadır. Eller birbirine bakmakta ve bant ortada durmaktadır. Bant hafifçe kırışmış ve siyah ve sarı şeritlerle kaplanmış. Ellerin parmakları görülebiliyor ve tırnaklar düzgünce kesilmiş. Arka plan düz beyaz bir duvardır. Odadaki ışık bandı aydınlatarak sarı ve siyah çizgiler arasında bir kontrast yaratıyor. Bant sıkıca tutulmakta ve eller güvenli bir kavrama oluşturmaktadır.
Engel TipiÖrnekÇözüm Önerileri
Fiziksel ve Teknik EngellerMesajın yanlış veya eksik iletilmesi, İletişim kanalının yanlış seçilmesi, Mikrofondaki arıza ve işitme sorunlarıMesajın anlaşılır ve açık olması, uygun iletişim kanalının seçilmesi, teknik aksaklık olmaması
Psikolojik ve Sosyal EngellerÖn yargılar, algılama düzeyindeki farklılıklar, sosyo-kültürel farklılıklarMuhakeme yeteneğinin kullanılması, sürekli bilgi alışverişi ve iletişim, birlikte çalışma
Örgütsel EngellerÖrgüt büyüklüğü ve fiziksel yapı, hiyerarşi, yönetim şekli, statü farklılıklarıKüçük ekipler oluşturma, liderlerin etkin rol alması, örgüt içi iletişime değer verme
Dilin basit, yalın ve açıklayıcı olmamasıKonuşma veya yazı dilinde karmaşıklık, teknik jargon veya aşırı kısaltmalarDilin sade ve yalın kullanılması, teknik terimler yerine herkesin anlayabileceği kelimelerin kullanılması
Ön yargı ve kişilerin yanlış anlayıp farklı yorumlamasıKişiler arasındaki sosyal ve kültürel farkliliklardan kaynaklanan yanılgılarEmpati yapma, açık ve dürüst iletişim, farklı bakış açılarına saygı gösterme
Kişilerin bilgi seviyesindeki uyumsuzluklarBireyler arasındaki bilgi ve deneyim farklılıklarıBireylerin sahip olduğu bilgi birikiminin üzerinde açıklamalar yapılmama
Kişilerin birbirlerine karşı olan tutum ve davranışlarıOlumsuz veya saldırgan tutumlar, hakaret, küfür, aşağılamaSaygı, hoşgörü, adil ve objektif olma
Statü farklılıklarıBireyler arasındaki makam, rütbe veya unvan farklılıklarıHiyerarşiye rağmen, herkesin görüşlerine açık olma, bilgi ve becerilere odaklanma
Gürültü seviyesiİletişim ortamındaki yüksek ses seviyesiGürültü seviyesini minimize etme, sessiz bir ortam sağlama
Mesajın iletildiği kanalın etkileyememeDoğru mesajın yanlış platformda iletilmesiAlıcıyı etkileyecek biçimde iletişim kanalını seçme

Duygu, düşünce ve bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması anlamına gelen iletişim doğumdan ölüme kadar hayatımızın en önemli parçasıdır.

İlk insanların içgüdüsel tepkilerle oluşturduğu iletişim sürekli gelişerek hayatımıza yön vermiştir.

İletişim fakültelerinde ilk öğretilen konuların başında etkili iletişim gelir. Çift taraflı bir sistem olan iletişim aslında konuşan ve dinleyen arasındaki alışveriştir. 

Günlük yaşamda sabah uyandığımız andan gece uyuyana kadar evde, okulda, iş yerinde, mağazada ve kısacası aklınıza gelebilecek her yerde sürekli çevremizdeki insanlarla iletişim halinde oluruz.

İnsanlarla kurduğumuz iletişim ne kadar etkili olursa kendimizi karşı tarafa o kadar iyi ifade ederiz.

Önündeki Engeller 

Etkili İletişim Nasıl Kurulur? Etkili iletişim süreci beş ögeden oluşur:

Gönderici, mesaj, iletişim aracı, alıcı (okuyucu/izleyici) ve mesajın alıcı tarafından algılanıp yorumlanması (geri bildirim) aşaması.

Bu aşamalardan herhangi birinin gerçekleşmediği durumda ise iletişim süreci tamamlanamaz. 

İşte bu noktada karşımıza iletişimde karşılaşılan engeller ortaya çıkar. İnsanların birbirleriyle iletişimde bulunması karmaşık ve belirli bir süre gerektiren bir iştir. 

İletişim sürecini anlamak ve onu etkili bir şekilde kullanmak için iletişimi engelleyen etkenlerin bilinmesi/bunların ortadan kaldırılması için yöntemler araştırılması gerekir. 

Sağlıklı ve etkili iletişim kurarken karşımıza birçok engel çıkar.

Fiziksel ve Teknik Engeller

  • Mesajın yanlış veya eksik iletilmesi

  • İletişim kanalının yanlış seçilmesi

  • Mikrofondaki arıza ve işitme sorunları

  • Ön yargı ve kişilerin yanlış anlayıp farklı yorumlaması

  • Dilin basit, yalın ve açıklayıcı olmaması

Psikolojik ve Sosyal Engeller

İletişim sürecinde yer alan kişilerin sahip olduğu kişisel özelliklerden kaynaklanan bu engeller arasında ön yargılar, görüş ayrılıkları, algılama düzeyindeki farklılıklar, sosyo-kültürel farklılıklar, kişilerin bilgi seviyesindeki uyumsuzluklar ile kişilerin birbirlerine karşı olan tutum ve davranışları bulunmaktadır.

Örgütsel Engeller

Toplumda bir arada yaşamanın önemli bölümlerinden biri de örgütlerdir. Örgütlerin var olabilmesi ve sürekliliğini sağlayabilmesi için kendi aralarında sağlıklı ve etkili iletişim kurmaları gerekir. Ne var ki örgütler kendi iletişim engellerini kendileri oluşturur. Bu engeller ise örgüt büyüklüğü ve fiziksel yapı, hiyerarşi, yönetim şekli, statü farklılıkları gibi birçok unsurdan meydan gelir.

Engelleri Nasıl Aşabiliriz?

Yukarıda belirttiğim iletişim engellerinin aşılması için öncelikle engelin ne olduğunun ayrıntılı bir şekilde belirlenmesi şarttır.

Daha sonra ise bu engeli yok etmek için ihtiyaç duyulan yöntemlere başvurulur. Bu yöntemlerden bazıları şöyledir:

  • İletişimin sağlıklı olması için konuşmacılar çok iyi dinlenmeli.

  • Verilen mesaj kolay, anlaşılır ve açıklayıcı olmalı.

  • Verilen mesajın anlaşılıp anlaşılmadığını geri bildirimle kontrol etmek gerekir.

  • Mesajın iletildiği kanal dinleyiciyi/alıcıyı etkileyecek biçimde seçilmeli.

  • Kişiler arasındaki statü farklılıkları en aza indirilmeli.

  • Etkili iletişim sırasında gürültü seviyesi minimize edilmeli ve sessiz bir ortam sağlanmalı.

  • Kişinin sahip olduğu bilgi birikiminin üzerinde açıklamalar yapılmamalı.

  • Etkili iletişim için verilen mesaj sadece sözlü olmamalı, aynı zamanda yazı, resim, çizim veya çizim gibi görsel materyallerle desteklenmeli.

  • Mesaj verilirken teknik terimlerden ziyade herkesin anlayabileceği kelimeler kullanılarak dildeki farklılıklar ortadan kaldırılmalı.

  • Etkili iletişim kurulurken uygun ortam ve zamanın beklenmesi ya da oluşturulması bir gerekliliktir. 

  • İletişim sürecinde bulunan bireyler birbirlerine karşılıklı güven duymalı.

  • Etkili iletişim sırasında bireylerin birbirini yeterince anlaması için uygun bir mesafe seçilmesi gerekir.

Etkili iletişim konusunda kendinizi geliştirmek için ücretsiz online eğitimler alabilirsiniz.

Konu ile ilgili alabileceğiniz İş Hayatında Etkili İletişim Eğitimi ve Telefonda Etkili İletişim Eğitimi size büyük fayda sağlar.

İlgili Eğitim: Telefonda Etkili İletişim Eğitimi

Yazar: Vasfiye Özcanbaz

Fiziksel ve Teknik Engeller, Mesajın yanlış veya eksik iletilmesi, İletişim kanalının yanlış seçilmesi, Mikrofondaki arıza ve işitme sorunları, Mesajın anlaşılır ve açık olması, uygun iletişim kanalının seçilmesi, teknik aksaklık olmaması, Psikolojik ve Sosyal Engeller, Ön yargılar, algılama düzeyindeki farklılıklar, sosyo-kültürel farklılıklar, Muhakeme yeteneğinin kullanılması, sürekli bilgi alışverişi ve iletişim, birlikte çalışma, Örgütsel Engeller, Örgüt büyüklüğü ve fiziksel yapı, hiyerarşi, yönetim şekli, statü farklılıkları, Küçük ekipler oluşturma, liderlerin etkin rol alması, örgüt içi iletişime değer verme, Dilin basit, yalın ve açıklayıcı olmaması, Konuşma veya yazı dilinde karmaşıklık, teknik jargon veya aşırı kısaltmalar, Dilin sade ve yalın kullanılması, teknik terimler yerine herkesin anlayabileceği kelimelerin kullanılması, Ön yargı ve kişilerin yanlış anlayıp farklı yorumlaması, Kişiler arasındaki sosyal ve kültürel farkliliklardan kaynaklanan yanılgılar, Empati yapma, açık ve dürüst iletişim, farklı bakış açılarına saygı gösterme, Kişilerin bilgi seviyesindeki uyumsuzluklar, Bireyler arasındaki bilgi ve deneyim farklılıkları, Bireylerin sahip olduğu bilgi birikiminin üzerinde açıklamalar yapılmama, Kişilerin birbirlerine karşı olan tutum ve davranışları, Olumsuz veya saldırgan tutumlar, hakaret, küfür, aşağılama, Saygı, hoşgörü, adil ve objektif olma, Statü farklılıkları, Bireyler arasındaki makam, rütbe veya unvan farklılıkları, Hiyerarşiye rağmen, herkesin görüşlerine açık olma, bilgi ve becerilere odaklanma, Gürültü seviyesi, İletişim ortamındaki yüksek ses seviyesi, Gürültü seviyesini minimize etme, sessiz bir ortam sağlama, Mesajın iletildiği kanalın etkileyememe, Doğru mesajın yanlış platformda iletilmesi, Alıcıyı etkileyecek biçimde iletişim kanalını seçme
etkili iletişim iletişim güven iletişim aracı online eğitimler iletişim eğitimi
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.