Reklamlar karar vermeyi ne kadar etkiliyor? Karar vermeyi en çok etkileyen nedir? Markalar bunu nasıl başarıyor? Dr. Nihan Tomris Küçün kullanıcı deneyimlerini anlattı.
Dr. Nihan Tomris Küçün kimdir?
Lisansımı Uludağ Üniversitesi’nde felsefe yan dalım psikoloji olarak tamamladım. Sonrasında yüksek lisansta Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi pazarlama alanına geçiş yaptım. Doktorayı da Trakya Üniversitesi’nde yine pazarlama alanında tamamladım. Şu anda Eskişehir Anadolu Üniversitesi reklamcılık ve halkla ilişkiler doktora programında öğrenciyim. Kronik öğrenciyim. Öğrenmekten keyif alıyorum.
UX ne anlama geliyor?
Kullanıcı deneyimi diyebiliriz. Kullanıcı deneyimi tasarımı yeni bir iş alanı olarak ortaya çıktı. Daha ziyade dijitalde kullanılıyor. Fonksiyonel faydasından, estetik tasarımına kadar sizde oluşturduğu deneyim bütünlüğüne deniliyor.
Kullanıcı deneyimi tasarımları nasıl uygulanıyor?
Yeni nesil pazarlama ile çok benziyor. Ciddi anlamda farklı disiplinlerden gelen araştırmacılar bir aradalar. Bilgisayar mühendislerinden grafik tasarımcılara, psikologlara, sosyologlara, içinde 50-55 tane bilim dalı var. İnsan bilgisayar etkileşimini daha iyi yere taşıyacak ara yüzü oluşturmak için. UX de insan bilgisayar etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir alan.
Kullanıcı deneyimi tasarımına örnek olarak reklamları verebilir miyiz?
Çok net pazarlamanın öncelikli amacı deneyimi hissettirmek. Tüketici bir ürünle karşı karşıya kaldı. Cep telefonu gibi. Ürünle karşı karşıya kaldığımızda bir riskle de karşı karşıya kalıyoruz. Her üründe olmasa da bazı şeyler tek seferli oluyor. İnsanlar çekinerek bazı kararları veriyorlar. Sizin bir deneyim yaşatmanız lazım. Satın alma riskine karşılaşmadan bir kere denemesini sağlarsanız bu süreç çok daha kolay bir alım gerçekleşir. Ev reklamlarında dert sadece evi satmak değil. Ortak noktası çok fazla.
Reklamlar karar vermeyi ne kadar etkiliyor?
Reklamlar pazarlama iletişiminin çok önemli parçası. Remarketing denilen çalışma var. Siz alışveriş sitesine girdiniz, ürünü sepete attınız ama ödeme yapmadınız unuttunuz. Girdiniz mailinize yan tarafta o sepette unuttuğunuz şey çıkıyor. Sürekli bir geri dönüp hatırlatma hali var. İnsan değen hedef kitleye ulaşmamızı sağlayacak her yol önemli. İnsanlar ürün hakkında bilgi almak için reklam izlemiyor. Bazıları sınırlı sayıda satışı teşvik ediyor. Markanın reklamı nasıl kullandığı ve diğer pazarlama ürünleri karar vermemizde etkili.
Kullanıcı deneyim türleri neler?
Deneyim türlerinde birden fazla deneyim şeklinden bahsediyor. Sadece o ürünü görmeniz bile karşılaştığınız andan itibaren süreç başlamış oluyor. Estetik deneyim var. Fonksiyonel deneyim, ne kadar işimize yarıyor kısmı.
Geleneksel yöntemler mi yeni yöntemler mi kullanılıyor?
Her ikisi de var. Üzerine koyarak gidiyor bu alanda. Retro pazarlama var. Tasarım açısından da artık gelenekselleşmiş bazı uygulamalar var. Aşina olduğumuz logolardaki renklerin bazı anlamları çağrıştırması gibi. Köşeli tasarımlar gibi unsurlar var. Teknoloji geliştikçe farklı boyutlara gidiyor.
Kullanıcı deneyimi tasarımları geçmişte nasıl yapılıyordu?
geleneksel araştırma yöntemleri dediğimiz yöntemler var. odak grup toplantısı var. ara yüz tasarladığınızda, ürün tasarladığınızda belli topluluklara örnek koyup yorum bildirmeleri isteniyordu. hala benzer çalışmalar izlenebiliyor. markete gittiğinizde peynir kesiyorsa o da bir deneyimi yakalama şekli. ürün pazara çıkmadan promosyonların verilmesi. influencerlar deniyor önce. anketler kullanıyordu. sürümleri değişiyordu.
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı (UX) eğitiminize kimler katılmalı? Katıldıklarında neler öğreniyorlar?
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı (UX Design) Eğitiminde en temel olarak artık yeni çalışma alanları, geleceğin meslekleri dediğimiz alanlar ortak çalışmayı gerektiriyor, multidisipliner yaklaşım nedir onu öğreniyoruz. Derdimiz saf AR-GE yapmak değilse ticari ürüne de dönüşmesi gerekiyor. Grafik tasarımılar metin yazarları bir araya geldiğinde iyi hal aldığını öğreniyorlar. Herkesi bekliyoruz.
Nöromarketing ve UX arasında bir benzerlik veya bağ var mı?
Var. Küçücük startuplar büyük şirketlere dönüşüyor. Fırsat eşitliğine dönüşüyor dijital pazarlama. Rekabet ortamını marka açısından da zor hale getiriyor. Yapılan araştırmalar duygu odaklı düşündüğümüzü ortaya koyuyor. Deneyimi de bundan ayrı düşünmem mümkün değil. Tiktok ve twitter diğerinden ayıran neydi? Nöropazarlama o karar anını inceliyor. Bilinçaltındaki faktörleri de anlamaya çalışıyoruz. Kullanıcı deneyimi tasarımı deneyimi anında görüntüleyebilmek için nöropazarlama yöntemleri kullanılıyor. Aynı ön kabulden hayatta kalmak için markaladığı önemsediği iki konu diyebilirim.
UX desing nerelerde çalışabilir?
Azalmayacak. Dijitalleşme artacak. Pandemi sebebiyle hızlı bir dönüşüme girdi ancak öncesi vardı. Dijital unsurlarla insanın etkileşim yaşadığı her an kullanıcı deneyimini ileriye götürmek için bir unsur. Şu anda da çok popüler. Giderek iş kolları daha fazla dijitale taşınmaya başladı. Burada insanlara hitap edebilmek uzun soluklu bir iş.
UX ne anlama geliyor?
Kullanıcı deneyimi diyebiliriz. Kullanıcı deneyimi tasarımı yeni bir iş alanı olarak ortaya çıktı. Daha ziyade dijitalde kullanılıyor. Fonksiyonel faydasından, estetik tasarımına kadar sizde oluşturduğu deneyim bütünlüğüne deniliyor.
Kullanıcı deneyim türleri neler?
Deneyim türlerinde birden fazla deneyim şeklinden bahsediyor. Sadece o ürünü görmeniz bile karşılaştığınız andan itibaren süreç başlamış oluyor. Estetik deneyim var. Fonksiyonel deneyim, ne kadar işimize yarıyor kısmı.
Reklamlar karar vermeyi ne kadar etkiliyor?
Reklamlar pazarlama iletişiminin çok önemli parçası. İnsan değen hedef kitleye ulaşmamızı sağlayacak her yol önemli. İnsanlar ürün hakkında bilgi almak için reklam izlemiyor. Markanın reklamı nasıl kullandığı ve diğer pazarlama ürünleri karar vermemizde etkili.
