Fotoğrafçılık

Temel Tasarım İlkeleri

Esra Girgin
Güncellendi:
9 dk okuma
Bu görüntü, bir masanın üzerine dizilmiş, bir tablet ve bir miktar kağıt tutan bir grup eli göstermektedir. Tabletin üzerinde beyaz kenarlıklı mavi bir ekran ve arka planda bir klavyenin yakın çekimi yer almaktadır. Klavyenin sağında bir bilgisayar ekranının ekran görüntüsü ve ön planda bir yığın kağıt ve bir klavye var. Ayrıca bir kişinin muz tutan eli de var. Kâğıt üzerindeki renkler çeşitli renk örneklerinden oluşuyor gibi görünüyor. Görüntü, tablet ve kağıt tutan ellerin yakın çekimidir ve masadaki nesnelerin ayrıntılarını ve renklerini göstermektedir.
Temel Tasarım İlkesiAçıklamaUygulama Alanları
DengeBir tasarımın bölümlerinin bir arada harmonik duruşudur.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
BirlikTasarımın bütün elemanlarının birbiriyle uyum içinde oluşudur.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
HiyerarşiTasarım elemanlarının önem sırasına göre düzenlenmesidir.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
Oran-OrantıTasarım elemanlarının birbirine göre boyut ve miktar ilişkisidir.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
UygunlukTasarım elemanlarının birbirine ve bütüne uyumudur.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
KontrastTasarım elemanlarının belirginliği ve birbirlerine karşıt olma durumudur.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
BaskınlıkBelirli tasarım elemanlarının diğerlerine göre ön plana çıkmasıdır.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
TasarımNesnel gerçeklikle bağlantısı olmayan bir kavramdır.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
YaratıcılıkBir fikrin ya da düşüncenin özgün ve yenilikçi yoluyla ifade edilmesidir.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
KompozisyonBir eserin tamamını oluşturan elemanların düzenidir.Grafik Tasarım, Fotoğrafçılık
10 satır ve 3 sütunlu tablo
Tüm sütunları görmek için yatay kaydırın →

Kökeni Latinceden gelen tasarım, nesnel gerçeklikle bağlantısı bulunmayan bir kavramdır. Tasarımın olmazsa olmazı tasarım ilkeleridir. Yapılacak alanın önemi olmaksızın tasarıma ait belli temel tasarım ilkeleri bulunur. Temel tasarım ilkeleri, bir yüzeyde oluşturulan fikirlerin estetik olarak tutarlılığı için ihtiyaç duyulan temel ilkelerdir. Yaşam süreci içinde bilinçli davranarak veya bilinçsiz olarak birçok tasarım ortaya çıkmaktadır. Başarılı bir tasarım oluşması için tasarım ilkeleri bilinerek, yaratıcılık ile birleştirilip doğru olarak uygulanmalıdır. Bu ilkeler, tasarım içinde bulunan tüm elemanların kendi aralarında ve bütüne yansımalarında düzenleyicidir. İlkeler göz önünde bulundurularak yapılan tasarım, kompozisyonun bütününde, ilkelerden bağımsız bir eser olarak ortaya çıkar. Temel tasarım ilkeleri “denge, birlik, hiyerarşi, oran-orantı, uygunluk, kontrast, baskınlık” olarak bilinmektedir. Temel tasarım elemanları ve ilkeleri, grafik tasarım ve fotoğrafçılık gibi alanlarda kullanılır. 



Temel Tasarım Elemanları ve İlkeleri Nelerdir?



Tasarım elemanları ve tasarım ilkeleri bir eseri oluştururken kullanılan önemli unsurlardır. Tasarım elemanları, insan zihninde yaratılan bir düşüncenin bir düzen içinde betimleme ile somut hale getirilmesidir. Yüzey üzerine sistemli olarak bir kompozisyon oluşturmak için gereklidir. İnsanın iç dünyası ile dış dünyası arasında etkileşim sağlamada, dış dünyayı anlayabilmede ve bütün olarak yansıtabilmede temel tasarım elemanlarına ihtiyaç duyulur. Temel tasarım elemanları “nokta, çizgi, biçim, doku, değer, renk” olarak bilinmektedir. Temel tasarım ilkeleri doğru uygulandığı sürece, temel tasarım elemanları da başarılı olarak ortaya çıkacaktır.

Temel Tasarım İlkelerinin Özellikleri

  • Denge; kompozisyonu meydana getiren tasarım süreci elemanlarının, uyumunun sağlanmasıdır. Nesnelerin, şekillerin, renklerin ve dokuların ilişki içinde olmaları neticesinde denge ve ahenk oluşur. Geçmişte çok kullanılan temel tasarım ilkesi günümüzde de görsel sanatlarda kullanılan en değerli ilkelerdendir. İki şekilde karşımıza çıkar. Simetrik ve asimetrik. Simetrik olarak adlandırılan ilke, eşit denge olarak bilinir. Asimetrik denge, eşitliği olmayan elemanların bağımsız yerleşimle meydana getirdikleri dengedir.

  • Birlik; tasarım elemanlarının belli varyasyonlarla uyum içinde oranlanmaları ve bir araya gelmeleri ile doğar. Birlik, kompozisyonun doğal bütünlüğünü ifade eder. Kompozisyonu meydana getiren elemanların arasındaki ilişki sonucu temel tasarım ilkeleri içinden birlik ortaya çıkar. Denge, birliğin oluşması sonucu doğar. Birliğin meydana gelmesinde; zıtlık, çeşitlilik, denge ve egemenlik önemli ilkelerdir.

  • Hiyerarşi; tasarım elemanlarının önem derecelerine göre hiyerarşik sırada dizilimidir. Tasarım elemanları arasındaki ilişkide çeşitliliğin meydana gelmesini sağlayan önemli temel tasarım ilkeleri arasındadır. Hiyerarşi, önem sıralamasını sağlamanın yanında zıtlık ilkesini de yanında getirir. Görsel olarak hiyerarşinin uygulanması, izleyici ile iletişim esnasında büyük rahatlık sağlar.

  • Oran-orantı; oran ölçüler arasında bulunan ilişkiyi temsil eder. Oran-orantı, tasarım elemanlarının birbirleri ile olan ölçü ilişkisine verilen addır. Oran- orantı ilkesi kullanıldığında boyutlar, renkler ve ölçüler arasında dengeli bir dağılım ortaya çıkar. Kusursuz bir gerçeklik için doğru oran-orantı kullanılmalıdır.

  • Uygunluk; diğer adı ahenktir. Temel tasarım ilkeleri arasında armoniyi ifade eder ve en temel ilke olarak bilinir. Tasarım elemanlarının uyumudur. Ahenk, kompozisyon parçaları arasındaki eşit dağılımdan kaynaklanır. Genel olarak bölümler içinde tekrarla ortaya çıkar.

  • Zıtlık; karşıtlık olarak da bilinir. Aynı alandaki farklı yapıların bir araya toplanmasından oluşur. Çok sayıda zıtlık bulunur. Bunlar, renk zıtlığı, değer zıtlığı, doku zıtlığı gibidir. Karşıtlık aynı zamanda oluşturulan kompozisyonu hiyerarşik sıralama ile yoğunlaştırmak ve çok sayıda tasarım elemanını vurgulamak amaçlı kullanılır.

  • Baskınlık; temel tasarım ilkeleri arasında farklılıklar vasıtası ile birincil, ikincil odak noktalarının meydana getirilmesi için önemlidir. Yüzeysel kısımlarda dikkati bir alana çekmek için belli ağırlık belli kısımlarda toplanır ve baskınlık meydana gelir. Tasarımın her kısmında baskınlık egemen olursa vurgu anlamını yitirir.

Temel Tasarım Elemanlarını Özellikleri

  • Nokta; boyutu bulunmayan tasarım elemanı anlamını taşır. Nokta, tasarım elemanları arasında en basit olan temel unsur olarak bilinir. Yer belirleyici olan nokta, tek başına kullanılır. Bunun yanı sıra “açık-koyu, büyük-küçük, dağını-planlı, sık-seyrek” şekli ile de kullanılır. Noktaların yan yana dizilmesi çizgiyi oluşturur.

  • Çizgi; geometrik bir kavramı yansıtmakla birlikte önemli ve temel görsel iletişim tasarımı unsurudur. Sınırları olan bir karaktere sahiptir. Döngüsel, düz, yatay kullanılır ve bunların yanı sıra sonsuz oranda çizgi türü meydana getirilebilir. Çizgi sayesinde dinamik, sakin, hareketli ve hareketsiz efektler elde edilir. Çok sayıda tasarımcının vazgeçilmezidir. Biçimdeki öznel ayrımı meydana getiren önemli bir ögedir.

  • Biçim; bir nesnenin fark edilen tüm maddi unsurlarının kendine has örüntü oluşturan bütünüdür. Tasarımlar yüzeye aktarılırken çevre hatları belirlenir. Formları meydana gelir. Biçim ile fon farklı kavramları ifade eder. Form biçimden farklı olarak doku gibi maddesel önemleri içerir.

  • Doku; varlıkların duyularla algılanabilen yüzeysel etkenleri ve dış yapılarını temsil eder. Bu yapılar, nesnelerin iç yapılarının neticesinden çıkan yüzeysel olan yapısal farklılıktır. Nesneler için ayırt edici bir dış yüzey belirleyicidir. Bu sebeple karakteristik özellikleri ortaya koyan önemli bir role sahiptir. Yüzey, farklı olan dokuların bir arada bulunması ile meydana gelir. Pürüzlü-pürüzsüz, parlak-mat olarak görülen farklı şekillerle karşımıza çıkar.

  • Değer; ton olarak bilinir. Plastik olan elemanların bütünlüğünü korumakta rolü fazladır. Üç adet ana değer bulunur. Bunlar; açık, orta ve koyudur. Kompozisyonda temel tasarım elemanları değer olarak adlandırılan ton dereceleri üzerine meydana getirilmektedir. Renklerin ton mesafelerini belirleyen değerler karşıtlık oranlarını azaltıp arttırabilir.

  • Renk; ışığın cisme çarpması sonucu meydana gelen ışınların gözde oluşturduğu duruma renk ismi verilir. Hayatımızın her bölümünde karşımıza çıkar. Temel tasarım ilkeleri oluşurken temel tasarım elemanı olarak en önemli, en çarpıcı ve ilk algılanan unsurdur. Renk karışımından meydana gelmeyen renklere ana renkler denir. Bunlar; kırmızı, sarı ve mavidir. Ana renklerin karışması ile meydana gelen renklere, ara renkler denir. Bunlar; turuncu, mor, yeşildir. Siyah ve beyaz bir renk olmazlar. Siyah en karanlık olması nedeni ile renklerin yokluğu anlamını taşırken, en aydınlık olan beyaz, renklerin çokluğu anlamını taşır.

Sıkça Sorulan Sorular

Tasarımın 5 temel ilkesi nedir?

Tasarımın 5 temel ilkesi

**İlk ilke: Denge**
Tasarımın temel ilkelerinden biri denge, nesnelerin görsel ağırlıklarının düzenli dağıtımıdır. Dengeli bir tasarımda, görsel öğelerin düzeni ve ve itibari değerleri karşılıklı olarak uyum içindedir ve estetik bir etki yaratır.

**İkinci ilke: Ölçek ve Oran**
Ölçek ve oran, tasarım bileşenlerinin boyutlarını ve bunların birbirine göre ilişkisini belirleyen ilkedir. Bunu başarılı bir şekilde kullanmak, nesneler arasındaki uyumu geliştirir ve tasarımın genel anlamı üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir.

**Üçüncü ilke: Kavramın Anlatımı**
Kavramın anlatımı, tasarımdaki ana bileşen veya düşüncenin kitleye doğru şekilde anlatılabilmesi etkinliğine işaret eder. Bu ilke, tasarımın genel estetik değerin yanı sıra, duyusal ve zihinsel düzeyde olumlu bir tepki uyandırmayı hedefler.

**Dördüncü ilke: Renk ve Doku**
Renk ve doku, tasarımın görsel yenilik ve zenginliği için hayati öneme sahiptir. Uygun renk ve doku kullanımı, tasarımın anlamını arttırır, derinlik ve eşsizlik katarken, görsel öğelerin ve arka plan öğelerinin algılanması üzerinde önemli etkiler yaratır.

**Beşinci ilke: Hiyerarşi ve Odak**
Hiyerarşi ve odak ilkesi, görsel öğelerin ve bilginin tasarımda düzenli ve öncelikli bir biçimde düzenlenmesini ifade eder. Bu sayede, izleyicinin dikkatini önemli öğeler üzerinde yoğunlaştırmak ve yönlendirmek amaçlanır.

Sonuç olarak, tasarımın 5 temel ilkesi denge, ölçek ve oran, kavramın anlatımı, renk ve doku, hiyerarşi ve odak olarak sıralanabilir. Bu ilkeler doğrultusunda uyumlu ve etkili tasarımlar ortaya çıkarılarak, estetik değeri yüksek ve iletişim amacına ulaşan çalışmalar gerçekleştirilebilir.

Temel tasarım elemanları nelerdir 14 tane?

Ana Temel Tasarım Elemanları

Renk ve Tonlar
Temel tasarım elemanlarının ilki renk ve tonlardır. Bu eleman, görsel açıdan bir çalışmanın duygusal ve görsel etkisi üzerinde önemli bir rol oynar.

Hattatlık ve Çizgiler
İkinci temel eleman, hattatlık ve çizgilerdir. Bu eleman, bir tasarımın şekil ve yapılarını oluşturan ana bileşendir.

Doku ve Örüntüler
Doku ve örüntüler, üçüncü temel tasarım elemanıdır. Bu eleman, bir çalışmanın yüzeyinin kalite ve hissiyatını ifade eder.

Şekil ve Formlar
Şekil ve form, dördüncü temel elemandır. Bu eleman, bir tasarımın biçim ve yapılarını belirler.

Alan ve Mesafe
Alan ve mesafe, beşinci temel tasarım elemanıdır. Bu eleman, çalışmanın zemin ve mekanını düzenlemeye yardımcı olur.

Hacim ve Derinlik
Altıncı temel tasarım elemanı olan hacim ve derinlik, 3 boyutlu hissiyatın yaratılması için gereklidir.

Denklik ve Orantı
Denklik ve orantı, yedinci temel tasarım elemanıdır. Bu eleman, çalışmanın bir bütün olarak dengeli ve estetik görünmesini sağlar.

Tekdüzelik ve Ritim
Sekizinci temel eleman olan tekdüzelik ve ritim, bir tasarımın belli bir düzen ve akış içinde olmasını sağlar.

Denklik ve Simetri
Dokuzuncu temel eleman denklik ve simetri, bir tasarımın iki tarafının dengeli olmasını ve aynı şekilde örülmüş olmasını sağlar.

Odak Noktası ve Hiyerarşi
Onuncu temel eleman olan odak noktası ve hiyerarşi, izleyiciyi belirli bir alana yönlendirmeye ve çalışmanın önemli kısımlarını vurgulamaya yardımcı olur.

Kontrast ve Çatışma
On birinci temel Tasarım elemanı olan kontrast ve çatışma, bir çalışmanın farklı ögelerinin belirgin hale gelmesini sağlar.

Birlik ve Uyum
On ikinci temel eleman olan birlik ve uyum, tasarımın bütün öğelerinin uyumlu ve düzgün bir şekilde bir araya gelmesini sağlar.

Ölçek ve İlişkiler
On üçüncü temel tasarım elemanı olan ölçek ve ilişkiler, bir tasarımın elemanlarının orantılı ve göreli büyüklüklerini ifade eder.

İskelet ve İletişim
Son temel eleman olan iskelet ve iletişim, bir tasarımın can alıcı noktalarını bir araya getirerek etkili ve anlaşılır bir şekilde sunmaya odaklanır.

Temel tasarım ilkeleri uygunluk nedir?

Uygunluk Kavramı ve Temel Tasarım İlkeleri

Uygunluk, temel tasarım ilkeleri bağlamında, bir tasarımın kullanıcının gereksinimlerine, beklentilerine ve hedeflerine ne kadar iyi uyum sağladığını ifade etmektedir. Uygun tasarımlar, kullanıcıların yaş, cinsiyet, beceri düzeyi ve diğer özelliklerine göre şekillendirilmiş, etkili ve kullanımı kolay ürünler ortaya çıkarmak için tasarım sürecini yönlendiren önemli bir faktördür.

Kullanıcı Odaklı Yaklaşım

Temel tasarım ilkelerinde uygunluk kavramının temel amacı, kullanıcıların yaşamlarını kolaylaştırmak ve ürün ya da hizmetlerden elde edecekleri deneyimi en yüksek seviyede tutmaktır. Bu nedenle kullanıcı odaklı yaklaşım benimsemek ve kullanıcının karşılaştığı problemleri çözmeye yönelik tasarımlar üretmek uygunluğun önemli bir yönünü oluşturmaktadır.

İşlevsellik ve Estetik

Uygunluk, işlevsellik ve estetik açıdan da temel tasarım ilkeleri içinde değerlendirilmesi gereken bir özelliktir. Kullanıcıların beklentilerine ve gereksinimlerine uygun biçimde tasarlanmış ürünler, doğru işlevleri sunmak ve kullanılabilir olmakla birlikte, görsel ve dokunsal açıdan da tatmin edici bir deneyim sağlamak durumundadır.

Ergonomi ve Kullanılabilirlik

Temel tasarım ilkelerinde uygunluğun sağlanması, ergonomi ve kullanılabilirlik ilkelerinin dikkate alınmasıyla gerçekleştirilir. Kullanıcıları fiziksel ve psikolojik açıdan rahat ettirecek, etkin kullanıma imkan tanıyacak ve olası yaralanma veya sağlık sorunlarının önüne geçecek şekilde tasarım yapmak, uygunluğun önemli bir bileşenidir.

Geri Bildirim ve Sürekli Gelişim

Son olarak, uygunluk kavramını temel tasarım ilkeleri içinde değerlendiren bir diğer yön de geri bildirim ve sürekli gelişim dinamikleridir. Kullanıcılarla sürekli iletişim halinde olarak onların geri bildirimlerini dikkate almak, tasarım sürecini yönlendirmekte ve uygunluğun artırılması konusunda önemli katkı sağlamaktadır. Bu sayede, odağında kullanıcı olan yeni ve daha uygun tasarımlar ortaya çıkmaktadır.

Sonuç olarak, temel tasarım ilkelerinde uygunluk kavramı, kullanıcı odaklı yaklaşım, işlevsellik, estetik, ergonomi, kullanılabilirlik ve sürekli gelişim dinamiklerinden beslenen ve tasarımın kullanıcıların gereksinimlerine en iyi şekilde uyum sağlamasını hedefleyen bir anlayıştır. Bu nedenle, uygun tasarımların ortaya çıkması için tasarımcıların her adımda kullanıcıların beklentilerini ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurması büyük önem taşımaktadır.

Temel tasarım ilkeleri nelerdir?

İlkeler göz önünde bulundurularak yapılan tasarım, kompozisyonun bütününde, ilkelerden bağımsız bir eser olarak ortaya çıkar. Temel tasarım ilkeleri “denge, birlik, hiyerarşi, oran-orantı, uygunluk, kontrast, baskınlık” olarak bilinmektedir.

Temel tasarım elemanları nelerdir?

Tasarım elemanları, insan zihninde yaratılan bir düşüncenin bir düzen içinde somut hale getirilmesidir. Yüzey üzerine sistemli olarak bir kompozisyon oluşturmak için gereklidir. İnsanın iç dünyası ile dış dünyası arasında etkileşim sağlamada, dış dünyayı anlayabilmede ve bütün olarak yansıtabilmede temel tasarım elemanlarına ihtiyaç duyulur. Temel tasarım elemanları “nokta, çizgi, biçim, doku, değer, renk” olarak bilinmektedir.

Temel tasarım ilkeleri içinde yer alan dengenin özellikleri nelerdir?

Nesnelerin, şekillerin, renklerin ve dokuların ilişki içinde olmaları neticesinde denge ve ahenk oluşur. Geçmişte çok kullanılan temel tasarım ilkesi günümüzde de görsel sanatlarda kullanılan en değerli ilkelerdendir. İki şekilde karşımıza çıkar. Simetrik ve asimetrik. Simetrik olarak adlandırılan ilke, eşit denge olarak bilinir. Asimetrik denge, eşitliği olmayan elemanların bağımsız yerleşimle meydana getirdikleri dengedir.

Tasarım ilkeleri ve elemanlarının bir araya gelmesi nasıl sağlanır?

Tasarım ilkeleri ve elemanlarının bir araya gelmesi, öncelikle bir tasarım amacının belirlenmesi ile başlar. Daha sonra, tasarımın nasıl gerçekleştirileceğine karar verilir. Tasarım ilkeleri ve elemanlarının bir araya gelmesi için tasarım amacına uygun olarak en uygun tasarım modeli seçilir. Ardından, tasarım ilkeleri ve elemanları en uygun şekilde bir araya getirilerek tasarım oluşturulur. Tasarımın işlevsel olarak çalışması için gerekli olan her şeyin uygun şekilde bir araya getirilmesi gerekir. Tasarımın işlevselliğinin korunması için de tasarım ilkeleri ve elemanlarının sürekli olarak gözden geçirilmesi gerekmektedir.

Tasarım ilkeleri ve elemanlarının kullanımında hangi kurallar geçerlidir?

1. kullanıcı arayüzünde basitlik, kullanıcı dostu arayüzler sağlanmalıdır.

2. Kullanıcı arayüzünde kullanım kolaylığı ve anlaşılırlık ön planda tutulmalıdır.

3. Kullanıcı arayüzünde kullanımı kolay ve kullanıcı dostu elemanlar kullanılmalıdır.

4. Kullanıcı arayüzünde kullanıcıya yönelik yönlendirme ve onay mekanizması kullanılmalıdır.

5. Kullanıcı arayüzünde görsel arayüz tasarım elemanları kullanılmalıdır.

6. Kullanıcı arayüzünde kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda özelleştirilmiş özellikler sağlanmalıdır.

7. Kullanıcı arayüzünde kullanıcıların işlemlerini kolaylaştıracak özellikler eklenmelidir.

8. Kullanıcı arayüzünde kullanıcıların işlemlerini hızlandırmak için kolay erişilebilir ve kullanılabilir özellikler sağlanmalıdır.

9. Kullanıcı arayüzünde estetik, kullanıcıya hoş bir deneyim sunan arayüz tasarımları kullanılmalıdır.

10. Kullanıcı arayüzünde kullanıcıların isteklerine göre özelleştirilebilir arayüz elemanları kullanılmalıdır.

Tasarım ilkeleri ve elemanlarının kullanımından elde edilecek sonuçlar nelerdir?

Sonuç olarak, tasarım ilkeleri ve elemanlarının kullanımından, aşağıdakiler elde edilebilir:

1. Kullanıcı deneyimini arttırmak. Tasarım ilkeleri ve elemanları kullanılarak, kullanıcıların arayüzü kullanmalarını kolaylaştıran, kullanıcı deneyimini arttıran etkili bir arayüz tasarlamak mümkündür.

2. Görsel kaliteyi arttırmak. Tasarım ilkeleri ve elemanlarının kullanımıyla, arayüzün görsel kalitesi arttırılabilir.

3. Güvenlik ve gizlilik sağlamak. Tasarım ilkeleri ve elemanlarının kullanımıyla, arayüzün güvenli ve gizli kalması sağlanabilir.

4. Etkili bir arayüz tasarlamak. Tasarım ilkeleri ve elemanlarının kullanımıyla, arayüzün daha etkili bir şekilde tasarlanmasına yardımcı olunabilir.

5. Tasarımı ölçeklendirmek. Tasarım ilkeleri ve elemanlarının kullanımıyla, arayüzün ölçeklenebilirliği arttırılabilir.