Uzman Klinik Psikolog Yasemin Erdemir ile masal terapisi, uygulama yöntemlerini ve masal terapisti olma koşullarını konuşacağız. Önce sizi tanımakla başlayalım.
Yasemin Erdemir Kimdir?
Lisansımı psikoloji üstüne yaptım İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde sonra klinik psikoloji üstüne yüksek lisans yaptım. İlk iş deneyimim de bir anaokulunda 3,5 yıl müdürlük yaptım. İlk yola çıktığımda çocuklarla asal çalışmam diyordum.8 yıldır çocuklarla birlikteyim. Sonra da bir okulda rehber öğretmenlik. 8 yıllık süreç boyunca klinik psikologluğu bırakmadım. Eğitmenliğe de devam ediyorum Enstitüde de
2 eğitimim var, 2 eğitim daha açılacak. Çocuk ergen ve yetişkin terapistliği yapıyorum.
Münevver Birol: Yasemin Hanım’ın eğitimleri 1 Mart’ta canlı ders olarak başlayacak. Masal Terapisi ve Oyun Terapisi eğitimleri var. Keyifli eğitimleriniz ve konu başlıklarınız çok güzel.
Yasemin Erdemir'in Eğitimleri:
Çocukları anlayabilmek için alınabilecek eğitimler. Çocuklar değiştikçe eğitimlerin içeriklerini de değiştiriyoruz. Yapabilecekleri etkinlikler anlatıyorum. Teorik bilgiler internette de var. O yüzden “masal terapisi nedir” diye anlatmaktan ziyade “nasıl kullanılır kısmını” anlatıyorum.
Münevver Birol: 5n1k sorularım var. maximum 3 cümle ile cevaplanmasını istediğim, hızlandırılmış eğitmeni yakından tanıyalım sorularım var.
NEDEN psikoloji?
Ben aslında tam olarak nedenini bilmiyorum. Sebebi büyük bir ihtimal 6 yaşında iken 1o yaşında ablam trafik kazasında öldü. Bana iyi bakan anne baba ile büyüdüm. Onları iyi etmek için, destek etmek için uğraştım. Lisede lakabım Güz ablaya döndü. Ben meslek olarak da yapmalıyım dedim ve mesleği seçtim. İyi ki iyi ki. Benden de psikolog olurmuş.
Bu bölümü seçtikten sonra üniversitede ilk gününüz NASILDI?
Üniversitede ilk gittiğim zaman, ne okuyacağım diyordum. Biyografi ya da otobiyografi okumayı severdim. İnsanları inceliyordum. Analiz yapmaya çalışıyordum. Çok güzeldi, ok güzel öğretmenlerle okudum. İlk gün benim için güzeldir, kapıdan girişimi hatırlıyorum. Hocalarla ilk tanışmanız bizi kucaklamaları keyifliydi.
En Sevdiğiniz Kitap NEDİR?
Doğan Cüceloğlu’nun kitaplarını şiddetle tavsife ederim. Temel psikoloji diye bir kitabımız vardı, çok seviyorum. Bilgiyle, içerik olarak psikolojiyi çok iyi anlatan kitaptı. Bağışlanan Terapi diye bir kitap vardı.
Bir sihirli değnek kullanarak zamanı durdurma yeteneğiniz olsaydı. NE ZAMAN durdurmak isterdiniz?
İnanır mısınız hiçbir zaman zamanı durdurmak istemedim. Hayatın akışında insanın kendini geliştirdiğine inananlardanım. Durmak istediğimde de etrafımdaki hiç bir şey ilerlemeyecek. Hayatın akışında var olan insanım. Bir zamanı durdurmam gerekirse ablamın kazasını durdurmak isterdim.
Şuan çok erken ama yaşlandığınızda NEREDE yaşamak isterdiniz?
Bir yere bağlı olmak istemiyorum. Hepimiz İstanbul’dan kaçmak istiyoruz, hiç birimiz İstanbul’da yaşadığımız anlamıyoruz. İçsel olarak yer değiştirmeye sebep olan problemlerimiz. Kafayı burada bırakamayacağıma göre. Karavan hayalim var, ruhum ve bedenim nereye isterse.
Bir ünlüyü terapiye alsaydınız onun KİM olmasını isterdiniz?
Binnur Kaya ile yapmak isterdim. Tiyatro eğitimi aldım Müjdat Gezen’de. Binnur Kaya’yı Beyaz Show’da izlemiştim. O kadar utangaçtı ve duvarları vardı. Bir yandan böyle büyümüş ve bir yandan bütün rollere giren bir kadın. Ona ne kadar farklı çocukluklar sığdırmışsın içine derdim. Terapi demeyelim de yemek yemek ya da sohbet etme fırsatım olsun isterdim.
Masal Terapisi Nedir?
Masal terapisi aslında kişinin, sadece çocuklar değil, iç dünyasını anlayabilmemiz ya da bize anlatabilmesi için kullandığımız bir yöntem. İnsanı rahatlatan ya da başkalarının tecrübeleriyle çocuğa çözüm yolu gösterebildiğimiz bir şey. Kızım sana söylüyorum gelinim sen işit derler ya, biz e çocuğa bunu yaşatıyoruz. Masal anlatırken ya korkunç bir şey anlatıyorsa hep masalla söylüyor ya da böyle de bir çocuk varmış başına bu gelmiş örneklerinin veriyor. Hem bu çözümlere ulaşmak hem de iç dünyasını anlamak için kullandığımız bir yöntem masal terapisi.
Hepimiz Masallarla Uyuduk ve Büyüdük. Peki, Masal Terapisi Sadece Çocuklara Mı Uygulanır? Kimlere Uygulanır?
Bazı kitaplar içlerinde masal anlatıyor. Tabi ki de hepimiz bir masal kahramanıyız. İş hayatında baş etmeye çalıştığımız zorluklar, karşımıza çıkan kuleler, baş etmeye çalıştığımız cadılar… Hepimiz haytamızdaki mutlu sona ulaşmak için çaba harcıyoruz. Hiçbir masalda mutlu sona çaba sarf etmeden ulaşan kahraman yoktur.
Hayatımızın masallardan tek farkı, her zaman mutlu sona ulaşamıyoruz. Bunun dışında hepimizin derdi hayattan bir pay almak ve o bir masal. Yetişkinlere de yapılıyor. Kum tepsisi dediğimiz bir şey var hamilelere çok uyguluyoruz doğum terapisinde. Ne olmalı nasıl olmalı gibi sorularla içsel dünyasını anlamak için yardımcı oluyoruz. Ya da bir ergenle, bir kaygısı olan bir yetişkine bazı masal teknikleri söyleyebiliyoruz. Daha çok çocuk akla geliyor masal terapisi denilince. İnsanlar masallarında kendi korkularını düşüncelerini yansıtırlar.
Sadece psikologlar değil herkes alabilir eğitimi, anne babalar da sağlıkçılar da öğretmenler de. Sadece büyük travmalarda yapılan yanlış daha da büyütebilir travmayı. Onun dışında herkese katkı sağlayacak eğitim.
Çocukların Masal Terapisi İle Hangi Problemleri Çözülebilir?
Öfke, tırnak yeme, şiddet, anne babası ayrılan çocuklar, akran zorbalığı, geçek korkuları, öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği, sınav kaygısı. Çok travmatik seviye dışındaki bütün problemlerde masal terapisini kullanabiliyoruz. Oyunla birlikte masalı canlandırma şeklinde yapıyoruz.
Terapi Süresi Nasıl Gerçekleşiyor?
Oyunun terapisi için ortalama 10-12 seans diyoruz. Ama masal terapisine söyleyemiyoruz. Masal çocuğun hayatında hep var. Önce problemi çözmek. Masal çiz kuma diyoruz. Çocuktaki ayrılma anksiyetesi, ona göre masallar okuyorsak ve aileye de görevleri de vererek. Oyun oynama, masal anlatma, masal tamamlama gibi çalışmalar yaparak 2-3 seansa tamamlıyoruz. Ama şu kadar seans diyemem, gelir 3 seans sonra anne babası ayrılmaya karar verir, süreç değildir. Kimse çocuğumun masal terapisine ihtiyacı var diye gitmiyor. Siz o yanının görüp bunu masalla tamamlamaya çalışıyorsunuz.
Çocuklar, Masal ve Terapiden Bahsediyoruz. Hassas Bir Konu. Masal Terapisti Kimler Olabilir?
Eğitim alanında, sağlık kuruluşlarında, psikolojik danışma merkezlerinde, atölyede çalışan arkadaşlarımız, anaokulunda kreşte çalışanlar, sosyal gelişimde çalışanlar ve çocuğu olan anne-babalar bu eğitimi alabilirler. Bu tarz eğitim alan bütün arkadaşların meslek hayatında en az 1-0 önde başlıyorlar. Artık sadece mezuniyet belgesi yetmiyor. Dünya gelişiyor, çocuklar değişiyor. Nesil farkına yenilmemek için onlara ayak uyduruyoruz.
Cam nesil dediğimiz nesil erken gelme aşamasında geldi. O kuşak farkını yaşamamak için eğitim almak zorundayız.
Araştırdığımda Henüz Öğrenim Hayatında Bu Bölümün Olmadığını Gördüm. Şuan Sadece Sertifika İle Masal Terapisti Olunabilir Mi?
Ben sadece bu eğitimi aldığı için kliniğime bir arkadaşı almam. Atölyeler, okullar, ya da bir hemşirenin çocuk bölümünde çalışan hemşirenin eğitimi alması ve aşı yaparken çocuğa masal anlatması. Ya da yetimhanede çalışan bir ablanın, uyurken çocuğa masal anlatması. O yüzden herkesin eğitim alabileceğini söylüyoruz. Önemli olan masalın nasıl anlatılacağı.
Oyun Terapisi Eğitiminden de Bahseder misiniz?
Oyun terapisi de çocuğun dünyasının oyunlarla iyileştirmesiyle alakalı. Bununla ilgili eğitim almak gerekir. Orada travmalarla da ilgileniyoruz. Oyun terapisinde yönlendirme yapmıyoruz. Çocuk yönetici biz onu takip eden kişi oluyoruz. Kadınlar daha iğli i bu süreçle. Masallara bakıyoruz, doğmadığımız andan bebeğin cinsiyetini öğrenirken bile cinsiyetçilik etiketi yükleniyor. Oyuncakların ve masallardaki karakterlerin anlamları var.
Çocuğun ne anlam yüklediği önemlidir. Resim analizi eğitim açacağız sizlerle. Çocuk siyah izdiyse annenin çok iyi gözlemlendiğindedir, siyah seviyordur masallara bakıyorum güya toplumsal değerlere layık. Pamuk prenses 7 adamla aynı yerde kaldı, Rapunzel saçını salıp adam aldı. Kız çocuklara çok yüklenen erkeğe muhtaçsın karakteri. Feminist değilim. Şatodan hep bizi erkek kurtardı, ya da üvey annesiniz kötüsünüz ya da cadı karakterisiniz kötüsünüz. Kurbağa prens ayrılıyor bunlarca. Başına kötü bir şey gelmiş kadın ve onu kurtaran erkek. Yeni nesil bunu asla kabul etmiyorlar.
O yüzden okuduğumuz masallar çok önemli, bir karikatür var baba masal okuyup değiştiriyor. Pamuk prenses 7 adamla aynı evde kalamam dedi, külkedisi gece 12’si çok geç ben 10’da dönsem mi dedi diye. Gerçekten de öyle süreç. Artık masalları değiştirmek gerekiyor. Daha yaratıcı ve çözüm odaklı masallara ihtiyaçları var. Bu nesil stratejik düşünemiyor. Masallarda oyunlarda yol arıyorlar. Bizim de desteklememiz gerekiyor.
Dersinizde Mevcut Ancak Özet Olarak Yayınımızda Masal Terapisi Tekniklerinden Bahsedebilir misiniz?
Yaş guruplarına göre değişiyor, düz anlatım yöntemi var, öykü kitabı var, pandomim var. Birçok çeşidi var. En çok sevdiğim öykü tamamlama ve yapılandırmış materyalle öykü oluşturma. 7 tane öge verip bunlarla masal anlat diyoruz. Mama kabını kimi çukur yapıyor, kimi uçak olarak kullanıyor. Öykü tamamlama, öykü oluşturma gibi, öyküyü anlatırken yarıda kesip devamını onun tamamlamasını istiyorum. Önlük yapabiliyorsunuz. Kartları çocukların önüne verebiliyorsunuz. Bu karttaki resimlerden bana bir hikaye anlat diyebiliyorsunuz. Detay vermeyeyim arkadaşlar eğitime katılsın.
Bizi İzleyenler İçin Önerebileceğin Masallar veya Masal Kitapları Nelerdir?
Ben masalı kendimizin oluşturması gerektiğine inanlardanım. Masal yazıyorum. ifa veren masallar Nazlı çevik Azazi. Yapı kredi yayınlarının CATe serisi var, eğitimde anlattığım tek tek masallar var. İlla çok uzun kitap şeklinde olmayabiliyor. Herkese almasını tavsiye ettiğim, Judith Malika Liberman’ın Masal Terapi ile Masallarla Yola Çık kitabı. Bu iki kitabı okumaktan keyif alıyorum. Masal anlatıyor, mesaj kısmı ve size bir alıştırma ödevi veriyor. O yüzden bu kitapları çok seviyorum. Herkese şiddetle tavsiye ettiğim iki kitap. Çocuklar için de masallarınızı kendiniz oluşturun.
Tüm Çocuklara Ve Biz Yetişkin Çocuklara Bir Masal Anlatabilir misiniz?
Sevdiğim bir masal var. İnsanların kaygılı yetişkinlerin bedenen rahatlayacağı, uyumakta zorluk çocuklar için. Büyük küçük yazılan yerler var, oralarda tonlama istiyor.
Bu masala başlarken, istersen bu masalı dinlerken gözünü kapatabilirsin. Rahat oturmanı istiyorum, dinleyip odaklanmanı istiyorum.
Bir zamanlar minik bir yaprak var mı, ormanda akça ağacın dallarında kız ve erkek kardeşleriyle durmayı seven minik bir yaprak varmış. Özellikle rüzgarda hafifçe esmesini çok severmiş. İleri geri sallanırmış, ta ki uykuya dalana dek. Bütün bahar ve yaz boyunca böyle oynamış, sonbahar gelene dek. Esintide sallanmış, sallanmış, sallanmış, bilirsin sonbaharda yapraklara ne olur. Akça daha soğuk ve soğuk olmaya başladığında minik yaprağın kız ve erkek kardeşleri ağacın üzerinde durdukları yerden ayrılmışlar. Nazikçe yere doğru yüzmüşler. Rüzgarda kıvrılarak aşağı, aşağı, aşağıya doğru yüzmüşler. Mink yaprak kendini çok yalnız hissetmiş, kardeşlerinin yanına gitmek istemiş. Böylece rüzgarlı bir günde gözerini kapamış, ellerini bırakmış ve ağaçtan atlamış. Bilmediği bir şekilde rüzgar onu almış ve soğuk havada yukarı, yukarı, yukarı doğru götürmüş. Sonra minik yaprak yüzmeye başlamış, aşağı, aşağı, aşağı. Böylece rüzgar yaprağı nazik bir şekilde yukarı aşağı taşımış. Sen yaprağın yüzüşünü görebilirsin, ya da görmeyebilirsin ya da yaprak gibi yüzdüğünü hissedebilirsin. Ya da yalnızca gevşemiş hissedebilirsin. Yaprak yavaşça ve nazikçe havada yüzüyordur. Aşağı doğru gitti. Yavaşça yere doğru yaklaşıyordu. Bir yaprak yığınının üzerine doğru indi. Öyle yumuşaktı ki bir kaş dakika yastığa gömülü kaldı. Daha sonra kendini gevşemiş mutlu ve güvende hissetti bir de uykulu. Tekrar kardeşleriyle olduğu için çok mutluydu.
Bu masalları yetişkinlere de okuyabiliyoruz. Faydalı oluyor. Sevdiğim ve herkesin okuyup gerginliğini atabileceği bir masal olduğu için bunu seçtim.
Eklemek İstediğiniz Farklı Bir Konu Var mı?
Eğitimlere katılan arkadaşlarım için de söylüyorum. Çocuklarımızda hep bir şeyler arıyoruz. Çocuklar bizim çocuklarımız parçamız her koşuda kabul edeceğimiz yanımız. Çocuklara neyin iyi geldiğini düşünüyorsanız onu yapmanızı tavsiye ediyorum. Bu tarz eğitimler alarak sıradan anne baba olmaktan çok bu tarz şeylere yeni neslin ihtiyacı var. Daha gerçekçi oldukları için hayat problemleriyle erken karşılaşan mama problem karşısında nasıl çözeceğini bilmeyen bir nesil geliyor. Çünkü deneyimlemelerine izin vermeyen anne-babalarız biz. Ben her zaman eleştiririm kendimi, siz de kendinizi eleştirin. Nasıl daha iyi olursunuz?
Hayat yolunda çocuklarınızın da sizlerin de masal gibi yaşayacağı ama zorlanmadan mutlu sona ulaşacağı bir hayat diliyorum. Umarım aydınlattığım bir sohbet olmuştur.
Münevver Birol: Uzman klinik psikolog Yasemin Erdemir ‘in eğitimleri 1 mart itibariyle başlıyor hem oyun terapisi hem de masal terapisi. Masal terapisine katılanlar konuştuklarımızın fazlasını anlatıyor. Masal nedir? Masal terapisti kimdir? Masal ve çocuk arasındaki bağlar, çocuklar masal terapisinden nasıl faydalanır, gibi pek çok konuyu detayına kadar anlatıyor.
