Doğumdan başlayıp okul hayatının ilk yıllarına kadar geçen süreye okul öncesi eğitim adı verilir. Çocukların gelişimlerine ve kişisel özelliklerine uygun olarak onları hayata hazırlayan temel eğitim sürecidir. Okul öncesi eğitim 0-72 ay dönemindeki çocukların gelişim özelliklerine uygun zihinsel, bedensel ve duygusal yönden gelişimlerini destekleyen, öz bakım becerilerine katkı sağlayan, ilköğretime hazırlayan eğitim dönemidir. Bu sebeple okul öncesi yaşam çocuğun geleceğini etkilemekte önemli bir rol oynamaktadır.
Okul öncesi eğitim veren kurumlar, 0-72 ay arasındaki çocukların duygusal, bedensel, bilişsel ve motor gelişimlerini destekleyerek onları sağlıklı ve güvenli bir ortam içinde eğitmeye çalışır. Alanında uzman olan eğitmenlerle çocukların eğitim programları düzenlenir. İki çeşit okul öncesi eğitimi esas alan kurum vardır. Bunlar kuruluş amacına göre eğitim veren kurumlar -bağımsız anaokulları, dernek, üniversite ve bakanlıklara bağlı okullar- bir de hizmet ve yaş grubuna göre eğitim veren kurumlar -kreş, yuva, anasınıfı- olmak üzere ikiye ayrılır. Sınıflandırmadan görüldüğü üzere Türkiye’de okul öncesi eğitim veren kurumlar amaçları doğrultusunda farklılık göstermektedir. Ortak amaçları okul öncesi dönemde çocukların yaşlarına ve gelişimlerine göre eğitim alabilmelerini sağlamaktır.
Kreş Öğretmeni Nedir?
0-72 ay çocuğun okul öncesi dönemi olarak adlandırılır. Bu dönemde çocuklar öğrenmeye ve keşfetmeye çok heveslidir. Keşifleri ilk olarak etraflarından başlar. Önce iletişim kurmayı öğrenirler ve keşfettiklerine karşı bir düşünce oluşturmaya başlarlar. Çocuğun sağlıklı büyümesi sağlıklı nesiller yetiştirmek adına önemlidir. Bunun için çocuğun özgür hareket edebileceği ortamlara ihtiyacı vardır. Bu ortamlar mutlu aile ve nitelikli bir okul öncesi eğitimle doğru orantılıdır. Okul öncesi dönemde çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimi çok hızlıdır. Gelişimin üst düzeyde olabilmesi için sadece aile ortamı ve sosyal çevre yeterli değildir. İstenilen düzeye ulaşmak için çocuğun okul öncesi eğitimden geçmesi gerekir. Ülkemizde de okul öncesi eğitim almış çocuk ile almamış çocuk arasında fark olması beklenir. Eğitimin farkı olumlu bir etkiye sahiptir. Bu sebeple son zamanlarda okul öncesine eğitime öncelik verilmeye başlanmıştır.
Çocukların fiziksel, sosyal ve bedensel becerilerini sağlıklı ortamlarda en iyi şekilde geliştiren, yaratıcı zekânın temellerinin atıldığı, temel amacının eğitim olduğu kuruluşlara kreş denir. Kreşler çocuğa bilgi aktarmaktan ziyade çocuğun içindeki yeteneğin serpilmesine yardımcı olan eğitim kurumlarıdır. Sosyal hayatın kurullarını öğrenebilecekleri ortamlardır. Burada kendi hakkını korumayı, sevmeyi, paylaşmayı ve saygıyı öğrenir. 0-36 ay çocukların bakımlarını ve beslenmesini üstlenen, sosyal ve bilişsel gelişimlerine göre programlar uygulayan kişiye kreş öğretmeni denir. Çağımızda fiziksel gelişim kadar bilişsel ve sosyal- duygusal gelişimin de önemli olduğunun farkına varılmıştır. Kreşlerde sorumluluk ilk olarak öğretmene ve sonra personele düşer. Özellikle kadının çalışma hayatına atılmasıyla birlikte kreşlere olan ihtiyaç da her geçen gün artmaktadır. Bu kurumlarda görev alacak öğretmenlerin iyi yetişmiş kişiler olması beklenir.
Çocuğun güven duygusunun oluştuğu bu kritik dönemde kreşler yalnız bakım yeri değil, bakım ve eğitimin birlikte yürütüldüğü kurumlardır.Çocuğa toplumsallaşma imkânı veren kreşlerde başarı veya başarısızlık söz konusu değildir. Böyle olunca çocuk yeteneklerini korkusuzca kullanır. Sonraki ilköğretim çağındaki eğitime daha hazır başlar. Çocuğun gelişiminde aile ve çevrenin etkisi yanında eğitim kurumları da önemlidir. Yaşıtlarıyla bir arada olan çocuk, gelişimini en sağlıklı en doğal bir şekilde yaşayabileceği ortamda olmuş olur. Kreşler, çocukların gelişim düzeylerine uygun olarak onlara bedensel, zihinsel ve duygusal yönden destek veren eğitim kurumlarıdır. Çocuğun sonraki dönemlerini etkileyen bir dönemdir. Olumlu çevresel etkiler çocuğu olumlu etkiler, olumsuz çevre koşulları da çocuğa zarar verir. Çocuğun sağlıklı ve dengeli beslenmesi iyi bir çevre içinde olması, farklı öğrenme imkânlarına sahip olması beyin gelişimi için önemli rol oynar. Olumsuz gelişen beyinlerin gelişim alanlarında gecikmeler görülmektedir. Bunlar da davranış sorunlarını oluşturur.
Kreş Öğretmeni Ne İş Yapar?
Etkili bir eğitim için öğretmene büyük bir sorumluluk düşer. Öğretmen, çocuğun gelişim özelliklerini iyi bilmelidir. Nelere ilgi duyduğunu veya nelere gereksinimi olduğunu tespit eder. Çocuğun sahip olduğu çevre koşulları hakkında bilgi sahibi olması da vereceği eğitimin işlevselliği açısından önemlidir. Çevre koşullarını iyi bilen öğretmen çocuğun yaşayabileceği olası problemleri öngörebilir, böylece o problemlerin önüne geçebilir. Çocuğun değişim ve gelişimini takip eden öğretmen, sağlıklı nesiller için sorumluluk taşıyan kişidir. Çocuklara uygun fiziksel, sosyal ve sağlıklı bir çevre oluşturmak için gayret eden öğretmenlerin sorumlulukları son derece fazladır. Bu tarz sağlıklı ve güvenli ortamlarda yetişen çocukların daha başarılı bir gelişim göstermesi beklenir. Toplumun geleceği için de öğretmen önemli bir yere sahiptir. Kreş öğretmeninin görev ve sorumlulukları şunlardır:
Çocuğun beden, zihin ve duygu gelişimini kazanmasını sağlar.
Olumsuz şartlarda ve çevrelerde yetişen çocuklar için ortak bir yetişme ortamı yaratır.
Anadili düzgün konuşmasını sağlar.
Çocukların farklı ihtiyaçlarını karşılamak adına demokratik eğitim anlayışını gözetir.
Çocuğun motor, dil ve bilişsel gelişimini destekler.
Öz bakım becerilerini kazandırır.
Temel eğitime hazırlar.
Bireysel özelliklerine uygun programlar oluşturur.
Etkinliklerle çocukların ilgisini canlı tutar.
Sevgi, saygı, paylaşma, sorumluluk, iş bilinci, yardımlaşma gibi duygu ve davranışları kazandırır.
Çocuğun kendine saygı duymasını sağlar.
Özgüven aşılar.
Oyunları gelişim düzeylerine uygun düzenler.
Çocukları özgür yetiştirir, onları baskı ve kısıtlama içerisinde hissettirmez.
Yardıma ihtiyacı olan çocuğa güven verici yakınlığı sağlar.
Aile ve sosyal çevrenin özelliklerini dikkate alarak program hazırlar.
Eğitime çocuk ve ailenin aktif katılımını sağlar.
Çocuğun gelişimini takip eder.
Kreş Öğretmeni Maaşları
0-36 ay grubundaki çocukların öz bakımları, gelişimsel özellikleri ve sağlıklı beslenmelerini sağlayan kurumlara kreş adı verilir. Bu kurumlar Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün bünyesindedir.
Maaşlar çalışılan kuruma göre değişir. Öğretmenin tecrübesi ve eğitimi de maaş aralığını belirleyen faktörlerdendir. Devlet okullarında görev alan öğretmenin maaşı 4500-6000TL arasında değişkenlik gösterir. Bu aralığı meslekte geçirilen görev süresi ve ek dersler belirler. Günümüzde özel kurumlarda çalışan kreş öğretmenlerinde durum biraz daha karışıktır. Çalışılan bölgenin sosyo-ekonomik durumuna, kurum sahibinin inisiyatifine ve tecrübeye göre maaş aralığı verilir. Özel kurumlarda asgari ücret tekliflerine hazır olmanız beklenir. Alabileceğiniz en fazla maaş ise -çok iyi bir kurum ve yüksek eğitiminizle- 6000TL maaşı geçmemektedir. Sadece maaş farklılığı değil, kamu çalışma saatlerine kıyasla özellerdeki çalışma saatleri ve koşullarının daha yorucu olduğunu da unutmamanız gerekir.
Kreş Öğretmeni Nasıl Olunur?
Çocukların eğitimleri ailede başlar, daha sonra gelişim düzeylerine uygun olarak okul öncesi eğitim veren kurumlarda uzman öğretmenler eşliğinde devam eder. Sağlıklı bir kreş hayatı yaşayabilmesi için uygun ortamların sağlanması gerekir. Çocuğun nitelikli bir eğitim alması çok önemlidir. Bu eğitimin niteliğinde öğretmene büyük bir rol ve sorumluluk düşer. Öğrenmenin en yoğun olduğu bu dönemde çocuğun öz bakımı, temel alışkanları, bilişsel ve duyusal gelişimlerini şekillendirmesi beklenir. Bu yüzden son derece kritik bir dönemdir.
Eğitimin istenilen düzeyde verilmesi için kreş öğretmenlerine büyük bir sorumluluk düşer. Öğretmen her zaman bu sorumluluk bilincinde olan kişidir. Öğretmenden kreşte ilk kez okullu olan çocukla ve onların aileleriyle birlikte süreci iyi yönetebilmesi beklenir. Çocuğunu ilk defa okula gönderen ailenin yaşadığı heyecan, merak ve kaygı öğretmen ve yöneticiler ile kurdukları iletişimle birlikte azalır. Günümüzde çalışan anne babalar başta olmak üzere toplumun her kesiminden insanın çocuklarının geleceği için attıkları ilk akademik adımlardır okul öncesi eğitim veren kurumlar.
Kreş öğretmeni olabilmek için üniversitelerin 4 yıllık eğitim veren Anaokulu Öğretmenliği veya Okul Öncesi Öğretmenliği bölümlerinin birinden mezun olmak gerekir. Mezun olduktan sonra KPSS sınavına göre devlet okullarında çalışabilir veya özel kurumlarda öğretmenlik yapabilirsiniz. Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ve özel kurumların kreş, yuva, anaokulu, çocuk bakımevleri gibi okul öncesi eğitim veren kurumlarında görev alabilirsiniz.
