QAIT yani etkili öğretim modeli, eğitim psikoloji konusunda çalışan Psikolog Robert Slavin tarafından geliştirilmiştir. Slavin'in etkili öğretim modeli, aşamalı bir eğitim modelini belirtiyor. Model, öğretmen ve öğrencileri kapsayan bir eğitim sürecine odaklanarak nitelikli bir eğitiminin nasıl olacağına bakıyor. Peki Slavin'in eğitim psikolojisi ve öğretim çerçevesinde ele aldığı etkili öğretim modeli tam olarak neyi ifade ediyor ve bugünkü eğitim sisteminde bu modelin bir karşılığından bahsetmek mümkün mü? Gelin modelden hareketle bu sorunun yanıtına bakalım.
Eğitimde Etkili Öğretim Modeli Nedir?
Etkili öğretim modeli, dört aşamalı bir sistemden oluşuyor. Eğitimi sıkıcı ve anlamsız hâle getiren süreçlerden arındırarak asıl anlamlı eğitiminin nasıl gerçekleşebileceğine odaklanıyor. Eğitim psikolojisi konusunda uzman görüşlere sahip Slavin etkili öğretim için aşağıdaki dört aşamayı dikkatle ele alıyor:
Öğretim Niteliği- Kalitesi
slavin'in belirtiği ilk aşama öğretimin niteliğinin veya kalitesinin nasıl ortaya çıkacağı ile ilgilidir. gerçek anlamda öğrencilerin eğitim sürecinde nasıl aktif ve anlamlı öğrenme gerçekleştirebileceklerini ortaya koyar. modelin ilk aşamasına göre müfredatın ve ders içeriklerinin sunumu, öğrencilerin kolayca anlayabilecekleri bir temele dayanmalıdır. anlamsız gelen bilgiler, çoğu zaman unutulduğu ya da tekrarlanmadıkça önemsenmediği için içeriklerin; eski bilgi ile yeni bilgi arasında bağlantı kuracağı bir sistem yaratılmalıdır. yani bağlantılı bir öğrenme, öğrencinin kolayca belleğine aktarabileceği bir süreci başlatır. bu aşamada öğrencinin önceden öğrendiği anlamlı bilgileri kullanarak kaliteli bir yeni bilgi sunma hedeflenir.
Öğretimin nitelikli ve kaliteli sunumu, öğrencinin de aktif öğrenme sürecine katılmasını sağlar. İlgimizi, dikkatimizi çeken konuların ve daha önce öğrendiğimiz bilgilerle bağlantıların kurulması, yeni bilginin daha kolay ve anlamlı bir şekilde öğrenilmesine katkı sunar. Peki öğrenim sürecinin anlamlı olması adına öğretmen neler yapabilir?
Öğretim niteliğinin bir üst aşamaya çıkarmak ya da kaliteli hâle getirmek için eski bilgileri kullanmak dışında aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
Materyal Kullanmak- Görsel-İşitsel Algılamayı Kullanmak
Somut Örnekler Vermek
Aşamalı Öğrenmeyi Uygulamak- Basitten Bir Üst Seviyeye Kontrollü Çıkış
Öğrencinin Sorularına Geri Dönüşler Sunmak
Yaş Grubuna Uygun Alıştırmalar, Sunumlar ve İpuçları Hazırlama
Bununla birlikte görsel-işitsel materyal kullanımı öğrencilerin zihinsel kodlama yetkinliğini de geliştirir ve bu kodlama sonucunda yeni bilgiler hafızada bir anlam kazanır.
Uygun Öğretim Seviyeleri- Öğretimi Uygun Hâle Getirmek
Slavin'in geliştirdiği etkili öğretim modelinin uygun öğretim seviyeleri aşaması, Carroll'un Okulda Öğrenme Modelinin genel çerçevesine benzer. Bu aşamaya göre her öğrenci aynı seviyede değildir. Öğrenciler farklı potansiyellere sahiptir ve eğitim seviyeleri de aynı olmayacaktır. Böylesi bir durumda da farklı öğrenci seviyeleri için farklı yöntemler uygulanarak öğrenme gerçekleştirilmeye çalışılır. Öğrencinin ön bilgi seviyesi ölçülür, tespit edilir ve olması gereken seviyeye çıkması için hazırlıklar yapılır. Böylece birbiriyle eşit düzeye gelen öğrencilerle anlamlı ve etkili öğrenme sürecine girilir.
Teşvik
Öğretmenin en önemli görevlerinden biri olan yönlendirme ve teşvik, Slavin'in modelinde de karşımıza çıkıyor. Sadece ders saatini doldurmakla görevli olmayan öğretmen, teşvik edici yöntemleri de uygular. Etkili bir öğretim için öğretmenin; öğrenciye motivasyon sunacak bir teşvik edicilikten yanadır. Öğretmen teşvik etmek adına merak ve ilgi uyandıracak örneklerden, giriş cümlelerinden ve öğrencilerin yaş grubuna uygun özelliklerinden konu açar. Ayrıca güdülemeyi tam anlamıyla gerçekleştirmek için ödüllendirici cümleler, davranışlar ve etkinlikler de yapılabilir. Teşvik aşaması, görüldüğünden de önemlidir; çünkü başarı ve potansiyeli kullanma, uygun ortam ve çevre desteği ile mümkünmüş hissiyatını yaşatır.
Zaman
Slavin dört aşamalı modelindeki son aşama, zamanı verimli kullanmak ile ilgilidir. Slavin'in zaman aşamasına göre öğrenciye öğrenme sürecinde belirli bir zaman verilmelidir ve zamanın oldukça verimli kullanılması gereklidir. Burada zamanı verimli kullanmak, niceliksel olarak değil, niteliksel kullanmakla ilgilidir. Yani uzun bir süreye ayılan bir öğretim- öğrenimden ziyade zaman yönetimini içeren verimli ve nitelikli bir süre yaratılmalıdır. Burada öğretmenlere yardımcı olacak kavram, zaman yönetimi kavramıdır. Zaman yönetimiyle ilgili konunun ne kadar sürede yapılacağı hesaplanır ve uzun bir süre yaratılmadan yeterli sürede öğretim-öğrenim gerçekleşir.
İlgili eğitim: Etkili Zaman Yönetimi Eğitimi
Etkili Öğretim Modeli Özellikleri
Yukarıda aşamalarıyla anlattığımız modelin belli başlı özellikleri bulunuyor. Etkili öğretim modeli özellikleri, öğretmen ve eğitim müfredatını ilgilendiren unsurları barındırıyor. Öğrencinin derse katılımı ve etkili öğrenme süreci için öğretmenler başta olmak üzere idarecilerin ve eğitimcilerin aşağıdaki özelliklere dikkat etmesi gerekir. Genel olarak modelin etkili bir öğrenme süreci için sıraladığı aşamaların anahtar kelimeleri şunlardır:
Anlamlılık
Öğretmen İlgisi
Farklı Öğretim Teknikleri ve Yöntemleri
Güdüleme
Görsel-İşitsel Materyal Kullanımı
Zaman Yönetimi
Tespit- Analiz
Aşamalı Öğrenmeye Geçme
Etkili öğretim modeli ilkeleri ve özellikleri, öğrencinin ve öğretmenin lehine pek çok sonuç doğurabilecek kadar önemlidir. Özellikle öğrencinin kendi potansiyelini ortaya çıkarabilmesi için öğretmenin destekleyici olması, olumlu bir kazanımdır.
Eğitimde Etkili Öğretim Nasıl Gerçekleşir?
Genel olarak dört aşamalı etkin bir eğitim sürecini öneren etkili öğretim modeli, özellikle öğretmenlere ve yöneticilere büyük sorumluluk yükler. Modelin uygulanması için dikkat çekici bir müfredat düzenlenesi gerekir. Yine anlamlı bir öğrenmeyi başlatacak yetkin ve mesleğini seven öğretmenlere de ihtiyaç vardır. Öğretmenin dikkat edebileceği etkili öğretim modeli ilkeleri, öğretmenliğin de bir nevi idealleştirilmiş hâlidir. Teşvik edici, zamanı verimli kullanmasını bilen, müfredatı anlamlı bir şekilde sunabilen öğretmen; etkili öğretimi de uygulamış olacaktır.
Etkili öğretim modelinin ilkelerinin uygulanması için öğretmenin mesleğinin sevmesi ve kendisinin de teşvik edilmesi gerekir. Eğitim sisteminin yük taşıyıcılarından biri olan öğretmen, ancak teşvik edilecek bir motivasyona sahip olursa verimli olabilir. Yani idareciden, öğretmene oradan da öğrenciye uzanan bir süreçten bahsediyoruz. Desteklenen bir öğretmenin yapacağı şey ise öğrencileri kategorileştirmeden tespit yetkinliğini geliştirmesidir. Etkili öğretimin ikinci unsuru olan öğrenci seviyesinin tespit etme ve uygun öğretim düzeyine eriştirme, tespit-analiz ile başlar.
Öğretmen, tespit aşamasından sonra düzeylere uygun bilgileri öğrencilere aktarır ve aynı düzeye gelen öğrencilerle birlikte verimli bir öğrenme düzeyine çıkılır. Kısacası oldukça uygulanabilir bir model olan Slavin'in etkili öğretimi, öğretmene büyük görevler sunan ama eğitim sistemindeki yetkililere de müfredat içeriği konusunda sorumluluk yükleyen bir modeldir.
Sıkça Sorulan Sorular
Etkili Öğretim Modeli Nedir?
QAIT modeli, Robert Slavin'in, Carroll'un Okulda Öğrenme Modelinin geliştirilmiş hâlidir. Etkili öğretim modeline göre etkili ve anlamlı bir öğrenme için gerekli aşamalar şunlardır: Öğretim niteliği-kalitesi, öğretim seviyesini uygun hale getirme, teşvik ve zaman. Etkili öğretim modeline göre öğrenme sürecine büyük katkı sunacak olan kişiler öğretmenlerdir.
Robert Slavin Kimdir?
Eğitim psikolojisi alanında çeşitli görüşlere ve akademik çalışmalara sahip R. Slavin, Carrol'un Okulda Öğrenme Modeli üzerine genişletilmiş bir model geliştirir. Etkili öğretim adını verdiği model ile dört aşamalı bir anlamlı-aktif öğrenme olabileceğini ortaya koymuştur.
Etkili Öğretim Modeli Uygulanabilir mi?
Eğitim sistemi içinde yer alabilecek bir model olan etkili öğretim modeli; eğitim sisteminde yer alan paydaşlara sorumluluk ve görevler yükler. Etkili öğretim modelinin uygulanması için öğretmenin de yeterli desteği alabilmesi ve motivasyon sahibi olması gerekir. Ayrıca müfredat içeriğinin kaliteli sunumları, görsel-işitsel materyal kullanımının yaygınlaştırılması ve zaman yönetimi gibi unsurların da uygulanabilir olması gerekiyor.
Etkili öğrenme modeli kimin ve nasıl bir süreç işliyor?
Etkili Öğrenme Modeli ve Süreci
Etkili öğretim modeli, Psikolog Robert Slavin tarafından geliştirilmiş aşamalı bir eğitim modelidir. Model, öğretmen ve öğrencileri kapsayan bir eğitim süreci üzerine odaklanarak nitelikli bir eğitimin nasıl olacağına dair bilgi verir. Peki, etkili öğretim modeli tam olarak neyi ifade eder ve günümüz eğitim sisteminde bu modelin karşılığı mümkün müdür?
Dört Aşamalı Etkili Öğretim Modeli
Etkili öğretim modeli, dört aşamalı bir sistemden oluşur ve eğitimi anlamlı kılmaya odaklanır. Slavin, etkili öğretim için şu dört aşamayı dikkate alır:
Öğretimin Niteliği ve Kalitesi
Bu aşama, öğrencilerin nasıl aktif ve anlamlı öğrenme gerçekleştirebilecekleri üzerine odaklanır. Müfredat ve ders içeriklerinin sunumu, öğrencilerin kolayca anlayabilecekleri şekilde düzenlenmelidir. Öğrencinin önceden öğrendiği anlamlı bilgilerle yeni bilgi arasında bağlantı kurarak, kolayca belleğine aktarabileceği bir süreç başlatır.
Aktif ve
Öğretimin nitelikli ve kaliteli sunumu, öğrencinin aktif öğrenme sürecine katılmasını sağlar. İlgimizi çeken konular ve önceden öğrendiğimiz bilgilerle bağlantı kurarak, yeni bilginin daha kolay ve anlamlı bir şekilde öğrenilmesine katkı sunar.
Uygun Öğretim Seviyeleri
Slavin'in etkili öğretim modelinde, her öğrencinin farklı potansiyellere sahip olduğu ve eğitim seviyelerinin aynı olmayacağı kabul edilir. Bu durumda, farklı öğrenci seviyeleri için farklı yöntemler uygulanarak öğrenme gerçekleştirilir.
Yönlendirme ve Teşvik
Öğretmenin en önemli görevlerinden biri olan yönlendirme ve teşvik, Slavin'in modelinde de önemli bir role sahiptir. Öğretmenler, öğrencileri motive ederek ve doğru yönde yönlendirerek etkili öğrenmeyi sağlarlar.
Sonuç
Slavin'in etkili öğretim modeli ve sürecinin günümüz eğitim sistemine uygulanması ve doğru şekilde değerlendirilmesi, anlamlı ve nitelikli bir eğitim sürecinin temelini atacaktır. Bu model, öğrencilerin kolayca anlayabileceği ve ilgili olabileceği bir eğitim sağlamak adına önemli bir rehber niteliğindedir.
Temel öğretim modeli kime ait ve bu model, öğrencilerin nitelikli eğitim almasına hangi yollarla katkıda bulunuyor?
temel öğretim modeli ve Etkili Eğitim
Robert Slavin'in QAIT modeli, yeni bilgilerin anlamlı ve etkin bir şekilde öğrenilmesini sağlamak adına öğretim kalitesini anlamada bir sistem sunar. Model, dört aşamayı içerecek şekilde hazırlanmış olup; nitelikli öğretimin başarılmasında önemli bir rol oynar. Bu model ile bilgilerin sunumu, anlamlı öğrenme ve eski bilgileri yeni bilgiye adapte etme süreçlerine sıkıca önem verilir. Bu da öğrencinin öğrenme sürecini kolaylaştırır ve aktif bir rol almasını sağlar.
Öğrenme Sürecinin Kolaylaştırılması
Öğretimde kalitenin artırılması öğrenme sürecini kolaylaştırır. Anlamsız bilgilerin yerine, öğrencilerin kolaylıkla anlayacağı ve belleğine aktarabileceği bilgiler sunulur. Bunu gerçekleştirmenin en önemli yolundan biri, öğrencinin daha önce öğrendiği bilgilerle yeni bilgiler arasında bağlantı oluşturmaktır. Bu yaklaşım, yeni bilginin hafızada daha kalıcı ve anlamlı bir şekilde yer etmesine yardımcı olur.
Öğrenimin Anlamlı Hale Gelmesi
Öğrenim sürecinin anlamlı olması adına öğretmen önem lidere rol oynar. Slavin'in modeline göre, öğretmenler eski bilgileri kullanarak yeni bilgiler sunar. Görsel-işitsel materyal kullanımı da bu süreci destekler. Bu da öğrencinin zihinsel kodlama yeteneklerini geliştirir ve yeni bilginin hafızada bir anlam kazanmasına yardımcı olur.
Farklı Öğrenme Seviyeleri ve Eşitlik
Slavin'in modelinde, öğrencilerin farklı seviyelerde olduğu kabul edilir ve bu doğrultuda öğretim programları hazırlanır. Öğrencilerin ön bilgi seviyeleri ölçülür ve öğretim seviyeleri buna göre ayarlanır. Bu yaklaşım her öğrencinin kendi seviyesinde anlamlı ve etkili öğrenme sürecine girmesini sağlar.
Etkili öğretim yöntemleri nelerdir ve bu yöntemler öğrencilerin zihinsel gelişimi üzerinde nasıl olumlu etkiler yaratır?
etkili öğretim yöntemleri; öğrencinin bilgiyi hızlı ve kalıcı bir şekilde öğrenmesini, aynı zamanda bilgiye anlam ve değer katabilmesini sağlayan yöntemlerdir. Psikolog Robert Slavin tarafından geliştirilen QAIT (Quality Instruction, Appropriate Levels, Incentive and Time) etkili öğretim modeli bunun en güzel örneklerinden biridir. Model, özellikle içeriklerin öğrencilerin daha önceden öğrendikleri anlamlı bilgilerle bağlantılandırılmasını, böylece öğrencinin öğrendiklerini kolayca belleğine aktarabilecek bir sürecin oluşturulmasını ön planda tutmaktadır. Dolayısıyla bu modelin daha iyi bir eğitim için değerli bir yol haritası sunduğunu söylemek mümkündür.
Slavin'in etkili öğretim modeli aynı zamanda öğrencinin önceden öğrendiği bilgileri kullanarak kaliteli ve anlamlı yeni bilgiler sunmayı hedefler. Öğretim niteliğinin arttırılması, öğrencinin de aktif öğrenme sürecine dahil olmasını sağlar. Görsel ve işitsel materyallerin kullanımı, öğrencinin zihinsel kodlama yeteneklerini geliştirir ve yeni bilgiler hafızada daha fazla anlam kazanır.
Bir başka önemli özellik, modelin her öğrencinin aynı seviyede olmadığını kabul ederek, öğrencilerin farklı potansiyel ve becerilerine uygun öğretim seviyelerinin belirlenmesini öngörmesidir. Öğretmen, her bir öğrencinin bilgi seviyesini ölçer, tespit eder ve onun bilgi seviyesini hangi yöntemlerle yükseltebileceğini belirler.
Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, nin öğrencilerin zihinsel gelişimine olumlu etkileri olduğunu söylemek mümkündür. Bu yöntemler, öğrencinin bilgiyi daha hızlı kavramasını, anlamasını ve kalıcı hale getirmesini sağladığı gibi; aynı zamanda öğrencinin öğrenme motivasyonunu artırır, özgüvenini güçlendirir ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanabilmesi için gereken ortamı sağlar.
Etkili Öğretim Modeli Nasıl Uygulanır?
Etkili bir öğretim modelinin uygulanması için öncelikle öğretmenlerin öğrenme ortamını oluşturmaları gerekir. Öğrenme ortamını oluşturmak için öğretmenlerin öncelikle öğrenme amaçlarını belirlemeleri gerekir. Bunun için öğretmenler hangi öğrenme hedeflerine ulaşmak istediklerini tanımlamalı, öğrencilere bu hedefleri öğretebilmek için hangi öğretim yöntemlerinin kullanılması gerektiğini belirlemelidir. Öğretim yöntemleri arasında öğrenme aktivitelerinin tasarlanması, sınıf içi etkinliklerin planlanması, öğrenci ödevlerinin verilmesi, öğrencilerin konu üzerinde tartışmalarının sağlanması, öğrencilerin öğrendikleri bilgileri değerlendirmeleri ve öğrencilerin öğrenme süreçlerini izlemeleri gibi farklı yöntemler bulunabilir. Ayrıca, öğretmenlerin öğrencilere öğrenme ortamında katılım ve ortak çalışma teşvik etmesi de önemlidir.
Etkili Öğretim Modelinin Faydaları Nelerdir?
Etkili öğretim modeli, öğrenmeyi hızlandırmak için öğrencilere daha fazla katılım ve etkin öğrenme ortamı sunar.
Etkili öğretim modeli, öğrenmeyi küçük adımlar halinde sürdürmek için öğrencileri iyi yönlendirir.
Etkili öğretim modeli, öğrencilere çeşitli öğrenme yöntemleri sunarak öğrenmeyi kolaylaştırır.
Etkili öğretim modeli, öğrencilerin dikkat ve öğrenme süreçlerini optimize etmek için konuya daha derin bir anlayış kazanmalarına yardımcı olur.
Etkili öğretim modeli, öğrencilerden daha iyi performans beklemeye olanak sağlar.
Etkili öğretim modeli, öğrencilerin bilgiyi kullanma ve uygulama becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Etkili öğretim modeli, öğrencilerin akademik başarılarını artırır ve motivasyonunu arttırır.
Etkili Öğretim Modeliyle İlgili Engeller Nelerdir?
Öğretimin etkili olmasını sağlamak için gerekli zaman ve kaynakların yetersizliği.
Öğretmenlerin yeterli eğitim alamamış olmaları.
Öğrencilerin öğretim modelinin amacını anlamamaları.
Öğretim modelinin uygulanmasında öğretmenlerin yeterli motivasyonunun olmaması.
Öğrencilerin öğretim modeline ayak uyduramamaları.
Öğretim modelinin uygulanmasında teknolojinin olmaması veya yetersizliği.
Öğretim modelinin uygulanmasında sınıf içi çatışmalar yaşanması.
Öğretim modelinin öğrenciler arasındaki farklı kişilikleri ve öğrenme stillerini göz ardı etmesi.
İlgili Kurslar
Eğiticinin Eğitimi
Eğitimi etkin kılın: hedef, akış, etkinlik ve ölçme. Yetişkin öğrenme ilkeleri ve etkileşimli araçlar.
Marvelous Designer Eğitimi
Marvelous Designer ile kumaş simülasyonu: kalıp, dikiş, drape ve animasyon. Mimari–animasyon iş akışları.
Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi (Bilgilendirme)
Mevzuat, risk değerlendirme, KKD ve acil durum. İş yerinde güvenlik kültürü oluşturun.
