
İşaret dilinin eğitimdeki önemi günden güne artıyor ve hangi meslekten olursa olsun artık herkes işaret dili öğrenmeye başlıyor. İşitme engelli olsun ya da olmasın insanlar işaret dilini öğrenmeye başladı. Okullarda da bu dersin zorunlu olarak okutulması gündeme gelmeli diye düşünüyorum. Elbette her zaman her şeyi bildiğini düşünen ve işaret dili öğrenmek istemeyen insanlar olacaktır ama bu dil gelecekte önemli hale gelecek. İşitme engelli biriyle temel kuralları bilerek iletişim kurabilir ve kendinizi ifade edebilirsiniz. Bu gerçekten zor değil ve herkes yapabilir.
Enstitüde bulunan İşaret Dili Eğitimi de bu konuda önemli bir yere sahip ve 8 yıldır işaret dili öğrenmek isteyen insanlara ücretsiz eğitim veriliyor. 200 binden fazla insan online eğitim yoluyla işaret dili öğrendi. Bu az bir rakam değil ve bence daha da artması gerekiyor.
Bir Türk atasözü der ki;
İşaret Dili öğrenmek Zor mu? Nasıl Öğrenebilirim?
Kesinlikle zor değil ve 10 yaşından büyük olan herkes öğrenebilir. Hatta bazı ülkelerde bu yaş daha da küçük. Ben bu içerikte TİD yani Türk İşaret Diliyle ilgili bilgiler vereceğim. Türk işaret dili Türkçe konuşan sağır insanların kullandığı dildir ve kendine has özellikleri vardır. Çeşitli kuralları var ve görsel bir dil olduğu için aslında diğer dillerde de karşılığı var. Bir otomobili el işaretleriyle tarif etmek istiyorsanız kaç farklı işaret yapabilirsiniz ki?
Ama önce bir konuyu aradan çıkarmak istiyorum. Neden işaret dili öğrenmeliyiz sorusunun çok fazla sorulduğunu öğrendim. Buna kısaca bir cevap vermek gerekirse; işitme engelli insanların iletişim tercihlerine saygı göstermek için. İşitme engelli biriyle iletişim kurmak istiyorsanız bu dili öğrenmek zorundasınız. Zor bir dil de değil. Asuman Çalışkan eğitmenliğinde yapılan başlangıç seviyesinden işaret dili jargon eğitimine kadar geniş bir yelpazede öğrenebilirsiniz.
Tamam, şimdi ilk önce Türk İşaret Dilinin temel özelliklerine bakalım. Eğer bu dili öğrenmek istiyorsanız bu içerikte size bir temel vereceğim.
İşaret dilinin tarihçesini öğrenelim.
İşaret Dilinin Tarihçesi
İşaret dili yeni bir şey değil. Dünyada sağır insanlar ne zamandan beri yaşıyorsa bu dil de o kadar zamandır yer alıyor. Bildiğimiz bir gerçek var ki sağır bireyler yüzyıllarca ayrımcılığa maruz kaldılar. Ama daha sonra işaret dili için adım atıldı ve Britanya’da işitme engelli bireylere yardımcı olmak amacıyla manual alfabeler kullanıldı. Parmakla heceleme gibi basit şeylerdi ama resmi olarak geçmişi 1866 yılına dayanıyor. Sağırlar Derneği gibi birçok derken kuruldu ve birçok tanıtım kampanyası yapıldı.
Bilinen en eski işaret dilinin ise Fransa’da oluşturulduğu tahmin ediliyor. Tahmini 1650 yılında oluşturulan dil zaman içerisinde gelişip bugünlere kadar ulaştı.
Herkes İşaret Dili Öğrenebilir mi?
İşaret dili hareketlerle konuşulan bir dildir ve hareket edebiliyorsanız “evet” diyebiliriz.
3 tür hareket vardır. Doğrusali dönme hareketi ve radyal. Doğrusal hareket tek yönde harekettir. Aşağı, yukarı ve yana doğru hareketler. Dönme hareketi ise dairesel hareketlerdir. Bir kamerayı bir nesne etrafında hareket ettirdiğinizi düşünün. Radyal hareket ise merkezi bir nokta etrafında iki elin hareket etmesidir.
Yüz ifadeleri ise aslında herkes için daha kolaydır. Yüz kaslarınızı kullanırsınız. Yüz kaslarımız diğer kaslarımıza göre daha güçlüdür. Gülümsemek yüz kasınızı kullanmaktır. Kaşlarınızı kaldırmakta yüz kaslarınızı kullanmaktır. Bunları yapabiliyorsanız diğerlerini de yapmanız oldukça kolay.
Yeni biriyle tanıştığınızda yaptığınız ilk şey ne? Gülümsüyorsun ve elini uzatıyorsun. Merhaba derken kafanı sallıyorsun. İşaret dili de teknik olarak bundan farklı değildir. Aynı şey, yeni arkadaşlarla tanışırken sağır veya işitme güçlüğü çeken çocuklar için de geçerlidir, yalnızca el sıkışmaları işaret dili şeklinde gelir. Her konuşulan dilin bir konuşma yürütmek için kuralları olduğu gibi, Amerikan İşaret Dili (ASL) de öyle. ASL, söylemek istediklerinizi temsil etmek için elleriniz ve kollarınız ile yapılmış işaretleri kullanır.
5 Saatte Ne Kadar İşaret Dili Öğrenebilirim?
İşaret dili eğitmeni Asuman Çalışkan başlangıç seviyesi eğitiminde herkesin anlayabileceği şekilde öncelikle Türk İşaret Dilinin tarihçesinden bahsediyor. Daha sonra alfabe ve kelimeleri anlatıyor. Ardından fiilleri öğreniyorsunuz. Son bölümde ise en sevdiğiniz şey başlıyor. İşitme engelli biriyle iletişim kurmak için gerekli olan cümleleri kuruyorsunuz. Bu da aslında temel ihtiyaçları anlatmak ve temel iletişim için gerekli olan her şeyi öğrendiğiniz anlamına geliyor. Bu belki B1 seviyesinde İngilizce bilgisiyle yurtdışına çıkmanıza benzer. Herkesle bir futbol maçıyla ilgili tartışamazsınız ama yol tarifi alabilir ya da yardım isterken olayı anlatabilirsiniz.
Önce bu seviyede eğitim aldıktan sonra eğer ilerletmek istiyorsanız, işaret dili öğrenme için önünüzde bir engel yok. İleri seviye İşaret Dili Eğitimi ve Jargon Eğitimi ile tercüman düzeyinde öğrenebilirsiniz.
Baştada söylediğim gibi son zamanlarda oldukça popüler bir dil haline geldi ve bu dili öğrenmek isteyen insan sayısı her geçen gün artıyor. Siz de öğrenmek istiyorsanız bu eğitimi kaçırmayın.

Sıkça Sorulan Sorular
İşaret dili öğrenmek zor mu?
10 yaşından büyük olan herkes kolaylıkla öğrenebilir. Hatta Enstitü'de bu eğitime katılabilir ve ileri seviye tercüman seviyesinde kendinizi geliştirebilirsiniz.

İşaret dili ne zaman ortaya çıktı?
İlk olarak 1886 yılında ortaya çıkmıştır.

İşaret dilini öğrenmenin avantajları nelerdir?
Her şeyden önce işitme engelli öğrencilerle iletişime geçebilirsiniz, CV'nizde bunu belirtebilirsiniz. Sosyal çevrenize faydalı bir birey olduğunuzu gösteren bir izlenim yaratırsınız.

İşaret dili eğitimi alan kişilere sağlanan kişisel ve sosyal avantajlar nelerdir?
İşaret Dili Eğitimi Alan Kişilere Sağlanan Kişisel ve Sosyal Avantajlar
İşaret dili eğitimi alan kişiler, hem işitme engelli bireylerle iletişim sağlamaktadır, hem de sosyal ve kişisel açıdan avantajlar elde etmektedir. İşaret dili öğrenmek, işitme engellilere yardımcı olmak, saygı göstermek ve onlarla daha iyi ilişkiler kurmak amacıyla önemli bir araçtır. Aynı zamanda, işaret dili ile iletişim kurabilen bireyler daha geniş sosyal çevreler içerisinde yer alabilmekte ve çeşitli mesleklerde de bilgisiyle farklılık yaratabilmektedir.
Kendine Has Özelliklere Sahip Görsel Dil
Türk İşaret Dili (TİD), Türkçe konuşan işitme engelli bireylerin kullandığı özel bir dildir ve kendine has kuralları bulunmaktadır. Görsel bir dil olduğu için, ile anlatılabilen şeyler aslında diğer dillerde de karşılığı bulunmaktadır. Bu sayede, eğitimi alan bireyler evrensel çapta işitme engelli topluluğa hitap edebilir ve daha geniş kültürel etkileşimler yaşayabilir.
İşaret Dili Eğitiminin Başlangıç Seviyesinden İleri Seviyeye Geniş Bir Yelpaze Sunması
İşaret dili eğitimi sağlayan birçok kurum ve enstitü mevcuttur ve bu kurumlar başlangıç seviyesinden ileri düzeylere kadar işaret dili öğrenmek isteyenlere yönelik eğitimler sunmaktadır. Bu sayede, herkes kendi seviyesine uygun eğitimi alarak işaret dili becerilerini geliştirebilir ve bu dili daha etkin kullanabilir.
İşaret Dili Alfabesi ve Efektif İletişim İçin Temel Araçlar
İşaret dili eğitimi, işaret dili alfabesinin yanı sıra işitme engelli bireylerle iletişim kurabilecek temel ve etkili araçlar da sağlamaktadır. Bu sayede, eğitimi tamamlayan bireyler işitme engellilerle iletişim kurarken kendilerini daha rahat ve net ifade edebilirler.
Sonuç olarak, işaret dili eğitimi alan bireyler hem işitme engelli topluluğa destek sağlamakta, hem de sosyal ve kişisel açıdan avantajlar elde etmektedir. İşaret dili bilgisi, daha geniş sosyal çevreler içinde yer almayı sağlarken, aynı zamanda çeşitli mesleklerde bu beceriyle fark yaratabilmektedir.

Türkiye'deki işaret dili konuşan toplumun genel büyüklüğü ve etkinliği hakkında bilgiler verebilir misiniz?
Türkiye'deki İşaret Dili Kullanıcıları ve Etkinlikleri
Türkiye'deki işaret dili konuşan topluluğun sayısı geniş olup, bu dili konuşan herkesin, işitme engelli olsun ya da olmasın, topluluk üzerinde bir etkisi bulunmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre, işaret diliyle iletişim kuran işitme engelli bireylerin sayısı 500.000'i aşmaktadır. Bu durum işaret dilinin eğitimdeki önemini her geçen gün arttırmaktadır.
İşaret dili, hem engelli hem de engelli olmayan bireyler tarafından öğrenilmektedir. İşaret dili bilen bir çevirmen olmadan bir işitme engelliyle iletişim kurmak imkansızdır. Ancak, işaret dili öğrenmek istemeyen insanlar da bulunmaktadır.
Buna rağmen, işaret dili öğrenmenin giderek daha önemli hale geldiğine dikkat çekmek gerekmektedir. Türkiye işaret dili (TİD), bildiğimiz gibi, Türkçe konuşan sağır insanların kullandığı bir dildir ve kendine özgü özellikleri vardır. Bu dili öğrenmek, işitme engelli bireylerle iletişim kurmak için kritik önem taşımaktadır.
Sonuç olarak, Türkiye'deki işaret dili konuşan topluluk geniş olup, işaret dilinin eğitimdeki önemi gittikçe artmaktadır. Türkiye'deki bireylerin bu dili öğrenmesi gerekmektedir. İşaret dili öğrenmenin sadece işitme engellilerle iletişim kurmak için değil, aynı zamanda sosyal entegrasyon ve eşitlik için de önemli olduğunu söyleyebiliriz.

İşaret dili diller içindeki genel dilbilimsel değeri ve evrensel bileşenlerinin diğer dillerle ortak yönleri nelerdir?
İşaret dili, diğer tüm diller gibi, dilbilimsel bakış açısından önemli bir yapıya sahiptir. İşaret dili, genel dilbilimsel değeri çok yüksek olan bir dildir ve diğer dil yapıları ile birçok ortak özelliği bulunmaktadır. İşaret dilinin evrensel bileşenleri olan dilbilimi kuralları, dilin yapısal yüzü ve ses bilimine benzemez, çünkü iletişim görsel olarak sağlanır. Ancak, işaret dilinin dil bilgisi yapısı, dil kuralları ve anlam oluşturma süreci, konuşma dillerinin genel yapısının aynıdır. Yani, işaret dili da sintaktik, morfolojik ve semantik açıdan, konuşma dillerinin taşıdığı evrensel niteliklere sahiptir. İşaret dilinin evrensel bileşenlerinin bir örneği, zaman kavramının ifadesidir; işaret dili tüm dünyada, tıpkı konuşma dillerinde olduğu gibi, zamanı ifade eder ve bu ifadeler doğrusal bir yapıya sahiptir. Bu, işaret dilinin diğer dillerle çok ortak yönü olduğunu gösteren bir başka kanıttır. Ayrıca, işaret dili, diğer dillerin sahip olduğu pragmatik, anlambilimsel ve sosyolinguistik yönleri de taşır. Bu sebeple, işaret dili, tüm dil özellikleri ve komplekslikleri ile diğer dillerle eş değerdir ve onların sahip olduğu genel dilbilimsel değere sahiptir.

İlgili Kurslar

İşaret Dili Eğitimi
5 saatte işaret diline giriş: temel işaretler, mimik ve akıcılık. Onaylı sertifika ile.

İşaret Dili Jargon Eğitimi
İşaret dili jargonunda akıcılık: bağlama uygun ifadeler ve pratik senaryolar. Etik ve kapsayıcı iletişim.

Uluslararası İşaret Dili Eğitimi
Uluslararası İşaret Dili ile dünya çapında erişilebilir iletişim., Temel söz dağarcığı, doğru ifade ve pratik diyaloglarla akıcılık kazanımı.


