İşaret dilinin eğitimdeki önemi günden güne artıyor ve hangi meslekten olursa olsun artık herkes işaret dili öğrenmeye başlıyor. İşitme engelli olsun ya da olmasın insanlar işaret dilini öğrenmeye başladı. Okullarda da bu dersin zorunlu olarak okutulması gündeme gelmeli diye düşünüyorum. Elbette her zaman her şeyi bildiğini düşünen ve işaret dili öğrenmek istemeyen insanlar olacaktır ama bu dil gelecekte önemli hale gelecek. İşitme engelli biriyle temel kuralları bilerek iletişim kurabilir ve kendinizi ifade edebilirsiniz. Bu gerçekten zor değil ve herkes yapabilir.
Enstitüde bulunan İşaret Dili Eğitimi de bu konuda önemli bir yere sahip ve 8 yıldır işaret dili öğrenmek isteyen insanlara ücretsiz eğitim veriliyor. 200 binden fazla insan online eğitim yoluyla işaret dili öğrendi. Bu az bir rakam değil ve bence daha da artması gerekiyor.
Bir Türk atasözü der ki;
İşaret Dili öğrenmek Zor mu? Nasıl Öğrenebilirim?
Kesinlikle zor değil ve 10 yaşından büyük olan herkes öğrenebilir. Hatta bazı ülkelerde bu yaş daha da küçük. Ben bu içerikte TİD yani Türk İşaret Diliyle ilgili bilgiler vereceğim. Türk işaret dili Türkçe konuşan sağır insanların kullandığı dildir ve kendine has özellikleri vardır. Çeşitli kuralları var ve görsel bir dil olduğu için aslında diğer dillerde de karşılığı var. Bir otomobili el işaretleriyle tarif etmek istiyorsanız kaç farklı işaret yapabilirsiniz ki?
Ama önce bir konuyu aradan çıkarmak istiyorum. Neden işaret dili öğrenmeliyiz sorusunun çok fazla sorulduğunu öğrendim. Buna kısaca bir cevap vermek gerekirse; işitme engelli insanların iletişim tercihlerine saygı göstermek için. İşitme engelli biriyle iletişim kurmak istiyorsanız bu dili öğrenmek zorundasınız. Zor bir dil de değil. Asuman Çalışkan eğitmenliğinde yapılan başlangıç seviyesinden işaret dili jargon eğitimine kadar geniş bir yelpazede öğrenebilirsiniz.
Tamam, şimdi ilk önce Türk İşaret Dilinin temel özelliklerine bakalım. Eğer bu dili öğrenmek istiyorsanız bu içerikte size bir temel vereceğim.
İşaret dilinin tarihçesini öğrenelim.
İşaret Dilinin Tarihçesi
İşaret dili yeni bir şey değil. Dünyada sağır insanlar ne zamandan beri yaşıyorsa bu dil de o kadar zamandır yer alıyor. Bildiğimiz bir gerçek var ki sağır bireyler yüzyıllarca ayrımcılığa maruz kaldılar. Ama daha sonra işaret dili için adım atıldı ve Britanya’da işitme engelli bireylere yardımcı olmak amacıyla manual alfabeler kullanıldı. Parmakla heceleme gibi basit şeylerdi ama resmi olarak geçmişi 1866 yılına dayanıyor. Sağırlar Derneği gibi birçok derken kuruldu ve birçok tanıtım kampanyası yapıldı.
Bilinen en eski işaret dilinin ise Fransa’da oluşturulduğu tahmin ediliyor. Tahmini 1650 yılında oluşturulan dil zaman içerisinde gelişip bugünlere kadar ulaştı.
Herkes İşaret Dili Öğrenebilir mi?
İşaret dili hareketlerle konuşulan bir dildir ve hareket edebiliyorsanız “evet” diyebiliriz.
3 tür hareket vardır. Doğrusali dönme hareketi ve radyal. Doğrusal hareket tek yönde harekettir. Aşağı, yukarı ve yana doğru hareketler. Dönme hareketi ise dairesel hareketlerdir. Bir kamerayı bir nesne etrafında hareket ettirdiğinizi düşünün. Radyal hareket ise merkezi bir nokta etrafında iki elin hareket etmesidir.
Yüz ifadeleri ise aslında herkes için daha kolaydır. Yüz kaslarınızı kullanırsınız. Yüz kaslarımız diğer kaslarımıza göre daha güçlüdür. Gülümsemek yüz kasınızı kullanmaktır. Kaşlarınızı kaldırmakta yüz kaslarınızı kullanmaktır. Bunları yapabiliyorsanız diğerlerini de yapmanız oldukça kolay.
Yeni biriyle tanıştığınızda yaptığınız ilk şey ne? Gülümsüyorsun ve elini uzatıyorsun. Merhaba derken kafanı sallıyorsun. İşaret dili de teknik olarak bundan farklı değildir. Aynı şey, yeni arkadaşlarla tanışırken sağır veya işitme güçlüğü çeken çocuklar için de geçerlidir, yalnızca el sıkışmaları işaret dili şeklinde gelir. Her konuşulan dilin bir konuşma yürütmek için kuralları olduğu gibi, Amerikan İşaret Dili (ASL) de öyle. ASL, söylemek istediklerinizi temsil etmek için elleriniz ve kollarınız ile yapılmış işaretleri kullanır.
5 Saatte Ne Kadar İşaret Dili Öğrenebilirim?
İşaret dili eğitmeni Asuman Çalışkan başlangıç seviyesi eğitiminde herkesin anlayabileceği şekilde öncelikle Türk İşaret Dilinin tarihçesinden bahsediyor. Daha sonra alfabe ve kelimeleri anlatıyor. Ardından fiilleri öğreniyorsunuz. Son bölümde ise en sevdiğiniz şey başlıyor. İşitme engelli biriyle iletişim kurmak için gerekli olan cümleleri kuruyorsunuz. Bu da aslında temel ihtiyaçları anlatmak ve temel iletişim için gerekli olan her şeyi öğrendiğiniz anlamına geliyor. Bu belki B1 seviyesinde İngilizce bilgisiyle yurtdışına çıkmanıza benzer. Herkesle bir futbol maçıyla ilgili tartışamazsınız ama yol tarifi alabilir ya da yardım isterken olayı anlatabilirsiniz.
Önce bu seviyede eğitim aldıktan sonra eğer ilerletmek istiyorsanız, işaret dili öğrenme için önünüzde bir engel yok. İleri seviye İşaret Dili Eğitimi ve Jargon Eğitimi ile tercüman düzeyinde öğrenebilirsiniz.
Baştada söylediğim gibi son zamanlarda oldukça popüler bir dil haline geldi ve bu dili öğrenmek isteyen insan sayısı her geçen gün artıyor. Siz de öğrenmek istiyorsanız bu eğitimi kaçırmayın.
