AnasayfaBlogBaşarılı Senaryonun İpuçları
Nasıl Yapılır?

Başarılı Senaryonun İpuçları

31 Ocak 2021
Üzerinde siyah bir kalem ve beyaz bir kağıt parçası bulunan bir masanın yakın çekimi. Kâğıdın ortasında kırmızı bir yazı vardır. Kağıdın solunda, çerçeveleri ve camları açıkça görülebilen bir gözlük var. Arka planda, altında az miktarda kağıt bulunan beyaz bir klavye görülmektedir. Masa, üstündeki nesnelerin ayrıntılarını vurgulayan parlak bir ışıkla aydınlatılmış. Kalem siyah bir tükenmez kalemdir ve gözlük camları açık gri renktedir. Arka plan grinin sessiz bir tonu ve genel sahne gizlilik hissi uyandırıyor.
Senaryo ÜsteliğiAçıklamaÖrnek
Görselliğin Ön Planda TutulmasıSenaryonun sinema için yazıldığını ve görsel detayların anlatıya nasıl yerleştirildiğini belirtir.Çok göster ama az söyle ilkesi
Çarpıcı Bir HikayeHikayenin daha başından itibaren izleyiciyi etkileyen ve ilgisi çekmeyi başaran bir konu üzerine kurulmasıdır.Trafik kazası, deprem, ölüm vb. çarpıcı başlangıçlar
Akıcı, Anlaşılır, Sade, Duru Bir DilDilin kullanımı, açıklık ve anlaşılırlık konusunda oldukça önemli.Ağdalı, karmaşık ifadelerden kaçınılmalıdır.
Güçlü KarakterlerKarakterlerin güçlü özelliklere sahip olması ve bu özelliklerle hikayenin ilerlemesinde rol almasını ifade eder.Zekasıyla ya da verdiği yerinde kararlarla problemleri aşabilen karakterler
Yaratıcı SahnelerSahnelerin birbiriyle uyumlu, estetik, anlamlı ve görsel olarak zengin olması.Angelopoulos’un filmlerindeki geniş açılı sahneler
Belirli bir ritmHikayenin belli bir seviyede ilerlemesi ve izleyenlerin ilgisini sürekli canlı tutabilir.Hikaye ara ara düşüşlere sahip olabilir ancak genel olarak bir seviyede tutulmalıdır.
Karakterlerin YolculuğuKarakterlerin hikayeyi anlatmaması, yani kendi halleri, hareketleri, tavrı ve davranışları ile hikayeyi göstermeleri gerekmektedir.Hikayede, karakterler söyledikleriyle, söylemedikleriyle, halleri ve davranışları ile hikayeyi anlatmalıdır.
Çözüm OdaklılıkKarakterlerin zorlukların karşısında çözüm odaklı olmaları.Kriz yönetimini beceren, sorun değil çözüm odaklı karakterler
Anlatının BütünlüğüTüm bu öğelerin anlamlı ve tutarlı bir şekilde bir araya getirilmesi.Senaryonun genelinde tutarlılık sağlanmalıdır.
Ekip ÇalışmasıAkıcı, anlaşılır dil ve net ifadeler ekip çalışmasında anlayış birliğini sağlar.Herkesin senaryoyu kolayca anlamasını sağlayacak dil kullanımı.

“İyi bir film çekmek için üç şeye ihtiyaç vardır: senaryo, senaryo ve de senaryo…” Alfred Hitchcock

Dünya sinemasının başarılı ismi Hitchcock’un da ifade ettiği gibi senaryo, iyi bir film için olmazsa olmaz unsurlardan birisidir. Benzer bir bakış açısıyla Rene Clair’de:

“İyi bir senaryodan kötü bir film çıkabilir; ama kötü bir senaryodan hiçbir zaman iyi bir film yapılamaz” diyerek, senaryonun önemine dikkat çekmiştir. Senaryo böylesine kilit bir konumda filmin başarısını doğrudan etkileyen bir unsur olarak ortaya çıktığı için, başarılı senaryoların özelliklerine dair bilinmesi gerekenler daha çok önem kazanmaktadır.

Başarılı Senaryonun İpuçları Nelerdir?

Senaryonun nasıl bir seyirde yazılarak nasıl bir süreç içerisinde tam anlamıyla etkili bir metin haline getirilebileceği sorunu da hala sıcaklığını koruyan bir konudur. Bu sebepten dolayı, başarılı senaryoların izini sürerek, zihnimizdeki hikayeyi anlaşılır bir şekilde nasıl yazacağımız konusuna açıklık getirebiliriz.

  • Görselliğin Ön Planda Tutulması

Senaryo yazmaya başlamadan önce hikaye henüz fikir aşamasında iken de yazarken de metnin sinema için yazıldığı unutulmamalı ve bu sebepten dolayı da görsellik unsuru ve görsel detaylar anlatının içine başarılı bir şekilde yerleştirilmelidir. Senaryo yazarı, “çok göster ama az söyle” ilkesini baz alarak yazı içeriğini oluşturmalı ve görselde karşılığı olmayan ifadelerden özellikle kaçınmalıdır. Yazılan her ifadenin görsel karşılığının bulunması senaryonun özellikle çekim aşamasında zorluklar yaşanmasının önüne geçecektir.

  • Baştan Sona Götürecek Çarpıcı Bir Hikaye

Başarılı senaryolarda hiç kuşkusuz hikaye seçimi ve hikayenin işlenişi son derece önemlidir. Belli bir ritm ile başlayan hikayenin ara ara düşüşleri olsa da genelde belirli bir seviyede tutunması izleyenlerin ilgisinin sabit kalması açısından etkilidir. Hikayede bir trafik kazası, deprem, ölüm, kalp krizi, uçak düşmesi, uzaylı istilası, salgın hastalık vb. çarpıcı başlangıçlar, izleyenlere ilk çengelin atılması anlamında mantıklıdır. Ancak bu aksiyonlu/heyecanlı girişin sürece yayılarak benzer derecelerde etkisinin sürmesi konusunda gayret gösterilmelidir. Sadece girişte kalan çarpıcı başlangıçlar, devamı gelmezse çok anlamlı olmaz. Örneğin “Ghost Ship” filminin açılışı çok etkili bir sahne ile başlar ancak filmin diğer bölümleri açılıştaki o heyecanı ve şaşkınlığı yakalayamaz.

  • Akıcı, Anlaşılır, Sade, Duru Bir Dil

Senaryoya her ne kadar hikayenin içinde var olan duygusal çıktılar şekil veriyorsa da senaryo yazımında kullanılan dil de en az anlatının içeriği kadar önemlidir. Akıcı ve anlaşılır bir tarzda sade ve duru bir dil kullanımı hem senaristin hayal dünyasının/hikayesinin filtresiz bir şekilde karşıya geçmesini sağlar hem de yanlış anlamalar ya da anlaşılmamalar üzerine bir iletişim kazasının önüne geçilmiş olur.

Belki diğer edebi metinlerde kullanılan ağdalı, karmaşık ya da kafa karıştırıcı ifadeler. edebi metin olmaktan kaynaklı her okuyucuya kendi düşünme alanını açmak adına yanlış kabul edilmeseler de, senaryo da her zaman herşeyin çok açık ve net ifade edilmesi ve kolay anlaşılır olması tercih edilir. Bu tarz bir dil kullanımı, ekip çalışmasındaki insanların da okudukları konusunda hemfikir olmasını sağlayacak bu da filmin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesine olanak sağlayacaktır.

  • Güçlü Karakterler

Anlatının senaryo içindeki karakterler üzerinden ilerleyip inşa edildiği gerçeğinden hareketle, karakterlerin güçlü özelliklerle ortaya çıkması ve betimlenmesi başarıl senaryonun diğer özelliklerinden biridir. Karakterlerin metin içindeki yolculuklarına dair söylenmesi gereken önemli bir husus da şudur ki: Hikaye karakterlerce anlatılmamalıdır.

Karakterler söyledikleriyle, söylemedikleriyle, hal, hareket, tavır ve davranışları ile hikayeyi göstermelidirler. Ayrıca birçok problemi kimi zaman zekasıyla kimi zaman verdiği yerinde kararlarla aşamayan karakterler de güçsüz olarak nitelendirilecekleri için. Anlatının seyrinde etkin olamazlar. Bu sebepten dolayı, kriz yönetimini beceren, zorlukların üstesinden gelen, sorun değil çözüm odaklı, yapıcı karakterler anlatıyı üst bir konuma taşıyabilir.

  • Yaratıcı Sahneler

Sahnelerin uyumlu ve anlamlı bir biçimde biraraya gelmesinden oluşan senaryo, mikro açıdan bakıldığında yaratıcı, estetik, anlamlı ve görsel olarak zengin sahnelerin varlığıyla daha çekici ve güzel hale gelebilir. Örneğin Yunan yönetmen Angelopoulos’un filmlerindeki geniş açılı izleyenlere sonsuzluk hissi veren lirik sahneler, filmin bir bütün olarak daha başarılı olmasına ve beğenilmesine sebep olmuştur.

Yaratıcı sahneler ifadesiyle kastedilen, o sahnedeki kimi zaman diyaloglarlarla beslenen kimi zaman da diyalogsuz mizansenin yarattığı atmosferin hayal gücüyle şekillenerek etkili bir görsele dönüşmesidir. Bu üzerinde çalışılmış sahneler hem izleyenlerin zihnine kazınmakta, hem de sinema tarihinin iz bırakan sahneleri olarak unutulmadan hatırlanmaktadır. Birçok auteur yönetmen, görüntü yönetmeniyle birlikte duygunun en katıksız ve saf halini bulup yansıtabilmek için yoğun çaba sarf etmektedir.

  • Doğal Diyaloglar

Klasik sinema anlayışında filmin akışı için diyaloglara başvurulur. Örneğin bir trafik kazasını, kazayı gören iki kişinin konuşması içinde geçirerek detaylı bir trafik kazası görseli vermeden ve olay yerinde daha başka kişilerin konuşmalarına gerek duymadan geçmek mümkündür. İster diyalog isterse monolog olsun. Bu konuşma metinlerinin yazılmasının bir diğer amacı da olay, kişi ya da başka karakterlerle ilgili bilgi verip, izleyenlerle bu kişileri tanıştırmaktır.

Senaryo ana metni içinde karakterlerin sözleri olarak yazılan diyaloglar elbette ki gerçeklik duygusuyla örtüştüğü oranda benimsenir, sevilir. Yazılan karakterin özellikleri (yaş-cinsiyet-eğitim durumu-işi-deneyimleri-hobileri vb.) ile paralel bir seyir izleyen konuşma metinleri yazmak, hem anlatıyı derinleştirir hem de karakterin anlatı içindeki konumunu daha da belirginleştirerek senaryoyu zengin kılar. Karakterin konuşmalarını karakterin özellikleri ile desteklemek ya da karakterin özelliklerine uygun diyalog yazmak bu anlamda temel bir ilke olarak karşımıza çıkar.

Çekici diyaloglar genellikle sıradışı konuşmalardır. Bu tarz konuşmalarda mantık sınırları dahilinde bir ilginçlik vardır. Bu ilginç durumun üzerine gidilir ve belirli bir seviyede bu farklılık unsuru devam ettirilirse diyaloglar da başarıya ulaşır.

  • Yan Karakter ve Yan Olayın Varlığı

Senaryonun seyrini yönlendiren ana karakter yanında konumlanan yan karakterler, hikayenin çok katmanlı ilerlemesine öncülük ederler. Ana karakterin bilinmeyen yanlarının ortaya çıkmasında da etkili olan yan karakterler, ana karaktere kimi zaman yol gösteren/akıl hocalığı yapan bilge kişi “mentör” pozisyonunda da olabilir. Bu mentör karakteri, ana karakterin yaşadığı problemlerde ilk aklına gelen kişidir. Bu yüzden de ana karakterin hemen yanında resmedilen karakter mentördür.

Mentörün haricinde ana karakterin yaşamış olduğu mekanlarda tanıştığı, vakit geçirdiği, ortak yaşanmışlıklara sahip herkes yan karakter olarak isimlendirilebilir. Elbette yan karakterlerin ana karakterin yanında olması aksiyona birlikte girmeleri ya da birlikte mücadele etmeleri yanında yan hikaye denilen sub-story’lere de etkin bir şekilde malzeme oluşturmaktadır. Ana hikayeye bir şekilde bağlanan yan hikayeler ile senaryo anlatısının derinleşerek çok katmanlı bir yapıya ulaştığı görülür.

  • Taslak Çalışmasının Varlığı

Ana metin senaryoya başlamadan önce senaryonun genel çerçevesi, içeriği, karakterleri vb. anlatım kodları ile kısacası bir yol haritası üzerinden süreci yönetmek, senaryo yazmaya geçişte senariste büyük kolaylık sağlayacaktır. Taslak çalışmasında ortaya çıkan ve fark edilen bir takım sorunlar, senaryo aşamasına kadar düzeltilerek senariste zaman kazandırabilir. Dolayısıyla başarılı bir senaryo için, hazırlık aşamasının tamamlanarak eksikliklerinin zamanında görülüp düzeltilerek ortaya çıkarılmış bir metin olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

  • Tür ve Biçim Konusunda Kararlı Bir Anlayış

Senaryo yazımı aslında eksiklerine ya da fazlalıklarına rağmen kağıt üzerinde filmi bitirmek gibidir. Yazılacak hikayenin ana teması itibariyle hangi türe dahil olacağı bilinmeli bu tür üzerinde yazmaya devam edilmelidir. Biçim konusunda ise sahnenin çekimi konusunda kafa yormaktan ziyade mizansene yani sahnenin detaylarına yönelik yazılar/yorumlar ya da düşünceler çok daha önem kazanmaktadır. Senaryonun yazılmaya ilk başlandığı anlardan itibaren, katedeceği yol ve varacağı nihai hedef hesaplanarak senaryo yazarlığına devam edilmelidir.

  • Anlatı Yapısı

Klasik anlatı yapısının genel olarak bir bütün halinde ve özel olarak ise kısımlar halinde anlamlı bir şekilde ana metin içinde yazılması da son derece önemlidir. Yazının bölümleri ve geçiş noktaları net bir şekilde yazı içinde kullanılırsa, senaryo durağanlığa saplanmadan akıcı bir şekilde akacaktır.

Dr. Özgür Yılmazkol

Görselliğin Ön Planda Tutulması, Senaryonun sinema için yazıldığını ve görsel detayların anlatıya nasıl yerleştirildiğini belirtir, Çok göster ama az söyle ilkesi, Çarpıcı Bir Hikaye, Hikayenin daha başından itibaren izleyiciyi etkileyen ve ilgisi çekmeyi başaran bir konu üzerine kurulmasıdır, Trafik kazası, deprem, ölüm vb çarpıcı başlangıçlar, Akıcı, Anlaşılır, Sade, Duru Bir Dil, Dilin kullanımı, açıklık ve anlaşılırlık konusunda oldukça önemli, Ağdalı, karmaşık ifadelerden kaçınılmalıdır, Güçlü Karakterler, Karakterlerin güçlü özelliklere sahip olması ve bu özelliklerle hikayenin ilerlemesinde rol almasını ifade eder, Zekasıyla ya da verdiği yerinde kararlarla problemleri aşabilen karakterler, Yaratıcı Sahneler, Sahnelerin birbiriyle uyumlu, estetik, anlamlı ve görsel olarak zengin olması, Angelopoulos’un filmlerindeki geniş açılı sahneler, Belirli bir ritm, Hikayenin belli bir seviyede ilerlemesi ve izleyenlerin ilgisini sürekli canlı tutabilir, Hikaye ara ara düşüşlere sahip olabilir ancak genel olarak bir seviyede tutulmalıdır, Karakterlerin Yolculuğu, Karakterlerin hikayeyi anlatmaması, yani kendi halleri, hareketleri, tavrı ve davranışları ile hikayeyi göstermeleri gerekmektedir, Hikayede, karakterler söyledikleriyle, söylemedikleriyle, halleri ve davranışları ile hikayeyi anlatmalıdır, Çözüm Odaklılık, Karakterlerin zorlukların karşısında çözüm odaklı olmaları, Kriz yönetimini beceren, sorun değil çözüm odaklı karakterler, Anlatının Bütünlüğü, Tüm bu öğelerin anlamlı ve tutarlı bir şekilde bir araya getirilmesi, Senaryonun genelinde tutarlılık sağlanmalıdır, Ekip Çalışması, Akıcı, anlaşılır dil ve net ifadeler ekip çalışmasında anlayış birliğini sağlar, Herkesin senaryoyu kolayca anlamasını sağlayacak dil kullanımı
başarılı senaryonun ipuçları anlatımlı senaryo senaryo senaryo yazımı senaryoda dil kullanımı etkili senaryo
Kısa, siyah saçlı bir adam resmi siyah bir takım elbise giymiş ve mavi kravat takmış. İyi aydınlatılmış bir odada ayakta duruyor ve ciddi bir ifadeyle önüne bakıyor. Ellerini önünde kavuşturmuş ve belinde kahverengi deri bir kemer var. Duruşu kendinden emin ve bakışları odaklanmış. Otuzlu yaşlarının ortalarında görünüyor ve kıyafetleri düzgün ve şık. Kare bir çene çizgisi ve temiz traşlı bir yüzü var. Gözleri kahverengi ve kaşları belirgin. Güçlü ve kararlı bir görünümü var.
Dr. Özgür Yılmazkol
Blog Yazarı

Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo-tv ve Sinema bölümü mezunu. Aynı üniversitede doktora eğitimini tamamladı. Editörlüğünü yaptığı medya/sinema kitapları ve senaryosunu yazdığı belgesel, kısa film ve dizi senaryoları bulunmaktadır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Yakın planda, siyah beyaz bir klaket tahtasının yanında siyah gümüş bir kalem tutan bir el görülüyor. Klaket açık ve elde tutulmakta, kalem ise önündeki defterin hemen üzerinde durmaktadır. Defterin birkaç sayfası el yazısıyla doldurulmuştur. Resmin sağ tarafında vidalı metal bir plaka görülüyor. Görüntü hafif koyu ve sessiz bir tona sahip ve görüntüdeki el ve nesneler keskin odakta.
Nasıl Yapılır?

Senaryo Yazımına Dair

29 Ocak 2021
Bu Kısa Film Prodüksiyonu Kursu resminde gözlüklü bir adam kameraya gülümsüyor. Takım elbise giymiş ve kravat takmış olan adam siyah metinli beyaz bir arka plan üzerinde durmaktadır. Görselde ayrıca adamın yüzünün yakın çekimi ve gömleği ile kravatının yakın çekimi de yer almaktadır. Bu kurs, başarılı kısa filmler oluşturmanın temellerini öğrenmek için mükemmel bir fırsattır. Öğrenciler kendi projelerini hayata geçirmek için gerekli beceri ve araçlar hakkında bilgi sahibi olabileceklerdir. Kendi sinematik tarzlarını geliştirebilecek ve yapım öncesi sürecin önemini anlayabilecekler. Senaryo yazımından kurguya kadar, bu kurs harika bir kısa film yapmak için gerekli kaynakları sağlayacaktır. Kurs ilerledikçe, öğrenciler ses ve müziğin önemini anlayacak ve zanaatlarını geliştirme şansına sahip olacaklar. Deneyimli danışmanların yardımı ve bol miktarda geri bildirim ile bu kurs, unutulmaz kısa filmler yapmak isteyen herkes için idealdir.
5
(4)

Kısa Film Yapımı

14 Konu15 Saat
Bu, özel dikim takım elbise giymiş ve gözlük takmış olgun bir adamın resmidir. Koyu renk saçları ve yüzünde sert, ciddi bir ifade var. Takım elbisesi siyah ve yakaları hafif sivri, altında beyaz bir gömlek var. Gözlükleri yuvarlak, altın çerçeveli ve koyu renk camlıdır. Elleri cebinde, kendinden emin ve profesyonel görünüyor. Açık bej bir arka plana sahip, iyi aydınlatılmış bir odada duruyor. Duruşu diktir ve bir otorite havası yayar.Serhat Dalgalıdere
1110464
Yaratıcı Drama Eğitimi, çocuklarda yaratıcılığı ve hayal gücünü geliştirmenin heyecan verici bir yoludur. Bu çevrimiçi kursta, uzun kahverengi saçlı ve sarı arka planlı bir kadın görülmektedir. Elini uzatmış, siyah bir gömlek ve bir kolye takıyor. Boynunun yakın çekimi onun canlı kişiliğini ortaya koymaktadır. Yaratıcı drama sayesinde çocuklar yeni fikirler, karakterler ve hikayeler keşfedebilirler. Kendilerini özgürce ifade edebilir ve kendi yaratıcılıklarına güven duyabilirler. Bu online kurs, drama eğitiminin temellerini keşfetmek için eşsiz bir fırsat sunuyor. Kurs, hikaye anlatımı, doğaçlama ve karakter gelişimi gibi konuları kapsayacaktır. Öğrenciler ayrıca dramanın kendini ifade etme ve iletişim kurma aracı olarak gücünü öğreneceklerdir. Bu kursun sonunda öğrenciler, yaratıcı süreci ve dramayı hayal güçlerini beslemek ve kendi yaratıcılıklarını geliştirmek için bir araç olarak nasıl kullanacaklarını daha iyi anlayacaklardır.
5
(27)

Yaratıcı Drama Eğitimi

9 Konu5 Saat
Genç bir kadın ışıl ışıl gülümsüyor ve doğrudan kameraya bakıyor. Kısmen kulaklarının arkasında toplanmış uzun, koyu kahverengi saçları var. Gözleri hayat dolu ve dudakları yumuşak, içten bir gülümseme şeklinde kıvrılmış. Beyaz bir tişört, açık mavi kot pantolon ve siyah ayakkabılar giyiyor. Yüz ifadesi neşeli ve duruşu rahat. Güven ve neşe saçıyor, bu da onu güzel ve canlandırıcı bir manzara haline getiriyor. Parlak, güneşli bir ortamda duruyor ve sıcak ışıltısı güneş ışınlarıyla vurgulanıyor.Sibel Curciali
1411464
Bu, blog yazmayla ilgili bir çevrimiçi kursun görüntüsüdür. Takım elbiseli bir adam kara tahtanın önünde oturuyor, gözlüklü ve sakallı, bilgi ve otorite izlenimi veriyor. Konuşmacıyı dikkatle dinliyor gibi görünüyor. Tahtanın üzerinde siyah beyaz bir 'B' harfi var, muhtemelen blog yazmaya atıfta bulunuyor. Adamın üzerinde düğmesi yakından çekilmiş bir gömlek ve kolunda bir saat vardır. Gözleri de görülebiliyor, bu da dikkatle dinlediğini gösteriyor. Tüm bu ayrıntılar adamın bir blog kursuna katıldığına işaret ediyor. Bu görüntü sayesinde dijital çağda blog yazmanın önemini görebiliyoruz.
4.5
(87)

Blog Yazarlığı Eğitimi

9 Konu5 Saat