Lisans eğitimi sırasında ya da sonrasında pek çok öğrenci aklından yüksek lisans yapma fikrini geçirmiştir. Yüksek lisans, lisans eğitimi almış öğrencilerin bir üst eğitim almalarına imkân tanıyan bir programdır. Yüksek lisans yapmak, akademisyenliğe giden yolun ilk ciddi adımıdır. Dolayısıyla yüksek lisans yapan öğrencilerin bir kısmı, akademisyenliğe giden yolu açmak adına eğitim görmektedirler.
Yüksek lisans, lisans eğitiminin devamı olduğundan ön lisans öğrencilerin doğrudan yüksek lisans yapma olanakları yoktur. Bunun yerine ön lisans mezunları, DGS'ye girip başarılı bir sonuç neticesinde lisans bölümü geçebilir ve oradan yüksek lisans seçeneğine başvurabilir. Yüksek lisans ile ilgili en merak edilen konulardan biri de yüksek lisans nasıl yapılır sorusunun yanıtıdır.
Yüksek lisans, belli başlı şartlar sonucu yapılabilmektedir. Öncelikle bir lisans eğitimini başarıyla bitirmeniz istenir. Üniversiteden üniversiteye, bölümden bölüme değişebilen kriterler olmasına rağmen her üniversitede istenen öncelikli şartlar vardır. Tabii ki bunun dışında yüksek lisansı hangi şekilde yapmak istediğinize göre de değişebilen koşullar söz konusudur. Yüksek lisans; tezli yüksek lisans ve tezsiz yüksek lisans adlarıyla ikiye ayrılır. Kısacası belli başlı şartları öğrenmeden önce hangi eğitim türünü almak isteğinizi belirlemelisiniz. Tezli yüksek lisans ve tezsiz yüksek lisans; sizin eğitim alma amacınıza ve kariyer planlarınıza göre seçebileceğiniz iki farklı eğitimdir. Bu eğitim türlerini seçmeden önce de gerekli bilgileri öğrenerek seçim yapmalısınız.
Tezsiz Yüksek Lisans Nasıl Yapılır?
Tezsiz yüksek lisans, tezli yüksek lisans seçeneği dışında yüksek eğitim sunan bir programdır. Genellikle işi dolayısıyla eğitime sürekli devam edemeyecekler ile akademik kariyer düşünmeyenler, bu eğitimi tercih etmektedirler. Tezsiz yüksek lisans, adı üstünde tez içermeyen bir eğitim sunmaktadır. Bu özelliğinden dolayı da pek çok kişi bu yüksek lisans seçeneğine başvurmaktadır. Tezsiz yüksek lisansı seçmek için en önemli göstergeniz
Tezsiz yüksek lisans eğitimi, 1 yıl sürer ve en fazla 3 dönem eğitim alınabilir. Tezsiz yüksek lisansın bazı bölümlerinde uzaktan eğitim görülebilir. Eğitimde; tez yazımı yerine proje bitirme dersi bulunur, buna göre de öğrenci başarılı ya da başarısız olarak görülür. Tezsiz yüksek lisans yapan biri, doğrudan akademisyenlik mesleğini yapamaz. Akademisyenlik mesleği; tez yazmak, ilgili konu ile ilgili araştırmalar yapmak ve bilimsel yöntemleri kullanmak ile ilgilidir. Bu yönde bir meslek tercihiniz olacaksa tezli yüksek lisansı seçmeniz daha doğru olacaktır.
En Bilinen Tezsiz Yüksek Lisans Programları
Tezsiz yüksek lisans programları arasında sıkça tercih edilen ve popüler olan birkaç bölüm vardır. Genellikle Sosyal Bilimler ve Eğitim Enstitüsüne bağlı bölümler tercih edilmektedir. Tabii ki bu tercih, kişinin ilgi alanına ve mesleki yeterliliğini kanıtlamak istediği bölümü seçmesi ile olmaktadır. Bilindiği üzere tezsiz yüksek lisans, belirli bir ücret neticesinde yapılmaktadır. Bu ücret, özel üniversitelerde oldukça yüksek olabilmektedir. Devlet ve özel üniversitelerin en çok tercih edilen ve bilinen tezsiz yüksek lisans programları şunlardır:
Psikoloji
Halkla İlişkiler ve Tanıtım
İnsan Kaynakları Yönetimi
Uluslararası İlişkiler
Kamu Yönetimi
Sınıf Eğitimi
Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık
Lojistik Yönetimi
İktisat
Siyaset Bilimi/ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi
Sosyoloji
Yukarıdaki bölümler farklı adlarla yer alabilir ve her üniversitede de olmayabilir. Okumak istediğiniz üniversite ve bölümün ilgili Enstitü sayfasında, tezsiz yüksek lisans programlarına bakarak bölümün yer alıp almadığını görebilirsiniz.
Yüksek Lisans İçin İstenen Belgeler Nelerdir?
Tezli yüksek lisans yapmak isteyen adaylar, belli başlı bölüm ve üniversite master şartları ile karşılaşırlar. Öncelikle adayın, en az 2.00 mezuniyet ortalamasına sahip olması gerekir. Bu ortalama, bazı bölüm ve üniversitelerde en az 2.50 olabilir. Daha doğru bilgi için ilgili bölümün yüksek lisans koşullarına muhakkak bakmalısınız.
Yüksek lisans nasıl yapılır sorusunun yanı sıra yüksek lisans için hangi belgelerin istendiği de adayların en merak ettiği sorulardan biridir. Bilindiği üzere Tezli yüksek lisansa kabul için ALES sonucu büyük önem taşır. Bunun yanında YDS puanı da etkili olmakla beraber bazı üniversitelerde yabancı dil sınav sonucu istenmez. Lisansüstü programlarına başvuru için istenen belgeleri şöyle sıralayabiliriz:
Diploma ya da Mezuniyet Belgesi
Transkript
İlgili Bölümün ya da Enstitünün Yüksek Lisansa Giriş Başvuru Formu
ALES Belgesi
Yabancı Dil Belgesi ( Her üniversitede zorunlu değildir.)
Referans Mektubu (Bazı bölümler için referans mektubu ve niyet mektubu istenir.)
Nüfus Cüzdanı ya da Kimlik Belgesinin Fotokopisi
Vesikalık Fotoğraf
Alan Dışı Yüksek Lisans Nasıl Yapılır?
Yüksek lisans yapma hedefiniz illa ki kendi lisans bölümünüz ile ilgili olmayabilir. Tabii ki burada önemli olan yüksek lisans yapma amacınız ve kariyer seçiminizdir. Eğer ki akademisyenliği düşünüyor ve mesleki yetkinliğinizi göstermek istiyorsanız kendi alanınızda yüksek lisans yapmanız doğru olacaktır. Yine de yüksek lisans eğitimi görmek istediğiniz farklı bir bölüm var ve bununla birlikte alanınız da kendinizi göstermek niyetindeyseniz bölümünüz ile yakın ilişkili programları tercih edebilirsiniz. Yalnız şunu unutmayın; araştırma görevlisinden başlayarak alım yapan üniversiteler: "alanında yüksek lisans yapmış" olma şartını neredeyse her bölümü koymaktadır.
Alan dışı yüksek lisans yapma aşamasında, bilmenizde yarar olan bazı bilgiler vardır. Öncelikle alanınız dışında bir eğitim almak isteyecek kadar, o alana dair ilginizin ve fikrinizin olması gerekir. Özellikle yüksek lisans mülakat aşamasında, size neden bu bölümü tercih ettiğiniz sorulacaktır, kendinizi ifade edemez ve bölüme ilginizi gösteremezseniz yüksek lisansa kabul ihtimaliniz de azalır.
Bunun önüne geçmek adına bölümün gerekli ve ilgili okumalarını yapmak, bölümün mihenk taşlarını ve çalışmalarını bilmek ve bölüm hocalarının çalışmalarına- derslerine göz atmak gerekir. Mülakat aşamasında başarılı olsanız da bilimsel hazırlık derslerini alabilir ve 2 yarıyıl süren bir hazırlık eğitimine tabi olursunuz. Bilimsel hazırlık döneminde, ilgili bölümün mutlaka alınması gerekilen derslerini alarak yüksek lisans derslerine aşina olmanız sağlanır.
Görüldüğü üzere yüksek lisans nasıl yapılır sorusunun, hangi yüksek lisans türünü ya da programını seçmenize bağlı olarak farklı yanıtlar vardır. Yalnız yüksek lisans yapma fikri öncelikle, sizin hedeflerinize ve o anki koşullarınıza bağlıdır. Yani çalışan bir kişi iseniz büyük ihtimalle tez ile uğraşmak istemeyecek ve tezsiz yüksek lisansa yöneleceksiniz. Yine, ilgili bölümünüzde uzmanlaşmak adına ALES, Yabancı dil ve mezuniyet puanınıza dikkat ederek çalışacaksınızdır. Bilhassa tezli yüksek lisans için üniversite yıllarından itibaren mezuniyet puanınızı yükseltmeye çabalayabilir ve diğer sınavlara hazırlık yapabilirsiniz.