Lisans eğitimi sırasında ya da sonrasında pek çok öğrenci aklından yüksek lisans yapma fikrini geçirmiştir. Yüksek lisans, lisans eğitimi almış öğrencilerin bir üst eğitim almalarına imkân tanıyan bir programdır. Yüksek lisans yapmak, akademisyenliğe giden yolun ilk ciddi adımıdır. Dolayısıyla yüksek lisans yapan öğrencilerin bir kısmı, akademisyenliğe giden yolu açmak adına eğitim görmektedirler.
Yüksek lisans, lisans eğitiminin devamı olduğundan ön lisans öğrencilerin doğrudan yüksek lisans yapma olanakları yoktur. Bunun yerine ön lisans mezunları, DGS'ye girip başarılı bir sonuç neticesinde lisans bölümü geçebilir ve oradan yüksek lisans seçeneğine başvurabilir. Yüksek lisans ile ilgili en merak edilen konulardan biri de yüksek lisans nasıl yapılır sorusunun yanıtıdır.
Yüksek lisans, belli başlı şartlar sonucu yapılabilmektedir. Öncelikle bir lisans eğitimini başarıyla bitirmeniz istenir. Üniversiteden üniversiteye, bölümden bölüme değişebilen kriterler olmasına rağmen her üniversitede istenen öncelikli şartlar vardır. Tabii ki bunun dışında yüksek lisansı hangi şekilde yapmak istediğinize göre de değişebilen koşullar söz konusudur. Yüksek lisans; tezli yüksek lisans ve tezsiz yüksek lisans adlarıyla ikiye ayrılır. Kısacası belli başlı şartları öğrenmeden önce hangi eğitim türünü almak isteğinizi belirlemelisiniz. Tezli yüksek lisans ve tezsiz yüksek lisans; sizin eğitim alma amacınıza ve kariyer planlarınıza göre seçebileceğiniz iki farklı eğitimdir. Bu eğitim türlerini seçmeden önce de gerekli bilgileri öğrenerek seçim yapmalısınız.
Tezsiz Yüksek Lisans Nasıl Yapılır?
Tezsiz yüksek lisans, tezli yüksek lisans seçeneği dışında yüksek eğitim sunan bir programdır. Genellikle işi dolayısıyla eğitime sürekli devam edemeyecekler ile akademik kariyer düşünmeyenler, bu eğitimi tercih etmektedirler. Tezsiz yüksek lisans, adı üstünde tez içermeyen bir eğitim sunmaktadır. Bu özelliğinden dolayı da pek çok kişi bu yüksek lisans seçeneğine başvurmaktadır. Tezsiz yüksek lisansı seçmek için en önemli göstergeniz
Tezsiz yüksek lisans eğitimi, 1 yıl sürer ve en fazla 3 dönem eğitim alınabilir. Tezsiz yüksek lisansın bazı bölümlerinde uzaktan eğitim görülebilir. Eğitimde; tez yazımı yerine proje bitirme dersi bulunur, buna göre de öğrenci başarılı ya da başarısız olarak görülür. Tezsiz yüksek lisans yapan biri, doğrudan akademisyenlik mesleğini yapamaz. Akademisyenlik mesleği; tez yazmak, ilgili konu ile ilgili araştırmalar yapmak ve bilimsel yöntemleri kullanmak ile ilgilidir. Bu yönde bir meslek tercihiniz olacaksa tezli yüksek lisansı seçmeniz daha doğru olacaktır.
En Bilinen Tezsiz Yüksek Lisans Programları
Tezsiz yüksek lisans programları arasında sıkça tercih edilen ve popüler olan birkaç bölüm vardır. Genellikle Sosyal Bilimler ve Eğitim Enstitüsüne bağlı bölümler tercih edilmektedir. Tabii ki bu tercih, kişinin ilgi alanına ve mesleki yeterliliğini kanıtlamak istediği bölümü seçmesi ile olmaktadır. Bilindiği üzere tezsiz yüksek lisans, belirli bir ücret neticesinde yapılmaktadır. Bu ücret, özel üniversitelerde oldukça yüksek olabilmektedir. Devlet ve özel üniversitelerin en çok tercih edilen ve bilinen tezsiz yüksek lisans programları şunlardır:
Psikoloji
Halkla İlişkiler ve Tanıtım
İnsan Kaynakları Yönetimi
Uluslararası İlişkiler
Kamu Yönetimi
Sınıf Eğitimi
Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık
Lojistik Yönetimi
İktisat
Siyaset Bilimi/ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi
Sosyoloji
Yukarıdaki bölümler farklı adlarla yer alabilir ve her üniversitede de olmayabilir. Okumak istediğiniz üniversite ve bölümün ilgili Enstitü sayfasında, tezsiz yüksek lisans programlarına bakarak bölümün yer alıp almadığını görebilirsiniz.
Yüksek Lisans İçin İstenen Belgeler Nelerdir?
Tezli yüksek lisans yapmak isteyen adaylar, belli başlı bölüm ve üniversite master şartları ile karşılaşırlar. Öncelikle adayın, en az 2.00 mezuniyet ortalamasına sahip olması gerekir. Bu ortalama, bazı bölüm ve üniversitelerde en az 2.50 olabilir. Daha doğru bilgi için ilgili bölümün yüksek lisans koşullarına muhakkak bakmalısınız.
Yüksek lisans nasıl yapılır sorusunun yanı sıra yüksek lisans için hangi belgelerin istendiği de adayların en merak ettiği sorulardan biridir. Bilindiği üzere Tezli yüksek lisansa kabul için ALES sonucu büyük önem taşır. Bunun yanında YDS puanı da etkili olmakla beraber bazı üniversitelerde yabancı dil sınav sonucu istenmez. Lisansüstü programlarına başvuru için istenen belgeleri şöyle sıralayabiliriz:
Diploma ya da Mezuniyet Belgesi
Transkript
İlgili Bölümün ya da Enstitünün Yüksek Lisansa Giriş Başvuru Formu
ALES Belgesi
Yabancı Dil Belgesi ( Her üniversitede zorunlu değildir.)
Referans Mektubu (Bazı bölümler için referans mektubu ve niyet mektubu istenir.)
Nüfus Cüzdanı ya da Kimlik Belgesinin Fotokopisi
Vesikalık Fotoğraf
Alan Dışı Yüksek Lisans Nasıl Yapılır?
Yüksek lisans yapma hedefiniz illa ki kendi lisans bölümünüz ile ilgili olmayabilir. Tabii ki burada önemli olan yüksek lisans yapma amacınız ve kariyer seçiminizdir. Eğer ki akademisyenliği düşünüyor ve mesleki yetkinliğinizi göstermek istiyorsanız kendi alanınızda yüksek lisans yapmanız doğru olacaktır. Yine de yüksek lisans eğitimi görmek istediğiniz farklı bir bölüm var ve bununla birlikte alanınız da kendinizi göstermek niyetindeyseniz bölümünüz ile yakın ilişkili programları tercih edebilirsiniz. Yalnız şunu unutmayın; araştırma görevlisinden başlayarak alım yapan üniversiteler: "alanında yüksek lisans yapmış" olma şartını neredeyse her bölümü koymaktadır.
Alan dışı yüksek lisans yapma aşamasında, bilmenizde yarar olan bazı bilgiler vardır. Öncelikle alanınız dışında bir eğitim almak isteyecek kadar, o alana dair ilginizin ve fikrinizin olması gerekir. Özellikle yüksek lisans mülakat aşamasında, size neden bu bölümü tercih ettiğiniz sorulacaktır, kendinizi ifade edemez ve bölüme ilginizi gösteremezseniz yüksek lisansa kabul ihtimaliniz de azalır.
Bunun önüne geçmek adına bölümün gerekli ve ilgili okumalarını yapmak, bölümün mihenk taşlarını ve çalışmalarını bilmek ve bölüm hocalarının çalışmalarına- derslerine göz atmak gerekir. Mülakat aşamasında başarılı olsanız da bilimsel hazırlık derslerini alabilir ve 2 yarıyıl süren bir hazırlık eğitimine tabi olursunuz. Bilimsel hazırlık döneminde, ilgili bölümün mutlaka alınması gerekilen derslerini alarak yüksek lisans derslerine aşina olmanız sağlanır.
Görüldüğü üzere yüksek lisans nasıl yapılır sorusunun, hangi yüksek lisans türünü ya da programını seçmenize bağlı olarak farklı yanıtlar vardır. Yalnız yüksek lisans yapma fikri öncelikle, sizin hedeflerinize ve o anki koşullarınıza bağlıdır. Yani çalışan bir kişi iseniz büyük ihtimalle tez ile uğraşmak istemeyecek ve tezsiz yüksek lisansa yöneleceksiniz. Yine, ilgili bölümünüzde uzmanlaşmak adına ALES, Yabancı dil ve mezuniyet puanınıza dikkat ederek çalışacaksınızdır. Bilhassa tezli yüksek lisans için üniversite yıllarından itibaren mezuniyet puanınızı yükseltmeye çabalayabilir ve diğer sınavlara hazırlık yapabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Yüksek Lisans Programının Süresi Ne Kadardır?
Yüksek lisans programlarının süresi, öğrencinin seçeceği programa ve ülkeye göre değişmektedir. Genel olarak, yüksek lisans programları 1-2 yıl arasında sürmektedir. Bazı ülkelerde ise programlar bir yıldan daha uzun sürebilir.
Yüksek Lisans Programında Hangi Alanlarda Eğitim Alınır?
Yüksek Lisans Programında eğitim alınabilen alanlar şunlardır: Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği, Sağlık Bilimleri, İşletme ve Yönetim, Siyaset Bilimi, Sosyal Bilimler, Kültür ve Sanat, Ekonomi, Tıp, Kimya, Fen Bilimleri, İç Mimarlık ve Tasarım, İletişim ve Yazım, Hukuk, Psikoloji, Turizm, İngiliz Dili ve Edebiyatı, İstatistik ve Matematik.
Yüksek Lisans Programının Maliyeti Ne Kadardır?
Yüksek lisans programının maliyeti, üniversitenin ve programın çeşidine bağlı olarak çok değişebilir. Bazı üniversiteler, öğrenciye yıllık kayıt ve kayıt ücretleri, burslar, öğrenim kredileri ve diğer indirimler sunarak öğrencinin yüksek lisans programının maliyetini düşürmeyi amaçlayabilir. Diğer üniversiteler ise yüksek lisans programının maliyetlerini katı olarak belirlemiş olabilir. Yüksek lisans programının maliyeti, üniversitenin ve programın çeşidine bağlı olarak çok değişebilir.
Yüksek lisans yapmak için hangi temel şartları sağlamak gereklidir?
Yüksek Lisans Şartları ve eğitim türleri
Yüksek lisans eğitimi almak isteyen öğrencilerin, öncelikle lisans eğitimlerini başarıyla tamamlamış olmaları gerekmektedir. Üniversitelerin her biri, lisansüstü eğitimler için kendi belirlediği kriterlere sahiptir ve bu kriterler bölüm ve programa göre değişiklik gösterebilir. Ayrıca, yüksek lisans eğitiminde iki farklı tür bulunmaktadır: tezli ve tezsiz yüksek lisans programları. Öğrenciler, kariyer hedeflerine ve eğitim amaçlarına göre bu nden birini tercih etmelidirler.
Tezli Yüksek Lisans Programları
Tezli yüksek lisans programları, akademisyen olmak isteyen öğrenciler için uygun bir seçenektir. Bu programlar, ilgili konuyla alakalı araştırmalar yapmayı ve bilimsel yöntemler kullanarak tez yazmayı gerektirir. Tezli programlar genellikle 2 yıl sürer ve mezuniyet sonrasında öğrenciler, doktora programlarına başvurarak akademik kariyerlerine devam edebilirler.
Tezsiz Yüksek Lisans Programları
Tezsiz yüksek lisans programları ise, daha çok iş hayatına yönelik olan ve sürekli eğitime devam etmek istemeyen öğrenciler için idealdir. Bu programlarda zorunluluğu bulunmaz, bunun yerine öğrenciler proje ile eğitimlerini tamamlarlar. Tezsiz programlar 1 yıl sürer ve en fazla 3 dönem eğitim alınabilir. Özellikle sosyal bilimler ve eğitim enstitülerine bağlı bölümler, tezsiz yüksek lisans programlarında sıkça tercih edilmektedir.
Yüksek Lisans Başvuru Şartları
Yüksek lisans programlarına başvurabilmek için bazı temel şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Öncelikle, öğrencilerin lisans eğitimlerini başarıyla tamamlamış olmaları ve diploma notlarına göre kabul görebilmeleri önemlidir. Ayrıca tezli yüksek lisans programlarında ALES ve yabancı dil sınavlarından elde edilen puanlar da dikkate alınarak kabul süreci gerçekleştirilir.
Sonuç olarak yüksek lisans eğitimi almak isteyen öğrenciler, öncelikle lisans eğitimlerini başarıyla tamamlamış olmalı ve kariyer hedeflerine göre tezli ya da tezsiz programları tercih etmelidir. Başvuru sürecinde ise üniversitelerin belirlediği kriterlere uygun olarak, sınav sonuçları ve diploma notlarına göre kabul edilebilmektedir.
Tezli ve tezsiz yüksek lisans arasındaki temel farklar ve özellikler nelerdir?
Tezli ve Tezsiz Yüksek Lisansın Temel Farkları ve Özellikleri
Tezli ve tezsiz yüksek lisans programları, öğrencilerin eğitim ve kariyer hedeflerine göre iki farklı seçenek olarak sunulmaktadır. Bu iki program arasındaki temel farklar ve özellikler ise şu şekilde sıralanabilir:
Eğitim Süreleri ve İçerikleri
Tezsiz yüksek lisans programları genellikle 1 yıl sürer ve en fazla 3 dönem eğitim alınabilirken, tezli yüksek lisans programları 2 yıl sürelidir ve daha yoğun bir eğitim içeriğine sahiptir. Tezsiz yüksek lisans programlarında tez yazımı yerine proje bitirme dersi bulunurken, tezli yüksek lisans programlarında öğrencilerin belirli bir konuda araştırma yaparak tezlerini hazırlamaları beklenir.
Kabul Koşulları ve Ücretler
Tezsiz yüksek lisans programlarına kabul için öğrencilerin lisans başarı belgeleri önemli bir göstergedir ve genellikle ALES ve yabancı dil sonuçları aranmaz. Farklı olarak, tezli yüksek lisans programlarına kabul şartları arasında lisans not ortalaması, ALES ve yabancı dil sınav sonuçları yer alır. Ayrıca, tezsiz yüksek lisans programları ücretli seçeneklerdir ve ücretler bölüm ve üniversiteye göre değişkenlik gösterir.
Kariyer Hedefleri ve Akademik Faaliyetler
Tezli yüksek lisans seçeneği ile akademisyenliğe giden yol açılırken, tezsiz yüksek lisans yapan biri doğrudan akademisyenlik mesleğini yapamaz. Tezli yüksek lisans programlarında öğrenciler, belirli bir konuda araştırma yaparak bilimsel yöntemleri kullanarak tezlerini hazırlarlar. Dolayısıyla, akademik kariyer hedefleyenlerin tezli yüksek lisansı seçmeleri daha doğru olacaktır.
Popüler Tezsiz Yüksek Lisans Programları
Tezsiz yüksek lisansın popüler bölümleri arasında genellikle Sosyal Bilimler ve Eğitim Enstitüsüne bağlı bölümler tercih edilmektedir. Ancak, bu tercihler öğrencilerin ilgi alanlarına ve sektördeki taleplere göre değişebilir.
Sonuç olarak, tezli ve tezsiz yüksek lisans programları, öğrencilerin eğitim ve kariyer hedeflerine göre farklı özellikler sunmaktadır. Özellikle akademik kariyer hedefleyen öğrencilerin tezli yüksek lisansı, iş hayatına paralel olarak eğitime devam etmek isteyen öğrencilerin ise tezsiz yüksek lisansı tercih etmeleri daha uygun bir seçim olacaktır.
Alan dışı yüksek lisans yapma durumunda akademik kariyer ve istihdam olanakları nelerdir?
Alan Dışı Yüksek Lisans ve Akademik Kariyer Olanakları
Alan dışı yüksek lisans yapma durumunda, akademik kariyer ve istihdam olanakları çeşitlilik göstermektedir. Yüksek lisans programları, öğrencilere alanlarında derinlemesine bilgi edinme ve akademik yetkinliklerini geliştirme imkânı sunar. Bu nedenle, alan dışındaki yüksek lisans programlarını tamamlayan mezunlar, akademik kariyer hedeflerine ulaşmak için daha fazla avantaja sahip olabilirler.
Öncelikle, alan dışı yüksek lisans programlarını tamamlayan mezunlar, akademik kariyer açısından çeşitli seçeneklere sahip olabilirler. Öğretim üyeliği, araştırma görevliliği ve uzmanlık pozisyonları gibi üniversite ve yüksekokullarda istihdam edilebilirler. Ayrıca, mezunlar alanında uzmanlaşmış araştırmacılar, danışmanlar ve proje yöneticileri olarak da görev alabilirler.
Kariyer gelişimi açısından, alan dışı yüksek lisans programlarını tamamlayan mezunlar, hem içinde bulundukları alanda hem de bağlantılı diğer alanlarda çalışma fırsatı yakalayabilirler. Söz konusu farklı alanlarda iştirak eden araştırma ve uygulama projelerinde yer alabilir ve bu sayede kendi uzmanlık alanlarını genişletebilirler. Böylece, profesyonel kariyerlerinde daha fazla esneklik ve deneyim kazanımları sağlanabilir.
İstihdam olanakları açısından, alan dışı yüksek lisans mezunları, kamusal ve özel sektörde geniş kapsamlı kariyer fırsatlarına sahip olabilirler. Üniversiteler, araştırma enstitüleri ve devlet kurumları gibi kamu sektöründe görev alabilecekleri gibi, özel sektörde de yerel ve uluslararası şirketlerde, sivil toplum örgütlerinde ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlarda çalışabilirler. Bu sayede, mezunlar daha fazla kariyer seçeneği ve ilerleme imkanı yakalayabilirler.
Sonuç olarak, alan dışı yüksek lisans yapma durumunda olan öğrencilerin, akademik kariyer ve istihdam olanakları oldukça geniştir. Öğrenciler, bu imkanları değerlendirerek kendi uzmanlık alanlarını ve kariyer hedeflerini belirlerek, alan dışındaki yüksek lisans programlarına başvurmalıdır.
