Hayatımızı şekillendiren teknoloji birçok alışkanlıklarımızı da değiştirdi. Her konuda klasik yöntemlerin eskidiğini gördük. Dijital dönüşüm adı altında veya yeni nesil marka sistemi ile bunları daha iyi algılar, olduk. Bir şeyin başına yeni geldiği zaman tüm sistemin değişeceğini düşünürüz. Ve geleneksel hareket eden kişiler tarafından "yeni" sözcüğü pek sevilmez.
Ancak bu dünyanın yerinde durmadığı gerçeğini değiştirmez. Bence "yeni" sözcüğünden bu kadar çekinmeye gerek yok. Her "yeni" kavramıyla gelen güzellikler bulundurur. Yeni nesil marka iletişimi de bu furyaya katılan alanlardan biri diyebiliriz.
Alışageldiğimiz düzenden farklı olması insanlarda bir tedirginlik oluşturabilir. Ancak her gelen yenilik bir öncekinden daha iyi olacağını gösterir. Yani hazır sistemi değiştirmez. Sadece üstüne daha fazlasını koyar ve olayları daha da pratik hale getirir.
Bu pratiklik dijital pazar alanında kendini daha iyi göstermektedir. Yeni nesil marka anlayışının en başında internet, e – ticaret ve sosyal medya alanları bulunur. Fakat sadece bu alanlarda bulunmakta yeterli olmayabilir.
Tüm bunları düşünürken üstüne birde dijital marka yönetimi kavramının önemini vurgulayalım. Yani yeni nesil düzende marka yönetimi nasıl yapılıyor veya nasıl yapılmalıdır? Pazarlamanın önemli bir kısmını oluşturan markanın yolu, doğru iletişimden geçer. Marka yönetiminde de doğru metodlar uygulanabilmesi için en iyi çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmaları bir kişi yapabildiği gibi birden fazla bireyle oluşturulan ekiplerle de yapmak mümkün.
Markanın imajını koruyabilmek için birden fazla unsur göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle de dijital alanda yer alan ve aktif olan firmaların daha dikkat etmesi gerekir. Çünkü dijital mecra da müthiş bir hız faktörü vardır. İnsanlar feedback (geribildirim) yaptıklarında kısa sürede geri dönüş almayı bekler. İşte burada yeni nesil marka iletişimi devreye girdiğini görebiliriz.
Yazının kalan kısımlarında kısaca marka ve marka iletişimi nedir? Markanın tarihi gibi konulara değineceğiz. Daha sonrasında yeni nesil marka anlayışını biraz daha irdeleyeceğiz. Ve en sonunda bir ders olarak verilen marka iletişimi hakkında bilgi vereceğiz.
Marka ve Marka İletişimi Nedir?
Sadece belli bir ürünü veya hizmete aittir. Bir başkası aynı markayı kullanamaz. Ancak burada da tescil durumları vardır. Marka, satılan ürünü ve verilen hizmeti özel yapan bir nevi kimliktir.
Marka iletişimi, İngilizce de "Brand Communication" kelimesi ile ifade edilir. Global pazarda şirketlerin satış konusunda kullanıcılarla konuşabilmesi olayına marka iletişimi denir. Yani şirket ile müşteri arasında yapılan ticari iletişimdir.
Marka iletişimi yönetimi, markanın belli bir düzeyde olabilmesi ve üst düzeyde kontrol edilebilmesi için katkı sağlama olayına denir. Marka iletişiminde yönetim kısmı oldukça önemlidir. Hangi sektörde olursa olsun birden fazla rakibi olan markanın düzgün şekilde yönetilmesi başarıyı getirir. Markayı diğerlerinden ayırabilmenin en basit yolu farklılaşmaktır. Markanın diğerlerinden farklı olduğunu bilmeli ve kullanıcı bunu hissetmelidir.
Marka Kavramanın Kısa Tarihi
Marka kavramı ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır. Ancak bu marka kavramının oldukça farklı hikayesi vardır. Marka, tarihte ilk olarak büyükbaş hayvanlarında kullanıldı. Nasıl mı? Hayvanların hangi çiftliğe ait olduklarını belirlemek için işaret koyarlardı. Bu işaret sayesinde başka çiftliğin hayvanları ile karışmasının önüne geçildi. Ancak markalaşma bununla da sınırlı kalmadı. Aynı zamanda kaliteli olan hayvanların bu uygulama ile ortaya çıkması sağlandı. Marka kavramı ilk olarak bu şekilde belirlendi. Ancak günümüze uyarlanması için biraz zaman gerekti.
Gerçek manada ve çağımıza ayak uyduran marka çalışmaları ise 19. yüzyılda yapıldı. 19. yüzyılın sonlarına doğru başta Avrupa olmak üzere birçok ülke de markalaşma kavramı gelişti. Sanayi Devrimi’nin gelmesiyle pazarlama ve reklamcılık teknikleri gelişti.
Yeni Nesil Marka İletişim Anlayışı
Geleneksel marka anlayışında, iş tamamen yöneticilerin elindeydi. Belli bir kişinin ya da ekibin doğrultusunda marka ile ilgili gerekli pazarlama işlemleri yapılıyordu. Bu yöntem önceden yeterli oluyordu. Henüz dijitalin fazla olmayışı ve insanların klasik alışveriş yapması marka için hiçbir sıkıntı teşkil etmiyordu. Ancak bu durum çoktan değişti. Yani 2012 ve 2015 sonrasında hızlı bir dijitalleşme yaşandı.
2010 sonrasında yaşanan hızlı değişime ayak uydurmak ilk başta oldukça zor oldu. Özellikle de küçük, orta ve büyük ölçekli şirketler tabiri caizse afalladı. Daha önceden tedbirini alan elbette bu süreci kolayca atlattı. Fakat sürecin hızla gelişmesi bir anda tüm sistemleri etkisi altına aldı. Geleneksel sistemde iş tamamen şirketin elindeydi. Kontrol belli kişilere aitti.
Yeni nesil marka iletişimi geleneksel anlayışın tam tersinde işlemleri yürütüyor. Marka yönetimi artık insanların eline geçti. Fiziksel olarak eline geçmedi. Ama markayı kullanan kişiler daha fazla söz sahibi oldu. Önceden ürünün satış fiyatını daha çok pazarlama belirlerdi. Şimdi ise ürünün fiyatını değeri belirliyor. Yeni nesil marka iletişim noktasında bu değerin en önemli kısmını deneyim oluşturuyor. Buna kullanıcı deneyimi de diyebiliriz.
İnsanların kullandıkları ürünler sonrasında yaşadıkları her türlü durum bu deneyimin içine girer. Marka iletişimi için artık satış odaklı devri neredeyse kapandı. Artık kullanıcı ve iletişim odaklı bir satış düzeni geldi. İşte bu yüzden yeni nesil marka iletişimi önem kazandı. İnsanlarla yaşanılan iletişim sayesinde marka değeri daha yukarıları çıkabildi. Önceden ortaya çıkan marka değeri balon gibiydi. Her an sönebilirdi. Şu an ise yeni nesil dönemde değeri bilinmeyen markalar bile kullanıcı deneyimi sayesinde daha iyi yerlere gelebiliyor. Bunun en büyük sebebi hem iletişim hem de müşterinin deneyimine önem verilmesidir.
Ders Sisteminde Yeni Nesil Marka İletişimi
Marka iletişiminin önemi o kadar fazla anlaşıldı ki artık birer bölüm ve derslik haline geldi. Birçok üniversite hayatında hem derslerde işlenir hale geldi. Hem de bir bölüm olarak tercih edilmesinin yolu açıldı. Bu sayede yeni nesil marka iletişimi daha bilinçli şekilde yapılacağı düşünülmeye başlandı. Bir ders olarak verilmesi Y kuşağı için oldukça önemli. Yeni nesil jenerasyon için bu eğitimler oldukça kıymetli.
Marka iletişimi, Anadolu Üniversite’sinin açık öğrenim bölümünde de yer almaktadır. Bu bireyler için oldukça avantajlı. Sadece gençler değil, orta yaşta okumak isteyenlere de büyük bir fırsat. Açıköğretim de yer alan bölüm 2 yıllık Önlisans programıdır. Anadolu Üniversitesi marka iletişimi bölümün içinde ise şu dersler yer alıyor:
Marka ve Yönetimi
Pazarlama İlkeleri
Marka İletişiminde Analiz ve Araştırma
Medya Planlama
Reklamcılık
Dijital İletişim ve Yeni Medya
Ve daha birçok derslik, bu bölümde yeni öğrencilerini bekliyor. Sizlerde yeni nesil marka iletişimi hakkında daha fazlası öğrenmek istiyorsanız, bu bölümü seçebilirsiniz.
