İnsan ve materyallerin mal ve hizmet üretmek amacıyla örgütlenmesi, sevk ve idaresi hem kamu, hem de özel işletme (eğitim ve spor vb) gibi organizasyonlarda amaçları farklı olsa da yönetim uygulamalarında bir farklılık bulunmamaktadır.
Spor Endüstrisi içinde, sporu yönetenlerin; bilim ve spor ilişkisini referans alarak, öncelikle kendi bünyesi içinde etki sahasında bulunan idare heyeti, futbolcu ve teknik personeli "personel idaresi konularında", örgütsel amaçların planlanması, eyleme dönüştürülmesi ve kontrol edilmesi gibi konularda ‘organizasyonun yapısı’ ile, pazarlama, ürün geliştirme ve etkinlik düzenlemesi gibi hususlarda ise ilgi alanını (taraftar-camia) yani çevresini dikkate alması önem arz eder.(Breuer,2011)
Spor Yönetimlerince, öngörülen misyona ulaşabilmek maksadıyla; "Planlama, Örgütlenme, Yöneltme, Koordinasyon ve Denetleme" görevlerini tam olarak yerine getirebilmeleri için organizasyon tasarımında;
Ne gibi işler yapılacağını, bunların hangi sıraya göre, nasıl yapılacağını ve ne zamana kadar tamamlanacağının bilinmesi,
Gösterilen çabaların birleştirmesi ve bütünleşmesi ve zaman bakımından ayarlanması,
Yapılan uygulamaları izleme, gerçekleşen sonuçları planlanan amaçlarla karşılaştırma ve eğer gerekli ise, düzeltici eylemlerde bulunulmasına çalışılmalıdır.
Spor Kulüplerinin, yoğun rekabet koşullarında faaliyet alanlarını, iki ana süreç ve 8 fonksiyonel alana ayırarak yönetme çabasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Spor Kulüplerinin Yönetme Süreçleri Neler?
İdari yönetim süreci ve yönetme süreci olarak iki ana başlık altında toplanır.
İdari yönetim süreçleri neler? (1)Ticari iş Geliştirme, (2) Reklam ve Pazarlama,(3) Ekonomi-Finans, (4) Kurumsal İletişim-Medya, (5) Taraftar ile ilişkiler
Sportif yönetim süreçleri neler? (6)Profesyonel Takım, (7) Sporcu Yetiştirme -Alt Yapı, (8) Spor Tesisleri Yönetimidir. Söz konusu faaliyet alanları içinde son dönemde yaşanan gelişmeler aşağıya çıkarılmıştır.
Ticari İş Geliştirme
Geleneksel spor yönetiminden modern spor yönetimine geçişi belirleyen en önemli gösterge, hiç şüphesiz pazarlama araçlarının kullanımının giderek daha fazla anlam kazanmasıdır. Hizmet sektöründe faaliyet gösteren spor kulüplerinin taraftarına ürün ve hizmetlerini pazarlayabilmek maksadıyla; yan şirketler kurmaları ve/veya merchandising yolu ile başka şirketlere kullanım hakkı vererek pazarlamaları, en önemli ticari kazançlarından birisi haline gelmektedir.
Kulüp tarafından üretilen ürünler; izleyicilere giriş biletleri; yatırımcılara hisse senetleri, diğer kulüplere satılan futbolcular, ticari ürünler, reklam hakları, medya hakları, sponsorluklardır.
Reklam ve Pazarlama
Bir markanın oluşumunda, reklam, halkla ilişkiler ve kurumsal iletişim önemli olduğu kadar, kurumun tüm birimleri ile uzun yıllar birlikte göstereceği performansın sürekliliği de önem kazanmaktadır. Tüketicilerin marka düşkünlüğünün artmasıyla, markalaşma, fiyat rekabetleri karşısında çok önemli bir değer olarak karşımıza çıkmaktadır. Güçlü markaların, piyasada daha az tanınan markalara göre çok daha fazla güven yaratma duygusu Sportif alanın en önemli gelir yaratma özelliğidir.
Ekonomi - Finans
Kulübün kendi ayakları üzerinde duracak, güçlü bir ekonomik yapısı için, sabit gelir kaynakları ile uzun vadeli sponsorluk anlaşmaları yapılmaktadır. Sponsorluk Faaliyetlerinde; reklam ve pazarlama stratejileri ile sosyal medya teknolojilerini yoğun olarak uygulayan ve yeni ticari fırsatları arayan bir anlayış gelişmektedir.
Taraftar Mağazacılığın geliştirilmesi ve bunların hızla franchising modeli ile yaygınlaştırılması ekonomik kaynak oluşturulmanın temeli haline gelmektedir. Seyirci / taraftarın sayısal artışına çalışılması ve kulüp üyelik sistemi ile giriş aidatı geliştirilmesi bir diğer ekonomik faaliyet alanı olarak belirlenmektedir. En önemli bütçe kalemi olan stat gelirinin artırılması için, statların fiziki yapısı çağdaş özelliklere göre yeniden düzenlenmektedir. Futbol dışı alanlarda ticari işbirlikçiler geliştirilmekte, gelir ortaklığı projeleri olarak taraftara yönelik kulübün ismi ile kredi kartı, Sigorta, CELL ile İnternet TV gündeme alınmaktadır.
Profesyonel Takım
Her profesyonel kulüp için en hayati konunun, iyi bir takım kadrosu-iskeleti oluşturmak ve onun devamlılığını sağlayacak yatırımları yapmak olduğu değerlendirilmektedir. ünkü iyi takımın, sportif başarıyı getireceği, sportif başarı ise markanın değerlenmesine ve taraftar sayının artmasına dolayısıyla, futbol pazarından daha fazla ekonomik kaynak alabilme imkanına yol açmaktadır. Özellikle çağdaş spor kulüplerinde Sportif başarı ile elde edilecek ekonomik kaynak, nitelikli futbolcu transferi ve sportif alt yapının geliştirilmesi için kullanılmaktadır.
Spor Kulüplerinin en önemli bütçe kalemi, transfer bütçesidir. Transferde en önemli kriter ise, profesyonel takımın ihtiyaç duyduğu mevkilere, doğru zamanda, doğru özellikte ve uygun fiyatta futbolcunun temin edilmesidir. Bu bütçenin kulüp değerlerine en uygun şekilde kullanılması için, futbolcu alım sürecini doğru yönetecek, bir birimin kurulması ve bu birimin objektif verilerle çalışmasını sağlayacak bir sistemin geliştirilmesine çalışılmaktadır.
Alt yapı
Spor Kulüplerinin Alt yapıları (sporcu yetiştirme birimleri) niteliksel olarak, çağdaş futbolun gerektirdiği şekilde yapılandırılmaktadır. Futbolcu Yetiştirilmesine imkan sağlayan Futbol Akademilerinin tanınmasına imkan sağlamak amacıyla, özel yarışma organizasyonları (minikler ligi, yıldızlar ligi, A ve B gençler ligi, okul maçları, milli takım seçmeleri, vb) ile gençlik kampları düzenlenmektedir.
Futbol dinamikleri açısından; güçlü alt yapı (tesis, eğitim ve organizasyon) oluşturulmakta, Gençlik Geliştirme Programları ile yetiştirilen oyuncuların mutlaka A takımda etkin bir şekilde kullanılmasına, teknik adam ve oyuncu değişikliklerinde istikrara önem verilmesine, istikrar için hedeflerin; kısa-orta-uzun vade olarak planlanmasına ve ulaşılabilir olmasına çalışılmaktadır.
Taraftar - Halkla ilişkiler
Endüstriyel futbolun en önemli aktif varlığı olan taraftarın müşteriye doğru evrilmekte olduğu görülmektedir. 80’li yılların ortalama seyirci profilinin yerini artık, yıllık gelirinin belirli bir kısmını kulübüne bağlılık temelinde taraftar - tüketici olarak harcayan gelir düzeyi daha yüksek, orta ve üst gelir grubu seyirci almaktadır. Taraftarların kulüplerine bağımlılığını arttırabilmek için öncelikle sağlıklı iletişim kurabilme, rekabetçi piyasada söz sahibi olma, aidiyet hissi yaratma ve yenilikçi düşüncelere açık olma gibi pek çok yöntemin birlikte etkili bir şekilde kullanılmasına çalışılmaktadır.
Bir kulüp, taraftarın istek ve beklentilerine uygun, hizmet kalitesini ne kadar yukarıya taşıyabilirse, kendisini takip eden taraftar sayısının da artmasına, dolayısıyla gelirlerinin de yükselmesine neden olmaktadır.
Kurumsal İletişim
Spor kulüplerinin hizmet sunduğu öncelikli kitle kendi taraftarları olsa da futbolu takip eden, medya yolu ile tüketen ve adına futbolsever diyebileceğimiz çok sayıda seyirci kitlesi de bulunmaktadır. Bu nedenle spor kulüplerinin hizmet sorumluluğunun genişliği, marka bilinirliği çerçevesinde artmaktadır.
Marka değerinin oluşmasına çok önemli katkı sağlayan kurumsal iletişim; kurumun amaç ve hedeflerine ulaşma sürecinde: kurumu oluşturan bölüm ve öğeler arasında eşgüdümü, Bilgi akışını, Motivasyonu, Bütünleşmeyi, Değerlendirmeyi, Eğitimi, Karar almayı, Denetimi sağlamak amacıyla; belli kurallar içinde gerçekleşen bir olgu olarak kabul edilmektedir. Kulüplerin tanıtım faaliyetleri için sosyal medya (Web sitesi, Facebook- Instagram-Youtube ve Twitter) hesapları aktif olarak kullanılmaktadır.
Spor Tesisleri Yönetimi
Spor Tesisleri, spor faaliyetlerinde her spor branşının kendine özgü çalışma, hazırlık antrenmanlarının, ulusal ve uluslararası müsabakaların yapılabilmesine uygun, spor faaliyetleri öncesi ve esnasında sporcu ve seyircilerin ihtiyaçlarını karşılayacak (saha, tribün, duş, soyunma odası vb.) üniteleri bulunan yapı, saha ve alanlara dönüştürülmektedir. Spor tesisleri, uluslararası normlar göz önünde tutularak büyük organizasyonların ev sahipliği yapılabilmesini sağlayacak şekilde inşa edilmektedir.
Spor Endüstrisine ait tesislerin oluşturulmasında;
Yatırımlar sporun aktif olarak yapılabileceği tesisler yerine ağırlıkla seyir sporuna imkan veren tesisler üzerinde yoğunlaşılmakta,
Tesisler spor işletmeciliği anlayışına uygun olarak, nizami, sıhhi ve ihtiyaca cevap verecek nitelikte yapılmakta,
Tesislerin rekreasyon spora da imkan verecek şekilde düzenlenmesine çalışılmaktadır.
