Ürün tanıtımı ve satışı, pazarlama ve perakende sektörü için büyük önem taşımaktadır. Firmalar için ürünlerinin daha geniş kitlelere yayılması, tanınması ve satın alınması en birinci amaçtır. Bu amaca ulaşmak için de firmalar çeşitli stratejiler geliştirmelidir. Firmaların merchandiser istihdam etmesi bu noktada en akıllıca hamle olacaktır. Çünkü merchandiser firmaların mağazalardaki temsilcisidir ve ürünlerin baştan sona tüm aşamalarıyla ilgilenir. Satışları arttırma noktasında da stratejiler geliştirir ve firmaların bu görevini yerine getirir. Bir nevi firmaların bu konudaki yüklerini hafifletir. Son yıllarda firmaların bu durumu fark etmesiyle de merchandiser ihtiyaçları büyük ölçüde artış göstermektedir.
Pazarlama ve perakende sektörünün en önemli mesleklerinden biri haline gelmiştir. Bununla birlikte istihdamı da büyük bir artış göstermiştir. Firmalar için neredeyse olmazsa olmaz haline gelmiştir. Bu durum da meslek arayışında olan kişilerin dikkatini çekmektedir. Böylece merchandiser hakkında daha detaylı bilgi elde etmek istenmesine ortam hazırlamıştır. Bende bu yazımda merchandiser ile ilgili merak edilen bilgilere detaylı bir şekilde yer vererek meslek hakkındaki meraklarınızı gidermeyi amaçlamaktayım.
Merchandiser Nedir?
Merchandiser, kelime anlamı mağazacılık olan “merchandising” kelimesinden türemiştir. Kısaca “merch” olarak da adlandırılan merchandiser, satıcı anlamına gelmektedir. Satış konusunda firmalar arasında her zaman bir rekabet vardır. Bu rekabet ortamında merchandiserin varlığı markalar için çok önemlidir. Merchandiser, markaların mağazalardaki temsilcisidir. Görevini ne kadar iyi yaparsa sorumlu olduğu ürünler diğer markaların ürünleri arasında daha çok ön plana çıkar.
Merchandiser, firmaların satış performanslarını en üst düzeye çıkarmak için çalışır. Satışları arttırmak için çalışan merchandiser için satış destek personeli de denilebilir. Merchandiser, mağazadaki sorumlu olduğu ürünlerin raf düzeninden ve stok durumundan sorumludur. Ürünlerin bulunmasını, eksiklerin giderilmesini ve müşterilerin dikkatini çekmesini sağlar. Merchandiser, satışları arttırma konusunda kendi ürünlerinin düzeninden sorumlu olsa da bu tek başına yeterli değildir. Sadece sorumlu olduğu ürünlerle ilgilenmekle yetinmeyip diğer markaların ürünlerine, raf düzenlerine de dikkat etmelidir. Çünkü onları da iyi bir şekilde tanıdığında kendi eksi ve artılarını da fark etmesi mümkün hale gelir. Böylelikle ürünlerle ilgili planlamalarını buna göre şekillendirir.
Ürünlerin mağazaya geldiği andan kullanıcısıyla buluşacağı son ana kadar ki süreçten merchandiser sorumludur. Ürünlerin raflara dizilişi ve yeterli stokların bulunması kadar, rafın mağaza içerisindeki konumu da büyük önem taşır. Müşterilerin kolaylıkla görebileceği noktada bulunan bir raf, düzeniyle ve ihtiyaçlara hitap etmesiyle birleştiğinde satış oranlarına da olumlu yansır. Tabi ki de bu kendiliğinden gerçekleşecek bir durum değildir. Ürünlerini mağazanın en görünür noktasındaki raflara yerleştirmek isteyen bir merchandiser, reyondaki diğer çalışanlarla iyi iletişim kurmalıdır. Böylelikle raf konusunda istediği avantajı elde edebilir.
Merchandiser Ne İş Yapar?
Merchandiser, firmalar tarafından gün geçtikçe daha çok ihtiyaç duyulan bir meslek haline gelmektedir. Öyle ki şu sıralar en fazla iş imkanı bulunan meslekler arasında yer almaktadır. Gıda, tekstil, teknoloji ve daha pek çok ürünün yer aldığı firmalar, merchandiserler için iş alanı oluşturmaktadır.
Merchandiser ürün satışlarının en üst düzeye gelmesi için çalışır. Bunu gerçekleştirirken de yerine getirmesi gereken pek çok görevi bulunmaktadır. Firmaların ürün çeşitliliğine ve beklentilerine bağlı olarak görevlerde farklılık görülebilse de bir merchandiserin görev ve sorumlulukları genel olarak şu şekildedir:
Ürünlerin stok ve satış planlarını hazırlamak.
Ürünlerin stok durumunu düzenli olarak kontrol etmek ve duruma göre siparişleri gerçekleştirmek.
Doğru ürün fiyatlandırması yapmak.
Ürünleri müşterinin dikkatini çekecek ve almaya teşvik edecek şekilde raflara yerleştirmek. Bunu en doğru şekilde yapabilmek için de müşterilerin ürünlere yönelik düşünceleri hakkında bilgi toplamak.
Firmanın satış hedeflerini iyi anlayarak planlamayı buna göre yapmak.
Satış ve kâr durumu hakkında tahminde bulunmak. Ürün düzenlemelerini ve stok durumunu bu duruma göre planlamak.
Satışların artmasına katkı sağlaması açısından gerekli zamanlarda promosyon ayarlamak.
Tedarikçilerle iletişim halinde olmak ve düzenli toplantılar yaparak ürünlerin teslimat tarihlerini planlamak.
Evraklarla ilgili gerekli düzeni sağlamak.
Sürekli olarak mağaza, tedarikçi ve distribütörler ile iletişimde olmak.
Düzenli olarak mağaza ziyaretleri gerçekleştirmek ve reyon kontrolü yapmak.
Merchandiser Maaşları
Merchandiser maaşları konusunda detaylı bir bilgi vermek pek mümkün değildir. Çalışılan sektöre ve firmalara göre maaş miktarı değişiklik göstermektedir. Bu durum bazen şehirler için de farklı olabilmektedir. Şehirden şehre maaşların değişiklik gösterdiği durumlar da söz konusudur. Ancak genel olarak bir şey söyleyecek olursak merchandiser maaşları 3000 TL ile 8000 TL arasında değişiklik göstermektedir. Bu değişiklik firma ve sektöre bağlı değişimden kaynaklanabileceği gibi merchandiserin performansından kaynaklı da olabilir.
Merchandiser, satış oranlarını arttırma üzerine dayanan bir meslek olduğu için çoğu zaman sabit maaşa ek olarak prim sistemi de uygulanabilmektedir. Personelin satışları arttırmadaki başarısı, işleri tamamlama süresi ve performans seviyesi gibi sebepler maaş artışı sağlamaktadır. Bu şekilde maaş miktarında 1000-2000 TL civarında bir artış da mümkündür. Ortalama bir maaş söylemek gerekirse bir merchandiser 4000 TL civarı maaş alır diyebiliriz.
Merchandiserler, sosyal haklar açısından bakıldığında da avantajlıdır. Alacakları maaştan ayrı olarak yol yardımı, yemek yardımı, kıyafet yardımı gibi ek ödemeler almaları da mümkündür.
Merchandiser Nasıl Olunur?
Merchandiser olmak için genellikle üniversite eğitimi şartı aranmamaktadır. Ancak bazı durumlarda bu şartın arandığı da görülebilmektedir. Bazı firmalar sektörlere bağlı olarak üniversitelerin uluslarası ticaret, tekstil ve iktisat gibi lisans bölümlerinden mezun adayları tercih etmektedir. Merchandiser olmak için üniversite eğitimi şartı aranmasa da adayların sahip olması gereken bazı özellikler bulunmaktadır. Firmalar arasında farklılık gösteren durumlar olabilse de bir merchandiser adayında olması beklenen özellikler genel olarak şu şekildedir:
En az lise mezunu olmak.
Etkili iletişim becerilerine sahip olmak.
Sorumluluk bilincinde olmak.
Planlı bir çalışma düzenine sahip olmak.
Zaman yönetimi konusunda başarılı olmak.
Problemleri belirleyebilme ve hızlı bir şekilde çözme yeteneğine sahip olmak.
Ekip çalışmasına uyumlu olmak.
Ehliyet sahibi olmak ve aktif araç kullanabilmek.
Farklı mağazalara ziyaretler gerçekleştirilmesi gerektiğinden esnek çalışma saatlerine uygun olmak gerekir.
Tüm bunlar merchandiser olma konusunda son derece önemli hususlardır. Bu özelliklere sahip bir kişi merchandiser olarak çalışabilmektedir. Böylelikle de merchandiser, firmanın satış oranlarında büyük ölçüde yükselme sağlayabilir.
