Halkla ilişkiler nedir? James Grunig ve Fraser P. Seitel tarafından en özet haliyle “kurum veya birey ile hedef kitlesi arasındaki stratejik iletişim yönetimi” şeklinde tanımlanan halkla ilişkiler, mesleğe önemli akademik katkılarıyla bilinen Cutlip ve Center tarafından ise “karşılıklı yarar sağlayan, iki yönlü iletişime dayalı, dürüst ve sorumlu uygulamalarla kamuoyunu etkilemeye yönelik planlı iletişim çabaları” olarak tanımlanmıştır.
Halkla İlişkiler Faaliyetleri Nelerdir?
Kurumların iş ve iletişim hedeflerine ulaşmasını destekleyen halkla ilişkiler faaliyetleri araştırma, planlama, uygulama ve değerlendirme adımlarından oluşan titiz, düzenli, planlı ve programlı bir çalışma gerektirir. Hal böyle olunca günümüzde “iletişim danışmanı” olarak da anılmaya başlanan halkla ilişkiler profesyonellerinin sahip olması gereken pek çok özellik var.
Yazılı ve Sözlü İletişim
Uygulamalı bir sosyal bilim ve stratejik iletişim yönetimi olarak tanımlanan halkla ilişkiler disiplininde başarılı olmanın ilk şartı hem yazılı hem de sözlü iletişim yeteneğine sahip olmak. ancak unutmayın ki halkla ilişkiler çift yönlü bir iletişim uğraşını kapsadığı için iyi bir konuşmacı ve metin yazarı olduğunuz kadar iyi bir dinleyici de olmalısınız. sonuçta halkla ilişkiler uzmanları kurumun sesi olarak hedef kitleye neyi, ne zaman ve nasıl söyleyeceklerine dair tavsiyelerde bulunuyorlar.
Yazılı ve sözlü iletişim her zaman birbirlerini tamamlamalı, ikisine de eşit derecede önem verilmelidir. Düşüncelerini yazılı olarak organize edemeyen kişilerin temsil ettikleri markalar ve meslektaşlarıyla iletişim kurması pek mümkün olamaz. Bu nedenle başta genç iletişimciler olmak üzere halkla ilişkileri mesleğini seçmeyi düşünen herkes iyi bir metin yazarı olmak için yazı becerilerini geliştirecek egzersizlere başlamalı, bol bol kitap okumalı.
Araştırma
halkla ilişkiler süreçleri önce derinlemesine araştırma, problem ve durum analizi ile başlar. bu nedenle halkla ilişkiler uzmanı iflah olmaz bir meraklı, araştırmanın gücüne inanan bir sosyal bilimci olmalıdır... çünkü markaları tanımak, onların istek ve ihtiyaçlarını iyi analiz ederek çözüm önerileri geliştirebilmek için her şeyden önce araştırmaktan keyif almak gerekir.
Gazetecilik Bilgisi
İyi bir PR’cının halkla ilişkiler faaliyetleri arasında yer alan medya ilişkilerini yönetebilmek için gazetecilik bilgisine sahip, haber diline/mecralarına hakim bir profesyonel olması gerekiyor. Bunun için de genç iletişimciler henüz iletişim fakültesi öğrencisiyken gazetecilik bölümlerinden ders almalı, okul gazetelerinde çalışmalı ve mümkünse gazetecilik stajı yaparak deneyim edinmelidir.
İlişki Kurma ve Yönetme
İyi bir halkla ilişkiler uzmanı yeni ilişkiler, bağlantılar kurma ve mevcut ilişkilerini yönetme konusunda başarılı olmalıdır. Uluslararası kaynaklardaki “building and maintaining relationships” tanımına verdiğimiz önemi önce kendi networkümüzle, sosyal çevremizle göstermeliyiz ki ileride büyük markalarla çalışırken ilişki kurma ve yönetmeye dair bir fikrimiz olabilsin.
Planlama ve Koordinasyon
Halkla ilişkiler uzmanları en ufak bir hatanın büyük problemlere yol açabileceği gerçeğiyle hareket etmeli, her zaman titiz, planlı ve programlı olmalıdır. Yalnız “control freak” olmamaya da özen göstermekte fayda var...
Öngörü
İletişim fakültesi PR bölümlerinde halkla ilişkilerin üst yönetim kararlarını etkileyen bir erken uyarı mekanizması (early warning system) olduğu anlatılır. Üst yönetim kararlarını etkilemek ve sorunlara karşı önceden uyarılarda bulunarak çeşitli krizleri önleyebilmek için halkla ilişkiler uzmanları öngörülü, zeki ve proaktif bireyler olmalıdır.
Ayrıntılara Önem Vermek
İyi bir PR profesyoneli her zaman ayrıntılara önem vermeli ve en ufak ayrıntıların dahi yaptığı işte ne kadar büyük bir paya sahip olduğunu bilmelidir. Başarılı olmak isteyen iletişimciler her şeyi her zaman defalarca kontrol etmeli, tüm materyallerin eksiksiz ve doğru olduğundan emin olmalıdır.
Problem Çözme
Halkla ilişkiler uzmanları en stresli kriz anlarında bile problemleri çözebilmeli, sorunlara nasıl yaklaşmaları gerektiğini bilmelidir. İyi bir PR’cı her zaman soğukkanlı, kontrol sahibi, özgüvenli, profesyonel ve “cool” olmaya özen göstermelidir.
Sektör Bilgisi
PR’cılar kuvvetli bir sektör bilgisine sahip olmalı ve bunun için henüz iletişim fakültelerinde öğrenciyken sektör dergilerini, iletişim danışmanlığı şirketlerini (PR ajanslarını), sektörü temsil eden sivil toplum örgütlerini ve organizasyonları, alandaki önemli isimlerin faaliyetlerini, iş ilanlarını, dünyada halkla ilişkiler alanında neler olup bittiğini yakından takip etmelidir.
Sosyal Medya Bilgisi
Halkla ilişkiler uzmanları günümüzde yürüttükleri projelerde daima sosyal medyadan yararlandıkları için çok iyi bir sosyal medya bilgisine sahip olmalı ve sosyal medyanın bütün dinamiklerinden haberdar olmalıdır. PR’cılar her sosyal mecraya yönelik iletişim stratejileri geliştirebilmek için de sosyal medyada var olmak, kişisel sosyal medya hesaplarını en iyi şekilde yönetmeye çalışmak durumundadır.
Entelektüel Altyapı
İletişimciler problemlere yaratıcı çözümler üretebilmek için kuvvetli bir entelektüel altyapıya sahip olmalıdır. Bunun için de iletişimciler, bilimin ve sanatın gücüyle hayatlarını zenginleştirmelidir.
Yenilikleri Takip
Başarılı bir halkla ilişkiler uzmanı yenilikleri her zaman takip etmenin yanı sıra yeniliklere hızla uyum sağlayabilmeli, ulusal ve uluslararası gündemi yakalayabilmelidir.
Zaman Yönetimi
Zaman yönetimi, deadline’ların çok önemli olması nedeniyle halkla ilişkiler mesleğinde oldukça büyük önem taşıyor hatta verimliliğe ve planlı olmaya da katkı sağlıyor.
Yabancı Dil Bilgisi
Halkla ilişkiler uzmanları İngilizceyi çok iyi derecede konuşup yazabilecek düzeyde bilmelidir. Türkiye’deki en iyi iletişim danışmanlığı şirketlerinin neredeyse hepsinin uluslararası markalarla çalışması İngilizcenin PR sektöründe başarılı olmak için ne denli önemli olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca dünyadaki gelişmeleri önyargılar olmadan takip etmek, halkla ilişkiler alanındaki gündemi, yeni kavramları ve tartışmaları yakalayabilmek için en azından bir İngilizce eğitimi şart.
Yanlış Halkla İlişkiler Algısıyla Daima Mücadele
Alandan uzak kişiler halkla ilişkiler uğraşını organizasyon şirketlerinin düzenlediği basın toplantısı, bayi toplantısı, kokteyl, konser, defile gibi, bazen ünlü kişilerin de katıldığı, gösterişli etkinliklerin sadece organizasyonundan ibaret olduğunu veya rutin bir şekilde basına bülten gönderme işi olduğunu düşünebilirler. Ancak tüm bu faaliyetler ve diğerleri PR mesleğinin sadece görünen küçük parçaları ve araçlarıdır.
Mesleğe yönelik yanlış düşünceler halkla ilişkilerin yönetimin kararlarını etkilemeyen, sadece duyurma, tanıtma ve organizasyon işlerini yapan ikincil bir departman olarak algılanmasına neden olabiliyor. Günümüzde ne yazık ki halkla ilişkileri stratejik bir yönetim işlevi olarak gören kurumlar kadar “basında haber çıkarmaya” indirgeyen kurumlar da var.
Bu alandan mezun, bilgi ve beceri donanımı daha yüksek olan kişilerin daha düşük pozisyonda istihdam edilmek istenmesi mesleğin değersizleştirilmesi gibi algılanabiliyor. Kişinin önce kendi gelişimini tamamlaması daha sonra başkalarına faydalı olması beklenir.
Halkla İlişkiler konusunda eğitim nereden alabiliriz?
Bu konuda İstanbul İşletme Enstitüsü ücretsiz online eğitimler veriyor. Halkla İlişkiler ve İletişim Eğitimi alarak kendinizi geliştirmeniz mümkün. Yalnız önce şunu da bilmek gerek. Gerçekten halkla ilişkiler sizin mesleğiniz mi?
