hayatımızın büyük bir bölümünü teknoloji ile geçiyoruz. hayatımızın artık bir parçası değil adeta yaşam biçimi olmuş durumda. teknoloji olmadan neredeyse adım atamaz hale geldik. cebimize kadar giren teknolojiden kaçmak neredeyse imkansız. aslında iyi şekilde kullandığımız da teknolojiden kaçmaya da gerek yok. i̇nsan hayatına birçok konuda o kadar kolaylık getiriyor ki. öncelikle zamandan tasarruf edebiliyoruz, daha sonrasında maliyetler düşebiliyor, olduğundan fazla kişilerle etkileşim içine girebiliyoruz. ve daha saymaya yetişemediğimiz birçok özelliği bünyesinde barındırıyor.
Evet günlük yaşantımız haline gelen teknolojiyi acaba yeterince biliyor muyuz? Teknoloji dediğimiz de aklımıza ne geliyor? Bize sadece sosyal medya uygulamalarını anımsatıyorsa, vay halimize. Teknoloji nedir? Diye sorulduğu zaman kaçımız cevap verebiliyor. Belki günün 7-8 saatini cep telefonu ile harcarken, teknolojinin sadece bu kadar sınırlı mı olduğunu düşünüyoruz? Bunların hepsini bildiğimizi düşünsek, acaba teknoloji terimleri nedir ve nelerdir? Bu soruya cevap verebiliyor muyuz?
İstatistik verilere baktığımızda ülkemiz, internet ve teknolojiyi en çok kullanan ülkeler arasında. Adeta liderlik için diğer ülkelerle kapışıyoruz. Ancak kullanım amacı ve yararlılığı konusunda ne kadar ilerdeyiz? Bunu sorgulamak gerek. Her gün web sayfalarına iletişim sağlamak için Google açmayı biliriz fakat iş teknoloji terimleri gibi bilgilere gelince şaşırıp kalıyoruz. Birçok konuda fikrimiz olsa da tam manasını ve ne anlama geldiğini açıklayamıyoruz. Bunu sadece teknoloji üzerinde de görmemek lazım. Her gün iş yerinde bile yaptığımız çalışmaların kavramını açıklamada zorlanırız.
Olay teknoloji ve teknoloji terimleri olunca biraz daha durum karmaşık hal alabiliyor. Sonuçta bu terimlerden imtihana çekilmeyeceğiz veya bir sınav olacak da o sınavdan kalacağız anlamına gelmesin. Sadece her gün içinde olduğumuz teknolojinin bizlere sağladığı anlamları ve terimleri az da olsa bilmek gerekir. Ben bunun kanaatindeyim.
Teknoloji Nedir?
Öncelikle teknoloji nedir? Bu kavram ile işe başlayalım. Bakalım teknoloji bizim sandığımız gibi sadece sosyal medya ve internet mi demekmiş. Teknoloji, bir ürün, mal veya hizmetin üretimin gerçekleşmesi için yapılan yöntem, teknik, işlem ve becerilerin içinde olduğu teknik detaylar ve bilimsel araştırmaların tümüne denir.
Teknoloji sadece bilimsel yöntemleri ya da teknikleri yöntemleri içermemektedir. Bilgisayar, makinalar, fabrikalar ve çeşitli cihazların da içinde bulunduğu bir kapsamlı olay ve olgudur. Saydığımız bu nesnelerin birleşmesi sayesinde ortaya bir teknolojik devrim çıkar. İlk olarak matbaa gelişmelerini teknolojik bir gelişme olarak gösterebiliriz. Tekerleğin buluşu, sanayi devrimi, biyolojik gelişmeler, ateşli silahlar, nükleer silah ve santral, son olarak internet teknolojinin geliştiği son noktalar.
Teknolojinin dünya ile buluşması sonucunda farklı etkilerini hem doğa da hem insan üzerinde görmeye başladık. Küresel bir pazar oluşturan teknoloji birçok ürünün ya da hizmetin daha çabuk yayılmasına yol açmıştır. Sadece ekonomiye değil, insanların hayatlarında da önemli ölçüde değişiklere neden oldu. Ancak teknoloji beraberinde kötü sonuçları da yanında getirdi.
Teknolojinin dünyayı sarmasının ardından mavi gezegen üzerinde ve insanlar üzerinde olumsuz etkiler bırakmıştır. Öncelikle radyasyonun daha fazla yayılması insanlar üzerinde görülen en belirgin yanı oldu. Genel manada baktığımızda ise bir küresel çevre kirliliğine neden oldu. Buzullar eridi ve gezegenimizi saran tabaka delindi. İklim değişiklikleri peşin sıra gelirken, hayvanlar nesline son vermeye kadar gelen bir süreç yaşandı. Sonunda da doğal kaynakların azaldığı ve yapay kaynakların daha fazla ön plana çıktığı dünya ile karşı karşıya geldik.
Teknoloji ile sadece olumsuz gelişmeler oluşmadı. Elbette teknoloji devriminin yaşanmasıyla birlikte hayatımızda daha kolaylıklar geldi. Gerçekten iyi kullanıldığı zaman faydasını gören pek çok insan olmuştur. Peki artık hayatımızın bir parçası olan teknolojide bir de bilinmesi gerekenler vardır. Teknoloji terimleri, yaşanılan süreçle doğmuştur ve yeni yeni anlamlar ortaya çıkmıştır.
Teknoloji Terimleri Nelerdir?
Teknoloji terimleri dediğimiz zaman sadece bir alanda kısıtlamak yanlış olur. Oldukça geniş kapsamlı bir çerçeveye de bakılabilir. Sektörel baz da baktığımızda her alanın içinde teknoloji terimleri farklı kullanılır. Bu yüzden teknoloji terimler bir kalıpta tutmak yanlış olabilir. Hem bir geniş anlamda hem de dar bir alanda değerlendirmek gerekir.
Bu konuda Türkiye Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, teknolojik terimler ile ilgili bir çalışma yaptı ve epey uzun bir liste oluşturdu. Listede oldukça fazla terim yer almaktadır. Biz hepsini açıklamak yerine belli başlı sık kullanılan teknolojik terimleri sizlerle buluşturacağız.
İnternet: Bilgisayarın bir ağa bağlanmasını ya da bilgisayarlar arasında bağlantı kurmaya yarayan bir sistemdir. Halk arasında web tarayıcılarını kullanabilmek ve bağlanabilmek için kullanılan ağ sistemlerin tümü olarak da bilinir.
Google: İnternet üzerinde arama yapabildiğimiz bir uygulama bütünüdür.
Alan Adı: Bir web sitesinin oluşturduğu web uzantısının sağlandığı isme alan adı denir. Alan adları genellikle belli bir sözcük dizesinden oluşur.
Hosting: Web sitesinin içinde yer alan tüm dokümanlarının bir arada olmasını sağlar. Web sitelerinin arka yüzü olarak da tanımlanır.
Android: Google'ın akıllı cihazla için sağladığı açık kaynak kodlu bir yazılım işletim sistemidir.
Google Play: Android tabanlı cihazların uygulama indirmek için yararlanabileceği market zinciri.
Iphone: Apple tarafından üretilen ve bir marka haline gelen akıllı telefonlara verilen isim.
App Store: Apple tabanlı cihazların uygulama indirebilmesi ve temin edebilmesi için geliştirilen bir market alanı.
Avast: Virüs saldırılarına karşı koruyan ücretsiz anti virüs programı.
Bluetooth: Cihazlar arası kolay alışveriş yapmayı sağlayan bir tür işletim sistemi veya yazılımı.
Firefox: Microsoft'un internet tarayıcısına alternatif olarak geliştirilen bir web tarayıcısıdır.
SSL: Ulaşım sağladığımız internet sayfalarının daha güvenli olduğunu söyleyen bir servis sistemidir.
Hacker: Yasal olmayan yollarla internet üzerinden size karşı kötü yazılımlarla saldıran kişilere denir. Genellikle saldırılar uzaktan gerçekleşir.
KeePass: Hem güvenli hem de ücretsiz şekilde data alanı sağlayan sistemin bütünüdür.
Proxy: İnternet erişimini sağlayan kanalların aracılık ettiği bir düzendir. Ayrıca internet üzerinde sansürü kaldırmanıza yardımcı olur.
Skype: Farklı kişilerle internet üzerinden görüntülü veya mesaj yoluyla iletişim kurmanıza yardımcı olan bir uygulamadır.
Router: Türkçe karşılığı yönlendirici demektir. Yönlendirici sayesinde çeşitli ağlara bağlanma imkanı sağlanır. Donanımlı bilgisayarlar için direkt kablosuz erişim sağlar.
Hayatımıza Yeni Dahil Olan Teknolojik Terimler
Son zamanlarda gelişen yeni teknolojilerle beraber farklı terimlerde hayatımıza giriş yaptı. Henüz daha yeni olan teknoloji terimleri birçok kesim tarafından fazla bilinmemekte veya sadece adı duyulmuş durumda.
Blok Zinciri: Blockchain ismini daha çok dijital paralarla duyduk. Bloklar halinde kayıtlama listesi oluşturan bir sistem dizesidir.
Yapay Zeka: Bir insan gibi düşünen ve hareket edebilen zeki bir düşünce sistemidir. Bu düşünceyi bir bilgisayar veya robotlarla birlikte yapabilmektedir.
Otonom Araçlar: Teknolojinin en çok gelişim gösterdiği yerlerden biri de arabalar. Teknoloji ile birleşen arabalar yarı ve tam otonom sürüş imkanı vermektedir. Yani, insana ihtiyaç duymadan otomatik bir şekilde aracın hareket edebilmesi, durması olayına otonom denir.
Temassız Ödeme Sistemi: Herhangi bir hizmet veya ürün satın aldığınızda temas etmeden ödeme şeklidir. Banka ve kredi kartlarıyla yapılan alışverişler de temassız ödeme gerçekleşebiliyor.
Giyilebilir Teknolojiler: Spor bantları ve akıllı saatler ile tanım edilir. Şimdilik bu teknolojiler kullanılsa da farklı giyilebilir teknolojiler denenmektedir.
Fintech: Ekonomi, finansın teknoloji ile buluşmasının kısa ismidir. Müşterilere finansal yönde ürün veya hizmetleri teknolojik olarak sunulmasıdır. Buna en iyi örnek mobil uygulama gösterilebilir.
Biyometrik: Hepimizin bu kavramı biyometrik fotoğraf çekiminden biliriz. Ancak sadece fotoğraf değil biyometrik, büyük bir güvenlik ağıdır. Otomatik canlı tanıma sistemidir. Yüz, parmak izi, ses ve iris taramaları gibi birçok tanıma gerçekleşir.
