Psikoloji, kelime karşılığına bakıldığında ruh bilimi şeklinde karşılık bulmaktadır. İnsanların zihinleri ve davranışları üzerine çalışmalar yapan bir bilim dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsanların gözlenebilen davranışları yanında gözlenemeyen davranışları; anılar, hayal dünyası, zihinsel süreçleri sonucu oluşan tavır ve tutumların hepsi psikolojinin inceleme alanına girmektedir. Yani kısaca psikolojiyi, insan davranışını ve zihinsel süreçlerini inceleyen sosyal bilim dalı olarak açıklayabiliriz.
Psikoloji bölümü de bu alanlarda çalışmalar yapmak, tanılar koymak, çözümler üretmek için üniversitelerde eğitim vermeyi amaçlayan lisans programı olarak tanımlanmaktadır. Psikoloji bölümü genellikle meraklı ve gözlem yapmayı seven, çok okumaktan ve yazmaktan keyif alan, her tarzdan insana veya sosyal gruba tarafsız bir şekilde yaklaşabilen, sabırlı, anlayışlı ve empati yeteneği kuvvetli kişilere hitap eden bir bölüm statüsünde görülmektedir.
Psikoloji Bölümü Nedir?
Psikoloji, davranış ve zihin bilimi olarak adlandırılan, yelpazesi geniş bir bilim dalıdır. Psikoloji biliminde, bilinçli veya bilinçsiz olayların yanı sıra duygu ve düşüncelerin incelenmesi de söz konusudur. Psikoloji üzerine eğitim vermeyi amaç edinmiş psikoloji bölümü, üniversitelerin eğitim verdiği lisans bölümlerinden biridir. Psikolog olmak isteyenler için psikoloji temel eğitimi, lisans düzeyinde psikoloji bölümü çatısı altında verilmektedir. Eşit ağırlık puan türüyle öğrenci alımı yapan psikoloji bölümü eğitimi toplamda 4 sene sürmektedir. Elbette psikolog olmak için 4 yıllık süreç yeterli değildir.
Klinik psikolog olabilmek için psikolojinin çeşitli alt dallarından birine yönelmek ve 2 sene süren yüksek lisans programını da tamamlamak gereklidir. Lisans eğitimini başarı ile tamamlayan öğrenciler, ilgili yönetmelikler doğrultusunda belirlenen koşulları sağladıklarında üniversitelerin Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde yer alan Psikoloji Anabilim Dalı lisansüstü programlarına başvurabilirler. Öngörülen diğer olası koşulları sağladıklarında ise ilgili diğer alanların lisansüstü eğitim programlarına da başvurabilir, öğrenim görebilirler.
Psikoloji, diğer sosyal bilim dallarından beslenirken aynı zamanda onları besler. Böylelikle insanı, toplumu ve evreni anlamlandırmaya yardımcı olur. Psikoloji, merkezinde insan olması nedeniyle çok geniş bir alanda kendine iş imkanı bulan bir bölümdür. Psikolojinin yurt dışı imkanları da devlet ve özel üniversiteler için mümkündür. Yabancı dil öğrenerek Erasmus gibi değişim programları ile yurt dışında eğitim şansını yakalayabilirsiniz. Yüksek lisans ya da doktora programlarını yurt dışında tamamlayarak bu sayede mesleki donanımınızı artırabilirsiniz. Psikolojinin doğum yeri kabul edilen Almanya gibi ülkelerde alınacak olan bu mesleki eğitim sizi kişisel gelişim olarak da doyuma ulaştırırken sektörde de oldukça ayrıcalıklı bir konuma taşıyabilir.
Psikoloji İş İmkanları Nelerdir?
Psikoloji bölümü lisans programından mezun olan öğrenciler, ülkemizdeki diğer psikoloji bölümü mezunları gibi psikoloji lisans derecesi ile diploma almaktadır. Diploma sahibi mezunlar; sağlık, eğitim, sanayi ve endüstri kuruluşları, sosyal hizmet kurumları, araştırma merkezleri gibi pek çok farklı alanda hizmet veren çeşitli sektörde çalışabilmektedir.
Psikoloji bölümü mezunları, kamuda KPSS sınavı ile Sağlık Bakanlığı, İç İşleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü bünyesine psikolog unvanı ile atanarak görev yapabilmektedir. Bazı özel koşullar yerine getirildiğinde ise Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kurumlarda da çalışma imkanı bulabilmektedir. Ancak lisans mezunlarının alanlarında uzman olarak görev yapabilmeleri için psikolojinin farklı alt alanlarında (klinik psikoloji, örgütsel psikoloji, endüstriyel psikoloji, davranış psikolojisi, nöropsikoloji gibi) lisansüstü eğitim yapmaları gerekmektedir.
Psikoloji Mezunları Ne İş Yapar?
psikoloji mezunları klinik psikoloji yüksek lisansı yaparak klinik psikolog olabilir, devlet kuruluşlarında ve özel kuruluşlarda psikolog olarak çalışabilirler. yüksek lisansın ardından doktora yaparak akademisyen olabilir, çeşitli şirketlerin insan kaynaklarında görev yapabilir, adliyelerde danışman olarak çalışabilirler. ayrıca kreşlerde ve okullarda danışman psikolog olarak çalışabilirler. Psikoloji, diğer pek çok mesleğin aksine gelecekte yapay zeka yani robot teknolojisi alanına girmeyecek olan az sayıdaki bölümlerden biri olarak görülmektedir. Bu da bölümün önünün kapanmayacağı anlamına gelmektedir.
Psikoloji bölümü çok geniş yelpazeye sahip bir bilimdir. Psikoloji bölümü; bir sosyal bilim olarak genel ilkeler oluşturur, belirli vakaları araştırır ve bireyleri, grupları anlamayı amaçlar. Psikologlar; algılama, biliş, dikkat, duygu, zeka, öznel deneyimler, motivasyon, beyin işlevleri ve kişilik gibi davranışları ve zihinsel süreçler üzerine çalışmalar gerçekleştirdiği için çalışma alanları da bununla doğru orantılı bir şekilde geniştir. Bu nedenle psikologlar; hastanelerde, rehabilitasyon merkezleri ve psikolojik araştırma merkezlerinde, anaokullarında kendilerine çalışma alanı bulabilirler. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında okul psikologu olarak ya da büyükşehir belediyelerinin psikolojik danışmanlık departmanlarında, danışman psikolog olarak görev alabilirler. Bu alanlardaki devlet hizmetlerinde çalışabilmek için psikoloji bölümü mezunlarının Kamu Personeli Seçme Sınavı’ndan elde edilen sonuçları değerlendirmeye alınır. Psikoloji lisans eğitim süresince verilen istatistik ve iletişim eğitimi sayesinde mezunlar, eğitim sektörünün haricinde çeşitli reklam ajanslarında çalışma olanağı bulabilmektedir.
Psikoloji Dersleri Nelerdir?
Psikoloji bölüm dersleri, okunduğu üniversiteye göre kısmen değişkenlik göstermekle birlikte genel olarak aynıdır. Değişkenlik gösteren dersler özellikle seçmeli dersler düzeyinde yaşanmaktadır. Psikoloji bölümünde verilen başlıca dersler:
Türk Dili
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Psikolojiye Giriş
Felsefeye Giriş
Sosyolojiye Giriş
Genel Biyoloji
Psikolojide İstatistik Yöntemler
Gözlem ve Görüşme Teknikleri
Psikolojide Temel Kavramlar
Gelişim Psikolojisi
Sosyal Psikoloji
Öğrenme Psikolojisi
Klinik Psikolojiye Giriş
Bilişsel Psikoloji
Psikopatoloji
Deneysel Psikoloji
Duyum ve Algı
Psikolojide Mesleki Etik
Seçmeli Ders Grupları
Psikoloji Taban Puanları ve Sıralama
Yazımızın bu kısmında sıklıkla merak edilen “Auzef Psikoloji bölümü açılışı iptal mi?”, sorusunu; lisans ya da ikinci üniversite okumayı planlayanlar için cevaplayalım. Örgün eğitim kapsamında temel eğitimi verilen psikoloji bölümü için kısa süre önce İstanbul Üniversitesi, bu programın açık öğretim üzerinden yani uzaktan eğitim ile, AUZEF, verileceğini açıklamıştı. Birçok kişinin ilgisini çeken bu haber aynı zamanda birçok kişinin de tepkisini topladı. Bu nedenle Cumhurbaşkanı konuyu araştırması için Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu'na talimat vermişti. Kurulun çalışmaları neticesinde ''Psikoloji lisans eğitiminin büyük oranda uygulama gerektiren mahiyeti ve yükseköğretimde kalitenin korunması amacıyla örgün olarak yapılmasının daha uygun olacağı yönünde'' rapor Cumhurbaşkanı'na sunuldu. Tercih kılavuzundan açık öğretim psikoloji çıkarıldı. Yani sonuç olarak bu dönem için açık öğretim bünyesinde Psikoloji bölümü okumak başlamadan biten bir serüven oldu.
İstanbul Üniversitesi Psikoloji bölümü, Türkiye’deki ilk psikoloji bölümü, bu nedenle çok köklü bir geçmişi var. Eğer Auzef üzerinden bu lisans programı açılsaydı; uzaktan eğitim psikoloji bölümünün öncüsü de İstanbul Üniversitesi olacaktı. ÖSYM’nin yayınladığı YKS tercih kılavuzuna göre bazı üniversitelerde oluşan örgün eğitim, psikoloji taban puan ve sıralamalar ise şu şekilde: (Tablonun tamamına ÖSYM YKS tercih kılavuzu üzerinden ulaşabilirsiniz.
