Son zamanlarda üniversiteye hazırlanan öğrencilerin en çok tercih ettiği bölümlerden bir tanesi PDR bölümüdür. Özellikle eşit ağırlık alanında öğrencilerin en çok tercih ettiği, ilgi duyduğu ve üzerine araştırmalar yaptığı bir bölümdür. Peki, son zamanlarda oldukça adını duyduğumuz ve öğrencilerin tercih ettiği PDR nedir? PDR, aslında bir kısaltmadır. Bu kısaltmanın açılımı psikolojik danışmanlık ve rehberlik olarak bilinir. Bazı yerlerde ise rehberlik ve psikolojik danışmanlık olarak geçmektedir.
PDR, koruyucu ruh sağlığı hizmeti olarak tanımlanan bir alandır. Bu alandan günümüzde en çok eğitim kurumu yararlanmaktadır. PDR, aynı zamanda psikoloji bölümü bir alt bilimi olarak da tanımlanır. Ülkemizde Eğitim Fakültelerinde yer alan bir bölümdür. Bu bölümü bitiren ve bu alanda çalışan kişilere ise psikolojik danışman unvanı verilir. PDR, bireyin kendini tanıması, sorun çözmesi, karar verme becerilerini geliştirmesi ve bireyin kapasitesini kendisine uygun bir şekilde geliştirmesini sağlayan bir bilimdir. Bunların yanında çevreye sağlıklı uyum sağlanması için uzman kişiler tarafından bilimsel ve sistematik bir psikolojik yardım olarak bilinir.
Psikolojik danışmanlık ve rehberlik, bireylerin kariyer, bireysel, akademik ve sosyal ihtiyaçlarına cevap verecek alanında uzman olan kişilerin yetişmesini sağlayan bir disiplindir. PDR en çok eğitim kurumlarında pratik olarak kullanılan bir disiplin olduğu için çalıştığı kişiler genellikle çocuk ve ergenlerdir. Bu yüzden PDR’nin amacı öğrencilerin sorunlarını önceden tahmin edebilmek ve bu sorunları önlemeye çalışmaktır. Aynı zamanda öğrencilerin potansiyellerini keşfetmek ve bu potansiyele artılar katmakta bu disiplinin en temel gayesidir.
Bu disiplin pratik anlamda çoğu zamanda öğrencilerle çalıştığı için gelişim psikolojisi ile de oldukça yakın çalışmalar yürütür. Öğrencilerin eğitim yaşamı boyunca onların gelişimlerinin takip edilmesini ve sorunsuz eğitim almaları için çalışma yürüten bir disiplindir. Öğrencilerin eğitim hayatında karşılaştığı problemlerde aktif sorun çözücü olarak rol oynamayı kabul eden bir disiplindir. Okulda öğrencilere psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmetinin verilmesini sağlayarak öğretim ve yönetim işlerinin kolaylaşmasını sağlayan bir disiplindir. Bunun yanında PDR, çağdaş eğitim ortamının oluşmasını sağlamak için çalışmalar yapan bir disiplindir. Psikolojik danışman ve rehberlik hakkında bilgi sahibi olduktan sonra bu alanı daha yakından tanıyalım.
Psikolojik Danışman Kimdir?
Psikolojik danışmanlık yapabilmek için ilk önce PDR bölümünü okumak gerekir. Psikolojik danışman, danışan kişinin kendini ve çevresini daha iyi tanıyıp anlamasına yardımcı olan kişidir. Danışan kişinin etkin seçimler yapmasında aktif rol oynayan kişi olarak tanımlanır. Psikolojik danışman, birçok gencin üniversitede hangi bölümü okuyacağı ile ilgili karar vermesinde yardımcı olan ve kariyer adımlarının atılmasında öncü olan kişidir. Bilimsel ve sistematik bir şekilde danışanlarının ihtiyaçları doğrultusunda hizmet veren kişidir. Psikolojik yöntem ve teknikler kullanarak danışanlarına yardımcı olan kişidir. Danışanının sağlıklı karar vermesi ve kendini gerçekleştirebilmesi için çaba harcayan rehberlik ve psikolojik danışmanlık disiplininden yararlanarak ilerleyen kişidir.
Psikolojik danışman olan bir kişi ülkemizde psikolojik danışmanlık ve rehberlik olarak da adlandırılmaktadır. Danışanlarının sosyal yaşam içerisinde karşılaştığı sorunları psikolojik danışmanlık ve rehberlik disiplinin ilkelerinden yararlanarak çözmeye çalışan kişidir. Danışanlarını hedeflerine doğru yönlendirmek için aktif olarak rol oynayan kişidir. Psikolojik danışman, danışanının kendisini geliştirmesi için psikolojik danışmanlık ve rehberlik disiplininden edindiği bilgi ve deneyimi ile ona yardımcı olan kişidir.
Psikolojik danışman, danışanlarının yaşamlarındaki sorunları çözmeleri ve hedeflerine ulaşmada yardımcı olurken psikolojik danışmanlık ve rehberlik disiplininden yararlandığını yukarıda belirttim. Özellikle psikoterapi sağlayarak danışanlarına yardımcı olurlar. Kendisine danışan kişiyi iyi bir şekilde dinler ve ona sorular yönelterek tanımaya çalışan kişidir. Onu tanıyarak ona yardımcı olmayı sağlayan kişidir psikolojik danışman. Psikolojik danışmanın kim olduğunu öğrendikten sonra psikolojik danışmanın görevi hakkında bilgi sahibi olalım.
Psikolojik Danışmanın Görevi Nedir?
Psikolojik danışmanın görevi danışmanına göre değişiklik gösterir. Çünkü her danışanının yaşadığı sorun birbirinden farklıdır. Ancak genel ifadeyle psikolojik danışmanın görevi şunlardır;
Danışanlarına psikoterapi uygular.
Vaka öyküleri, gözlemci teknikler vb. yöntemleri kullanarak, danışanın hayatının portresini çizmek psikolojik danışmanın görevi arasındadır. Bu portreyle çözüm arayışına yardımcı olmaya çalışır.
Danışanının sosyal, fiziksel, akademik vb. sorunlarını bir bütün içerisinde değerlendirir.
Danışanlarının kendini anlamasını ve sorunlarını çözmede gerçek kararlar almasını sağlamak psikolojik danışmanın görevi arasındadır.
Gözlem, otobiyografi, sosyometri tekniği, anekdot gibi özel teknikler ile kişilik testleri, ilgi envanterleri vb. ölçme araçları kullanarak öğrencilerin sahip olduğu özelliklerini tanımasını sağlar.
Psikolojik danışmanın görevi arasında danışanlarına yaptığı yardımların ne derece etkili olduğunu araştırmaları ile saptamak yer alır.
Öğrencilerin meslek, meslek edinme teknikleri, boş zamanların nasıl değerlendirilmesi gerektiği, sağlığı korumaya yönelik tavsiyeler, verimli çalışma teknikleri vb. konularında bilgi sahibi olmasını sağlamak psikolojik danışmanın görevi arasındadır.
Okullarda görevli öğretmenlerin, sınıflardaki rehberlik görevlerini yerine getirmede yardımcı olur.
Danışmanlarıyla yaptığı görüşmeleri mesleki etik çerçevesinde belirli bir gizlilik doğrultusunda gerçekleştirir.
Öğrenme güçlüğü vb. sorunları yaşayan öğrencileri tespit ederek durumu gerekli kurum ya da kuruluşlarla paylaşmak psikolojik danışmanın görevi arasındadır.
Çocuk, ergen, yetişkin, yaşlı, aile, aşk, çiftler, cinsellik gibi çok çeşitli danışan gruplarıyla bir araya gelir. Bir araya geldiği danışan grubunun sorunları doğrultusunda onlara yardımcı olmaya çalışır.
Danışanlarının başka kişiler ile iyi iletişim kurabilmesi ve doğru kararlar verebilmesi için çaba harcar.
Psikolojik danışmanın yaptığı görevleri öğrendikten sonra şimdide psikolojik danışmanın becerileri hakkında bilgi sahibi olalım.
Psikolojik Danışman Hangi Becerilere Sahip Olmalıdır?
Psikolojik danışmanlık ve rehberlik yapabilmek için üniversitelerin lisans bölümünden PDR okumak gerekir. Bu bölümü başarı ile bitiren kişiler psikolojik danışman olarak adlandırılır. Ancak rehberlik ve psikolojik danışmanlık yapabilmek için sadece lisans bölümü okumak yeterli olmaz. Bunun yanında psikolojik danışmanın becerileri ile danışanlarına yardımcı olması gerekir. Psikolojik danışmanın becerileri ile donanımlı ve alanında uzman bir kişi olabilir. Peki, psikolojik danışmanın becerileri nelerdir? Psikolojik danışmanın becerileri bunlardır;
İyi bir dinleyici olmalı. Dinlemeyi duymak olarak değil de zihninde ilgi kurarak başka durumları yorumlayabilmeli,
Empati yapabilmeli,
İyi bir gözlem yeteneği olmalı,
Etkili iletişim teknikleri hakkında bilgi sahibi olmalı,
Sabırlı bir tutum sergileyebilmeli,
Danışanlarının yaşadığı duygusal durumlar karşısında dirençli olmalı,
Stres yönetimi yapabilmeli,
Sorun çözme becerisine sahip olarak danışmanlarına çözüm bulmalı,
Yaşam boyu öğrenme tutkusu ile hareket etmeli,
Danışanlara karşı güvenirlik sağlayabilmeli,
Etik kurallar çerçevesinde mesleğini yapabilmeli,
Danışman mesleki sınırlarına bağlı kalmalı ve bu sınırların dışına kesinlikle çıkmamalı,
Danışanın hiçbir özelliği (dili, dini, milliyeti, ten rengi, cinsel yönelimleri vb.) danışanı etkilememeli,
Son olarak danışman, danışanına güvenilirlik ortamı oluşturabilmelidir.
İlgili eğitim: Stres Yönetimi Eğitimi
Psikolojik danışmanın becerileri yukarıda belirtildiği gibi olmalıdır. Psikolojik danışmanın çalıştığı kurum ya da kuruluşa göre psikolojik danışmanın becerileri farklılık gösterebilir. Ancak psikolojik danışmanın becerileri genel anlamda yukarıda belirtildiği gibidir.
