Öğretim üyeleri öğretim görevlilerinden farklı bir statüde yer almaktadır. Öğretim görevlisi olabilmek için en fazla yüksek lisans öğrenimini tamamlamak gerekirken öğretim üyeliği için bunun daha ötesi olan doktora öğrenimini bitirmeleri beklenmektedir. Mesleğin kendilerine sağlamış olduğu bilgi ve birikimleri ayrıca deneyimleri kullanarak üniversite eğitimi olan öğrencilerle paylaşır. Özellikle bilimsel alanlarda yapmış oldukları çalışmalarla danışmanlığını yapmış oldukları öğrencilere önemli katkılarda bulunmaktadır.
Bu yazımızda öğretim üyelerine yer verdik.
Öğretim Üyesi Nedir?
Öğretim üyesi, üniversitelerde görev yapan doktora eğitimini tamamlamış, bilimsel akademik çalışmalarda bulunan doçent ve profesörler olarak ifade edilen kişiler olarak tarif edilmektedir. Öğretim üyeleri üniversitelerde dersler vermek, bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla bulunurlar. Bu kişiler bulundukları üniversite kapsamında görevlendirmeyle başka bir fakülteye ya da yüksekokula veya meslek yüksekokuluna görevlendirmeyle gidebilirler. Bunun dışında başka üniversitelere görevlendirmeyle gidebilirler. Öğretim görevlisi olabilmek için doktora eğitimini tamamlamak gerekiyor.
Öğretim üyeleri öğretim görevlilerinden farklı bir statüde yer almaktadır. Öğretim görevlisi olabilmek için en fazla yüksek lisans öğrenimini tamamlamak gerekirken öğretim üyeliği için bunun daha ötesi olan doktora öğrenimini bitirmeleri beklenmektedir. Mesleğin kendilerine sağlamış olduğu bilgi ve birikimleri ayrıca deneyimleri kullanarak üniversite eğitimi olan öğrencilerle paylaşır. Özellikle bilimsel alanlarda yapmış oldukları çalışmalarla danışmanlığını yapmış oldukları öğrencilere önemli katkılarda bulunmaktadır. Öğrenimin sınırlarını zorlayan, her zaman toplumları ilgilendiren bilgi kırıntılarını bir araya getiren ve bilginin kendisini oluşturan kişilerdir öğretim üyeleri. Bu nedenle değeri her zaman daha fazla olduğu anlaşılan bir meslek olarak karşımıza çıkmaktadır.
Öğretim Üyesi Ne İş Yapar?
Öğretim üyelerinin birçok görev ve sorumlulukları vardır. Her şeyden önce mesleğin etik, ilke ve kurallarını yerine getirmekle yükümlüdürler. Diğer görevleri şöyledir;
Yükseköğretim Kanunu’nun 4. ve 5. maddelerinde yer alan amaç ve ilkelere uygun bir şekilde hareket etmek.
Ders içeriklerinin oluşturulması ve planlanması kapsamında yer alan çalışmalara katılmak.
Kendi sorumluluğu kapsamında dönem başında almış olduğu derslerin eksiksiz yürütülmesini sağlayarak dönem içinde ilgili derslerin sınavlarının programını saat tarih olarak yapılması sağlamak.
Kendi danışmanlığında bulunan öğrencilerin bölüm başta olmak üzere çevre uyum sağlamalarına yardımcı olmak.
Bilimsel yayınlar ve araştırmalar yapmak.
Bilimsel çalışmalar kapsamında ulusal ve uluslararası kongrelerin düzenlenmesine destek sağlamak
Bölüm başkanlığı ve dekanlığın düzenlediği veya düzenleyeceği toplantılara katılarak faaliyetlerinde destek vermek.
Sorumluluğu kapsamında yer alan uygulama laboratuvarları, dersliklerde yapılması beklenen değişikliklerle ilgili olarak bölüm başkanlığının onayını almak.
Kaynakların etkin verimli ve ekonomik olarak kullanılması sağlamak.
Bölüm eğitim ve öğretim çalışmalarını, stratejik planlarını ve performans kriterleri gibi her yıl yapılması beklenen çalışmalara destek vermek.
Öğrenci değişim programları arasında yer alan Erasmus, Mevlana ve Farabi programlarıyla ilgili çalışmalara katılmak.
Engelli öğrenciler başta olmak üzere ve yabancı öğrencilere eğitim sorunlarıyla ilgili pozitif çalışmalarda bulunmak.
F1 ve F2 ek ders ödeme formları olarak bilinene evrakları zamanında ve eksiksiz bir şekilde tahakkuk birimine ulaştırmak.
Lisans, yüksek lisans ve doktora eğitim programlarına katılan kişilerin başarısız durumları varsa bunların nedenlerini araştırmak ve sonuçlarını bölüm başkanlığına bildirmek.
Bir yıl boyunca yapılan faaliyetlerini bir liste halinde bölüm başkanlığına sunmaları beklenmektedir.
Dekan ve bölüm başkanları tarafından yapılacak görevlendirmeleri gerçekleştirmek gibi görevleri bulunmaktadır.
Öğretim Üyesi Maaşları
Öğretim üyeleri maaş alımları değişken olabilmektedir. Bir doktora öğretim üyesi, doçentin, profesörün olabileceği maaşlar çok farklıdır. Görev yapılan üniversitenin bulunduğu coğrafi bölgeye göre geliştirme ödeneklerinin de verildiği unutulmamalıdır. Buna ek olarak hizmet kıdem yılı da önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkmaktadır. Dr. Öğr. Üyesi olan birinin doğu tarafındaki bir üniversitede, 5 yıllık bir mesleki tecrübeyle, ikinci öğretimlerinde olacağını düşünerek alabilecekleri maaş 11.000 TL seviyelerindedir. Aynı koşullar kapsamında bir doçentin alabileceği maaş ise 13.000 TL ve bir profesörün alabileceği maaş ise 16.000 TL civarındadır. Bu maaş alımları yönetimde bir görevinin olması durumunda daha da yüksek olabileceğini söyleyebiliriz. Fakat 2021 yılı için üniversite tarafında yapılan maaş ödemeleri aşağıda yer alan kriterlere göre belirlenmektedir;
Mesleki kıdem yılı
Üniversitenin sağlamış olduğu geliştirme ödeneği
Ek ders ödemeleri
Ek ders ödemelerinin ikinci öğrenimi
Görev yapmış olduğu okuldaki herhangi bir idari görevinin olup olmadığı
Yabancı dil tazminatı
Evli ve çocuk sahibi olması
Aile de bulunan ve bakmakla yükümlü olduğu engelli yakınının olmasına bağlı olarak gelir vergisi matrahından muaf olması gibi kriterler maaş alımlarını değiştirmektedir.
Öğretim Üyesi Nasıl Olunur?
Öğretim üyesi olabilmek için temelde bilgiye tutkuyla bağlanmak gerekir. İyi bir lise eğitimiyle başlanabileceğini belirtebiliriz. Lise eğitimi sonrasında 2021 yılı için Yükseköğretim Kurumu tarafından her yıl düzenlenen Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girerek başarılı olmak gerekir. Daha sonra ise aynı yıl yapılan Alan yeterlilik Testi (AYT) sınavına girerek buradan da iyi bir puan alındıktan sonra üniversitelerin lisans eğitimleri okunmalıdır. Burada herhangi bir bölüm belirmemiz gerek olmadığı dileyen herkesin istedikleri bölüm kapsamında uzman olabileceklerini belirtebiliriz. Lisans eğitim sonrasında ALES ve YDS sınavlarına girerek iyi birer puan aldıktan sonra yüksek lisans eğitimine başlanmalıdır.
Yüksek lisans eğitimi sonrasında ise doktora aynı bölümde doktora yaparak 4 yıllık bir eğitimi daha başarıyla geride bırakmak gerekir. Doktora eğitimi sonrasında ise Dr. öğretim üyesi olunmaktadır. Fakat doçent ve sonrasında profesör unvanı alabilmek için alanı kapsamında bilimsel yayınlar yapılmalı, kongrelere katılmalı ve tez danışmanlıkları alınmalı hatta kitap bile yazılmalıdır. Bilindiği gibi sürecin sürekli eğitimle devam ettiği görülmektedir.
