Öğretim görevlisi doktora derecesine sahip olma yükümlülüğü olmayan ve özel bir uzmanlık gerektiren konularda üniversite öğrencilerine ders vermek amacıyla geçici ya da devamlı olarak üniversitede görevlendirilen kişiler olarak gösterilmektedir. Öğretim görevlileri olabilmek için alanı kapsamında 5 yıllık bir hizmet geçmişine sahip olması veya yüksek lisans yapmış olma şartı aranmaktadır. Yüksek lisansını tamamlamış olan kişiler doktora eğitimine devam edebilir ve sonrasında ise doçentlik sınavına girerek öğretim üyesi olarak mesleklerine devam edebilirler.
İlgili yazımızda öğretim görevlilerine yer verdik.
Öğretim Görevlisi Nedir?
Öğretim görevlisi, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununda görev yapmış olduğu üniversitede ders vermek ve uygulama yapmakla görevli bir öğretim elemanı olarak tarif edilmektedir. Kanunda da anlaşılacağı üzere öğretim görevlileri üniversitelerde ders vermek amacıyla bulunurlar. Bu kişiler doktora derecesine sahip olma yükümlülüğü olmayan ve özel bir uzmanlık gerektiren konularda üniversite öğrencilerine ders vermek amacıyla geçici ya da devamlı olarak üniversitede görevlendirilen kişiler olarak gösterilmektedir. Öğretim görevlileri olabilmek için alanı kapsamında 5 yıllık bir hizmet geçmişine sahip olması veya yüksek lisans yapmış olma şartı aranmaktadır. Yüksek lisansını tamamlamış olan kişiler doktora eğitimine devam edebilir ve sonrasında ise doçentlik sınavına girerek öğretim üyesi olarak mesleklerine devam edebilirler.
Öğretim görevlisi olarak üniversiteye atanan kişiler meslek yüksekokullarında, yüksekokullarında, fakültelerde veya enstitülerde görev yapabilirler. Burada öğretim görevlileri ve öğretim üyeleri farklı mesleklerdir. Öğretim üyeleri doktorasını tamamlamış ve unvanını almış olan kişilerden oluşurken öğretim görevlileri için böyle bir durum söz konusu değildir. Mesleğin getirmiş olduğu bilgi ve birikimi deneyime açık olan üniversite öğrencileriyle paylaşmanın önemi oldukça büyüktür. Örneğin haber kanallarının ekran yüzü olan sunucuların kimi özel üniversitelerde konuk öğretim görevlisi olarak deneyimlerini paylaşması gibi. Ya da ünlü kurumsal bir hastanenin yönetim kurulu başkanlığını yapan bir sağlık yöneticisinin aynı zamanda deneyimlerini üniversite öğrencileriyle paylaşması paha biçilemez bir değerdir.
Öğretim Görevlisi Ne İş Yapar?
Öğretim görevlisi olmak için herhangi bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Öğretim görevlileri “ Öğr. Gör.” şeklinde kısaltılarak ifade edilmektedir. Öğr. Gör. bir çok görevi bulunmaktadır. Bu görevler şöyledir;
Yüksek Öğretim Kurumu’nun 4. ve 5. maddelerinde yer alan amaç ve ilkeler kapsamında hareket etmek,
Ders planlarının ve içeriklerinin hazırlanması konulu çalışmalara katılmak,
Kendi sorumluluğu kapsamında yer alan derslerin eksiksiz yürütülmesini sağlayarak, programda yer verilen sınavların tarih ve saatlerine uygun şekilde yapılmasını gerçekleştirmek,
Yeni başlayan öğrencilerin bölüm ve çevreye uyumunu sağlamak için oryantasyon çalışmalarında bulunmak ve öğrenci danışmanlık hizmetlerinde bulunmak,
Bilimsel araştırma, çalışma ve yayınlar yaparak alan kapsamında ulusal ve uluslararası kongrelerin yapılmasına destek vermek gibi görevleri vardır.
Bölüm başkanı ve dekanların uygun gördüğü toplantılara katılmak ve çalışmalara destek olmak,
Kendi sorumluluğu kapsamında yer alan dersliklerin, uygulama laboratuvarların ve benzeri yerlerde yapılması beklenen değişiklikler için bölüm başkanlarından zamanında izinler almak,
Kaynakların etkin, verimli ve ekonomik kullanılmasını sağlamak,
Farabi, Mevlana ve Erasmus değişim programları ile ilgili çalışmalara katılmak,
Yabancı uyruklu ve engelli durumda olan öğrencilerin sorunlarıyla ilgilenmek,
Ek ders ödemelerine temel oluşturan F1 ve F2 formlarının zamanında ve eksiksiz bir şekilde tahakkuk birimine vermek,
Lisans veya önlisans eğitim programına katılan öğrencilerin başarısızlık ve devamsızlık nedenlerini araştırarak sonuçlarını görev yapmış olduğu bölümün başkanına bildirmek,
Görev yapmış olduğu okul veya fakültenin etik kurallarına uyarak, hassas ve riskli görevleri dikkate alarak bölüm başkanı ve defanın vereceği diğer görevleri eksiksiz bir şekilde yerine getirmek gibi görevleri bulunmaktadır.
Öğretim Görevlisi Maaşları
Maaş alımlarını kamu ve vakıf üniversiteleri olarak iki farklı başlık şeklinde değerlendirebiliriz. Kamu üniversitelerindeki maaş alımları, alınan ders saati, ikinci veya birinci öğretim olması, staj uygulamalarına çıkılması, kurum dışından veya kurum içinden yapılacak ek görevlendirmelerle değişmektedir. Ortalama maaş alımları 7.200 TL, en düşük 6.800 TL en yüksek ise 11.000 TL’ye kadar çıkmaktadır. Üniversite tarafından verilen maaşlar kıdem yılına göre de değişmektedir. Örneğin ¼ seviyesinde yer alan 19 yıllık bir öğretim görevlisinin maaşı 7.200 TL’dir. Bu rakama ek ders ücretleri, derslerin ikinci ve birinci öğretim durumları eklenmemiştir.
Maaşlara etki eden bir diğer etken ise evli ve çocuk sahibi olunmasıdır. Kamuda bu kriterlere göre maaşlar verilmektedir. Vakıf üniversitelerinde ise benzer kriterler söz konusu olabilmektedir. Öğretim görevlisi olan kişinin kariyer durumu da maaşına önemli bir katkıda sunmaktadır. Vakıf üniversitelerindeki en yüksek maaş alımları 12.000 TL en düşük 6.000 TL ortalama ise 7.000 TL kadar maaş alınmaktadır. Örneğin 10 yıllık bir mesleki tecrübesi olan ve ikinci öğretimlere de derse giren bir öğretim görevlisinin alabileceği maaş 7.500 TL bulmaktadır.
Öğretim Görevlisi Nasıl Olunur?
Öğretim görevlisi olabilmek için iyi bir lise ve üniversite eğitimine sahip olmak gerekir. Bu eğitimlerden sonra yasal mevzuatlara göre öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı kadrolarına açıktan veya naklen atamalarda merkezi sınavla beraber giriş sınavlarına yönelik usul ve esaslar kapsamında yapılmaktadır. Yasal mevzuata göre;
Lisans seviyesinde eğitim yapılan alanlarda ki bu alanlarda rektörlüğe bağlı bölümlerde dahil olmak üzere başvuruda bulunabilecek öğretim görevlileri adaylarından en az lisans mezunu olmak şartıyla en az beş yıllık bir mesleki deneyim veya yüksek lisans mezunu olma şartı aranmaktadır.
Eğitim fakültelerinin güzel sanatlar eğitimi bölümleri, güzel sanatlar fakülteleri, konservatuarlarla ön lisans seviyesinde eğitim gerçekleştirilen birimlere başvuruda bulunacak öğretim görevlisi adaylarında en alt düzeyde lisans mezunu olmak ve belgelendirmek üzere alanlarında iki yıllık bir tecrübeye sahip olmaları beklenmektedir.
Yukarıda yer alan kriterlerden birinin sağlanması durumunda buna ek olarak Akademik Lisans Eğitim Sınavından en az 70 puan olmak şartıyla bir puan elde edilmelidir. Yabancı dil şartı olarak 50 puan sınır oluşturmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken bir husus ön lisans düzeyinde eğitim veren meslek yüksekokullarında yabancı dil şartı aranmamaktadır. Bir önemli bilgide şudur; yüksek lisans mezunu olan kişiler yukarıda yer alan deneyim şartları aranmamaktadır.
Belirtilen şartlar kapsamında üniversiteler açmış oldukları programlarda ek olarak özel şartlar arayabilmektedirler. İlanın açılması halinde öğretim görevlisi olmak isteyen kişiler ilanda belirtilen süreler kapsamında talep edilen belgeleri personel daire başkanlığına teslim etmeleri gerekir. Genellikle başvurular şahsen alınmakta olup internet üzerinde de başvuruda bulunabilmektedirler. Belge olarak nüfus cüzdanı fotokopisi, lisans veya yüksek lisans diplomaları, özgeçmiş, iş deneyim belgesi, ALES sonuç belgeleri ve diğer belgeler istenmektedir. Başvurularda yabancı dil sınavının %40, ALES puanın %60, meslek yüksek okullarında ise lisans ortalamasının %30, ALES puanın %70 dikkate alınarak kimi okullar için bu oran değiştirilerek bilim sınavı da eklenerek bir sıralama yapıldıktan sonra alımlar sağlanmış olunur.
