Koçluk, ülkemizde 2000’li yıllarda ortaya çıkmış bir terimdir. Her alanda ve sektörde karşımıza çıkabileceği gibi, genel olarak günümüzde popüler olan bazı koçluk çeşitleri vardır; öğrenci koçluğu, yönetici koçluğu, kariyer koçluğu, ilişki koçluğu, yaşam koçluğu, kurumsal koçluk vb. gibi alt dalları bulunmaktadır.
İlgili eğitim: Yaşam Koçluğu Eğitimi
Koçluk eğitimlerini tamamlayan kişiler bazı alanlarda hizmet verebilecek hale gelirler; kariyer ve gelecek planlamaları, zaman ve stres yönetimi, ebeveyn-çocuk arasındaki iletişim süreçleri ve öğrencilere yönelik eğitim ve sınav süreçleri örnek olarak gösterilebilir.
İlgili eğitim: Stres Yönetimi
Öğrenci koçluğunu özellikli olarak ele almak gerekirse; yalnızca öğrencinin eğitim ve sınav süreçlerinde yardımcı olmaz, aynı zamanda genel anlamda öğrencinin şu anki bulunduğu noktadan ulaşmak istediği noktaya gitme sürecinde öğrenciye yol arkadaşlığı yapar. Yol arkadaşlığından kasıt, başarıya giden yolda ona rehberlik etmektir.
Öğrenci Koçu Ne Yapar?
Öğrenci koçunun öğrenciyle olan iletişimi çok önemlidir. Aralarındaki iletişim ise ne çok samimi ne de çok resmi olmalıdır. Görüşmeler sanal ortamlarda veya yüz yüze gerçekleşebilir. Öğrenci koçunun üzerinde durması gereken en önemli unsur, öğrenciyi tanımaktır. Öğrencinin güçlü ve zayıf yönleri, istekleri, hedefleri, hayalleri, yaşam amacı vb. gibi unsurlar doğrultusunda ilerlemek öğrenciyi tanıma sürecini sağlıklı kılacaktır.
Bir öğrenci koçu öncelikle her bireyin birbirinden farklı olduğunu unutmaması gerekir. Herkesin bireysel özellikleri farklı olduğu gibi, yetenekleri, ilgi alanları, potansiyeli; öğrenme yöntemleri ve öğrenme hızı da farklılık gösterir. Koçun bu gibi faktörleri ortaya çıkarmasında öğrenciye soracağı sorular oldukça önem arz eder. Örneğin; “Güçlü ve zayıf yönlerin neler?”, “Ailen ve arkadaşların senin hangi alanda iyi/kötü olduğunu söylüyor?”, “Gerçekten ne istiyorsun?”, “Hayallerin nelerdir?” tarzı sorular hem öğrenciyi tanımayı hem de sonuca ulaşma sürecini hızlandıracaktır.
Özellikle sadece soru-cevap yapmakla kalmayıp, öğrencinin “asıl” ne istediğini kendisinin de duyabilmesi için soruyu sorduktan sonra öğrenciye o sorunun cevabıyla ilgili farklı seçenekler sunulması istenmelidir. Buna bir örnek vermek gerekirse: “Hayallerini gerçekleştirmek için sence ilk adım ne olmalı?” Öğrenciden geri dönüş alındıktan sonra, “Sonraki adım ne olmalı?” veya “Başka?” gibi öğrencinin kafasında seçenek oluşturulmasını sağlayıcı sorular yöneltilmelidir. Bunun amacı, öğrencinin gerçekte ne istediğini bulmasıdır.
Başta da belirtildiği gibi öğrenci koçluğu, öğrencinin gittiği yolda sadece ona arkadaşlık yapmaktır, doğruları göstermek değildir. Çünkü herkes birbirinden farklı olduğu gibi, doğruları da değişkenlik gösterir. Önemli olan bu hayat yolculuğunda elindeki haritayla doğru rotadan ilerleyip, hedefe varmaktır. İşte öğrenci koçları da bu haritayı oluşturma aşamasında öğrenciye yardımcı olmaktadırlar.
Öğrenci Koçuna Neden İhtiyaç Duyulur?
Öğrencinin kafasında var olan veya bir süre sonra şekillenen hayallere ve hedeflere ulaşma süreci tahmin edildiği kadar kolay değildir. Elimizde bir harita vardır ama bazı yolların sonu çıkmaz sokaklara çıkabilir. Yani istenilen başarıya ulaşmayı engelleyen bazı unsurlar vardır. Stres, bunların başında gelir. stres ise özgüven problemini meydana getirir.
Genellikle, öğrencilerin sınav stresiyle başa çıkmaya çalıştıklarına şahit oluruz. Sınav esnasında heyecanlanma, “yapamam” veya “başaramam” korkusu, “ya bildiklerimi de unutursam” telaşı, “düşük not alırsam aileme ne diyeceğim” tedirginliği en sık karşılaşılan stres sorunlarından yalnızca birkaçıdır. Bu gibi faktörleri ortadan kaldırma konusunda öğrenci koçlarına ihtiyaç duyulur.
Bu noktada önemli olan husus, gereksinim duymaya karşı farkındalık kazanmaktır. O yüzden bu durum aynı zamanda aile faktörüyle de doğrudan ilişkilidir. Çünkü ailenin, çocuğuna karşı bilinçli bir tutum sergilemesi çocuğun gelecek yaşantısını etkileyecektir. Özellikle aileler, çocuğun gittiği herhangi bir eğitim kurumuyla sürekli olarak iletişim halinde olmalıdır.
Öğretmenlerden alınan geri dönüşlerle eğer öğrencide özgüven eksikliği, stres yönetiminde zorlanma, kendini tanıyamama, hedeflerini planlayamama, ders çalışmak istememe, ödev ve ders planı konusunda zorluk yaşama gibi problemler var ise, bu durumda bir öğrenci koçuna gereksinim duyulur. Böylece farkındalık sürecine de başlanmış olunur.
İş Hayatında Etkili İletişim Becerileri Geliştirme Teknikleri
Liderlik Becerilerini Geliştirmek İçin En Etkili Öğrenme Teknikleri
Öğrenci Koçunun Faydaları Nelerdir?
Öğrenciyle süregelen görüşmelerde öncelikle, öğrenciyi tanıma aşamasında onun ilgi ve yetenekleri belirlenir. Eksik yönlerinin farkına varılır, ardından değerlendirme testleri uygulanır. Bu testler her seansta değil, sadece aralıklarla uygulanır. Değerlendirme testleri, öğrencinin kendini tanımasını, motive olmasını, özgüven kazanmasını, hedeflerine karşı daha istekli ve farkında olmasını sağlar. Bu durum öğrenci koçunun faydaları arasındadır.
Değerlendirme testlerinin yanı sıra, ders çalışmaya karşı isteksiz öğrenciler için farklı çalışma teknikleri uygulanır; okuduğunu anlama, yaratıcı düşünme, hafıza teknikleri gibi eğitsel içerikler barındıran birçok konuda çalışmalar gerçekleştirilir.
Bir diğer yandan, gençler arasında sıklıkla görülen ve başta da değinildiği gibi özgüven eksikliği problemi, öğrenciler için okul ve gelecek hayatları açısından göz ardı edilmemesi gereken bir konudur. Bununla birlikte depresyon da sık rastlanılan psikolojik bir problemdir. Bu gibi durumlarda öncelikle uzman psikologlara ve psikiyatristlere danışmakta fayda vardır. Edinilen verilerden çıkarılan sonuçlara göre bir öğrenci koçuyla yol haritası oluşturmak daha sağlıklı sonuçlar doğuracaktır.
Bir öğrenci özgüven problemi yaşıyorsa, adaptasyon sorunu varsa veya uyum süreci zorlu geçiyorsa öğrenci koçları burada devreye girer. Genellikle öğrencilere sosyalleşebilecekleri ortamlar yaratılması için tavsiyede bulunulur. Örneğin, öğrenci kulüpleri, dernekler, spor faaliyetleri veya bir müzik dalıyla ilgilenmek öğrencinin hem özgüven problemini ortadan kaldırma sürecini sağlıklı bir şekilde ilerletecek hem de öğrencinin yeni girdiği çevreyle olan iletişimini kuvvetlendirecektir. Ayrıca bu durum dolaylı yoldan da olsa derslerindeki başarıyı arttıracaktır.
Öğrenci Koçu Nasıl Olunur?
Öğrenci koçluğu eğitimi, ilgisini çeken herkese açıktır ancak daha çok eğitimciler, halk eğitim merkezlerinde kurs açmak isteyenler, özel bir danışmanlık kurumunda çalışmak isteyenler ve uzun vadede kendi eğitim kurumlarını açmak isteyenler için daha uygundur.
Bu eğitimin üniversitelerde bölümü yoktur yalnızca enstitüler ve çeşitli kurumlar tarafından verilen sertifika eğitimleri ve sınavları sayesinde olunur. Eğitimler bazen 3-4 günde tamamlandığı gibi, 3-4 ayda da tamamlanabilir. Bu durum kurumdan kuruma göre farklılık gösterir. Önemli olan, eğitime katılmadan önce sadece bir kuruma bağlı kalınmayıp, alternatifler de mutlaka gözden geçirilmelidir.
Sonuç olarak, öğrenci koçlarının en önemli görevi öğrenciyi anlamak, onun içsel potansiyelini ortaya çıkarmak, motive etmek, özgüven kazandırmak, öğrencinin uzun ve kısa dönemli hedefler oluşturmasını sağlamak ve en önemlisi onlara güven aşılamaktır. Çünkü kim olursa olsun, insan güvenmediği biriyle yola çıkmak istemez…
Öğrenci Koçuna Neden İhtiyaç Duyulur?
Genellikle, öğrencilerin sınav stresiyle başa çıkmaya çalıştıklarına şahit oluruz. Sınav esnasında heyecanlanma, “yapamam” veya “başaramam” korkusu, “ya bildiklerimi de unutursam” telaşı, “düşük not alırsam aileme ne diyeceğim” tedirginliği en sık karşılaşılan stres sorunlarından yalnızca birkaçıdır. Bu gibi faktörleri ortadan kaldırma konusunda öğrenci koçlarına ihtiyaç duyulur.
Öğrenci Koçu Ne Yapar?
Öğrenci koçluğu, öğrencinin gittiği yolda sadece ona arkadaşlık yapmaktır, doğruları göstermek değildir. Çünkü herkes birbirinden farklı olduğu gibi, doğruları da değişkenlik gösterir. Önemli olan bu hayat yolculuğunda elindeki haritayla doğru rotadan ilerleyip, hedefe varmaktır. İşte öğrenci koçları da bu haritayı oluşturma aşamasında öğrenciye yardımcı olmaktadırlar.
Öğrenci Koçunun Faydaları Nelerdir?
Öğrenciyle süregelen görüşmelerde öncelikle, öğrenciyi tanıma aşamasında onun ilgi ve yetenekleri belirlenir. Eksik yönlerinin farkına varılır, ardından değerlendirme testleri uygulanır. Değerlendirme testleri, öğrencinin kendini tanımasını, motive olmasını, özgüven kazanmasını, hedeflerine karşı daha istekli ve farkında olmasını sağlar. Bu durum öğrenci koçunun faydaları arasındadır.
Yazar: Duygu Dersan
