İntihal, başkasının çalışmalarını, içeriklerini, yazılarını veya fikirlerini, onayı olsun veya olmasın, tam olarak onay almadan çalışmalarınıza dahil ederek size aitmiş gibi sunmaktır. İster el yazısı ister basılı veya elektronik biçimde olsun, yayınlanmış ve yayımlanmamış tüm materyaller bu tanımın kapsamına girmektedir.
İntihal, kasıtlı, umursamaz veya kasıtsız olabilmektedir. Üniversitelerin sınav yönetmeliğine göre kasıtlı veya pervasız olan intihal disiplin suçuna girmektedir.
İntihal Nedir?
Türk Dil Kurumu (TDK) bünyesinde intihal kelimesi “aşırma” anlamına gelmektedir. Daha kapsamlı açıklayacak olursak; size ait olmayan bilgiyi, kendi bilginiz gibi alıp, başkalarına sunmanızdır. En kısa anlamda çalıntı bir içerik olarak da kabul edilmektedir.
Başkalarının çalışmalarını ya da fikirlerini kabul etme gerekliliği yalnızca metin için değil, aynı zamanda bilgisayar kodu, resimler, grafikler, videolar, sesler gibi diğer medyalar için de geçerli olmaktadır. Kitap ve dergilerden alınan yayınlanmış metin ve veriler ile yayınlanmamış metinler ve veriler, derslerden, tezlerden veya diğer öğrencilerin denemelerinden alınan verilerde bu kapsama girmektedir. Ayrıca web sitelerinden indirilen metin, veri veya diğer kaynaklarda bu alanda kabul edilmektedir.
İntihalden kaçınmanın en iyi yolu, üniversite kariyerinizin başından itibaren iyi akademik uygulama ilkelerini öğrenmek ve uygulamaktır. İntihalden kaçınmak, sadece referanslarınızın doğru olduğundan emin olmak veya yeterli kelimeyi değiştirmekle ilgili değildir. Çalışmanızı olabildiğince iyi hale getirmek için akademik becerilerinizi kullanmakla alakalı olmaktadır.
Bir konu ile ilgili bir yazı hazırlamanız gerektiğinde o içerik için en iyi ve en detaylı bilgileri ortaya koymanız gerekmektedir. Bilgisini vereceğiniz konunun en kapsamlı tanımı ile beraber içeriğinize en uygun bilgileri toplamalı ve kendi yorumunuzu katarak yeni bir metin oluşturmalısınız. Çünkü ortada tek bir konu dâhide olsa herkesin fikri farklı tarzlarda olabilmektedir. Kendi düşüncelerinizi ortaya koyarken metninizi en doğru cümlelerle süsleyebilirsiniz.
Tabii her şey intihal olarak da sayılmamaktadır. Eğer bir içerikten yapılan alıntılar yazı içerisinde alıntı yapıldığına dair kaynak gösteriliyorsa, bu alıntılar intihal olarak kabul edilmemektedir. Bundan dolayı bu mümkün olmasaydı yapılan her alıntı için yazarlarla ve hak sahipleri ile iletişime geçilip, izin alınması gerekirdi.
maalesef hak sahipleri ve yazarlara ulaşmak çok kolay bir durum değildir. o yüzden hak sahibinin içeriğinden alıntı yapma imkansız gibi bir şey olabilirdi. kısaca, alıntı yapacak kişi kendi yazısında, kimden alıntı yaptığına dair bir açıklama yapıp, belirtirse alıntı yapmasında herhangi bir sıkıntı yaşamamaktadır.
İntihal Türleri Nelerdir?
Edingburgh Üniversitesi gibi birçok üniversitenin de sayfalarında paylaştığı en çok kullanılan intihal türleri şunlardır:
Klonlama / Kopyalama
Başkasına ait olan bir işi, bir içeriği, bri yazıyı, bir sözü kelimesi kelimesine kopyalanarak kendisine aitmiş gibi sunulmasıdır. Tamamen özgün olmayan içerik olarak da geçmektedir.
Ctrl+C / Kopyalama
Belirli bir oranda, hiçbir değişiklik yapılmadan tek bir kaynaktan yazının kopyalanmasıdır. Klonlamadan farklı olarak, alternatif cümle başlangıçları ve bağlaçlar kullanılabilmektedir. Fakat içeriğin önemli bir bölümü, farklı bir kaynaktan herhangi bir alıntı işareti olmaksızın değiştirilmeden alınmış olması kopyalamaya dahil olarak gösterilmektedir.
Farklı Kaynakları Bir Araya Getirme
Genellikle birebir aynı ya da benzer konular üzerine yazılmış kaynakları bir araya getirerek ya da araya yerleştirerek kaynak gösterilmeden oluşturulmasına denir.
Geri Dönüşüm
Belirli bir kaynak gösterilmeden daha önceki işleri, içerikleri, yazıları ya da fikirleri adeta geri dönüştürerek farklı bir başlık değiştirilerek kullanılmasıdır.
Bul ve Değiştir İşlemi
Bir eserin anahtar kelimelerinin, eş anlamlı olan farklı bir kelime il değiştirilmesi ancak başka bir içeriğin genel yapısını kaynak göstermeden kullanılmaya devam edilmesidir.
Alıntılar her zaman tırnak işaretleri ya da girinti kullanılarak ve alıntı yapılan kaynakların tam referansıyla belirtilmelidir. Hangi bölümlerin kendi bağımsız çalışmaları olduğu ve başka birinin fikri okuyucuya her zaman açık olmak zorundadır. Açık bir onay olmadan internet ortamından kesme ve yapıştırma işlemleri internetten türetilen bilgilere gerektiğince referans verilmeli ve kaynakçaya dahil edilmelidir.
İnternette bulunan tüm materyalleri dikkatlice değerlendirmek önemlidir çünkü yayınlanmış kaynaklarla aynı bilimsel bilgilerin değerlendirmesi sürecinden geçme olasılığı daha düşük olmaktadır. Kendi metninizde orijinal yazara geçici bir referans yeterli olmayabilmektedir. Başka kelimelerle ifade edilen içeriklerin veya fikir dizisinin tamamen size ait olduğuna dair yanıltıcı bir izlenim yaratmadığınızdan emin olmanız gerekmektedir.
İntihal Neden Önemlidir?
İntihal, orijinal yazılara uygun bir biçimde gönderme veya çevirme yapmaksızın herhangi bir makalenin bir kısmının veya tamamının izinsiz olarak kullanılmasıdır. Herhangi bir yazının etik olmayan herhangi bir şekilde kopyalanması, temelde hırsızlık olarak kabul edilmekte, bundan dolayı da içeriğin orijinalliğini ve güvenilirliğini ortadan kaldırmaktadır.
Fikirler ve düşünceler insanların işidir. Bir konu yazıya dökülmeden önce araştırılır, geliştirilir ve işlenmektedir. Kaynakların çoğu zaman başkaları tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir. Böylece yazılan içeriklerin zaman içerisinde nasıl değiştiği anlaşılabilir ve güvenilirliği tartabilmektedir.
İntihalin önemli olmasının nedeni, bir yazarın çalışma yöntemleriyle ilgili olması ve fikirlerinin çalınması sorun teşkil etmesidir. Gazeteciler söz konusu olduğunda, okuyucuların güvenine büyük ölçüde güvenmektedir. Örneğin; biriyle röportaj yapılırken odada olmamanız, o kişinin söylediği şeyler hakkında bilgi ve fikir sahibi olmamanızı netleştirmektedir. Bir konu hakkında da detaylı bilgilere ulaşamazsanız içeriğiniz veya yazınız inandırıcılığını yitirebilmektedir. Her konunun orijinal bir doğruluğu bulunmaktadır. Bu yüzden, dürüst ve titiz olmak zorundasınız.
Sonuç olarak, blog yazarları, araştırmacılar ve öğrenciler de dahil olmak üzere içerik oluşturucular intihalin önemini bilmek zorundadırlar. Bu önemin bilinmesi yazısına değer veren yazarı etkilemekte ve ayrıca içerik oluşturucunun kariyerini olumsuz yönde değiştirebilmektedir. Bu nedenle intihal konusunda özellikle dikkatli olunması gerekmektedir.
İntihal Neden Yapılmamalıdır?
Belirli olan bir eseri intihal etmek için pek çok sayıda neden bulunmaktadır. Bunun yanında da bazen yazarlar belirli bir yazıyı ya da içeriği intihalin kendi ana tanımından habersiz oldukları için intihal etmektedirler. İntihalin ne olduğunu bile bilmemektedirler. Bu nedenle, öncelikle intihal konusunda net bir anlayışa sahip olmanın neden gerekli olduğunu bilmeniz gerekmektedir.
İçerik oluşturucuların intihal yapmasının farklı nedenleri olmaktadır. Çoğu zaman intihal yapan öğrencilerin intihal hakkında tam bir fikirleri olmamaktadır. Bazı durumlarda, bir makaleyi kendi başlarına üretmek için zamanları olmaz ve sonunda başka bir yazar veya web sayfasından kopyalama yapmaktadırlar.
Pek çok öğrenci, önceden yayınlanmış bazı makaleleri kopyalamanın onlara iyi notlar alacağını düşündürür ancak bu, orijinal çalışma yazma konusunda yanlış bir düşünce şeklidir. İntihal bir çeşit hırsızlık kapsamına girebilmektedir. Bundan dolayı cezalandırılabilir bir suç unsuru teşkil edebilir. Bir konu hakkında yazarken veya içerik oluştururken araştırmalarınız sonucunda o konu hakkında edindiğiniz bilgileri ortaya dökmeniz gerekmektedir.
